12
Cách nào ngăn làn sóng
rút BHXH 1 lần?
QUỐC THIÊN
thực hiện
T
heo BHXH Việt Nam,
giai đoạn 2016-2021
có 4,6 triệu người rút
BHXH một lần khiến lưới
an sinh ngày càng mỏng.
Bình quân mỗi năm có gần
700.000 người rút BHXH
một lần với số lượng năm
sau cao hơn năm trước, tốc
độ tăng trung bình 11%.
Đáng lưu ý, có đến 90,47%
người rút BHXH một lần
ở khối ngoài nhà nước.
Để hạn chế tình trạng này,
báo
Pháp Luật TP.HCM
đã có cuộc trao đổi với
PGS-TS Nguyễn Đức Lộc,
Viện trưởng ViệnNghiên cứu
đời sống xã hội (Socail Life).
Chưa đến tuổi hưu
đã hết tuổi nghề
.
Phóng viên
:
Từ những
thực tế nêu trên, ông có nhận
xét gì về tình hình rút BHXH
một lần của người lao động
(NLĐ) hiện nay?
+PGS-TS
NguyễnĐứcLộc
(ảnh)
:Hiện
c ó m ộ t
k h o ả n g
cách khá
lớn giữa
tuổi nghề
vàtuổinghỉ
hưu. Công
nhân (CN) bước sang tuổi
40, lúc này tuổi nghề đã hết
nhưng tuổi nghỉ hưu chưa đến
khiến họ bơ vơ trong cuộc
mưu sinh. Việc này diễn ra
phổ biến ở các ngành nghề
thâm dụng lao động.
Với đặc điểm nghề nghiệp
củaCNcác nhàmáy, tuổi càng
tăng thì cơ hội việc làm càng
hẹp. Trong khi đó, để tiếp cận
được lương hưu, CN phải đáp
ứng hai điều kiện: đủ năm
đóng BHXH và đủ tuổi nghỉ
hưu theo quy định. Thách thức
này không dễ vượt qua, đặc
biệt trong bối cảnh làn sóng
rút BHXH một lần đang lan
rộng. Nhiều CN thường chọn
rút BHXH một lần lấy 100-
200 triệu đồng để giải quyết
những khó khăn trước mắt.
. Nhiều NLĐ cho rằng do
thu nhập thấp, ít hoặc không
có tích lũy nên khi mất việc
làm, họ đối mặt với khó khăn
trước mắt nên nghĩ ngay tới
BHXH một lần?
+ Đa số CN ở nước ta xuất
phát từ nông thôn vào đô thị
kiếm sống, mang theo ít nhiều
nhận thức và tập quán truyền
thống mô hình kinh tế nông
nghiệp. Kết quả khảo sát xã
hội gần đây của chúng tôi cho
thấy nhiềuNLĐxem thamgia
BHXH nhưmột phần tiền tiết
kiệm, tích lũy tài chính như
thể một hình thức chơi hụi
khá phổ biến trong dân gian.
Đây chính là những thách
thức trong triển khai các chính
sách an sinh xã hội hướng tới
mô hình nhà nước phúc lợi.
Từ trong nhận thức chung,
không ít người giờ vẫn cho
rằng đối tượng nhận được
lương hưu là cán bộ nhà nước
chứ không nghĩ CN cũng có
lương hưu.
Trong khi đó, khi xem xét
lại quá trình triển khai các
chính sách liên quan đến
BHXH, chúng ta cũng phải
thừa nhận có những giai đoạn
các cơ quan chức năng còn
lúng túng trong triển khai các
chính sách. Tuy vậy, gần đây
QuỹBHXHcó tiến bộ khi ứng
dụng VssID để NLĐ tự theo
dõi quá trình đóng BHXH
của mình. Mọi thứ càng minh
bạch, người dân càng hiểu rõ
và tham gia nhiều.
Nên có chính sách
hỗ trợ NLĐ
. NLĐ đóng BHXH dưới
20 năm, sau một năm nghỉ
việc không tiếp tục tham gia
BHXH tự nguyện thì được
rút BHXH một lần. Có phải
điều kiện rút BHXH một lần
hiện nay quá thông thoáng?
