Thiết lập quan hệ đối tác chiến lược Việt Nam - Belarus trang 4 trang 8+9 SỐ 103 (7376) - Thứ Ba 13-5-2025 CHỦ QUẢN: ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH BÁO ĐIỆN TỬ: www.plo.vn trong so nay Thủ tướng: Cần làm ngay tuyến đường 10 làn kết nối Thái Bình với Hưng Yên Nghị quyết 68: “Đánh thức” hiệu quả khai thác tài sản công Mỹ - Trung Quốc nhất trí giảm thuế đối với hàng hóa của nhau trong 90 ngày trang 11 trang 13 trang 16 trang 5 Sửa luật cho rõ để việc thu thuế đảm bảo hợp lý, công bằng trang 2+3 Nghệ An đang dần khẳng định nỗ lực của cả hệ thống chính trị khi cùng cả nước tháo gỡ thẻ vàng của EC đối với ngành thủy sản Việt Nam. Ảnh: YÊN THANH - ĐẮC LAM - THÀNH LUÂN Ngư dân Nghệ An LÀM GIÀU TỪ BIỂN Từ 1-7, nhiều chính sách mới với người tham gia BHXH tự nguyện Nghị quyết 66 định vị vai trò của Việt Nam trong trật tự pháp lý quốc tế trang 6 • Ngày 14-5, Chương trình “Cùng ngư dân thắp sáng đèn trên biển” đến Nghệ An
2 Thời sự - Thứ Ba 13-5-2025 thoisu@phapluattp.vn NHÓM PHÓNG VIÊN Ngày 12-5, tiếp tục kỳ họp thứ 9, Quốc hội (QH) khóa XV thảo luận về dự luật thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) (sửa đổi) nhiều đại biểu (ĐB) QH cho rằng cần quy định rõ các loại thuế suất đối với một số lĩnh vực, nhất là giáo dục, y tế, đồng thời thể chế hóa ngay những điểm tiến bộ trong Nghị quyết 68 để áp dụng luôn. Tranh luận về thuế đối với các đơn vị sự nghiệp công lập ĐB Hoàng Văn Cường (Hà Nội) đánh giá cao chính sách ưu đãi thuế TNDN đối với phần thu nhập không chia của cơ sở thực hiện xã hội hóa trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo và lĩnh vực y tế. Tuy nhiên, ông Cường nói các đơn vị không nhận hỗ trợ từ ngân sách nhà nước là đơn vị tự chủ, phi lợi nhuận sau khi trừ đi phần chi phí thì phần chênh lệch thu, chi vẫn phải chịu thuế TNDN. Ông Cường cho rằng như vậy là không hợp lý. Vì phần không công bằng trong các khu vực. “Các đơn vị bệnh viện (BV), trường học nộp thuế TNDN đối với đơn vị này, thì đương nhiên trong giá dịch vụ về y tế và học phí giáo dục sẽ được tính luôn 2% là để dành cho nộp thuế. Như vậy đương nhiên sẽ làm cho học phí tăng lên thêm 2%, giá dịch vụ y tế tăng lên 2% và người bệnh sẽ phải là người chịu việc này, học sinh, người học sẽ phải chịu việc này” - ông Cường phân tích và lưu ý đang có chủ trương miễn học phí, tiến tới không thu viện phí. Đánh giá về giải trình của Ủy ban Thường vụ QH cho rằng quy định này đã có từ luật cũ, ông Cường nói “không được thuyết phục”. “Chỉnh sửa luật là vì những gì bất hợp lý, vì những gì chưa phù hợp với hoàn cảnh hiện tại chúng ta chỉ ra, phân tích thấy thì cần phải điều chỉnh. Tôi đề nghị các hoạt động cung cấp dịch vụ y tế, giáo dục của các đơn vị công lập thì không thuộc đối tượng phải chịu TNDN trừ những hoạt động liên doanh, liên kết với bên ngoài” - ông Cường đề xuất. Tranh luận, ĐB Nguyễn Vân Chi (Nghệ An), Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính, cơ quan thẩm tra dự luật, cho hay: Cơ chế hiện hành hiện nay là các đơn vị sự nghiệp công lập chỉ nộp thuế đối với những khoản kinh doanh thêm. Cụ thể như liên doanh, liên kết Sửa luật cho rõ để việc thu thuế hợp lý, công bằng chênh lệch này các đơn vị tư thục không chịu thuế TNDN nhưng các đơn vị công lập lại phải chịu thì sẽ tạo ra sự không phải được tính bằng cách lấy thu trừ chi mà thường tính trên 2% doanh thu. Điều này có nghĩa là nếu thu thuế Đại biểu cho rằng thuế suất hiện nay đối với các đơn vị sự nghiệp công lập có nhiều quy định chưa rõ, cần quy định lại để việc thu thuế được thực hiện một cách hợp lý, công bằng. Từ trái qua: Đại biểu Nguyễn Lân Hiếu, đại biểu Nguyễn Vân Chi và đại biểu Hoàng Văn Cường thảo luận về dự luật thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi). Ảnh: QUỐC HỘI Nhiều ĐBQH đều cho rằng dự luật thuế TNDN lần này nên thể chế hóa ngay tinh thần, chủ trương của Nghị quyết 68 về kinh tế tư nhân cũng như Nghị quyết 57 về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, đặc biệt là các chủ trương về ưu đãi thuế. ĐB Phan Đức Hiếu (Thái Bình) cho rằng: “Với tinh thần quyết liệt và thể chế hóa kịp thời, đầy đủ tinh thần của Nghị quyết 68 nên tôi kiến nghị Chính phủ nghiên cứu và bổ sung ngay trong dự thảo Luật Thuế TNDN lần này hai nhóm quy định”. Đó là nhóm miễn, giảm thuế. Ở Nghị quyết 68 có ba chính sách: Miễn, giảm thuế TNDN cho DN nhỏ và vừa trong ba năm đầu thành lập; miễn, giảm thuế TNDN cho các DN khởi nghiệp sáng tạo; miễn thuế TNDN cho khoản thu nhập từ việc chuyển nhượng cổ phần vốn góp ở tại các DN khởi nghiệp sáng tạo. Nhóm 2 là một số chi phí được trừ có liên quan đến trong dự thảo luật này là chi phí về đào tạo, đào tạo lại nhân lực. “Chi phí ta gọi là cho phép các DN được tính vào chi phí thu nhập chịu thuế cho các DN có hoạt động nghiên cứu và phát triển bằng 200% chi phí thực tế. Những con số mà Nghị quyết 68 đã nói rõ theo tôi chắc không cần nghiên cứu thêm, chủ yếu mình sẽ thể chế hóa ngay vào trong dự thảo luật này”- ĐB Hiếu nói. Ông Hiếu cũng đề nghị có chính sách khấu trừ phù hợp thuế TNDN đối với các khoản hỗ trợ chi phí đầu tư, mua sắm máy móc đổi mới công nghệ... ĐB Hiếu thậm chí còn đề nghị “những quy định tốt, có giá trị, có ý nghĩa” thì lùi thời hạn áp dụng từ đầu năm 2025 như đã từng lùi thời hạn áp dụng Luật DN, Luật Kinh doanh bất động sản. Ông Hiếu khẳng định việc này sẽ nâng cao