9 8 dần thay đổi khi những khối chung cư cũ kỹ được thay thế bằng những tòa nhà khang trang, hiện đại. Tọa lạc trên đường Hoàng Văn Thụ (phường 2, quận Tân Bình), chung cư 251 từng là một công trình xuống cấp nghiêm trọng với chất lượng chỉ còn chưa tới 50%. Sau hơn một thập niên vượt qua vướng mắc về thủ tục, di dời và xây dựng, tháng 4-2022, dự án xây mới chung cư này đã hoàn thành, mang lại diện mạo hoàn toàn mới cho khu chung cư. 176 căn hộ được xây dựng mới, trong đó có 52 căn hộ được bố trí tái định cư cho cư dân cũ. Một dự án khác là chung cư 100 Cô Giang (quận 1) được xây dựng từ năm 1968 và xuống cấp đến mức báo động. TP khởi công dự án cải tạo chung cư này vào năm 2019. Chỉ sau ba năm thi công, tháng 8-2022, những căn hộ đầu tiên được bàn giao. Không gian sống mới rộng rãi, tiện nghi và đảm bảo an toàn, mang lại sự hài lòng cho các hộ dân gắn bó lâu năm với khu vực này. Những thành quả trên là minh chứng cho nỗ lực không ngừng của TP.HCM trong hành trình hồi sinh các khu chung cư cũ, hướng đến một đô thị phát triển bền vững và nhân văn.• Đô thị - Thứ Tư 16-4-2025 kinhtedothi@phapluattp.vn Từ đó đến nay, TP.HCM đã chỉ đạo các sở, ngành và địa phương liên quan bằng nhiều giải pháp khác nhau, nỗ lực thúc đẩy tiến độ thực hiện việc cải tạo, xây dựng mới chung cư cũ. Đại diện Sở Xây dựng TP.HCM cho biết TP đã vận dụng triệt để các cơ chế, chính sách ưu đãi, đặc thù mà các nghị quyết, nghị định của Chính phủ đã ban hành. Đồng thời, mạnh dạn thực hiện phân cấp thông qua cơ chế ủy quyền, phân công cho chính quyền địa phương chủ động tổ chức thực hiện công tác cải tạo, xây dựng lại các chung cư được xây dựng trước năm 1975 với sự hướng dẫn, giám sát của các sở, ngành chuyên môn. Tuy nhiên, con đường này không dễ dàng. Hàng loạt khó khăn, vướng mắc đã nảy sinh khiến tiến độ cải tạo chung cư cũ thường xuyên chậm so với kỳ vọng. “Khó nhất là khâu bồi thường, giải tỏa và đạt được sự đồng thuận của 100% cư dân. Mỗi người một ý, có hộ dân đòi hỏi giá bồi thường quá cao, có hộ dân lại không muốn di dời vì đã quen với nơi ở cũ. Rồi thủ tục pháp lý liên quan đến quy hoạch, lựa chọn nhà đầu tư cũng rất phức tạp, kéo dài” - một cán bộ tham gia công tác này nhiều năm chia sẻ. Năm 2015, Đại hội Đảng bộ TP.HCM lần thứ X đã đưa nội dung “chỉnh trang và phát triển đô thị” vào nghị quyết, đặt mục tiêu: Đến năm 2020, hoàn thành tháo dỡ, xây mới ít nhất 50% trong tổng số 474 chung cư cũ (xây trước năm 1975) đã được kiểm định. Dù mục tiêu này chưa thể về đích như kế hoạch do những vướng mắc kéo dài nhưng không thể phủ nhận những nỗ lực và kết quả đáng ghi nhận mà TP đã đạt được. Thay áo mới cho chung cư cũ Giữa lòng TP.HCM hiện đại vẫn còn đó nhiều khu chung cư cũ kỹ, nhuốm màu thời gian. Từ chính những mảng tường rêu phong ấy, nay đã bắt đầu xuất hiện những tín hiệu tích cực khi TP từng bước khoác áo mới cho những tòa nhà cũ. Tiêu N.CHÂU - N.NGỌC - Q.HUY Sau 50 năm kể từ ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, TP.HCM đã vươn mình mạnh mẽ, trở thành đầu tàu kinh tế, văn hóa của cả nước. Song hành với sự phát triển rực rỡ của đô thị vẫn còn đó nỗi trăn trở mang tên chung cư cũ. Những khối nhà xây dựng từ trước năm 1975 đang ngày càng xuống cấp, tiềm ẩn nguy cơ và làm ảnh hưởng đến diện mạo đô thị. Suốt 50 năm qua, TP đã không ngừng nỗ lực cải tạo, xây mới, viết tiếp câu chuyện an cư cho người dân, kiến tạo một đô thị hiện đại, an toàn và