6 Pháp luật & cuộc sống - Thứ Hai 12-5-2025 Rồi tư duy “không quản được thì cấm”, tư duy “xin-cho”, tình trạng “quyền anh, quyền tôi” khi thiết kế các luật đã tạo ra thủ tục và quyền lực. Từ đó, nảy sinh quyền lợi, lợi ích nhóm và lợi ích cá nhân lồng vào. Điều này làm cản trở sự phát triển của đất nước. Trong khi đó, các doanh nghiệp (DN) chỉ có một quyền là quyền không làm. Khi các DN thực hiện quyền không làm thì KTTN giảm đi cơ hội phát triển, dẫn đến giảm công ăn việc làm cho người dân, giảm thu ngân sách nhà nước và cơ hội phát triển quốc gia. . Thưa Phó Thủ tướng, vậy Nghị quyết 68 nhìn nhận, đánh giá những tồn tại này ra sao? + Nghị quyết đã mạnh dạn nêu ra thiếu sót, nhận định chính sách quan tâm nhưng chưa thực sự đúng mức; nhiều chính sách chưa đi vào cuộc sống, chưa đủ sức lan tỏa; DN chủ yếu vẫn tự xoay xở và gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là khi tiếp cận các nguồn lực đất đai, vốn, lao động, dữ liệu... Hệ thống thể chế còn nhiều vướng mắc, thủ tục còn rườm rà, chi phí tuân thủ cao, công tác thanh tra, kiểm tra còn nặng nề. Đặc biệt, định kiến, thành kiến với khu vực KTTN khiến niềm tin bị thu hẹp, DN không mạnh dạn đầu tư dù năng lực, nguồn lực còn rất lớn. Vai trò, tiềm năng, nội lực của khu vực này chưa được phát huy tương xứng. Vì vậy, mục tiêu cốt lõi của Nghị quyết 68 là tháo gỡ các điểm nghẽn, giải phóng các nguồn lực còn đang bị kìm hãm, loại bỏ các rào cản đang tồn tại, để khu vực KTTN có thể phát triển mạnh mẽ hơn, đóng góp hiệu quả hơn vào sự phát triển chung của đất nước trong kỷ nguyên mới. Cuộc cách mạng về tư duy và thể chế . Nghị quyết 68 trao quyền, đúng hơn là tôn trọng quyền tự do kinh doanh Hiến định của người dân và DN một cách triệt để. Xin ông làm rõ hơn về quan điểm này. + “KTTN là một động lực quan trọng của nền kinh tế quốc gia”, Nghị quyết 68 đã nâng cấp quan điểm, nhận thức đầy đủ như vậy. Từ nhận thức này, các quyền Hiến định của người dân và DN về kinh doanh, tài sản, cạnh tranh, tiếp cận các nguồn lực… sẽ được thể chế hóa để bảo đảm thực chất hơn. Hiến pháp 2013 cũng như các luật về kinh doanh đã khẳng định người dân và DN được tự do kinh doanh trong những ngành nghề mà pháp luật không cấm. Hay cao hơn, Hiến pháp 2013 đã khẳng định “quyền con người, quyền công dân chỉ được hạn chế bằng luật”. Tuy nhiên, thực tế vẫn còn tồn tại không ít rào cản, gây hạn chế quyền tự do này. Khi quyền tự do kinh doanh bị hạn chế thì cũng là lúc các thủ tục hành chính rườm rà, không cần thiết nảy sinh, làm giảm đi sự năng động, sáng tạo của DN. Khi đó mới có những chuyện mà Thủ tướng nhắc nhiều lần là thời gian thực hiện dự án chỉ sáu tháng mà thủ tục mất ba năm, hay chuyện một chiếc bánh chocolate cõng 13 giấy phép, hay chuyện thời gian nuôi gà còn ngắn hơn thời gian làm thủ tục cho một quả trứng… Tôi chia sẻ nhiều lần, ở Trung Quốc, một tỉnh làm được 2.000 km cao tốc chỉ trong vòng ba năm; một nhà máy ô tô điện từ lúc cấp phép đến khi đi vào hoạt động chỉ mất 11 tháng, một trung tâm thương mại từ lúc làm thủ tục đến lúc đi vào hoạt động chỉ mất 68 ngày. Hay TP Dubai, 500 tòa nhà trị giá 20 tỉ USD được xây dựng chỉ trong vòng năm năm, trong khi nếu với các thủ tục ở ta thì phải mất… 1.500 năm. . Vậy với Nghị quyết 68, liệu Việt Nam có thể khắc phục được những câu chuyện cười ra nước mắt mà Phó Thủ tướng thường chia sẻ, phát biểu ở các diễn đàn, kể cả ở QH không? + Nghị quyết 68 không còn đặt nặng vấn đề quản lý theo cung cách cũ và tôi khẳng định Nghị quyết 68 là một cuộc cách mạng về tư duy và thể chế. Nghị quyết 68 được thể chế hóa đầy đủ sẽ tạo ra những thay đổi rất lớn, rất căn bản. Những tuyên bố mạnh mẽ trong nghị quyết như bỏ cơ chế “xin-cho”, bỏ tư duy “không quản được thì cấm” sẽ thúc đẩy phát triển toàn diện kinh tế - xã hội. Trước đây, chúng ta tự tạo ra những rào cản, rồi tháo gỡ và coi đó là cải cách, đổi mới. Nhưng lần này, chúng ta đổi mới từ gốc, từ tư duy và nhận thức. Cốt lõi của thay đổi chính là định hướng chuyển