niềm tin của các DN, đóng góp trực tiếp vào mục tiêu tăng trưởng 8%. Cần thể chế hóa ngay các định hướng tốt trong Nghị quyết 68 Bỏ tòa huyện, lập tòa khu vực phải “gần dân, sát dân” Chiều 12-5, Quốc hội (QH) đã thảo luận tại tổ về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng dân sự, Luật Tố tụng hành chính, Luật Tư pháp người chưa thành niên, Luật Phá sản và Luật Hòa giải, đối thoại tại tòa án. Theo đại biểu Nguyễn Hữu Chính (Hà Nội), dự thảo Luật Tổ chức TAND hiện đang quy định thẩm quyền của các tòa chuyên trách thuộc TAND khu vực với năm chức năng. Tuy nhiên, hiện dự thảo mới chỉ quy định chức năng của Tòa Sở hữu trí tuệ mà chưa đề cập chức năng của Tòa Phá sản. Trong khi đó, theo Điều 60 của dự thảo luật, Ủy ban Thường vụ QH có thể thành lập các tòa chuyên trách này khi cần thiết. Hiện nay, các vụ việc liên quan đến phá sản vẫn do Tòa Kinh tế xử lý. “Vì vậy, nếu đã bổ sung Tòa Phá sản thì cần quy định rõ thẩm quyền sơ thẩm của tòa này để bảo đảm tính đầy đủ và phù hợp với dự thảo luật. Tương tự nếu bổ sung các tòa án mới cũng cần sửa đổi điều khoản này để tương ứng” - ông Chính nói. Ông Chính dẫn Điều 36 hiện chưa quy định thẩm quyền phúc thẩm đối với Tòa Sở hữu trí tuệ và Tòa Phá sản. Đây là một thiếu sót cần bổ sung, đồng thời cần quy định rõ cấp tòa nào, cấp khu vực hay cấp tỉnh sẽ thực hiện chức năng phúc thẩm đối với hai loại tòa chuyên trách này. Góp ý về tổ chức bộ máy tòa án, đại biểu Trần Văn Khải, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của QH, cho biết dự thảo đã sắp xếp lại hệ thống tòa án theo mô hình ba cấp, bỏ TAND cấp huyện, thành lập TAND khu vực trên cơ sở gộp các TAND cấp huyện. Tuy nhiên, dự thảo chưa quy định biện pháp đảm bảo tòa án sau sáp nhập vẫn “gần dân, sát dân” như yêu cầu đặt ra. Người dân ở huyện không đặt trụ sở TAND khu vực có thể phải di chuyển xa hơn để tham gia tố tụng, gây bất tiện. Từ phân tích trên, ông Khải đề nghị bổ sung quy định để bộ máy tòa án tinh gọn nhưng không tạo khoảng cách với người dân. “Chủ tịch nước đã nhấn mạnh phải tổ chức cơ quan tư pháp “thực sự gần dân, sát dân”. Việc thiếu TAND cấp huyện có thể ảnh hưởng đến quyền tiếp cận công lý của người dân địa phương nếu không có cơ chế hỗ trợ” - ông Khải cho hay. Bên cạnh đó, theo ông Khải, nhiệm vụ của TAND cấp tỉnh tới đây sẽ tăng lên, đòi hỏi số lượng thẩm phán tỉnh phải tương xứng. Trên tinh thần đó, ông đề nghị bổ sung điều khoản yêu cầu TAND khu vực mở văn phòng hoặc điểm xét xử tại các địa
3 Thời sự - Thứ Ba 13-5-2025 thoisu@phapluattp.vn NHÓM PHÓNG VIÊN Chiều 12-5, góp ý tại phiên họp tổ về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội (ĐBQH) và ĐB HĐND, TS Trần Văn Khải, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của QH (đoàn Hà Nam), cho rằng dự thảo luật đã có bước điều chỉnh tích cực nhằm nâng cao chất lượng ĐB song cần thêm những sửa đổi mạnh mẽ, sát thực tiễn hơn. Quy định tối thiểu 40% đại biểu chuyên trách từ vòng ứng cử Theo đó, ông Trần Văn Khải kiến nghị bổ sung ba nội dung quan trọng vào dự luật. Thứ nhất, cần quy định rõ tỉ lệ tối thiểu ĐB chuyên trách ngay từ vòng ứng cử, chẳng hạn ít nhất 40% tổng số ĐBQH. Việc này nhằm bảo đảm tính chuyên nghiệp, dành toàn thời gian cho hoạt động nghị trường; đồng thời thực hiện đúng tinh thần Nghị quyết 27-NQ/TW là giảm dần ĐB kiêm nhiệm trong khối hành pháp, tư pháp. Thứ hai, nâng tiêu chuẩn và siết chặt quy trình sàng lọc ứng viên. “Phải quy định rõ về phẩm chất, năng lực và cả các trường hợp không đủ điều kiện ứng cử. Hiệp thương phải thực chất, lấy ý kiến cử tri phải minh bạch và kịp thời loại bỏ những người không đủ uy tín” - ông Khải nhấn mạnh. Thứ ba, cần có chính sách trẻ hóa đội ngũ ĐBQH. Tỉ lệ ĐBQH dưới 40 tuổi của khóa XV chỉ là 9,4%. Theo ông Khải, việc tăng cường ĐB trẻ sẽ góp phần nâng tính đại diện, mang đến những tiếng nói mới, phản ánh tốt hơn tâm tư của cử tri trẻ và các tầng lớp năng động trong xã hội. Theo ông Trần Văn Khải, các đề xuất sửa luật lần này hoàn toàn có cơ sở. Cụ thể, về mặt chính trị, Nghị quyết 27-NQ/TW năm 2022 đã đặt ra yêu cầu nâng chất lượng ĐB, tăng ĐB chuyên trách, giảm ĐB kiêm nhiệm. Trước đó, Nghị quyết 18-NQ/TW năm 2017 cũng chỉ rõ “cơ cấu ĐB dân cử chưa phù hợp, chất lượng còn hạn chế”. Về mặt pháp lý, Hiến pháp 2013 xác định QH là cơ quan quyền lực cao nhất, đại diện cho ý chí và nguyện vọng của nhân dân. Tuy Luật Tổ chức QH đã quy định ít nhất 40% ĐBQH là chuyên trách nhưng Luật Bầu cử hiện hành chưa có cơ chế bảo đảm thực thi tỉ lệ này. Về thực tiễn, kết quả bầu cử QH khóa XV cho thấy 99,8% ĐBQH có trình độ ĐH trở lên nhưng chỉ 38,67% là chuyên trách. Ngoài ra, trong nhiệm kỳ này đã có 3 ĐB bị bãi nhiệm, 9 ĐB xin thôi nhiệm vụ vì nhiều lý do, trong đó có vi phạm pháp luật. Cần có chính sách trẻ hóa đội ngũ đại biểu Quốc hội đảm bảo Ông Hiếu cũng đề nghị các khoản thu nhập từ tài trợ, viện trợ cho giáo dục, y tế, nghiên cứu khoa học, văn hóa, nghệ thuật, từ thiện, nhân đạo xã hội thì không tính thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp. với bên ngoài với mức 2% trên phần thu nhập có được từ liên doanh, liên kết và thu theo mức khoán tính trên doanh thu, không thu thuế đối với các khoản như viện phí, học phí do các trường hay các BV thu được. “Vì những khoản phí này đang thu là xuất ra biên lai, cho nên không tính vào doanh thu tính thuế, không có hóa