CHỦNHẬT 30-10-2016
4
QUỐC TẾ
4 lýdoPhilippines
khóxaMỹ
Dù ôngDuterte có hữu hảo với TrungQuốc, người dânPhilippines
chắc chắn không từ bỏ chủ quyền ở biểnĐông.
DẠTHẢO
H
iếm có quốc gia
nào định hướng lại
chínhsáchđốingoại
nhanh và kịch tính
nhưPhilippinesdưới
thờiTổng thốngRodrigoDuterte.
BáoMỹ
Wall Street Journal
ngày
27-10 (giờđịa phương) đã đưa ra
nhận định như trên.
“Môhìnhbãi cạn
Scarborough”
Báo ghi nhận quan điểm chia
tayvớiMỹcủaôngDutertecó thể
là cáo trạng cho chính sách xoay
trụccủaMỹ.Báocho rằngđếngiờ,
chínhsáchxoay trụccủaMỹnhằm
ngănchặnTrungQuốc (TQ) chỉ là
tăngcườngsựhiệndiện tại cáchội
nghị khu vực.
Mỹđãxúc tiếnchínhsáchcởimở
nhưngvẫncònhạnchếđốivới các
đối tácmới nhưViệtNam,ẤnĐộ.
Mỹchỉ triểnkhaiquâncầmchừngở
Singapore,ÚcvàPhilippines.Mỹđã
cắt giảmngân sáchquốcphòngvà
vẫnchưaphêchuẩnHiệpđịnhĐối
tácxuyênTháiBìnhDương (TPP).
ĐốivớiđồngminhPhilippines,Mỹ
không thểngănBắcKinhchiếmbãi
cạnScarboroughnăm2012.Trong
khi tàu hải cảnh TQ và ngư dân
TQđẩyđuổi ngưdânPhilippines,
cácnhàngoại giaoMỹđưa ragiải
pháphai bêncùng rút.Manila làm
theo thỏa thuận và chịu thiệt thòi,
cònBắcKinh chiếm luônbãi cạn.
Năm 2013, nhà phân tích Ely
Ratner đã từng nhận xét: “Các
quan chức TQ và các chuyên gia
bắt đầu nói đến “mô hình bãi cạn
Scarborough” để thực hiện ảnh
hưởng trong khuvực”.
Kế đến, TQ bồi đắp và quân sự
hóa các đảo nhân tạo nhưngMỹ
khôngcóphảnứnghiệuquả.Năm
ngoái,ôngDuterteđã từngnhậnxét:
“Mỹkhôngbaogiờ chết vì chúng
ta. NếuMỹ lo lắng thì đã điều tàu
sân bay và tàu khu trục trang bị
tên lửa lúcTQbắtđầubồiđắp trên
vùngbiển tranh chấp”.
DutertechốngMỹ,
tiếp tayTrungQuốc
Nếu Mỹ tiến hành chiến lược
xoay trục mạnh mẽ hơn thì sao?
Báo
Wall Street Journal
nhận xét
ôngDutertevẫnkhông thayđổibởi
người đàn ông 71 tuổi này chống
Mỹ từ trước khi TQkiểm soát bãi
cạnScarborough.
Lúc ông làm thị trưởngDavao,
ông đã phản đối chính phủ mời
quânđộiMỹđếnđánhbọnkhủng
bốAbuSayyaf.Năm2006ôngđã
khôngnhận chức bộ trưởngQuốc
Ứng cử viên tổng thống đảngDân chủHillary
Clintonđã tỏ ra tự tin liênquanđếndiễnbiếnmới
xảy ra về các thư điện tử khiến FBI tiếp tụcmở
cuộc điều tra. Ngày 28-10 (giờ địa phương), tại
cuộc họp báo ngắn ở Des Moines (bang Iowa),
bà tuyên bố: “Chính giám đốc FBI cũng đã nói
ông ấy không biết thông tin trong thư có ý nghĩa
hay không. Tôi chắc chắn dù thế nào đi nữa các
thư đó cũng không làm thay đổi kết luận điều tra
hồi tháng 7”.
