9
Ưu điểm, nhược điểm
của tốc độ chạy tàu
350 km/giờ
Ưu điểm:
Tốc độ chạy tàu 350
km/giờ có khả năng cạnh tranh
với các phương thức vận tải khác,
phùhợp với tuyến có cự ly dài như
tuyến Bắc - Nam. Kết quả dự báo
nhu cầu vận tải cho thấy dự kiến
đến năm 2035 đường sắt cao tốc
đáp ứng 6%-8% thị phần lượng
luân chuyển vận tải hành khách
trênhànhlangBắc-Namvàtiếptục
tăng lênnhanh chóngvới thị phần
khoảng 32%-33% vào năm 2050.
Như vậy, khi đó thị phần vận tải
trên hành lang Bắc - Namđược tái
cơ cấu theo hướng tối ưu và bền
vững; mở ra khônggianphát triển
kinhtếmới;cókhảnăngvậntảimột
sốhànghóađặcchủngphụcvụcho
mục đích quốc phòng, an ninh…
Nhược điểm:
Chi phí đầu tư
hạ tầng tốc độ 350 km/giờ cao
hơn khoảng 8%-9% so với tốc độ
250 km/giờ, 20% so với tốc độ
200 km/giờnhưngnếukhôngđầu
tưngay từđầu, việcnângcấpsẽ rất
tốn kém và không khả thi.
các cơ cấu động lực của phương tiện
bị rút ngắn, cần phải bảo trì thay thế
thường xuyên càng làm cho chi phí
vận chuyển đội lên không thể trang
trải…” - vị chuyên gia cho hay.
Thêm vào đó, việc chạy tàu hỗn
hợp trên đường sắt cao tốc nếu chênh
lệch tốc độ giữa tàu khách và tàu
hàng càng lớn càng làm giảm năng
lực thông qua và không đảm bảo an
toàn chạy tàu.
Tàu sẽ chạy được tốc độ
tối đa 350 km/giờ nếu…
Trước lo ngại trên, ông Vũ Hồng
Phương, Giám đốc Ban quản lý dự
án đường sắt, cho biết tuyến đường
sắt cao tốc dự kiến bố trí 23 nhà ga
hành khách, cự ly trung bình mỗi ga
khoảng 67 km.
Cácnghiêncứucủa chuyêngia trong
và ngoài nước cũng cho thấy nếu sử
dụng đoàn tàu động lực phân tán, từ
lúc xuất phát đến khi đạt tốc độ tối đa
320 km/giờ cần thời gian 4 phút, với
quãng đường 14 km. Và cần thời gian
2,5 phút với quãng đường 7,5-8 kmđể
tàu có thể đạt 320 km/giờ dừng hẳn.
“Theo đó, chúng tôi kết luận việc
tăng và giảm tốc độ của tàu không
ảnh hưởng đến tốc độ chạy tàu” -
ông Phương cho hay. Tuy nhiên,
ông Phương cho rằng để tàu có thể
đạt được vận tốc tối đa theo thiết kế
thường chỉ dừng ở vài ga.
“Kinh nghiệm tại tuyến Bắc Kinh
- Thượng Hải (Trung Quốc) hay ở
Đức, người ta tổ chức nhiều mác tàu
trong cùng một ngày. Giờ cao điểm,
dịp cao điểm tần suất, tốc độ chạy tàu
cao. Suốt chặng tuyến có những mác
tàu được xây dựng biểu đồ chỉ dừng
ở vài ga…” - ông Phương dẫn chứng.
Giámđốc Ban quản lý dự án đường
sắt cũng cho biết đường sắt cao tốc
chủ yếu dùng để chở khách và chở
hàng nhẹ khi cần thiết. Tuy nhiên,
việc chở hàng theo kinh nghiệm của
các nước châu Âu chỉ thực hiện vào
ban đêm khi nhu cầu đi lại của người
dân giảm để đảm bảo an toàn, không
phải chạy xen lẫn giữa tàu khách và
tàu hàng.
Đối với hàng hóa trọng tải lớn,
hàng container sẽ sử dụng đường
sắt hiện hữu và phương thức vận tải
khác. Cũng theo kinh nghiệm thế
giới, các tuyến đường sắt tốc độ cao
là trục chính, chiều dài lớn đều lựa
chọn tốc độ 350 km/giờ trở lên vì tính
hiệu quả. Đồng thời, tốc độ chạy tàu
này có khả năng thu hút khách đi tàu
hơn là tốc độ 250 km/giờ.