đơn, không áp dụng. Và nguyên tắc không đánh thuế đối với những hoạt động công lập cung cấp dịch vụ công lập này. Vậy nên ĐB cho rằng lấy thu nhập trừ đi chi phí là không phải” - ĐB Chi nói. Bà cũng nói ý kiến của ĐB Cường đã được xem xét, cân nhắc và “văn bản giải trình mới nói rằng cơ chế hiện hành hiện nay đang thu như vậy. Thật ra đó không phải là vướng mắc như ĐB đang nói”. Cứ có chữ “dịch vụ” là thu thuế ĐB Nguyễn Lân Hiếu (Bình Định) sau đó cũng cho biết các BV, các cơ sở y tế hiện nay có vướng mắc về việc đóng thuế TNDN 2% tổng số thu hoạt động dịch vụ khám chữa bệnh. “Như ĐB Chi giải thích rất hợp lý, chỉ đóng thuế này trên các dịch vụ khám yêu cầu liên doanh, liên kết… trong hoạt động khám chữa bệnh. Nhưng thực tế các cơ quan thuế căn cứ vào cụm từ “dịch vụ” để thu thuế, cứ có chữ “dịch vụ’’ là thu. Trong khi đó, hệ thống y tế có khái niệm thu từ dịch vụ sự nghiệp công nên đa số các nguồn thu của BV đều bị đánh thuế” - ĐB Hiếu nêu. Ông Hiếu đề nghị quy định rõ đơn vị sự nghiệp công lập trong lĩnh vực y tế không phải nộp thuế TNDN. Cụ thể, đối với khoản thu từ dịch vụ khám chữa bệnh chưa tính đủ các chi phí hình thành giá dịch vụ như phí nhân công, chi phí trực tiếp, chi phí khấu hao thiết bị y tế, tài sản cố định, chi phí quản lý. Ông Hiếu cho hay trước đây, Bộ Tài chính đã có quy định này nhưng sau đó lại bãi bỏ. ĐB Hiếu đề nghị làm rõ những bất cập trên để các cơ quan thuế căn cứ vào đấy có thể thu thuế cho các BV, cơ sở hoạt động y tế. Ông Hiếu cũng đề nghị các khoản thu nhập từ tài trợ, viện trợ cho giáo dục, y tế, nghiên cứu khoa học, văn hóa, nghệ thuật, từ thiện, nhân đạo xã hội thì không tính thu nhập chịu thuế TNDN. “Điều này sẽ giúp rất nhiều cho các BV đang gặp khó khăn trong việc đầu tư mua sắm các trang thiết bị, sửa chữa xây dựng cơ sở vật chất. Đồng thời động viên được nhiều nhà hảo tâm, các tổ chức trong và ngoài nước tăng cường hỗ trợ cho hệ thống y tế Việt Nam” - ông Hiếu cho hay. Cùng với đó, ông Hiếu nêu bất cập trong chính sách “Từ những con số và thực trạng trên có thể thấy chất lượng và cơ cấu ĐB vẫn còn những bất cập. Cử tri cần những người “đủ đức, đủ tài”, xứng đáng là đại diện của người dân. Việc sửa luật lần này cần tạo được cơ sở pháp lý vững chắc để đáp ứng kỳ vọng đó” - ông Khải nói. Tính toán nới rộng khoảng cách số thành viên các ủy ban bầu cử Ở một khía cạnh khác, ĐB Trần Hoàng Ngân (đoàn TP.HCM) bày tỏ đồng tình với việc đa dạng các hình thức vận động bầu cử. Cụ thể, Điều 65, 66 dự luật quy định người ứng cử “gặp gỡ, tiếp xúc với cử tri tại hội nghị tiếp xúc cử tri ở địa phương nơi mình ứng cử theo hình thức trực tiếp, trực tuyến, trực tiếp kết hợp với trực tuyến”. Quy định này nhằm tạo thuận lợi cho các ĐB khi vận động tranh cử, tiếp xúc cử tri ở những vùng xa, những địa phương có địa giới hành chính rộng. Ông Ngân cũng đề nghị cân nhắc số lượng thành viên của ủy ban bầu cử. Hiện nay, với 34 tỉnh, TP mới hình thành sau sắp xếp, dân số có độ chênh lệch lớn giữa các địa phương. Chẳng hạn, dân số của TP.HCM mới khoảng 13,8 triệu người nhưng một số địa phương khác chỉ 1-2 triệu người. Như vậy, số lượng các thành viên trong ủy ban bầu cử phải cho độ co giãn lớn để các địa phương có thể tính toán số lượng phù hợp với thực tiễn. “Hệ số co giãn nên được điều chỉnh từ 21-31 hiện nay lên 21-39” - ông Ngân đề xuất. “Lần bầu cử này, những quy định liên quan đến thời gian được rút ngắn rất nhiều nên cần có lực lượng tham gia ủy ban bầu cử đủ lớn để đảm bảo công tác bầu cử diễn ra hiệu quả” - ĐB Ngân nói. Cùng mối quan tâm, ĐB Nguyễn Minh Hoàng (đoàn TP.HCM) cho hay cấp xã sau sắp xếp có quy mô rất lớn, đảm trách chức năng, nhiệm vụ của cả cấp huyện và cấp xã hiện nay. Do vậy, cần cân nhắc, xem xét, củng cố nhân sự của các ban bầu cử, bảo đảm tính bao quát. Cũng theo ông Hoàng, luật hiện hành quy định UBND xã xác định khu vực bỏ phiếu và báo cáo UBND huyện phê duyệt, tuy nhiên dự thảo luật lần này đã có sự điều chỉnh. Cụ thể, việc xác định khu vực bầu cử do UBND xã quyết định, trường hợp cần thiết sẽ do UBND cấp tỉnh điều chỉnh theo khu vực bỏ phiếu. Tuy nhiên, ĐB Hoàng băn khoăn khu vực bỏ phiếu không chỉ liên quan đến thực hiện quyền của cử tri đi bỏ phiếu mà còn là việc bảo đảm an toàn khu vực bỏ phiếu, kết quả bỏ phiếu, công bố kết quả bỏ phiếu…• bàn không đặt trụ sở chính hoặc tổ chức các phiên tòa lưu động định kỳ tại huyện, quận trực thuộc. Đại biểu Khải cũng đề nghị bổ sung quy định về biên chế, số lượng thẩm phán tại TAND cấp tỉnh (và khu vực) tương ứng với nhiệm vụ mở rộng. Trên cơ sở đó, có thể giao Ủy ban Thường vụ QH điều chỉnh số lượng thẩm phán tối thiểu cho mỗi TAND cấp tỉnh trên cơ sở khối lượng án phải giải quyết, nhằm bảo đảm TAND cấp tỉnh đủ nhân lực thực hiện tốt chức năng mới. “Những điều chỉnh này sẽ hoàn thiện mô hình tòa án ba cấp, vừa tinh gọn hiệu quả, vừa giữ được sự tiếp cận công lý gần dân” - ông Khải nêu rõ. NHÓM PHÓNG VIÊN Phiên thảo luận tổ của Đoàn đại biểu Quốc hội TP.HCM. Ảnh: QH thuế TNDN đối với dịch vụ trong lĩnh vực y tế và các dịch vụ hỗ trợ trong y tế. Vì ngoài dịch vụ khám chữa bệnh thì các cơ sở y tế còn có các dịch vụ hỗ trợ như chăm sóc người bệnh, đưa đón người bệnh, mời chuyên gia tư vấn, chứng thương và trích sao hồ sơ bệnh án, giặt là, ăn uống, giường bệnh… “Luật Thuế TNDN hiện chỉ ưu đãi với dịch vụ khám chữa bệnh nhưng chưa quy định