6 Pháp luật & cuộc sống - Thứ Năm 15-5-2025 phapluat@phapluattp.vn NGUYỄN CHÍNH – SONG MAI – HỮU ĐĂNG Sáng 14-5, báo Pháp Luật TP.HCM tổ chức Hội thảo “Góp ý sửa đổi Luật Thi hành án (THA) dân sự - Giải pháp xử lý tài sản THA trong các vụ án kinh tế”. Vấn đề được nhiều chuyên gia quan tâm, bàn luận liên quan đến sự tham gia của người phải THA/chủ sở hữu tài sản vào quá trình THA, việc xử lý tài sản THA là các dự án bất động sản... Giải pháp để thu hồi tối đa giá trị tài sản Luật THA dân sự hiện hành Trao đổi về vấn đề này tại hội thảo, luật sư (LS) Trần Cao biết tuy luật cho phép người phải THA/chủ sở hữu tài sản được tham gia vào quá trình THA nhưng sự tham gia chủ yếu về mặt thủ tục, sự tham gia chưa đúng với ý nghĩa tham gia để xử lý tài sản. Trên thực tế, quá trình xử lý tài sản xảy ra rất nhiều vướng mắc liên quan; đặc biệt rất nhiều trường hợp có khiếu nại, tố cáo, thậm chí là sai phạm từ chấp hành viên, đấu giá viên do xâm phạm đến quyền lợi của chủ tài sản. Do đó đề xuất cho chủ sở hữu tài sản/người phải THA tham gia sâu hơn nữa vào quá trình xử lý tài sản trong giai đoạn THA là việc làm cần thiết. Tham gia sâu ở đây là về khía cạnh tích cực, hợp tác trong vấn đề xử lý tài sản. Theo LS Quân, việc cho người phải THA/chủ sở hữu tài sản tham gia sâu có hai ý HỘI THẢO “GIẢI PHÁP XỬ LÝ TÀI SẢN THI HÀNH ÁN TRONG CÁC VỤ ÁN KINH TẾ” Nên cho người phải thi hành án vào quá trình xử lý tài sản cho người phải THA/chủ sở hữu tài sản các quyền như quyền ưu tiên mua lại tài sản, yêu cầu tổ chức định giá lại hoặc quyền tham gia phiên đấu giá tài sản. Tuy nhiên, nhiều đại biểu đặt vấn đề: Có nên tạo cơ chế cho phép người phải THA/chủ sở hữu tài sản được tham gia sâu hơn vào quá trình xử lý tài sản không? Chẳng hạn cho phép họ được quyền tư vấn bán tài sản hoặc kết nối với các đối tác có thể mua lại tài sản với giá cao hơn. Nếu cho phép thì nên quy định giới hạn nào và cơ chế kiểm soát như thế nào để không tạo ra kẽ hở pháp lý hoặc nguy cơ trục lợi? Đại Kỳ Quân, Phó Chủ nhiệm Đoàn LS tỉnh Đồng Nai, cho “Vướng mắc lớn nhất hiện nay khi xử lý tài sản trong giai đoạn THA là đối với các tài sản là các dự án, đặc biệt trong các đại án.” Ông Ngụy Cao Thắng, Giám đốc Trung tâm Dịch vụ đấu giá tài sản TP.HCM Các chuyên gia cho rằng nếu tạo điều kiện cho người phải thi hành án tham gia sâu vào quá trình xử lý tài sản thì có thể thu về tối đa giá trị của tài sản. Thực tiễn trong nhiều vụ án hình sự, khi tuyên án phần dân sự, tòa án giao ngân hàng hoặc ngân hàng phối hợp với cơ quan thi hành án (THA) xử lý một số tài sản. Từ thực tiễn đó, chủ tọa hội thảo đã đặt ra vấn đề: Có nên giao cho ngân hàng quyền xử lý tài sản trong vụ án hình sự về kinh tế? Nếu giao cho ngân hàng tự xử lý tài sản thì cơ chế nào để đảm bảo việc xử lý được công bằng? Nhiều chuyên gia pháp lý đã có những ý kiến phân tích, tranh luận sôi nổi về vấn đề này. Không nên giao ngân hàng xử lý tài sản TS - luật sư (LS) Phan Trung Hoài phân tích việc xử lý tài sản cầm cố, thế chấp hiện nay được điều chỉnh bởi Luật Các tổ chức tín dụng. Theo đó, ngân hàng có quyền chủ động xử lý tài sản mà họ đang nắm giữ. Tuy nhiên, theo ông Hoài, khi đã phát sinh vụ án hình sự thì việc giao tài sản liên quan đến vụ án cho ngân hàng xử lý là không phù hợp. Bởi nếu để ngân hàng tự định giá tài sản, đặc biệt là các tài sản như cổ phiếu, cổ phần... thì hoàn toàn có thể dẫn đến tình trạng tài sản bị định giá “0 đồng”, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi của người phải THA. Cùng quan điểm, LS Nguyễn Thành Công, Ủy viên Ban chủ nhiệm Đoàn LS TP.HCM, khẳng định không nên giao ngân