bền vững. Hành trình gần ba thập niên tìm lời giải Bước chân vào nhiều lô chung cư xây dựng trước năm 1975 tại các quận 5, 1, 3, Tân Bình… người ta không khỏi cảm thấy lo lắng. Không gian ẩm thấp, tường vôi bong tróc, hệ thống điện, nước chằng chịt, tạm bợ và nỗi lo thường trực về sự an toàn của kết cấu tòa nhà đã tồn tại hàng mấy chục năm qua. Đó là thực tế tại hàng trăm chung cư cũ trên địa bàn TP, nơi sinh sống của hàng chục ngàn hộ dân. Tình trạng xuống cấp của các chung cư cũ không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng sống, sức khỏe và sự an toàn của người dân mà còn là một thách thức lớn cho bức tranh đô thị hiện đại mà TP.HCM đang hướng tới. Đó là những “mảng màu tối” cần được thay thế bằng những công trình khang trang, an toàn, đáp ứng tiêu chuẩn sống ngày càng cao. Nhận thức rõ tính cấp bách của vấn đề, TP.HCM đã bắt đầu hành trình cải tạo, xây mới chung cư cũ từ rất sớm. Những chủ trương đầu tiên manh nha từ cuối thập niên 1990, UBND TP đã có chủ trương xây dựng và sửa chữa chung cư, nhà tập thể hư hỏng nặng trên địa bàn. Một cột mốc pháp lý quan trọng là Quyết định 34 của Chính phủ ban hành năm 2008, tạo hành lang pháp lý rõ ràng hơn khi đưa ra các giải pháp cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ bị hư hỏng, xuống cấp. sạch sẽ, sáng sủa khiến ai cũng vui. Đi làm về thấy nhà đẹp cũng nhẹ người hơn”. Cả hai công trình đều được cải tạo trong năm 2023 từ nguồn xã hội hóa. Sự đổi thay tuy không quá lớn về quy mô nhưng mang lại “trái ngọt” rất thật - từ sự an toàn, khang trang đến tinh thần tích cực lan tỏa trong cộng đồng cư dân. Những chung cư khang trang, hiện đại mọc lên Không gian sống tại TP.HCM đang biểu là các dự án cải tạo thành công tại chung cư 38 Học Lạc, 980-986 Nguyễn Trãi (quận 5), góp phần thay đổi diện mạo đô thị và nâng cao chất lượng sống cho người dân. Một ngày tháng 4, chúng tôi ghé thăm chung cư 38 Học Lạc. Nằm khiêm tốn trên con đường nhỏ, tòa nhà ba tầng nay nổi bật với lớp sơn xanh mát mắt, hành lang sạch thoáng, cây xanh phủ khắp ban công. Hệ thống báo cháy tự động, camera an ninh cũng được lắp đặt đầy đủ. Ít ai nghĩ nơi đây là một chung cư tuổi đời hơn 50 năm. Ông Kiên (đã đổi tên), cư dân sống hơn 40 năm tại đây, vẫn nhớ rõ những tháng ngày sống trong cảnh nhà xuống cấp, ông nói: “Hồi trước những năm 2000 còn ổn nhưng về sau tường bong tróc, trần nhà nứt nẻ, cầu thang gỉ sét, tối tăm như nhà hoang. Ẩm thấp, nguy hiểm lắm”. Năm 2023, chính quyền địa phương khởi động kế hoạch cải tạo tòa nhà. Người dân vẫn ở tại chỗ, hỗ trợ cùng chính quyền triển khai nhanh gọn trong chưa đầy một tháng. “Tường được sơn lại, hệ thống phòng cháy, camera an ninh hiện đại cũng được gắn. Mọi người tự trang trí thêm cây cối, cờ hoa, cảm giác như nhà mới vậy” - ông Kiên vui vẻ nói. Cách đó vài trăm mét, chung cư 980-986 Nguyễn Trãi (góc đường Nguyễn Trãi - Phú Giáo) từng bị gọi là “chung cư ma” vì quá cũ nát, ẩm thấp, tối tăm. Anh Ngọc Quý (35 tuổi) từng thuê trọ tại đây kể: “Bạn bè tới chơi còn ngại nhưng nay sau khi cải tạo nhà nào cũng Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được khảo sát thực địa đề án chỉnh trang nhà ven kênh rạch trên địa bàn quận 8. Ảnh: THUẬN VĂN Lộ trình rõ ràng cho chung cư cũ Mới đây, TP.HCM thể hiện quyết tâm đẩy nhanh tiến độ với Đề án cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ theo Quyết định 785/2025. Đề án đặt mục tiêu đến năm 2030 hoàn