rõ ràng các dịch vụ hỗ trợ. Nếu quy định rõ thì vừa đảm bảo tính công bằng trong chính sách thuế, vừa góp phần giảm chi phí ý tế cho người dân tham gia khám chữa bệnh” - ĐB Hiếu nói và đề nghị áp dụng mức thuế GTGT và thuế TNDN ưu đãi 2% cho các dịch vụ hỗ trợ y tế, miễn thuế cho thuốc bệnh nhân sử dụng trong nội trú. ĐB Hoàng Văn Cường rất đồng tình với ý kiến của ĐB Chi và ĐB Hiếu. Nhưng ông cho rằng luật hiện nay đang quy định dịch vụ sử dụng ngân sách không thu thuế. Các đơn vị tự chủ không dùng ngân sách nên bị thu thuế. “Chính vì vậy, hiện nay tất cả học phí hay viện phí như ông Hiếu vừa nói và học phí của các trường công lập tự chủ tự thu cứ thu 2% thuế, thu 100% luôn chứ không phải là phần chỉ kinh doanh liên doanh, liên kết như chị Chi nói. Nhưng chị Chi nói rất đúng, tôi rất đồng tình và chỉ mong muốn đề nghị như thế” - ông Cường nói và đề nghị sửa dự thảo chứ không “người ta cứ đè ra là vì chúng ta không sử dụng ngân sách cho nên cứ thu 2% thuế”.• Đại biểu Quốc hội Trần Văn Khải (Hà Nam). Ảnh: QH Việc tăng cường đại biểu trẻ sẽ góp phần nâng tính đại diện, mang đến những tiếng nói mới, phản ánh tốt hơn tâm tư của cử tri trẻ và các tầng lớp năng động trong xã hội.
4 thoisu@phapluattp.vn Thời sự - Thứ Ba 13-5-2025 ĐT cung cấp thông tin nóng: 0982.000.333, (028) 39919613 Đồng Nai và Bình Phước sẽ còn 95 đơn vị cấp xã sau sáp nhập Chính phủ vừa ban hành các nghị quyết về hồ sơ đề án sắp xếp đơn vị hành chính (ĐVHC) cấp tỉnh, cấp xã năm 2025, trong đó có sắp xếp ĐVHC cấp xã của tỉnh Đồng Nai (mới) sau sáp nhập với tỉnh Bình Phước. Sau sắp xếp, tỉnh Đồng Nai dự kiến có 95 đơn vị cấp xã, gồm 23 phường và 72 xã. Trong đó có 88 cấp xã mới và bảy xã giữ nguyên. Cụ thể, bảy đơn vị cấp xã giữ nguyên, không thực hiện sắp xếp gồm năm xã, phường của tỉnh Đồng Nai: Phường Tam Phước (phường Phước Tân, TP Biên Hòa), xã Thanh Sơn (huyện Định Quán), xã Đak Lua (huyện Tân Phú), xã Phú Lý (huyện Vĩnh Cửu); hai xã của tỉnh Bình Phước là xã Bù Gia Mập và xã Đăk Ơ (huyện Bù Gia Mập). Sau sáp nhập, tỉnh Đồng Nai có diện tích tự nhiên 12.737,18 km2 và quy mô dân số 4.318.433 người. Tỉnh Đồng Nai đứng thứ ba về quy mô dân số đông nhất cả nước, chỉ sau TP.HCM và TP Hà Nội. V.HỘI Tin vắn • Hải Phòng bắn pháo hoa dịp Lễ hội hoa phượng đỏ. Ngày 12-5, Sở VH-TT&DL TP Hải Phòng cho biết tối 13-5, TP sẽ tổ chức bắn pháo hoa cùng lúc tại sáu điểm nhân kỷ niệm 70 năm giải phóng Hải Phòng và khai mạc Lễ hội hoa phượng đỏ 2025. N.SƠN • 3 thuyền viên tử vong trên tàu cá. Ngày 12-5, cơ quan chức năng tỉnh Bến Tre đang xác minh, làm rõ vụ tai nạn lao động trên biển khiến ba thuyền viên tử vong, nghi do ngạt khí trong hầm tàu cá BT 99666 TS. Vụ việc xảy ra vào ngày 7-5 khi tàu này đang neo đậu tại vùng biển tỉnh Ninh Thuận để các thuyền viên bốc dỡ thủy hải sản qua tàu tải. Đ.HÀ • Bắt giữ 13 người đánh nhau. Ngày 12-5, Công an tỉnh Hậu Giang cho hay Phòng Cảnh sát hình sự phối hợp các đơn vị đã bắt giữ 13 người, thu nhiều súng, hung khí và ma túy trong vụ hai nhóm đánh nhau xảy ra ở huyện Long Mỹ vào tối 7-5. C.ANH Ngày 12-5, Tổng thống Belarus Aleksandr Lukashenko chủ trì lễ đón Tổng Bí thư Tô Lâm cùng đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam tại Cung Độc lập của Belarus. Sau đó, Tổng Bí thư Tô Lâm và Tổng thống Aleksandr Lukashenko dẫn đầu đoàn đại biểu cấp cao hai nước tiến hành hội đàm, chứng kiến lễ trao các thỏa thuận hợp tác. Các văn kiện hợp tác gồm: - Ý định thư về tăng cường hợp tác đào tạo quân nhân và chuyên gia giữa Bộ Quốc phòng Việt Nam và Bộ Quốc phòng Belarus; - Bản ghi nhớ giữa Bộ KH&CN Việt Nam và Bộ Truyền thông và Tin học hóa Belarus về chuyển đổi số; - Bản ghi nhớ giữa Bộ KH&CN Việt Nam với Ủy ban Khoa học và Công nghệ nhà nước Belarus về hợp tác trong lĩnh vực khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; - Chương trình hợp tác trong lĩnh vực văn hóa giữa Bộ VH-TT&DL Việt Nam với Bộ Văn hóa Belarus giai đoạn 2026-2028; - Chương trình hợp tác giữa Bộ Tư pháp Việt Nam và Bộ Tư pháp Belarus giai đoạn 2025-2027; - Bản ghi nhớ hợp tác giữa Bộ Y tế Việt Nam và Bộ Y tế Belarus trong lĩnh vực dược phẩm; - Bản thỏa thuận hợp tác giữa Đài Tiếng nói Việt Nam và Đài Phát thanh Truyền hình quốc gia Belarus; - Bản ghi nhớ giữa Liên hiệp Các tổ chức hữu nghị Việt Nam và Hiệp hội Hữu nghị và giao lưu văn hóa với nước ngoài của Belarus. Tổng Bí thư Tô Lâm và Tổng thống Aleksandr Lukashenko cùng ký tuyên bố chung về việc thiết lập quan hệ đối tác chiến lược Việt Nam - Belarus. Tại đây, Tổng thống Aleksandr Lukashenko trao Huân chương Hữu nghị các dân tộc tặng Tổng Bí thư Tô Lâm. Trước đó, Tổng Bí thư Tô Lâm đã có cuộc gặp gỡ các cán bộ, nhân viên Đại sứ quán Việt Nam tại Belarus, đại diện cộng đồng người Việt Nam đang sinh sống, học tập và làm việc tại Belarus. (Theo TTXVN) Sở GD&ĐT TP.HCM vừa ban hành văn bản hướng dẫn tuyển sinh các lớp đầu cấp năm học 2025-2026. Theo đó, sở thống nhất sử dụng hệ thống tuyển sinh đầu cấp TP.HCM tại địa chỉ http://tuyensinhdaucap.hcm.edu.vn; thống nhất sử dụng thông tin “nơi ở hiện tại” trong cơ sở dữ liệu ngành đã được xác thực với cơ sở dữ liệu dân cư quốc gia thuộc Đề án 06 làm tiêu chí chính để xét tuyển. Quy trình tuyển sinh các lớp đầu cấp được thực hiện theo hình thức trực tuyến, từ lúc đăng ký đến khi xác nhận trúng tuyển, đảm bảo theo đúng mô hình, nguồn dữ liệu tuyển