“Cụ thể, qua nghiên cứu trên chặng
Hà Nội - TP.HCM, tốc độ 350 km/
giờ có khả năng thu hút khách cao
hơn khoảng 12,5% so với tốc độ 250
km/giờ. Tương tự, chặng Hà Nội - Đà
Nẵng vàHàNội - NhaTrang khả năng
thu hút khách cao hơn lần lượt từ
26,5%đến 23,8%” - ông Phương nói.
Nói thêmvề vấn
đề này, Thứ trưởng
BộGTVTNguyễn
Danh Huy khẳng
địnhcơquannghiên
cứu đã tìmhiểu rất
kỹ biểu đồ chạy
tàu và khẳng định
với khoảng cách
các nhà ga như dự
kiến, tàu hoàn toàn có thể chạy được
tốc độ tối đa 350 km/giờ.
Về việc chạy tàu hàng và tàu khách,
lãnhđạoBộGTVTchobiết hiệnTrung
Quốc có tuyến Bắc Kinh - Thượng
Hải đang chạy tàu hàng và tàu khách.
Theo đó, trong nước cũng sẽ thực hiện
chạy tàu hàng vào ban đêm. Trường
hợp cần thiết chạy tàu hàng vào ban
ngày phải điều chỉnh biểu đồ chạy
tàu và giảm tốc độ tàu khách xuống.
Thêm vào đó, ông Huy thừa nhận
VIẾT LONG
T
heo đề xuất của Bộ GTVT, dự
án đường sắt cao tốc Bắc - Nam
mà Việt Nam dự kiến xây dựng
sẽ hiện đại nhất hiện nay với tốc độ
350 km/giờ. Tuy nhiên, một số quan
điểm cho rằng với khoảng cách các
nhà ga như dự kiến, việc chạy tàu 350
km/giờ khó khả thi. Trong khi đó, Bộ
GTVTđã đưa ra nhiều cơ sở để khẳng
định tàu có thể đạt được tốc độ này.
Có ga chỉ cách nhau
chưa đầy 30 km
Liên danh tư vấn TEDI - TRICC -
TEDIS cho biết dự án đường sắt cao
tốc Bắc - Nam có chiều dài 1.541 km,
đi qua 20 tỉnh, TP với 23 ga hành
khách, nămga hàng hóa. Một chuyên
gia giao thông cho rằng: Nếu tàu khách
có tốc độ 350 km/giờ, theo quy phạm
khai thác đường sắt tốc độ cao, tổng
quãng đường tăng tốc và giảm tốc
trên một khu gian (khoảng cách giữa
các nhà ga) chạy tàu giữa hai nhà ga
lên tới 35 km.
Trong khi đó, nhiều khu gian chạy
tàu trên hành trình xuyên Việt chỉ có
khoảng cách trên dưới 30 km, như các
khu gian Ngọc Hồi - Phủ Lý, Phủ Lý
- NamĐịnh, NamĐịnh - Ninh Bình,
dường như không đủ cự ly cho các
quãng đường tăng tốc, giảm tốc theo
quy phạm. Rất nhiều khu gian trừ đi
các quãng đường tăng tốc, giảm tốc
cũng chỉ còn có thể chạy tàu với tốc
độ 350 km/giờ không tới 10 phút, do
vậy không có nhiều ý nghĩa.
Thêm vào đó, với 23 nhà ga, 22
khu gian chạy tàu, tổng quãng đường
tăng tốc và giảm tốc kể trên lên tới
770 km. Coi như 1/2 chiều dài toàn
tuyến (770/1.541 km) đường sắt cao
tốc Bắc - Nam làm ra chỉ để dùng cho
việc tăng tốc và giảm tốc.