thành sửa chữa chung cư cấp B, C và xây mới toàn bộ 16 chung cư cấp D xuống cấp nghiêm trọng. Xa hơn, đến năm 2035, TP hướng đến hoàn tất cải tạo toàn bộ chung cư xây trước năm 1975 và các công trình hết niên hạn sử dụng trước năm 1994. Để đạt mục tiêu, TP sẽ cắt giảm tối đa thủ tục hành chính, xây dựng cơ chế tài chính linh hoạt, ưu đãi về thuế, tín dụng, tiền sử dụng đất nhằm thu hút nhà đầu tư. Đồng thời, chính sách bồi thường, hỗ trợ vay vốn, tái định cư sẽ được điều chỉnh để đảm bảo quyền lợi tốt nhất cho người dân. Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Võ Văn Hoan khẳng định: Cần cơ chế đột phá, tháo gỡ vướng mắc pháp lý, nhất là trong lựa chọn nhà đầu tư và phân bổ lợi ích hợp lý giữa Nhà nước, doanh nghiệp và người dân. TP cũng sẽ phân cấp, giao quyền chủ động nhiều hơn cho địa phương và tăng cường công khai, minh bạch thông tin. Chung cư 251 Hoàng Văn Thụ, phường 2, quận Tân Bình được xây mới vào năm 2022, trở thành công trình hiện đại, khang trang. Ảnh: NHƯ NGỌC TP đã vận dụng triệt để các cơ chế, chính sách ưu đãi, đặc thù mà các nghị quyết, nghị định của Chính phủ đã ban hành vào cải tạo chung cư cũ. Chính sách cải tạo chung cư cũ của TP.HCM đã đạt được những thành công nhất định trong suốt 50 năm qua với hàng loạt dự án cải tạo, tái định cư mang lại lợi ích thiết thực cho người dân. TheobáocáocủaSởXâydựngTP.HCM, TP hiện có 474 chung cư với 573 lô được xây dựng trước năm 1975 xuống cấp nghiêm trọng, mất an toàn. Qua kiểm định chất lượng có 16 chung cư cấp D, 116 cấp C, 332 cấp B và 12 chung cư đã tháo dỡ hoặc chuyển mục đích sử dụng. Trong đó, năm chung cư cấp D hư hỏng nặng được dỡ bỏ hoàn toàn và sáu chung cư xuống cấp đã được tháo dỡ. Với nhóm xây dựng giai đoạn 19751994 hiện có 52 chung cư thuộc diện thấp tầng (dưới tám tầng) và 33 tòa nhà diện tích đất dưới 1.000 m2. Các chung cư này có tình trạng sở hữu, sử dụng phức tạp. Tiêu điểm LTS: Sau nửa thế kỷ miền Nam được giải phóng, đất nước thống nhất, TP.HCM đã có những bước phát triển vượt bậc trong lĩnh vực nhà ở, từ cải tạo chung cư cũ, mở rộng nguồn cung đến phát triển nhà ở xã hội và điều chỉnh chính sách để đảm bảo quyền an cư cho mọi tầng lớp nhân dân. Tuy nhiên, TP vẫn đối mặt với nhiều thách thức như quỹ đất hạn chế, vướng mắc pháp lý, nguồn cung chưa đáp ứng đủ nhu cầu thực tế. Loạt bài này sẽ điểm lại những thành tựu nổi bật, phân tích các tồn tại và đề xuất giải pháp để TP.HCM tiếp tục phát triển bền vững, trở thành đô thị đáng sống, nơi mọi người dân đều có cơ hội sở hữu nơi ở phù hợp. “TP.HCM-50năm phát triển nhà ở, hướng tới đô thị đáng sống” - Bài 1 Thay áo mới cho chung cư cũ: Hành trình gần 3 thập niên Chung cư cũ 980-986 Nguyễn Trãi, quận 5 xây dựng trước năm 1975 được cải tạo sạch đẹp. Ảnh: NHƯ NGỌC Chung cư 100 Cô Giang, quận 1 được xây mới và bàn giao vào năm 2022. Ảnh:NHƯNGỌC Không gian sống tại chung cư 38 Học Lạc, quận 5 đã được nâng cấp, những dãy hành lang sạch đẹp, xanh tươi. Ảnh: NHƯ NGỌC TP.HCM sẽ di dời 14.950 căn nhà ven kênh Đề án chỉnh trang đô thị khu vực nhà ven kênh rạch ở quận 8 sử dụng nguồn vốn ngân sách hơn 105.000 tỉ đồng để lập các dự án. Ngày 15-4, Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được và lãnh đạo các sở, ngành đã đi kiểm tra thực địa các dự án trọng điểm và khảo sát thực tế đề án nhà ở ven kênh rạch trên địa bàn quận 8. Thực hiện bảy dự án nhà ở tái định cư Tại buổi khảo sát, ông Võ Thành