sinh mà sở thống nhất với các đơn vị. Cha mẹ học sinh đăng ký tuyển sinh theo hướng dẫn của sở trên trang tuyển sinh đầu cấp của TP. Thời gian đăng ký tuyển sinh lớp 1, lớp 6 từ ngày 15-5 đến chậm nhất 17 giờ ngày 19-5, Cha mẹ học sinh truy cập trang tuyển sinh đầu cấp của TP, lựa chọn khu vực quận, huyện nộp hồ sơ và xác định chính xác đối tượng tuyển sinh… N.QUYÊN Tổng Bí thư Tô Lâm và Tổng thống Aleksandr Lukashenko ký Tuyên bố chung về việc thiết lập quan hệ đối tác chiến lược Việt Nam - Belarus. Ảnh: TTXVN Thiết lập quan hệ đối tác chiến lược Việt Nam - Belarus TP.HCM: Phụ huynh đăng ký tuyển sinh lớp 1, lớp 6 từ ngày 15-5 Ngày 12-5, trả lời câu hỏi của PV đề nghị cho biết phản ứng của Việt Nam trước đề xuất của Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 11-5-2025 về nối lại đàm phán trực tiếp với Ukraine, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Phạm Thu Hằng nêu rõ: “Chúng tôi hoan nghênh đề xuất ngày 11-5-2025 vừa qua của Tổng thống Nga Vladimir Putin về nối lại đàm phán trực tiếp với Ukraine. Lập trường nhất quán của Việt Nam là ủng hộ giải quyết tranh chấp, bất đồng bằng các biện pháp hòa bình thông qua đối thoại, phù hợp luật pháp quốc tế và Hiến chương Liên hợp quốc, có tính đến lợi ích chính đáng của tất cả các bên liên quan, vì hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở khu vực và trên thế giới”. NGỌC DIỆP Việt Nam nêu quan điểm về việc Tổng thống Nga đề xuất nối lại đàm phán với Ukraine Thủ tướng Thái Lan sắp thăm Việt Nam Theo thông cáo của Bộ Ngoại giao, Thủ tướng Vương quốc Thái Lan Paetongtarn Shinawatra sẽ dẫn đầu đoàn đại biểu cấp cao Chính phủ Hoàng gia Thái Lan thăm chính thức Việt Nam và đồng chủ trì kỳ họp lần thứ 4 nội các chung Việt Nam - Thái Lan từ ngày 15 đến 16-5. Chuyến thăm được thực hiện theo lời mời của Thủ tướng Chính phủ nước CHXHCN Việt Nam Phạm Minh Chính. (Theo TTXVN) Công bố lãnh đạo Sở NN&MT TP.HCM Ngày 12-5, UBND TP.HCM tổ chức lễ trao quyết định cán bộ Sở Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT) TP.HCM. Ông Nguyễn Toàn Thắng, Giám đốc Sở TN&MT TP.HCM, được bổ nhiệm làm giám đốc Sở NN&MT TP.HCM. Ông Nguyễn Toàn Thắng sinh năm 1977, tháng 12-2015, ông được bổ nhiệm làm giám đốc Sở TN&MT TP.HCM. Trước đó, ông Thắng trải qua các chức vụ phó giám đốc Sở TN&MT, phó bí thư Quận ủy, chủ tịch UBND quận 12, TP.HCM. Sáu phó giám đốc Sở NN&MT TP.HCM, gồm: Ông Nguyễn Minh Nhựt, ông Huỳnh Văn Thanh, ông Võ Trung Trực, ông Nguyễn Xuân Hoàng, ông Nguyễn Hữu Hoài Phú và ông Dương Đức Trọng. NGUYỄN CHÂU Bộ Công an chung tay xóa 500 nhà tạm, nhà dột nát ở Đắk Nông Ngày 12-5, tại buôn Ting Wel Đơm, xã Đắk Nia, TP Gia Nghĩa, Bộ Công an phối hợp với tỉnh Đắk Nông tổ chức lễ phát động cao điểm ra quân xây dựng xóa nhà tạm, nhà dột nát, tiếp nhận kinh phí, bàn giao nhà mẫu trên địa bàn tỉnh Đắk Nông. Tại buổi lễ, Trung tướng Phạm Thế Tùng, Thứ trưởng Bộ Công an, đã trao kinh phí 30 tỉ đồng xây dựng mới 500 căn nhà cho nhân dân tỉnh Đắk Nông. Đây là số tiền do các nhà hảo tâm tài trợ để triển khai chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát ở địa phương này vào tháng 6-2025. Ngoài ra, thứ trưởng Bộ Công an còn trao các phần quà cho các lực lượng tham gia hỗ trợ chương trình và tặng các phần quà của Đại tướng Lương Tam Quang, Bộ trưởng Bộ Công an, gửi tặng các gia đình có hoàn cảnh khó khăn tại buôn Ting Wel Đơm. Thời gian qua, Bộ Công an đã chủ trì vận động và phối hợp với các địa phương xây dựng được hơn 28.600 căn nhà, nhiều điểm trường học trên cả nước với kinh phí hơn 1.400 tỉ đồng. V.LONG TP.HCM chỉ đạo xử nghiêm việc sản xuất, buôn bán thuốc giả, sữa giả UBND TP.HCM vừa có văn bản chỉ đạo các sở, ngành, địa phương tăng cường phối hợp, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân liên quan đến sản xuất, buôn bán thuốc giả, sữa giả và thực phẩm bảo vệ sức khỏe giả. UBND TP.HCM yêu cầu Sở Y tế tăng cường kiểm tra việc chấp hành các quy định pháp luật về dược đối với các cơ sở kinh doanh thuốc trên địa bàn, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm theo quy định. Phối hợp chặt chẽ với Công an TP để điều tra, xử lý các vụ việc sản xuất, buôn bán thuốc giả, thuốc không rõ nguồn gốc, xuất xứ. Đồng thời, phối hợp với Sở Công Thương tăng cường kiểm soát, phòng chống thuốc giả, thuốc không rõ nguồn gốc, xuất xứ lưu thông trên thị trường. Sở An toàn thực phẩm có nhiệm vụ kiểm tra việc chấp hành các quy định pháp luật về an toàn thực phẩm đối với các cơ sở kinh doanh sữa, thực phẩm, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm theo quy định… Các sở, ngành, địa phương theo chức năng, nhiệm vụ và thẩm quyền tổ chức các đợt cao điểm tổng rà soát, kiểm tra; gửi báo cáo kết quả kiểm tra đến hết ngày 31-5 về Sở Y tế và Sở An toàn thực phẩm trước ngày 3-6. HOÀNG KIM