Vài giờ trước đó, Giám đốc FBI JamesComey
đãgửi thưchocácnghị sĩgiữchứcchủ tịchcácủybanQuốc
hội. Thư thông báo FBI sắpmở cuộc điều tra riêng về các
thưđiện tửmới phát hiệnđểxem thưcóchứa thông tinmật
liênquanđếnbàClintonhaykhông.ÔngJohnPodesta,Chủ
tịchchiếndịch tranhcửcủabàClinton, đãyêucầuFBIcung
cấp thêm thông tin cho rõ ràng.
Báo
LosAngelesTimes
đưa tin các thưđiện tửkhiếnFBI
phải điều tra lại là các thư có yếu tố tình dục của cựu nghị
sĩ Hạ việnAnthonyWeiner (đảngDân chủ).
Ông này bị FBI điều tra vì trao đổi tin nhắn
khiêudâmvớimộtbégái15 tuổi.Trongquá trình
điều tra, FBI phát hiện thỉnh thoảng bàHuma
Abedin
(ảnh)
làvợcũcủaAnthonyWeiner (đã
ly hôn từ ngày 30-8) có dùngmáy vi tính của
ôngnày.Trongkhiđó,bàHumaAbedin lại làcố
vấn chính củaứng cửviên tổng thốngClinton.
Sự việc xảy ra khi chỉ còn 10 ngày nữa đến
ngày bầu cử tổng thốngMỹ. Sự việc có diễn
biến như sau:
●Vụ tai tiếng thưđiện tử: Tháng1-2009, bàClintongiữ
chức ngoại trưởngMỹ. Trong thời gian này, bà vẫn dùng
địachỉ thưđiện tử riêngdù luật phápcấm. Sauđóxảy ravụ
lãnh sựquánMỹởBenghazi (Libya) bị tấn côngvào tháng
9-2012. Cơ quan điều tra truy trách nhiệm của bàClinton,
từ đó phát hiện bà xài địa chỉ thư điện tử riêng.
●Chiến lược phòng thủ của bàClinton: Cuối năm2014,
bà Clinton phải cung cấp hơn 30.000 thư điện tử. Bà nói
giữđịachỉ thưđiện tử riêngđểdùngcho tiện.Cơquanđiều
tra đã tìm thấy khoảng 20 thư có nội dung tuyệt mật. Sai
lầm lớnnhất của bà là bà cho rằngdùngđịa chỉ thưđiện tử
riêng là được phép. Hồi tháng7, FBI thôngbáobàClinton
cực kỳ bất cẩn nhưng không truy tố. Bộ Tư pháp nhất trí
với kết luận điều tra.
●Nguy cơđối với bàClinton:Với diễnbiếnmới xảy ra,
bàClinton có thể sẽbị ảnhhưởng.Kết luậnđiều travụnày
chắc chắn chỉ được công bố sau ngày bầu cử tổng thống
8-11. Dù hậu quả về tư pháp không có gì, tác động chính
trị sẽ tệhại vì củngcố thêm lời buộc tội củađối thủDonald
Trump rằngbàClinton là người nhũng lạm.
Ngày 28-10, phát biểu tại NewHampshire, ông Trump
tuyênbố: “Chúng ta phải ngăn chặnbà ấymang cáchhành
xửviphạmpháp luậtvàoPhòngBầudục…Tôi rất tôn trọng
sựviệc rằng từnayFBI vàBộTưphápnêndũng cảmđiều
chỉnh sai lầmkhủngkhiếpđãphạm làđónghồ sơđiều tra”.
Ông hô hào trước những người ủng hộ: “Cuối cùng có thể
công lý đã được thực thi!”.
PH.QUỲNH
BàHillaryClintontựtinsẽkhôngbịFBIđiềutra
”Câuhỏi lớn làManila
cóhứahẹngìđể
đổichácởbãicạn
Scarboroughnhưmột
hìnhthứcthừanhận
chủquyềncủaTQ?”
ChuyêngiaBillHayton
phòngđểkhỏiphải làmviệcvớiMỹ.
Duterte làngườingưỡngmộJosé
Maria Sison, người sáng lậpđảng
Cộng sản Philippines. Ông xem
Mỹ như ông chủ có đầu óc thực
dânđangcố ràngbuộcPhilippines
làm tôi tớ.
