5 Thời sự - Thứ Hai 2-6-2025 thoisu@phapluattp.vn Dự luật Tổ chức chính quyền địa phương sửa đổi hiện nay đang được cơ quan soạn thảo tiếp thu các ý kiến góp ý của đại biểu trong các phiên thảo luận tại kỳ họp thứ 9, dự kiến Quốc hội sẽ thông qua vào ngày 24-6 tới. Một trong những nội dung được các đại biểu quan tâm nêu ý kiến tại các phiên thảo luận là cơ chế phân cấp, ủy quyền phải làm sao để tạo thuận lợi trong quá trình thực thi nhiệm vụ, giải quyết các thủ tục hành chính cho người dân. Đại biểu Đỗ Đức Hiển (TP.HCM) nhìn nhận sau khi sắp xếp, cấp xã sẽ là cấp chính quyền đầy đủ, bao gồm HĐND và UBND, đảm nhiệm nhiệm vụ, quyền hạn của cấp huyện hiện nay và cấp xã. Ông cho rằng lúc này khối lượng công việc của cấp xã tăng lên nhiều, địa bàn rộng hơn, do vậy cách thức tổ chức công việc của UBND cấp xã rất quan trọng để làm sao có thể giải quyết tốt hơn công việc của dân. Theo ông Hiển, với cơ cấu hiện nay, UBND cấp xã có chủ tịch và phó chủ tịch, có phòng chuyên môn nhưng trong dự luật không đặt ra câu chuyện phân cấp, ủy quyền. Lúc này, tất cả công việc giải quyết sẽ phải do chủ tịch và phó chủ tịch cấp xã thực hiện. “Ký nhân danh cấp xã, nhân danh ủy ban chỉ có chủ tịch và phó chủ tịch. Nếu như vậy, sẽ dồn công việc lên cho chủ tịch và phó chủ tịch” - ông Hiển nói và cho rằng mục tiêu giải quyết công việc của người dân tốt hơn cũng sẽ gặp thách thức lớn. Giám đốc Sở Tư pháp TP.HCM Nguyễn Thị Hồng Hạnh cho biết trong các nghị quyết về tổ chức chính quyền đô thị mà TP.HCM, Đà Nẵng, Hải Phòng, Hà Nội đang thực hiện có cơ chế cho phép UBND phường được ủy quyền cho công chức tư pháp - hộ tịch ký chứng thực. Với số lượng hồ sơ cần ký chứng thực mỗi ngày của người dân, cơ chế này đã giúp làm giảm áp lực rất lớn cho các lãnh đạo phường. Tuy nhiên, theo bà Hạnh, dự thảo Luật Tổ Giải pháp nào để phân cấp, ủy quyền hiệu quả cho cấp xã? Thực hiện chủ trương sắp xếp, cả nước sẽ còn 3.321 đơn vị cấp xã (giảm 6.714 đơn vị, khoảng 66,91%). Về mặt mô hình, các xã cũng sẽ có các phòng để tham mưu về mặt chuyên môn, tuy nhiên nhân sự sẽ ít hơn, không có phòng chuyên môn sâu như cấp huyện. Với việc sáp nhập 3-4 xã làm một thì tính chất, quy mô công việc cũng có sự thay đổi, do vậy, các địa phương, đơn vị phải có tính toán để lựa chọn, sắp xếp cán bộ giỏi cho các phòng chuyên môn, đảm bảo chất lượng công việc, phục vụ dân được tốt nhất. Sau sắp xếp, phần lớn công việc từ huyện sẽ giao về cho xã, điều này đòi hỏi cán bộ phải không ngừng nâng cao chuyên môn; cơ quan cấp trên cũng phải lựa chọn những cán bộ có trình độ, kiến thức, kinh nghiệm để tham mưu, giúp cấp xã hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Đại biểu ĐẶNG BÍCH NGỌC (Hòa Bình) Thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp, các nhiệm vụ phần lớn được chuyển xuống cấp xã, điều này đòi hỏi cách thức sắp xếp, bố trí công việc phải làm sao để tạo thuận lợi nhất cho người dân. để quản lý Phân cấp, ủy quyền là chìa khóa để giải quyết những nút thắt trong quản lý nhà nước tại địa phương, nhất là ở cấp xã - nơi