5 thoisu@phapluattp.vn Thời sự - Thứ Ba 13-5-2025 Theo đề án sắp xếp đơn vị hành chính tỉnh Lâm Đồng (mới), phương án bố trí nhà công vụ, hỗ trợ xe ổn định công tác cho cán bộ, công chức, viên chức hai tỉnh Bình Thuận, Đắk Nông đã được UBND tỉnh Lâm Đồng chỉ đạo các sở, ngành khẩn trương xây dựng. Cụ thể, đã yêu cầu xác định tính toán nhà công vụ; xe đưa đón công tác tuần và phương án sẽ hoàn thành trước khi triển khai thực hiện đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh được phê duyệt. Theo đó, căn cứ khả năng ngân sách của địa phương, UBND tỉnh sẽ tham mưu HĐND tỉnh Lâm Đồng (mới) ban hành cơ chế, chính sách hỗ trợ điều kiện đi lại và làm việc cho cán bộ, công chức, viên chức và người lao động về công tác tại tỉnh Lâm Đồng (mới). Tại thời điểm hợp nhất, tiếp nhận để bố trí, tổng số biên chế có mặt của cả ba địa phương Lâm Đồng, Bình Thuận, Đắk Nông là 3.254/3.762 tổng biên chế được giao. Trong đó, Bình Thuận là 1.415 và Đắk Nông là 1.338 người. Theo đề án, hiện trạng trụ sở công trên địa bàn Đà Lạt đủ điều kiện đáp ứng cho 5.516 người theo phương án tối đa người làm việc tập trung tại Trung tâm chính trị - hành Hỗ trợ xe đưa đón cán bộ Bình Thuận, Đắk Nông đến Lâm Đồng làm việc MINH TRÚC Sáng 12-5, Thủ tướng Phạm Minh Chính làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Thái Bình về đánh giá kết quả lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị Đại hội Đảng bộ tỉnh Thái Bình bốn tháng đầu năm 2025 và nhiệm kỳ 2020-2025; phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới; cho ý kiến về các đề xuất, kiến nghị của tỉnh. Quyết tâm thực hiện tăng trưởng hai con số Phát biểu tại cuộc làm việc về định hướng thời gian tới, Thủ tướng đề nghị cần đánh giá hết tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế của Thái Bình, từ đó có giải pháp phù hợp, mang tính điểm tựa, đòn bẩy để tăng trưởng trong năm 2025 đạt hai con số và phát triển bứt phá trong năm năm tới. Chỉ rõ những nhiệm vụ trọng tâm, Thủ tướng yêu cầu trước hết cần chủ động triển khai tốt việc sắp xếp đơn vị hành chính các cấp và xây dựng chính quyền địa phương hai cấp. Nhấn mạnh việc Thái Bình sáp nhập cùng Hưng Yên sẽ tạo không gian, động lực phát triển mới, Thủ tướng yêu cầu sớm ổn định hoạt động các cơ quan, lưu ý bảo đảm thông suốt, hiệu quả dịch vụ công. Đồng thời, quyết tâm thực hiện tăng trưởng hai con số. Tỉnh có nhiều điều kiện để thực hiện nhờ chính trị ổn định, nông nghiệp là một thế mạnh, xây dựng các khu công nghiệp, phát triển hạ tầng giao thông, y tế, giáo dục, xã hội. Làm mới ba động lực tăng trưởng truyền thống và thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới. Thủ tướng lưu ý tỉnh đa dạng hóa sản phẩm, thị trường, chuỗi cung ứng, xây dựng thương hiệu, nghiên cứu, khai thác những mặt hàng đặc sản như bánh cáy, xôi kê… Lấn biển để có không gian mới cho phát triển Ngoài ra, Thủ tướng yêu cầu tập trung nghiên cứu, tổ chức thực hiện quyết liệt và có trọng tâm, trọng điểm các nghị quyết của Bộ Chính trị về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia (Nghị quyết 57), hội nhập quốc tế (Nghị quyết 59), xây dựng và thực thi pháp luật (Nghị quyết 66), phát triển kinh tế tư nhân (Nghị quyết 68). Cùng với đó, kết nối nền kinh tế Thái Bình với vùng Đồng bằng sông Hồng, với miền Trung, qua Hải Phòng - Quảng Ninh kết nối với Trung Quốc, kết nối khu vực, kết nối quốc tế. Thủ tướng yêu cầu Thái Bình đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh. Trong năm 2025, bãi bỏ ít nhất 30% điều kiện đầu tư kinh doanh không cần thiết; giảm ít nhất 30% thời gian giải quyết của các thủ tục hành chính; giảm ít nhất 30% chi phí thủ tục hành chính. Cùng với đó, tăng cường bảo đảm quốc phòng - an ninh, giữ vững an ninh, chính trị, trật tự, an toàn xã hội. Chú trọng bảo đảm an sinh xã hội; chăm lo y tế, giáo dục. Quyết tâm về đích sớm trong phong trào “Cả nước xóa nhà tạm, nhà dột nát trong năm 2025”; triển khai các dự án nhà ở xã hội. Đặc biệt, Thủ tướng chỉ đạo tỉnh nghiên cứu, xây dựng kế hoạch lấn biển để phát triển khu kinh tế, phát triển công nghiệp, bến cảng, hạ tầng; dành phần đất phía trong để phát triển nông nghiệp công nghệ cao. Nghiên cứu, khai thác hiệu quả đất đai; phát triển hạ tầng chiến lược, trong đó tuyến đường cao tốc Ninh Bình - Hải Phòng đoạn qua Phấn đấu hoàn thành cao tốc đoạn qua Nam Định, Thái Bình trong năm 2026 Cùng ngày, tỉnh Thái Bình tổ chức lễ khởi công dự án cao tốc Ninh Bình - Hải Phòng đoạn qua tỉnh Nam Định, Thái Bình theo phương thức PPP và dự án Khu công nghiệp Hưng Phú. Dự và phát biểu tại lễ khởi công, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá đây là hai dự án quan trọng, rất ý nghĩa với tỉnh Thái Bình và vùng. Thủ tướng cho biết ngay từ đầu nhiệm kỳ này, ông đã có cuộc làm việc với Hải Phòng, Thái Bình, Nam Định, Ninh Bình. Trong đó xác định nút thắt về giao thông kết nối, để tháo gỡ thì phải có tuyến đường cao tốc kết nối giữa bốn địa phương, kết nối với cửa khẩu, sân bay, cảng biển, kết nối với ba cực tăng trưởng phía Bắc là Hà Nội - Quảng Ninh - Hải Phòng và kết nối quốc tế, từ đó tạo đột phá phát triển cho các địa phương. Thủ tướng đánh giá Thái Bình thời gian qua đã có nhiều nỗ lực phát triển, đến nay là tỉnh không nghèo, tuy nhiên cũng chưa giàu, tăng trưởng nông nghiệp cao nhưng chưa phát triển mạnh công nghiệp. Muốn làm giàu, phát triển công nghiệp theo Thủ tướng phải làm đường, trong khi tại Đồng bằng sông Hồng thì Thái Bình là tỉnh khó khăn nhất về giao thông. Từ năm 2021 đến nay, Thái Bình đã hoàn thành đầu tư mới và nâng cấp, mở rộng 1.182 km đường ở bốn cấp nhưng nhìn chung mới có đường phục vụ phát triển nông nghiệp chứ chưa có nhiều tuyến đường phục vụ phát triển công nghiệp. Phát huy kinh nghiệm từ các dự án cao tốc trên cả nước thời gian qua, Thủ tướng đề nghị rút ngắn thời gian, phấn đấu vượt tiến độ dự án cao tốc qua Nam Định, Thái Bình ít nhất sáu tháng, phấn đấu hoàn thành trong năm 