Các tuyên bố chia tay với Mỹ
của Tổng thống Duterte chẳng
những làm tan băng quan hệ TQ-
Philippines saukhi cóphánquyết
trọng tàimà cònphá thế cô lậpvề
ngoại giao giữa TQ và các nước
cócùng tranhchấp.Tìnhhìnhnày
sẽ cải thiện quan hệ giữa TQ với
ASEAN.
BắcKinhhyvọngnăm tớikhigiữ
chứcchủ tịchASEAN,Philippines
sẽ loại bỏvấnđề tranhchấpởbiển
Đông rakhỏi chương trìnhnghị sự
củaASEAN.Tuyênbốchia tayvới
MỹcủaôngDutertesẽ làmgiảmsự
hiện diện củaMỹ trong khu vực.
Điều này sẽ giúp TQ ngăn chặn
chiến lược xoay trục củaMỹ.
QuanhệMỹ-Philippines
quágắnbó
Theobáo
SouthChinaMorning
Post
ngày29-10, cácnhàquan sát
nhậnđịnhchínhsáchđốingoạicủa
Philippines ít cókhảnăng thayđổi
vì bốn lý do như sau:
•
Quan hệMỹ-Philippines kéo
dài gần70năm từkhi hai nướcký
hiệp định phòng thủ chung. Với
hiệpđịnhnày, quânđộiMỹcó thể
sửdụngnămcăncứởPhilippines.
Dutertekhông thểngangnhiênhủy
bỏ quan hệ này.
•
ThươngmạivớiMỹvẫngiữvai
trò quan trọng ở Philippines. Mỹ
là đối tác thươngmại thứ ba của
Philippines sau TQ và Nhật. Bốn
triệu dânMỹ có tổ tiên là người
Philippines.DânMỹgốcPhilippines
gửi vềnước1/3 trong17,6 tỉUSD
kiều hối nămngoái.
•
Philippinesnổi tiếng thânMỹ.
Gầnhếtcácnhàchính trịPhilippines
đều ủng hộMỹ. Hủy bỏ quan hệ
đồngminhMỹ-Philippines sẽ làm
các công dân Philippines và giới
quân sự xa lánh. Theo thăm dò,
76% số người Philippines được
hỏi tin tưởng ởMỹ trong khi chỉ
22% tinvàoTQ.
•
Cuối cùng, người Philippines
nổi tiếngcó lòngyêunước.Dùông
Duterte cóxích lại gầnTQ, người
dânPhilippineschắcchắnkhông từ
bỏđòi hỏi chủquyền trongvấnđề
tranhchấpvớiTQởbiểnĐông.
Ngày29-10, khôngquânPhilippinesbắtđầubaykiểm traởbãi
cạnScarborough trước thông tin tàuhải cảnhTQđã rútkhỏibãi
cạnnày (TQchiếm từnăm2012).NgườiphátngônBộNgoạigiao
Mỹ tuyênbố:“Chúng tôihyvọngđâykhôngphải làgiảipháp tạm
thời.Chúng tôimongmuốnđây làdấuhiệuTQvàPhilippines tiến
đến thỏa thuậnvềđánhbắtcáởbãi cạnphùhợpvớiphánquyết
trọng tàingày12-7”.
Tạpchí
TheDiplomat
(Nhật)dẫn lời chuyêngiaGregPoling (Trung
tâmNghiêncứuChiến lượcvàQuốc tế)nhậnxét:“Đây là tínhiệu
tíchcựcnhưngcònquásớmđểnóiđây là thỏa thuận.TQmuốn
một thỏa thuậnnêuTQchophépđếnbãi cạnScarboroughnhưng
đây lại là từngữPhilippineskhông thểchấpnhận”.
ChuyêngiaBillHaytonởViệnNghiêncứuQuốc tếHoànggiaAnh
nhậnđịnh:“Điềunàydườngnhư làđộng thái rấtkhôncủaBắc
Kinh. Bềngoàihọchứng tỏđãđáp lạiđàmphánsongphươngvới
Philippinesnhưngbên trong thật rahọđang làm theophánquyết
trọng tài”.Ôngdựbáonếungoạigiaovới Philippines trục trặc,
khôngcógì cản trở tàuhải cảnhTQquay trở lạibãi cạn.
Báo
ChinaDaily
củaTrungQuốcchorằngdùMỹxúigiụcNhậtvevãnnhưngPhilippinesvẫnngoảnhmặt làmngơ.