mạnh từ “tiền kiểm” sang “hậu kiểm”. Nghị quyết đã nói rõ: “Chuyển việc quản lý điều kiện kinh doanh từ cấp phép, chứng nhận sang thực hiện công bố điều kiện kinh doanh và hậu kiểm”. Theo định hướng này, Nhà nước sẽ công khai các tiêu chuẩn, quy chuẩn trong mọi lĩnh vực để người dân, DN biết, tuân thủ và áp dụng. Khi không cần phải xin phép ai, không cần ai cho phép và thực hiện các quyền tự do kinh doanh thì DN sẽ không còn gặp khó khăn gia nhập thị trường, giảm được chi phí tuân thủ, giảm thời gian triển khai và tận dụng được mọi cơ hội. Không hồi tố bất lợi cho doanh nghiệp . Định hướng “không hình sự hóa các quan hệ kinh tế - dân sự” cũng đã được các lãnh đạo Đảng, Nhà nước nhắc đến trong nhiều nhiệm kỳ. Nghị quyết 68 khẳng định dứt khoát hơn. + Định hướng “không hình sự CHÂN LUẬN Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng được Thủ tướng Phạm Minh Chính giao trực tiếp chỉ đạo xây dựng dự thảo Nghị quyết của Quốc hội (QH) về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển kinh tế tư nhân (KTTN), triển khai Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị về KTTN mà Tổng Bí thư Tô Lâm mới ký ban hành. Nói với Pháp Luật TP.HCM, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng khẳng định: “Mục tiêu cốt lõi của nghị quyết là tháo gỡ các điểm nghẽn, giải phóng các nguồn lực còn đang bị kìm hãm, loại bỏ các rào cản đang tồn tại để khu vực KTTN phát triển mạnh mẽ hơn, đóng góp hiệu quả hơn vào sự phát triển chung của đất nước trong kỷ nguyên mới”. Tháo gỡ điểm nghẽn, giải phóng các nguồn lực bị kìm hãm . Phóng viên: Phó Thủ tướng từng nhận định KTTN như chiếc lò xo bị nén lại một thời gian dài và Nghị quyết 68 làm bật các chốt kìm hãm để KTTN bung ra… + Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng (ảnh): Đúng vậy! Vì dù đã được hình thành, phát triển nhưng KTTN Việt Nam vẫn chưa xứng tầm với tiềm năng cả về số lượng, chất lượng và quy mô, nhất là với sứ mệnh của mình, với kỳ vọng của Đảng, Nhà nước, của dân tộc. Từ Đổi mới 1986 đến nay, Đảng, Nhà nước đã ban hành nhiều chính sách, cơ chế để thúc đẩy KTTN phát triển nhưng một số chính sách chưa thực sự trúng, đúng và đủ mạnh, chưa được tổ chức thực hiện tốt. Đó là chưa kể các chính sách thường được thiết kế thiên về hướng làm sao thuận tiện cho công tác quản lý, với việc trao cho Nhà nước rất nhiều quyền. Quyền cho làm gì, cho ai làm, làm ở đâu, làm như thế nào… Nghiên cứu chế tạo chất bán dẫn phục vụ trong vật liệu thông minh tại Trung tâm đào tạo Khu công nghệ cao TP.HCM. Ảnh: HOÀNG QUÂN hóa các quan hệ dân sự - kinh tế” từ trước tới nay và trong Nghị quyết 68 là hết sức rõ ràng. Tại kỳ họp thứ 9 của QH, Chính phủ đang trình QH xem xét sửa đổi, bổ sung nhiều luật, trong đó có luật liên quan trực tiếp đến định hướng này là BLHS. Nghị quyết cũng khẳng định lại nguyên tắc không hồi tố bất lợi, áp dụng nguyên tắc suy đoán vô tội trong quá trình điều tra, xét xử các vụ việc liên quan đến DN. Những nguyên tắc này sẽ quyết định quá trình khởi tố, điều tra, truy tố doanh nhân, kéo theo việc kê biên, định giá tài sản, phân định tài sản hợp pháp, tài sản hình thành do hành vi phạm tội… phải tuân theo các yêu cầu tố tụng công minh. Việc thể chế hóa những định hướng quan trọng của Nghị quyết 68 vào các luật chắc chắn sẽ kiến tạo một môi trường đầu tư kinh doanh an toàn, bình đẳng, minh bạch, sẽ bảo đảm được các quyền tự do của người dân, DN, trong đó có quyền tự do kinh doanh. . Xin cảm ơn Phó Thủ tướng.• Việc thể chế hóa những định hướng quan trọng của Nghị quyết 68 vào các luật chắc chắn sẽ kiến tạo môi trường đầu tư kinh doanh an toàn, bình đẳng, minh bạch, bảo đảm các quyền tự do của người dân, doanh nghiệp, trong đó có quyền tự do kinh doanh. phapluat@phapluattp.vn PHÓ THỦ TƯỚNG NGUYỄN CHÍ DŨNG: Quyết liệt tạo ra cuộc cách kinh tế tư nhân Nghị quyết 68 được thể chế hóa đầy đủ sẽ tạo ra những thay đổi rất lớn, rất căn bản, thúc đẩy phát triển toàn diện kinh tế - xã hội.
RkJQdWJsaXNoZXIy Mjg2ODExMg==