trực tiếp giải quyết công việc cho người dân. khiến họ khó có thể chuyên tâm vào công tác quản lý, chỉ đạo chiến lược. Họ cũng không đủ thời gian để đi sâu vào từng vấn đề, nghiên cứu chính sách hoặc thậm chí là gặp gỡ, lắng nghe người dân một cách thấu đáo. Hơn nữa, chủ tịch không thể một mình quán xuyến và giải quyết tất cả công việc của một địa bàn rộng hơn và dân số đông hơn gấp nhiều lần. Vậy việc cho phép chủ tịch cấp xã phân công, ủy quyền trực tiếp cho công chức dưới quyền sẽ giúp họ tập trung vào quản lý chiến lược. Khi đó, chủ tịch cấp xã có thể dành nhiều thời gian hơn cho công tác lãnh đạo, chỉ đạo, xây dựng kế hoạch phát triển địa phương, giám sát, kiểm tra, xử lý những vấn đề phức tạp, mang tính vĩ mô, nâng cao hiệu lực và hiệu quả quản lý nhà nước ở cấp cơ sở. Chủ tịch có thể đi sâu hơn vào công tác đối thoại, lắng nghe ý kiến của người dân và giải quyết các điểm nóng, vốn là những nhiệm vụ đòi hỏi sự hiện diện và thẩm quyền cao nhất của người đứng đầu. Mặt khác, khi đội ngũ công chức không còn là người thụ động thực hiện mà trở thành người trực tiếp chịu trách nhiệm, họ sẽ được nâng cao năng lực cũng như sự chủ động, chuyên nghiệp và người dân cũng sẽ hài lòng hơn với dịch vụ công. Tất nhiên, chúng ta cần nêu rõ phạm vi ủy quyền, có giới hạn. Chẳng hạn, quy định rõ những loại công việc, phạm vi nào có thể được ủy quyền, tránh ủy quyền những nhiệm vụ mang tính chất quyết định chính sách, ảnh hưởng lớn đến quyền lợi của người dân hoặc đòi hỏi thẩm quyền cao của chủ tịch. Cơ chế này thể hiện sự đổi mới tư duy trong quản lý nhà nước, tin tưởng và trao quyền cho đội ngũ công chức để họ phát huy tối đa năng lực. . Để giảm tải cho cấp xã, có lẽ cũng cần ủy quyền triệt để hơn cho các đơn vị sự nghiệp công lập (ĐVSNCL) trong cung cấp hành chính dịch vụ công, thưa ông? + Theo tôi, việc ủy quyền một phần hoặc toàn bộ cho ĐVSNCL nên tập trung vào một hoặc một vài lĩnh vực. chức chính quyền địa phương hiện nay đã bãi bỏ các nghị quyết về mô hình này, dẫn đến từ ngày 1-7 cũng không còn cơ chế UBND phường được ủy quyền cho công chức tư pháp - hộ tịch ký chứng thực. “Với TP.HCM, sau sáp nhập sẽ có quy mô dân số rất lớn, khối lượng công việc cũng tăng lên. Nếu không có cơ chế ủy quyền thì chủ tịch, phó chủ tịch không thể đảm đương hết lượng công việc hằng ngày. Nếu hẹn hồ sơ lại cho dân sẽ gây sự ách tắc rất lớn” - đại biểu đoàn TP.HCM nói. Còn theo đại biểu Phan Thị Thanh Phương (TP.HCM), Công văn 03 của Ban Chỉ đạo sắp xếp đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp, hướng dẫn cơ cấu lãnh đạo UBND cấp xã có một chủ tịch và hai phó chủ tịch. Trong đó, một phó chủ tịch sẽ kiêm chánh văn phòng, người còn lại kiêm giám đốc trung tâm hành chính công. “Như vậy, phó chủ tịch kiêm giám đốc trung tâm hành chính công thì gần như phải ngồi suốt ở văn phòng để xử lý văn bản, giấy tờ… Phó chủ tịch kiêm chánh văn phòng cũng thường xuyên phải dành thời gian xử lý rất nhiều nhiệm vụ, đầu mối công việc của lãnh đạo, gần như chiếm rất nhiều thời gian” - bà Phương nêu thực