2026, đưa tuyến đường vào khai thác càng sớm thì tỉnh Thái Bình có lợi, vùng Đồng bằng sông Hồng có lợi và nhân dân sớm được thụ hưởng thành quả. NGỌC SƠN Thủ tướng: Cần làm ngay tuyến đường 10 làn kết nối Thái Bình với Hưng Yên Thủ tướng nhấn mạnh Thái Bình cần lấn biển để có không gian mới phát triển bứt phá; nghiên cứu làm ngay tuyến đường 10 làn kết nối với Hưng Yên. Nam Định, Thái Bình phải xong trong năm 2026. Thủ tướng cơ bản đồng ý với các đề xuất, kiến nghị của tỉnh, trong đó có nội dung liên quan phát triển khu kinh tế Thái Bình, yêu cầu xây dựng đề án, dự án cụ thể để triển khai. Thủ tướng đề nghị nghiên cứu, làm ngay tuyến đường thẳng nhất với quy mô 10 làn từ khu vực TP Hưng Yên tới khu vực TP Thái Bình, từ đó kết nối với tuyến cao tốc Hà Nội - Hải Phòng, cao tốc Pháp Vân - Cầu Giẽ, cao tốc Ninh Bình - Hải Phòng.• Thủ tướng đề nghị nghiên cứu, làm ngay tuyến đường thẳng nhất với quy mô 10 làn từ khu vực TP Hưng Yên tới khu vực TP Thái Bình. Ảnh: VGP Thủ tướng và các đại biểu thực hiện nghi thức khởi công dự án. Ảnh: VGP chính tỉnh Lâm Đồng (mới). Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng cũng đã giao nhiệm vụ cho các sở, ban ngành thuộc tỉnh Lâm Đồng chủ trì, phối hợp với các sở, ngành tương ứng thuộc hai tỉnh Bình Thuận, Đắk Nông xây dựng đề án sáp nhập các sở, ngành; phương án bố trí tỉ lệ hợp lý số lượng cán bộ, công chức, viên chức làm việc đồng thời tại trụ sở hành chính của hai tỉnh Bình Thuận, Đắk Nông và tại Trung tâm chính trị - hành chính tỉnh Lâm Đồng mới. PHƯƠNG NAM - VÕ TÙNG Nhấn mạnh việc Thái Bình sáp nhập cùng Hưng Yên sẽ tạo không gian, động lực phát triển mới, Thủ tướng yêu cầu sớm ổn định hoạt động các cơ quan, lưu ý bảo đảm thông suốt, hiệu quả dịch vụ công. Tiêu điểm Thủ tướng đồng ý chủ trương, đề nghị triển khai nhanh dự án đầu tư xây dựng bệnh viện đa khoa 1.500 giường và đề án phát triển ĐH Y Dược Thái Bình thành Trường ĐH Y Dược hàng đầu của Việt Nam, tiến tới trình độ tiên tiến khu vực, đạt chuẩn quốc tế. Với yêu cầu triển khai nhanh trong khoảng hai năm, định hướng là bệnh viện thông minh, ĐH thông minh, Thủ tướng cho biết Trung ương sẽ hỗ trợ một phần kinh phí cho các dự án này trong tổng thể triển khai Nghị quyết 57.
6 Pháp luật & cuộc sống - Thứ Ba 13-5-2025 của Việt Nam nằm trong nhóm ba nước dẫn đầu ASEAN”. Ở địa hạt của công pháp quốc tế, tầm nhìn tới năm 2045 đòi hỏi Việt Nam có hệ thống pháp luật tiệm cận chuẩn mực, thông lệ quốc tế tiên tiến nhưng phù hợp với bối cảnh của quốc gia, đảm bảo bảo vệ hiệu quả quyền con người. Như vậy, các cam kết về quyền con người trong các công ước mà Việt Nam đã và có thể tham gia cũng như chuẩn mực thương mại quốc tế sẽ là những nội dung trọng tâm của hợp tác quốc tế trong giai đoạn tới. Trong ngắn hạn, hệ thống pháp luật về đầu tư sẽ được ưu tiên củng cố và xây dựng phù hợp với những tiêu chuẩn quốc tế để tăng cường khả năng thu hút đầu tư, đủ khả năng cạnh tranh với các quốc gia khác trong khu vực. Các nhiệm vụ mà Nghị quyết 66 đặt ra về nâng cao hiệu quả công tác hợp tác quốc tế cho thấy pháp luật quốc tế không chỉ còn được xem là điều kiện hội nhập, mà còn là một công cụ để tạo tác động của Việt Nam tới cộng đồng quốc tế. Đây là nghị quyết đầu tiên về vấn đề xây dựng pháp luật, khẳng định kỳ vọng tham gia xây dựng pháp luật quốc tế, thể hiện sự trưởng thành trong tư duy chính sách. Từ một quốc gia “chịu sự điều chỉnh” bởi các luật chơi quốc tế, Việt Nam đang định hướng trở thành một bên kiến tạo, góp phần định hình các quy tắc toàn cầu mới. Tuyến phòng thủ chủ động cho Việt Nam Để đạt được mục tiêu tham gia xây dựng pháp luật quốc tế, Việt Nam cần hoàn thành mục tiêu dài hạn là xây dựng một đội ngũ chuyên gia thông thạo luật quốc tế. Hai cơ quan tài phán quốc tế thường trực mà Việt Nam có thể có sự hiện diện là Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ) và Tòa án Quốc tế về Luật Biển (ITLOS). Đây là hai cơ quan đều ghi nhận nguyên tắc thành phần của tòa án phải đảm bảo đại diện của các hệ thống pháp luật cơ bản trên thế giới và có sự phân chia công bằng về mặt địa lý. Điều này đặt nền tảng cho khả năng tham gia của những chuyên gia người Việt có đủ chuyên môn và uy tín trên trường quốc tế. Do các cơ chế này đều đòi hỏi có sự đề cử từ quốc gia, việc lựa chọn các ứng viên tham gia vào các cơ chế tài phán, thể chế nói trên dựa vào uy tín cá nhân và ảnh hưởng của quốc gia trong chính trị quốc tế. Mặc dù các thẩm phán hay thành viên của các cơ quan này sẽ không tham gia với tư cách đại diện quốc gia mà chỉ phụng sự công lý nhưng với sự hiện diện của họ, tư duy pháp luật Việt Nam sẽ được đại diện và lắng nghe trước hệ thống pháp luật quốc tế. Nếu không có chuyên gia Việt Nam trong các thể chế đó, đồng nghĩa với việc cách tiếp cận và bối cảnh pháp lý đặc thù của Việt Nam sẽ không được phản ánh khi pháp luật quốc tế được giải thích và áp dụng. Đặc biệt với các vấn đề về Luật Biển, sự tham gia của Việt Nam càng có ý nghĩa bởi Việt Nam là một trong số quốc gia ven biển chịu nhiều tác động nhất của biến đổi khí hậu, cũng như nằm trong khu vực có những tranh chấp phức tạp. Mới đây, Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng đã đặt vấn đề với ông Tomas Heidar, Chánh án ITLOS, tiếp tục hỗ trợ Việt Nam tăng cường đào tạo, bồi dưỡng cán bộ Việt Nam. Trong một thế giới ngày càng phân cực, nơi mà quyền lực