Khả, Chủ tịch UBND quận 8, thông tin số lượng nhà trên và ven kênh rạch trên địa bàn quận chưa di dời chiếm tỉ lệ khoảng 38% trên toàn TP. Qua khảo sát, quận 8 có 14.950 căn nhà trên 28 tuyến kênh rạch với tổng chiều dài 54 km. Theo đề án chỉnh trang đô thị khu vực nhà ở trên và ven kênh rạch, quận 8 sẽ thực hiện di dời 14.950 hộ dân, trong đó có 9.440 căn nằm hoàn toàn trên đất liền ven rạch, 3.473 căn nằm một phần trên rạch, 1.589 căn nằm hoàn toàn trên rạch và 448 căn hộ thuộc chung cư cũ Phạm Thế Hiển. Đề án sử dụng nguồn vốn ngân sách để lập các dự án đầu tư, gồm đầu tư hai dự án nhà ở xã hội và bảy dự án nhà ở tái định cư. Chín khu đất để triển khai dự án đa phần là đất công do TP quản lý. Tổng kinh phí đầu tư cho chín dự án khoảng 14.643,96 tỉ đồng. Dự kiến chuẩn bị số lượng là 11.471 căn hộ, trong đó 9.581 căn hộ được đầu tư bằng nguồn vốn ngân sách và 1.890 căn hộ được các nhà đầu tư thực hiện từ nguồn vốn ngoài ngân sách để bố trí tái định cư cho các hộ dân thuộc đề án. “Theo đề án, sẽ thực hiện nạo vét 36.580 m các tuyến kênh rạch, xây dựng 73.160 m bờ kè, xây dựng 734.750 m2 đường giao thông, các mảng xanh, công viên, khai thác sử dụng 247.000 m2 đất thương mại dịch vụ để tăng nguồn thu ngân sách. Tổng chi phí dự kiến đầu tư khoảng 105.179,61 tỉ đồng, dự kiến thu về khoảng 105.913,23 tỉ đồng, tương đương với chi phí đầu tư giúp giảm đáng kể áp lực ngân sách đầu tư công, đồng thời góp phần tạo nguồn thu cho TP trong dài hạn” - ông Võ Thành Khả đánh giá hiệu quả khi thực hiện đề án. Chủ tịch UBND quận 8 kiến nghị UBND TP.HCM giao Sở TN&MT chủ trì tham mưu thủ tục thu hồi các khu đất có nguồn gốc do Nhà nước trực tiếp quản lý, hiện đang cho thuê, sử dụng không hiệu quả, không đúng quy hoạch để đầu tư xây dựng các dự án nhà ở xã hội, nhà ở tái định cư và bốn khu đất đấu giá để tạo nguồn vốn ban đầu thuộc đề án. Ưu tiên bố trí vốn thực hiện đề án di dời nhà ven kênh Tại buổi khảo sát, Chủ tịch UBND TP Nguyễn Văn Được đánh giá đề án di dời nhà ven kênh rạch là đề án rất ý nghĩa, giải quyết được nhiều vấn đề cho TP như chỉnh trang đô thị, tạo cảnh quan môi trường, giải quyết được vấn đề nhà ở cho người dân. Theo Chủ tịch UBND TP, đề án di dời nhà ven kênh rạch đã được thông qua, giao Sở Xây dựng hoàn thiện lại đề án, Sở Tài chính cùng các sở có liên quan tham mưu bố trí vốn để ưu tiên cho dự án này. “Cần có lộ trình cụ thể để thực hiện đề án. Đề nghị Sở Tài chính rà soát vốn đầu tư công giai đoạn này, những dự án nào không “tiêu thụ” được trong giai đoạn này thì chúng ta chuyển sang cho giai đoạn 1 của đề án” - Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được nhấn mạnh. Bên cạnh các dự án di dời nhà ven kênh, tại buổi khảo sát, Chủ tịch UBND TP cũng đề nghị ngành giao thông nghiên cứu toàn bộ tuyến giao thông từ phía nam sang phía bắc, trong đó có các quận 7, 4, 8 và huyện Bình Chánh, sao cho kết nối giao thông hiệu quả và thông thoáng. N.CHÂU - T.VĂN Trong năm 2024, quận 8 giải ngân vốn đầu tư công đạt hơn 812/834,316 tỉ đồng, đạt tỉ lệ 97,33%. Ngoài ra, quận đã tập trung hoàn thành giải ngân vốn bồi thường của dự án nạo vét, xây dựng hạ tầng, cải tạo môi trường bờ bắc kênh Đôi trên địa bàn quận 8 do Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng hạ tầng đô thị TP làm chủ đầu tư với tổng số tiền hơn 5.465 tỉ đồng (đạt tỉ lệ 99,99%) góp phần tăng tỉ lệ giải ngân vốn đầu tư công của TP.
RkJQdWJsaXNoZXIy Mjg2ODExMg==