trạng. Từ đó, đại biểu Phương đề nghị cơ quan soạn thảo tính toán, phát huy những cơ chế hiệu quả của mô hình chính quyền đô thị đang áp dụng, có sự phân công, ủy quyền cho cán bộ ở các đơn vị thực hiện. NGUYỄN THẢO Trong đó, xác định rõ danh mục dịch vụ nào có thể chuyển giao hoàn toàn hoặc một phần cho ĐVSNCL, ưu tiên các dịch vụ mang tính chất sự nghiệp như y tế cơ sở (trạm y tế), giáo dục (trường học), văn hóa (nhà văn hóa, trung tâm thể thao), dịch vụ môi trường, thủy lợi... Đồng thời, phân loại theo mức độ phức tạp từ các dịch vụ đơn giản, thường xuyên hoặc chỉ ủy quyền một phần quy trình đối với các dịch vụ phức tạp, có tính pháp lý cao. Xây dựng khung pháp lý và cơ chế ủy quyền minh bạch về phạm vi, điều kiện, quy trình ủy quyền từ cơ quan quản lý nhà nước cho ĐVSNCL. Đối với các dịch vụ công thiết yếu mà ĐVSNCL không thể hoàn toàn tự chủ, Nhà nước cần có cơ chế đặt hàng hoặc giao nhiệm vụ kèm theo kinh phí rõ ràng bằng hình thức đấu thầu, đảm bảo minh bạch và theo tiêu chí chất lượng đầu ra. Việc ủy quyền cho ĐVSNCL không chỉ giảm tải cho cấp xã mà còn là bước đi quan trọng để xây dựng một nền hành chính phục vụ chuyên nghiệp, hiện đại, lấy người dân làm trung tâm. Qua đó, giúp chính quyền tập trung vào chức năng quản lý nhà nước cốt lõi, còn các ĐVSN sẽ phát huy thế mạnh chuyên môn trong cung ứng dịch vụ. . Xin cảm ơn ông.• Yếu tố căn cơ giúp chính quyền cấp xã quản lý tốt địa bàn trong bối cảnh sáp nhập chính là xây dựng và củng cố bộ máy quản lý chính quyền cấp xã đủ năng lực, hiệu quả. Điều này đòi hỏi phải đẩy mạnh phân cấp, ủy quyền và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức xã. Trong giai đoạn hiện nay, việc phân cấp, ủy quyền là yêu cầu tất yếu, khách quan và cần thiết. Việc này giúp cấp xã chủ động hơn trong giải quyết cũng như giảm tải công việc cho cấp trên, phát huy được tính tự chủ cho địa phương. Đồng thời tăng cường tính tự chịu trách nhiệm ở địa phương. Thực tế, lãnh đạo phường phải làm nhiệm vụ ký chứng thực các loại giấy tờ đã tạo áp lực, hạn chế thời gian để giải quyết các công việc cấp bách khác. Chưa kể khi lãnh đạo phường họp hay đi công tác, việc ký giấy tờ bị chậm trễ, người dân phải chờ đợi, nhiều khi phải đi lại nhiều lần. Vì vậy, việc chủ tịch phường được ủy quyền cho cán bộ tư pháp - hộ tịch ký chứng thực nhằm giảm tải áp lực cho chính quyền, không để người dân chờ đợi lâu là phù hợp. Thực tiễn cũng cho thấy việc này đã đạt được hiệu quả nhất định, đáp ứng công cuộc cải cách hành chính. Thời gian tới, để phân cấp, ủy quyền có hiệu quả thì quy định thẩm quyền của chủ tịch UBND cấp xã về việc phân công, ủy quyền cho công chức giải quyết một số phạm vi công việc nhất định thuộc thẩm quyền là hợp lý và cần thiết nhưng phải tăng cường hoạt động kiểm tra, giám sát cùng chế độ chịu trách nhiệm. TS NGUYỄN TRẦN NHƯ KHUÊ, Học viện Cán bộ TP.HCM Người dân làm thủ tục tại Phòng công chứng số 4, TP.HCM. Ảnh: HOÀNG GIANG Lựa chọn cán bộ giỏi cho cấp xã Chủ tịch xã ủy quyền cho công chức là cần thiết
RkJQdWJsaXNoZXIy Mjg2ODExMg==