+ Về mặt lý tưởng, những
nhà làmchính sách sẽ kỳ vọng
NLĐ ở lại hệ thống BHXH,
bởi đó là một trong những bệ
đỡ cho họ khi về già. Nhưng
trong tình thế hiện nay, việc
sửa đổi chính sách cần cân
nhắc thật kỹ.
Theo tôi, đểNLĐnhậnđược
lương hưu, cách duy nhất là
“chốt đơn” ở thời điểmnày và
bắt đầu xây dựng một thế hệ
tham gia mới với các nguyên
tắc đóng - hưởng rõ ràng, minh
bạch. Những người sắp bước
vào thị trường lao động phải
hiểu tham gia BHXH là bắt
buộc nhằm đảm bảo lương
hưu và các chính sách khi
họ hết tuổi lao động.
Những người đã tham gia
BHXH từ giai đoạn này về
trước có thể chọn rút một lần
hoặc tiếp tục ở lại theo nguyên
tắc tự quyết và tự chịu trách
nhiệm. Cách làm này sẽ giữ
được nguyên tắc công bằng.
. Từ thực tế này, ông có đề
xuất gì với với Quốc hội, với
Quỹ BHXH?
+Theo tôi, lúc nàyViệtNam
cần “bù đắp nhiều hơn” để
làm sống động lại thị trường
lao động. NLĐ quay lại thị
trường làm việc, tiếp tục tạo
Nhìnchung, đểgiải bài toánBHXH thì không thể chỉ ngành
BHXH giải quyết mà cần nhìn vào tổng thể các mối quan
hệ, việc đảm bảo an sinh xã hội cho NLĐ. Khi hướng tới mô
hình nhà nước phúc lợi, trước hết phải đảm bảo được việc
làm bền vững, giúp cho NLĐ an tâm. Các cơ quan quản lý
cần xem xét đưa chỉ số tỉ lệ thất nghiệp như là một chỉ số
đánh giá hiệu quả quản trị công.
Công nhân bước
sang tuổi 40, lúc
này tuổi nghề đã
hết nhưng tuổi nghỉ
hưu chưa đến khiến
họ bơ vơ trong cuộc
mưu sinh.
Đời sống xã hội -
ThứHai 11-9-2023
ra của cải vật chất, đóng thuế,
Quỹ BHXH sẽ tốt hơn tình
trạng hàng triệu người nghỉ
việc, chờ rút BHXHmột lần.
Bên cạnh đó, Việt Nam có
Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp
với kết dư lớn, có thời điểm
lên đến gần 90.000 tỉ đồng.
Lúc này Quỹ Bảo hiểm thất
nghiệp nên phát huy vai trò,
có chính sách rõ ràng hơn cho
nhóm trên 40 tuổi, giúp họ
quay lại thị trường lao động.
. Khi NLĐ có việc làm,
thu nhập đều và ổn định, họ
sẽ “quên” việc rút BHXH
một lần?
+ Các cơ quan chức năng
phải cho NLĐ thấy được giá
trị cốt lõi là ai làm việc, đóng
quỹ thì về già sẽ được chăm lo.
Một trong những nhân tố dẫn
đến tăng số người rút BHXH
một lần thời gian qua là tính
không liên tục của việc làm,
tính bấp bênh của thị trường
lao động.
Vì vậy, khi giải quyết các
vấn đề liên quan đến chính
sách BHXH thì không chỉ bó
hẹp trong phạm vi nguyên tắc
đóng - hưởng, mà cần thêm
các giải pháp thúc đẩy, đảm
bảo thị trường lao động, tỉ
lệ thất nghiệp thấp, NLĐ an
tâm làm việc… Từ đó, các
chính sách khác sẽ dễ dàng
triển khai.
Các cơ quan chức năng
cần có giải pháp thúc đẩy
thị trường lao động, đầu tư
cho NLĐ học nghề, giúp
các doanh nghiệp nội địa
vực dậy hoạt động sản xuất,
kinh doanh… Khi NLĐ có
việc làm, thu nhập ổn định,
tâm lý họ sẽ không còn nghĩ
đến “lãnh một cục”.
