3
THỨSÁU
1-7-2016
Sauhơn80ngày chờđợi, nguyên
nhâncủavụônhiễmmôitrườngkhiến
cáchếthàngloạtởbốntỉnhmiềnTrung
đãđượccôngbố. Formosađãnhận tráchnhiệm, xin lỗi vềnhững
điềuđãgâyra,chấpnhậnbồi thườngvàcamkếtkhôngđểtáidiễn.
Đó làmộtkếtquảcủanhiềunỗ lực từphíachínhquyền, sựchiasẻ
có tráchnhiệmcủangườidân.
Không thểphủnhậnnhữngbiếnđộngvềnhiềumặtđời sốngxã
hội vàcuộcsốngcủa từngngườidândosựcố trêngây ra. Sựcốấy
cònkhiếnnhândânvàchínhquyền lo lắngvềtương laimaisaucủa
môi trườngbiển.Vì thếviệcdư luậnnóng lòngđòihỏi làm rõ, công
bốnguyênnhân,nêu rõ tráchnhiệm làmộtđòihỏi chínhđáng.
Cũngchínhvì thế, Chínhphủđãhànhđộngmột cáchquyết liệt
nhưngcẩntrọng,chặtchẽ.Tấtcảbộ,ngành,địaphươngdướisựchỉ
đạocủaChínhphủđãvàocuộccótráchnhiệmtrêncơsởtôntrọng
pháp luậtvàcáccăncứkhoahọc.Vấnđềởđây làcầncóthờigianđể
khôngchỉ làmrõnguyênnhânmàcònđấutranhđểFormosanhận
thức rõ, thừanhậnmộtcách tâmphục, khẩuphục.Nhữngkếtquả
côngbốchiềuquakhẳngđịnhmộtđiều:ChínhphủViệtNamđồng
cảmvàhànhđộngvìquyền lợicủadân,khônghềcóchủtrươngche
giấu thông tinvềnguyênnhâncáchếtnhưnhững thànhkiếnácý
đã từngnêu;coimôi trường là tài sảnvôgiávàkhôngđánhđổivới
bấtkỳgiánào,kểcảnhândanhsựphát triểnkinh tế.
Nhìnlạimộtchuỗicácsựkiệntronggầnbathángqua,cóthểnhìn
thấynỗ lựccaonhấtcủachínhquyền trongviệccùng lúchỗ trợvà
ổnđịnhđời sốngnhândânbịảnhhưởngbởivụônhiễm; làm rõđể
đưaracáckết luậnchặtchẽ,chínhxácvềkhoahọcvàpháp lý;đấu
tranhbuộcđơnvịgâyônhiễmthừanhận,xin lỗi,bồithườngvàcam
kết;đưa racácbiệnphápđểhiện thựchóacamkếtđó.
Cũngtừsựcốônhiễmnày,nhiềuđiềucầnđượcnhìnnhận,nhiều
kinhnghiệmxươngmáuđượcchínhquyềnđúckếttrongviệcchấp
thuậnđầu tư,giámsáthoạtđộngcủadoanhnghiệp, toànxãhộiý
thức rõhơnvề sựvôgiácủamôi trường.Nógiúpchúng tanhìn ra
nhữngkẽhởđểkhắcphụcnhằmlàmchosựpháttriểnbềnvữngluôn
lànền tảngkhi chấp thuậnđầu tưmỗi công trình,dựán.
Bathángcóthểlàrấtdàiđốivớisựchờđợivàtâmlýsốtruộtchính
đángcủanhândân.Nhưngđểxử lýmộtcáchđầyđủvàcôngbốkết
quả, cảguồngmáychínhquyềncáccấpđãvậnhànhvới sựnỗ lực
vàtráchnhiệmcaonhấtnhằmxử lýmộtkhối lượngcôngviệcphức
tạp,đồsộ.Ngoài yếu tốkinh tế-môi trường thì sựcốvừaquakhiến
niềm tinđôi lúcđứng trướcnhững thử tháchvànhữngkếtquảxử
lýhômnayđã là lờikhẳngđịnhđầythuyếtphụcvềtráchnhiệmcủa
chínhquyềntrướcquyền lợicủanhândân:Tráchnhiệm,đồngcảm,
minhbạchvàkhôngbaogiờcósựđánhđổi!
NGUYỄNHƯNG
Thời sự
NGHĨANHÂN
N
hững vi phạm và sự
cố trong quá trình thi
công, vận hành thử
nghiệm tổ hợp công nghiệp
gang thépFormosaHàTĩnh
(FHS) là nguyên nhân gây
ra ô nhiễmmôi trường biển
nghiêm trọng, khiếnhải sản
chết bất thường từHà Tĩnh
đến Thừa Thiên-Huế. FHS
thừanhận tráchnhiệm, cam
kếtbồi thường11.500 tỉđồng,
tươngđương500 triệuUSD.
Đây là thông tin được cung
cấp tại buổi họp báo chiều
30-6, do Văn phòng Chính
phủ tổ chức.