“Không những thế, quá trình tăng
tốc, giảm tốc liên tục đã tiêu hao năng
lượng quá lớn. Cùng với đó là sự hao
mòn thiết bị do phải thường xuyên
làm việc quá mức dẫn đến tuổi thọ
Dự kiến Việt Namsẽ khởi công dự án đường sắt cao tốc Bắc - Namvào năm2027. (Ảnh sử dụng công nghệ AI) Ảnh: V.LONG
hệ thống đường
sắt mới chỉ chở
được hàng nhẹ,
hàng nặng không
vận chuyển được
vì tốc độ nhanh
không đảm bảo
an toàn. Cũng
theo ông Huy, vì
những vấn đề trên nên 18 năm chỉ
bàn mà không triển khai được. Bản
thân ông và cơ quan nghiên cứu phải
“cắp sách đi học” sáu nước để tìm
câu trả lời. “Đến giờ chúng tôi có
thể khẳng định việc bố trí khoảng
cách ga như hiện nay có thể chạy
được tàu với vận tốc tối đa 350 km/
giờ, có thể chạy được cả tàu hàng và
tàu khách, đồng thời đảm bảo tính
hiệu quả của dự án…” - ông Huy
nhấn mạnh.•
“Qua nghiên cứu trên
chặng Hà Nội - TP.HCM,
tốc độ 350 km/giờ có khả
năng thu hút khách cao
hơn khoảng 12,5% so với
tốc độ 250 km/giờ.”
Bộ GTVT vừa đề nghị UBND tỉnh Đồng
Nai và TP.HCM cùng các bộ, ngành liên
quan tham gia ý kiến đối với báo cáo nghiên
cứu tiền khả thi dự án đường sắt Thủ Thiêm
- Long Thành.
Dự án đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành
dự kiến dài 41,8 km. Trong đó, đoạn qua địa
phận TP.HCM dài 11,75 km và đoạn qua
Đồng Nai dài 30,08 km. Tuyến bắt đầu từ ga
Thủ Thiêm, đi song song về bên phải đường
bộ cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu
Giây và đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam.
Sau khi giao cắt với đường vành đai 3, tuyến
rẽ phải đi song song về bên trái đường vành
đai 3, tiếp tục vượt sông Đồng Nai tại vị trí
cách tim cầu Đồng Nai trên đường vành đai
3 khoảng 62,5 m về phía thượng lưu.
Sau khi vượt sông Đồng Nai, tuyến vẫn
bám sát đường vành đai 3 và đi vào dải phân
cách bên trái của đường vành đai 3 theo quy
hoạch của huyện Nhơn Trạch (Đồng Nai).
Đến khu vực giao cắt với Tỉnh lộ 25B, hướng
tuyến rẽ trái và đi vào dải phân cách giữa
Tỉnh lộ 25B.
Tới địa phận xã Long An, huyện Nhơn
Trạch hướng tuyến rẽ phải, sau khi giao cắt
với Quốc lộ 51 tuyến sẽ đi ngầm cùng hành
lang của tuyến đường sắt tốc độ cao vào bên
trong sân bay Long Thành, điểm cuối của dự
án.
Như vậy, dự án sẽ chạy qua các phường An
Phú, Phú Hữu, Long Trường thuộc TP.HCM.
Còn tại Đồng Nai, tuyến sẽ đi qua các xã
Long Tân, Phú Thạnh, Phú Hội, Hiệp Phước
(huyện Nhơn Trạch); các xã Long An, Long
Phước, Bình Sơn (huyện Long Thành).
Dự án đường sắt được xây dựng theo tiêu
chuẩn đường đôi, khổ 1.435 mm, điện khí
hóa. Trên tuyến bố trí 16 ga trên cao và bốn
ga ngầm, tốc độ thiết kế với vận tốc
120 km/giờ trên chính tuyến và 90 km/giờ
trong hầm. Dự án cũng bố trí một khu depot
rộng hơn 21 ha tại xã Cẩm Đường, huyện
Long Thành, Đồng Nai. Một bãi đỗ tàu, vệ
sinh tàu rộng 1,2 ha tại Thủ Thiêm (TP Thủ
Đức). Tuyến có năng lực chuyên chở khoảng
40.000 người/hướng/giờ.
Với quy mô đầu tư như trên, dự án có sơ
bộ tổng mức đầu tư khoảng 84.752 tỉ đồng
(tương đương 3,454 tỉ USD). Thời gian khởi
công dự án dự kiến trong năm 2026, hoàn
thiện và đưa vào khai thác vào năm 2030.
PHÚ PHONG
Điều kiện để đường sắt cao tốc
Bắc - Nam chạy 350 km/giờ
Bộ GTVT khẳng định tàu đường sắt cao tốc Bắc - Nam có thể chạy được vận tốc tối đa 350 km/giờ
và hoàn toàn vận hành được tàu hàng và tàu khách.
Dự kiến hướng tuyến, nhà ga đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành
Dự án đường sắt Thủ Thiêm- Long Thành
dự kiến khởi công vào năm2026.
(Ảnh sử dụng công nghệ AI) Ảnh: VIẾT LONG