hàng xử lý tài sản, đặc biệt là trong các vụ án hình sự. “Chỉ nên giao trong các vụ việc dân sự, phi hình sự, bởi nếu không sẽ dẫn đến việc ngân hàng tùy tiện định giá, tạo ra nhiều hệ lụy pháp lý” - ông Công nêu ý kiến. LS Lê Văn Hoan, người từng tham gia nhiều đại án, cũng phân tích rằng việc giao cho ngân hàng, một tổ chức không có chức năng chuyên môn về THA là điều không hợp lý. Theo ông Hoan, ngay cả cơ quan THA, nơi có đầy đủ công cụ, nghiệp vụ và thẩm quyền còn gặp nhiều khó khăn thì việc giao cho ngân hàng, vốn không có thẩm quyền cưỡng chế, lại càng không khả thi. Cần thiết có cơ chế giám sát TS-LS Phan Trung Hoài đặc biệt lưu ý đến cơ chế cơ quan THA và ngân hàng phối hợp thực hiện nghĩa vụ THA, đồng thời có sự giám sát của VKS, Bộ Công an. “Vấn đề đặt ra là liệu cơ chế mới này có thực sự hiệu quả hay không và có nên luật hóa nó không?” - ông Hoài nêu vấn đề. Gợi mở thêm để các đại biểu thảo luận, GS-TS Đỗ Văn Đại cho biết với cơ chế mà LS Hoài nêu thì sẽ phát sinh thêm cơ quan tham gia vào quá trình THA, vậy thì có phát sinh chi phí hay không. Điều này cũng cần được tính toán, bên cạnh tính hiệu quả. Về vấn đề này, TS-LS Phan Trung Hoài cho rằng giám sát là yếu tố cần thiết, nhất là trong bối cảnh các cơ quan THA gặp nhiều trở ngại khi xử lý các tài sản liên quan đến đại án. Ông cũng cho rằng việc tạo điều kiện để chấp hành viên, LS và các bên liên quan trực tiếp làm việc với người phải THA sẽ giúp đẩy nhanh tiến trình thu hồi tài sản. Cơ chế này theo ông Hoài, không làm Có nên giao ngân hàng xử lý tài sản thi hành án? Tạo điều kiện để chấp hành viên, luật sư và các bên liên quan trực tiếp làm việc với người phải thi hành án sẽ giúp đẩy nhanh việc thu hồi tài sản. “Ngay cả cơ quan thi hành án còn gặp nhiều khó khăn thì việc giao cho ngân hàng, vốn không có thẩm quyền cưỡng chế, lại càng không khả thi.” Luật sư Lê Văn Hoan Phát biểu kết thúc hội thảo, GS-TS Đỗ Văn Đại đúc kết: Quá trình THA bao gồm rất nhiều chủ thể tham gia xử lý tài sản, trong đó có người phải THA/chủ sở hữu, đồng sở hữu tài sản. Trong các vụ án tham nhũng, kinh tế thường có các tài sản rất lớn cần xử lý trong giai đoạn THA mà người phải THA thường là các bị án đang chấp hành án phạt tù. Tuy nhiên, không phải vì những người này đang chấp hành án mà “quên” đi các quyền của họ đối với tài sản của mình. Bên cạnh đó, hiện nay Luật THA dân sự quy định về sự tham gia của người phải THA/chủ sở hữu tài sản vào quá trình xử lý tài sản của mình dừng lại ở mức hạn chế. Do đó, đề xuất cho đối tượng này “tham gia sâu” vào quá trình THA cũng là một đề xuất mà các cơ quan có thẩm quyền cần cân nhắc xem xét bổ sung vào quy định của pháp luật. Bởi lẽ mục đích cuối cùng của việc xử lý tài sản THA là thu về tối đa giá trị của tài sản để khắc phục hậu quả của vụ án. Nhà báo Nguyễn Đức Hiển, Phó Tổng biên tập thường trực báo Pháp Luật TP.HCM, cũng cho biết từ ý kiến của các đại biểu, báo sẽ đúc kết để có những kiến nghị đối với các cơ quan nhà nước, cơ quan ban ngành và thi hành pháp luật. “Đây là vấn đề không chỉ liên quan đến những bị án, bên mua, bên bán... mà còn liên quan đến tòa xã hội vì tài sản trong các vụ án suy cho cùng là tài sản của xã hội. Đây là nguồn lực rất lớn, cấn được xử lý tốt để đảm bảo quyền lợi cho các bên và cho toàn xã hội” - ông Hiển nói. Tạo điều kiện cho người phải thi hành án/chủ sở hữu tài sản tham gia xử lý tài sản Phó Tổng Biên tập thường trực báo Pháp Luật TP.HCM Nguyễn Đức Hiển và GS-TS Đỗ Văn Đại, Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Luật TP.HCM chủ trì hội thảo. Ảnh: THUẬN VĂN
RkJQdWJsaXNoZXIy Mjg2ODExMg==