Cá chết do chất thải
cực độc
Chủ trì họp báo, ôngMai
Tiến Dũng, Bộ trưởng-Chủ
nhiệmVănphòngChínhphủ,
người phát ngôn của Chính
phủ, khẳng định: Ngay sau
khixảy rahiện tượngcáchết
bất thường, lãnh đạoĐảng,
Nhà nước đã chỉ đạo quyết
liệt, kịp thời, huyđộng tất cả
cơquanchứcnăngvàocuộc.
Quá trìnhđiều tra côngphu,
cẩn trọng đi đến kết luận
nguyên nhân cá chết là do
nguồn thải lớn, xuất phát từ
khuvựcVũngÁng(HàTĩnh),
chứa nhiều loại độc tố như
phenol, xyanua… kết hợp
vớihydroxit sắtFe(OH)
2
, tạo
thànhmột hỗn hợp độc hại.
Hỗn hợp này có tỉ trọng lớn
hơn nước biển, chìm xuống
tầng đáy, theo dòng hải lưu
dichuyểndọc theovùngbiển
HàTĩnh,QuảngBình,Quảng
Trị, Thừa Thiên-Huế khiến
cá chết bất thườngvenbiển.
Bộ trưởng TN&MTTrần
HồngHàgiải thích thêm,hỗn
hợpnày còn thuhút các loại
kim loại nặngđộchại, thành
một dạnghấp thụmạnhôxy
trongnướcbiểngâyhủyhoại
hệsinh tháibiển.Cácđộcchất
nàychỉ có thểđượcphát thải
trong quá trình luyện than
cốc, luyện thép.
Các biện pháp điều tra rất
khoahọcđãpháthiện:Trước
thời điểm cá chết hàng loạt,
FHSđangchạy thửhệ thống
luyện than cốc, luyện thép.
Trong đó có năm ngày (từ
ngày1đến5-4)mứcđộ tiêu
thụđiệnnăng của tổhợp sụt
giảm còn 15% so với mức
tiêu thụ bình thường trước
và sau đó. Kết hợp với các
thông số vận hành FHS, đủ
cơ sở vững chắc kết luận hệ
thốngxử lýnước thải từkhu
luyệncốcđãkhônghoạtđộng
bình thường, dẫn tới xả thải
phenol, xyanua... độc hại ra
ngoài. Các chất độc này lại
kếthợpvớiFe(OH)
2
vànhiều
kim loại nặng khác từ khu
vực luyện thép tạo ra hỗn
hợp nêu trên.
Từ các bằng chứng vững
chắcnày, quá trìnhđấu tranh
đến ngày 28-6, FHSmới ký
vănbảnnhận tráchnhiệmvề
sựcốmôitrườngnghiêmtrọng
venbiểnbốn tỉnhmiềnTrung.
FHScamkếtbồi thường500
triệuUSD.
Nhiềubài học đắt giá
Tạisaoxácđịnhđượcnguyên
nhân cá chết khá lâu rồi mà
không công bố? Bộ trưởng
Bộ TT&TT Trương Minh
Tuấnchohaykhiđã tìmđược
nguyênnhân rồi thìbước tiếp
theo làphải đấu tranhđể tìm
ra thủ phạm gây ra chất thải
độchạiấy.Việcđấu tranhphải
huyđộngnhiềucơquanvào
cuộc và đối tượngđấu tranh
là con người, tổ chức cụ thể
nên rất phức tạp.
“Thời gian qua, dư luận
cónhiềuýkiếnphảnứngvề
việc chậm công bố nguyên
nhân cá chết. Trên mạng
ÔngMaiTiếnDũng,Bộtrưởng-ChủnhiệmVănphòngChínhphủ,chủtrìbuổihọpbáo.Ảnh:N.NHÂN
Ngưdânmongmuốn tiếp tục rakhơi
Sau khi Chính phủ côngbố nguyên nhân cá chết, tình
hìnhanninh trật tự tại Khukinh tếVũngÁng, thị xãKỳAnh,
HàTĩnhvẫnổnđịnh.Cácngưdân tại thị xãKỳAnh tỏ rakhá
điềmtĩnh.Đasốhọmongđượcbồi thườngthỏađáng,được
hỗ trợđóng tàu lớnvươnkhơi xa, bámbiển.
NgưdânNguyễnViếtNam, xãKỳPhương,nói:“Chúng tôi
rấtnhớbiển,giờmongmuốnđượcFormosabồithườngthỏa
đáng, biển sớm sạch trở lại để tiếp tụcvươnkhơi”.
• Tối 30-6, lãnhđạoTỉnhủyvàUBND tỉnhHàTĩnhđãhọp
triểnkhaicácbiệnpháptiếptụckhắcphục,ổnđịnhđờisống,
khôiphụcsảnxuấtsausựcố.TỉnhHàTĩnhđangtiếptụcthực
hiệnnhiềugiảiphápgiúpbàconổnđịnhđờisống,khôiphục
sảnxuất.Đồngthời,tăngcườngkiểmtra,kiểmsoáttìnhtrạng
ônhiễmmôi trường tại Khukinh tếVũngÁng.