. Xin cảm ơn ông.
•
Thời gian
gần đây, tình
trạng người
lao động rút
BHXHmột
lần ngày càng
tăng, đồng
nghĩa với số
người khi về
già không có
lương hưu
tăng theo,
ảnh hưởng
tiêu cực đến
mục tiêu an
sinh xã hội.
Tiêu điểm
665.000
là sốngười đã rút BHXHmột lần
trong sáu thángđầunăm2023.
THÔNG BÁO
THANH LÝ TÀI SẢN
Công ty CP XNK và
Hợp tác đầu tư GTVT
(Tracimexco) thanh lý ô
tô conMitsubishi Pajero
sảnxuấttạiViệtNamnăm
2012bằnghìnhthứcchào
giá cạnh tranh. Mọi chi
tiếtliênhệ:36BạchĐằng,
P2, Q. Tân Bình, TP.HCM
hoặc qua điện thoại số
0902866824 (Danh)
Quảng cáo
Người lao động đăng ký nhận trợ cấp thất nghiệp tại BHXHTP ThủĐức, TP.HCM. Ảnh: QT
TP.HCM:Nhiềugiải pháp, cơhội để hỗ trợ laođộngmất việc làm
Ngày 10-9, HĐND TP.HCM phối hợp với
Đài Truyền hình TP.HCM, Sở TT&TT TP.HCM
thực hiện chương trình “Dân hỏi - Chính quyền
trả lời” với chủ đề “Công tác đào tạo nghề và
giải quyết việc làm”.
Tại chương trình, cử tri Nguyễn Tấn Thông,
công nhân Công ty Mitex, bày tỏ mong muốn
được tạo điều kiện, kết nối giữa doanh nghiệp
(DN) với người lao động (NLĐ). Theo anh,
hiện nay trên địa bàn TP.HCM, các chủ DN phải
tự tìm kiếm nguồn lao động phù hợp với DN,
còn NLĐ cũng tự tìm kiếm các DN phù hợp với
ngành nghề mình đã học.
“Theo dự báo, tình hình kinh tế sắp tới còn
gặp nhiều khó khăn, tình trạng NLĐ mất việc
làm có thể tiếp tục tăng. Với xu thế chuyển đổi
công nghệ, TP.HCM có những chính sách hỗ
trợ trong đào tạo nghề, chuyển đổi nghề như thế
nào cho lao động bị mất việc?” - cử tri Thông
nêu ý kiến.
Trả lời ý kiến cử tri, Phó Giám đốc Sở
LĐ-TB&XH TP.HCM Huỳnh Lê Như Trang
cho biết các trung tâm dịch vụ việc làm tại
TP.HCM định kỳ có tổ chức các phiên, sàn
giao dịch việc làm, tạo cơ hội cho NLĐ tìm
việc và các DN tuyển dụng.
Trong tháng 4-2023, sở đã chỉ đạo Trung tâm
Dịch vụ việc làm TP.HCM tổ chức chuyên đề
trong lĩnh vực du lịch để các DN có cơ hội tìm
kiếm, tuyển dụng lao động có chuyên môn.
Thời gian tới, sở sẽ tổ chức thêm nhiều phiên,
sàn giao dịch thuộc chuyên đề của từng lĩnh vực
để DN, NLĐ có nhiều cơ hội tìm, tuyển dụng
lao động một cách hiệu quả.
Liên quan đến chính sách hỗ trợ đào tạo nghề,
chuyển đổi nghề cho NLĐ bị mất việc, bà Huỳnh
Lê Như Trang cho biết hiện nay NLĐ bị mất việc
nếu đáp ứng đủ các điều kiện theo quy định của
luật lao động sẽ được hỗ trợ 4,5 triệu đồng với
những khóa học dưới ba tháng và 1,5 triệu đồng
đối với các khóa học từ ba tháng trở lên.
VÕ THƠ