pháp lý quốc tế đang bị cạnh tranh bởi lợi ích địa - chính trị, các quốc gia đang phát triển như Việt Nam rơi vào thế dễ tổn thương nếu thiếu năng lực ứng phó pháp lý. Thực tế cho thấy các cường quốc không ngần ngại sử dụng các công ThS NGUYỄN ĐÌNH ĐỨC (*) Ngày 30-4, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết 66 về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới. Đây là cột mốc đánh dấu một bước chuyển mới về chủ trương chủ động tham gia định hình trật tự pháp lý quốc tế. Nghị quyết này cho thấy nhu cầu của Việt Nam không chỉ là tạo điều kiện hội nhập, mà còn là phản ứng cần thiết trước sự gia tăng tranh chấp quốc tế và sự thay đổi nhanh chóng của các chuẩn mực pháp lý toàn cầu. Góp phần kiến tạo, định hình quy tắc toàn cầu mới Có thể thấy Nghị quyết 66 đã mở rộng mục tiêu cải cách không chỉ giới hạn trong phạm vi tư pháp mà còn được mở rộng ra tới hoạt động xây dựng. Mục tiêu hội nhập được cụ thể hóa bằng cột mốc: “Năm 2028, hoàn thiện hệ thống pháp luật về đầu tư, kinh doanh, góp phần đưa môi trường đầu tư Nghị quyết 66 định vị vai trò của Việt Nam trong trật tự pháp lý quốc tế cụ pháp lý và kinh tế để gây sức ép. Ví dụ điển hình là các vụ áp thuế đối ứng vừa qua, cũng như các hình thái lẩn tránh xuất xứ từ các quốc gia đang bị áp thuế trừng phạt hoặc biện pháp phòng vệ thương mại. Trong các tình huống như vậy, việc hiểu và vận dụng luật quốc tế trở thành tuyến phòng thủ chủ động, cho phép Việt Nam không chỉ phản biện chính sách quốc tế một cách hợp pháp mà còn bảo vệ quyền lợi chính đáng của công dân, doanh nghiệp và Nhà nước bằng cơ sở pháp lý vững chắc. Cụ thể, cơ chế hình thành Ban hội thẩm (Panel) của WTO cho phép sự tham gia của người đại diện các quốc gia thành viên WTO. Vậy việc chuẩn bị một lực lượng cán bộ tư pháp và chuyên gia sẵn sàng bảo vệ lợi ích của Việt Nam là vô cùng cần thiết. Trong môi trường quốc tế mà quan hệ quyền lực đang tái cấu trúc, các cơ chế pháp lý quốc tế có thể trở thành đòn bẩy chiến lược giúp Việt Nam chủ động trong việc bảo vệ lợi ích quốc gia, mà không phụ thuộc hoàn toàn vào phương tiện cứng như quân sự, kinh tế. Việc đa dạng hóa các kênh, từ đàm phán song phương, cơ chế hòa giải, trọng tài đến tòa án quốc tế, là hướng đi phù hợp, giúp chúng ta không bị bó hẹp vào các giải pháp đối đầu, mà vẫn giữ vững chủ quyền và nguyên tắc pháp lý.• (*) Giảng viên khoa Luật kinh tế Trường ĐH Kinh tế - Luật, ĐH Quốc gia TP.HCM Tư duy hội nhập quốc tế trong cải cách tư pháp không phải là điều mới, mà là sự tiếp nối có định hướng phù hợp với bối cảnh đất nước hiện nay. Để có thể đảm bảo thực thi thành công các mục tiêu của Nghị quyết 66, cần xác định Việt Nam không cần trở thành một cường quốc pháp lý nhưng hoàn toàn có thể trở thành một quốc gia có trách nhiệm và có tiếng nói pháp lý riêng trong cộng đồng quốc tế. Ngoài ra, Việt Nam không nên chỉ tập trung vào các cơ chế tài phán bởi các vị trí này thường có nhiệm kỳ dài và cạnh tranh. Ủy ban Pháp luật quốc tế (ILC) với tư cách Ủy ban chuyên môn được Đại hội đồng Liên hợp quốc thành lập cũng là cơ quan có tầm ảnh hưởng trong xây dựng thể chế quốc tế và cũng nên được coi là một đích đến cho các chuyên gia Việt Nam. Còn nhớ, tháng 5-2018, lần đầu tiên Việt Nam có một chuyên gia trúng cử trở thành thành viên của ILC là Đại sứ Nguyễn Hồng Thao. Việc hướng tới xây dựng đội ngũ chuyên gia sẵn sàng tham gia ứng cử các cơ quan giám sát do các ủy ban của các công ước quốc tế hình thành cũng có thể là một lựa chọn phù hợp. Ví dụ, các vị trí báo cáo viên đặc biệt của Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc hoặc thành viên của các nhóm công tác của hội đồng này đều dựa trên các tiêu chí về chuyên môn và đạo đức cũng như sự chấp thuận của hội đồng. Việt Nam đang là một thành viên của hội đồng và tuyên bố tái ứng cử vào nhiệm kỳ 2026-2028. Với những kinh nghiệm đã có, nếu tiếp tục tiếp thu tích cực các khuyến nghị để củng cố uy tín của quốc gia trong việc thực thi các công ước, Việt Nam sẽ có thêm một kênh để tận dụng tạo đòn bẩy tăng cường ảnh hưởng của quốc gia. Đối với vấn đề về phát triển nguồn nhân lực, các trường ĐH, viện nghiên cứu và các cơ quan ngành tư pháp cần chung tay trong chiến lược dài hạn thông qua chính sách học bổng, tăng cường hợp tác đào tạo quốc tế, đặc biệt là hợp tác với chính các cơ quan tài phán quốc tế cũng như các hiệp hội Trọng tài viên trên thế giới để tận dụng nguồn nhân lực người Việt Nam tại nước ngoài muốn đóng góp cho quê hương. Từ đây, đào tạo thế hệ kế cận sẽ không chỉ phục vụ hoạt động tư pháp mà còn tham gia nghiên cứu luật quốc tế để ứng phó hiệu quả hơn và có thể tận dụng tốt công cụ này để giảm thiểu rủi ro pháp lý cũng như bảo vệ chủ quyền và lợi ích hợp pháp của Nhà nước, người dân và doanh nghiệp. Chiến lược xây dựng đội ngũ chuyên gia Việc hiểu và vận dụng luật quốc tế trở thành tuyến phòng thủ chủ động, cho phép Việt Nam không chỉ phản biện chính sách quốc tế một cách hợp pháp mà còn bảo vệ quyền lợi chính đáng của công dân, doanh nghiệp và Nhà nước bằng cơ sở pháp lý vững chắc. phapluat@phapluattp.vn Từ một quốc gia chịu sự điều chỉnh, Việt Nam đang định hướng thành bên kiến tạo, góp phần định hình các quy tắc toàn cầu mới. Đại sứ Nguyễn Hồng Thao (trái) hai lần là thành viên Ủy ban Luật pháp quốc tế của Liên hợp quốc. Ảnh: VOV ThS Nguyễn Đình Đức.
RkJQdWJsaXNoZXIy Mjg2ODExMg==