ĐẮCLAM
Camkếtbồithường500triệu
USD làFHSkývớiBộTN&MT,tôi
chưarõnộidungcụthể.Nhưng
mấyngày tới sẽhọpbàn xem
cơchếchi trả thếnào.Chắcsẽ
phải thốngkê thiệt hại cụ thể
từng hộ dân, doanh nghiệp
chịu ảnh hưởng. Nhưng tinh
thầnthìngườidânsẽđượcthụ
hưởngsố tiềnbồi thườngnày.
Ông
MAITIẾNDŨNG
,
ngườiphátngônChínhphủ
Họ đã nói
Thủtướngyêucầuphải
xemxéttráchnhiệmcác
cánbộ,côngchức liên
quandùbấtcứcấpnào.
Việccókhởitốhìnhsự
haykhôngsẽtùythuộc
vàocơquanpháp luật.
xã hội có nhiều ý kiến phê
phán. Tôi cho rằng bức xúc
đó làchínhđáng.Tuynhiên,
cónhữngphảnứng thái quá,
suy diễn không dựa trên kết
quả điều tra làm nhiễu loạn
thông tin, gâykhókhăn cho
cuộcđấu tranh.Tôi cũngnói
thẳng làcómột số lực lượng
đã lợi dụng sựbứcxúcấyđể
kíchđộng” -Bộ trưởngTuấn
nhấnmạnh.
BàihọcđắtgiámàViệtNam
rút ra từ sựviệcnày, theoBộ
trưởngTrầnHồngHà làcòn
những kẽ hở pháp luật về
môi trường.Chẳnghạn,một
sốquychuẩnnước thải công
nghiệp, nước thải với ngành
gang thép chưa baoquát hết
các nguồn thải củaFHS.Về
cơchếkiểmsoát,một lỗhổng
lớn là chỉ quyđịnhbắt buộc
kiểm traxả thải khi nhàmáy
đi vào sản xuất chính thức.
Trườnghợpnày,chất thảiđộc
hại xuất hiệnngay trongquá
trình chạy thử, các cơ quan
chức năng củaViệt Nam đã
khôngvào cuộc kịp thời.
Kếtthúchọpbáo,Bộtrưởng
TrươngMinhTuấn cho biết
từkếtquảđiều travụcáchết,
Thủ tướngđãyêucầu ràsoát
toànbộquyhoạchmôitrường,
quychuẩnmôi trường. “Thủ
tướng yêu cầu phải xem xét
tráchnhiệmcáccánbộ, công
chức liênquandùbất cứcấp
nào.Việc cókhởi tốhình sự
hay không sẽ tùy thuộc vào
cơquanpháp luật,Chínhphủ
khôngcan thiệp” -ôngTuấn
nhấnmạnh.■
Tráchnhiệm,đồngcảmvàminhbạch
Formosa là thủphạm làm
cáchếthàng loạt
LãnhđạoFormosacúiđầuxinlỗiĐảng,ChínhphủvànhândânViệtNam,camkếtbồithường500triệuUSD.
Toàncảnhvụcáchết ởbốn tỉnh
miềnTrung
-Ngày6-4, khu vực venbiểnmột sốxã thuộc
huyệnKỳAnhvà thị xãKỳAnh, HàTĩnhxuất hiện
cá chết bất thường. Ngày10-4, hiện tượng cá biển
chết lan tới tỉnhQuảngBình. Ngày 15-4, tỉnhThừa
Thiên-Huế bắt đầu có cá chết dạt vàobờ. Tới ngày
19-4, tỉnhQuảngTrị cũngghi nhận hiện tượng cá
biển chết hàng loạt.
- Sáng 19-4, Tổng cụcThủy sản đếnHàTĩnhkiểm
tra, tìmhiểu nguyên nhân cá chết. Nguyên nhân
banđầu được xác định là cá chết do chất độc nhưng
chưa rõđó là chất gì.
-Ngày20-4,một thợ lặnở thị xãKỳAnh, Hà
Tĩnh phát hiện đường ốngxả thải ngầm củaNhà
máyFormosa dưới đáy biểnVũngÁng. Thông tin
nàykhiếndư luậnnghi ngờFormosa đã xả chất độc
ramôi trường khiến cá biển chết.
-Ngày22-4, PhóThủ tướngTrươngHòaBìnhgiao
cơquan chứcnăngkiểm tra, làm rõ các thông tinvề
“nghi vấnốngxả thải khổng lồdưới biểnVũngÁng”.
PhóThủ tướngTrịnhĐìnhDũnggiaoBộTN&MT
chủ trì, làm rõnguyênnhân cá chết bất thường.
-Ngày27-4, BộTN&MThọp báo, công bố độc tố
hóa học thải ra từhoạt động của con người và tảo nở
hoa là hai nguyên nhânđược khoanhvùng.
-Từngày4 đến7-5, tổng kiểm tra việc xả thải tại
dự ánFormosa.
ĐẮCLAM -ĐẶNGTRUNG
tổng hợp
