Tổng Bí thư Tô Lâm: Tiết kiệm, chống lãng phí là trách nhiệm chung trang 3 SỐ 120 (7393) - Thứ Hai 2-6-2025 CHỦ QUẢN: ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH BÁO ĐIỆN TỬ: www.plo.vn trong so nay Những biện pháp để thị trường vàng vận hành minh bạch trang 14 trang 11 “KHÔNG HÌNH SỰ HÓA QUAN HỆ KINH TẾ, DÂN SỰ” - NHÌN TỪ NGHỊ QUYẾT 66 VÀ 68 - BÀI 1 Đi tìm nguyên nhân những vụ doanh nhân bị hình sự hóa trang 6+7 Cán bộ UBND phường 2 (quận 5, TP.HCM) hướng dẫn người dân giải quyết thủ tục hành chính. Ảnh: BẢO PHƯƠNG TP.HCMtriểnkhaiđịnhdanh điệntửcơquan,doanhnghiệp Không thể “mua bán” công lý! Luật và đời Sắp tới đây, những cựu quan tòa - trong đó có cựu phó chánh án TAND Cấp cao tại Đà Nẵng Phạm Việt Cường sẽ phải hầu tòa trong vai trò bị cáo. Đó là hình ảnh trái ngược hết sức đớn đau, không chỉ đối với những người trong cuộc và người thân của họ. (Xem tiếp trang 7) Đối thoại Shangri-La 2025: Nỗ lực chung vì ổn định và trật tự toàn cầu trang 16 Phân cấp, ủy quyền: CHÌA KHÓA ĐỂ QUẢN LÝ “SIÊU XÔ SAU SÁP NHẬP trang 4+5
2 Thời sự - Thứ Hai 2-6-2025 thoisu@phapluattp.vn ĐT cung cấp thông tin nóng: 0982.000.333, (028) 39919613 Hướng dẫn về việc xác định trình độ lý luận chính trị Ban Tổ chức Trung ương vừa có công văn hướng dẫn gửi các Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Thành ủy, Đảng ủy trực thuộc Trung ương; các bộ, ban ngành, đoàn thể, cơ quan, đơn vị ở Trung ương về việc xác định trình độ lý luận chính trị. Theo đó, để xác định trình độ lý luận chính trị (cao cấp, trung cấp, sơ cấp), cán bộ, đảng viên phải có bằng tốt nghiệp hoặc giấy xác nhận trình độ lý luận chính trị. Giấy xác nhận trình độ lý luận chính trị do cơ quan có thẩm quyền cấp trước ngày 9-7-2021, được công nhận tương đương với tiêu chuẩn lý luận chính trị khi xét dự thi nâng ngạch, chuyển ngạch, thực hiện công tác cán bộ và được ghi trong lý lịch của cán bộ, đảng viên. Văn bằng cử nhân chính trị sử dụng để xét nâng ngạch, chuyển ngạch, thực hiện công tác cán bộ và được ghi trình độ lý luận chính trị là “cử nhân chính trị” trong lý lịch của cán bộ, đảng viên, cần đáp ứng các điều kiện: Tốt nghiệp cử nhân chính trị (ĐH thứ hai) do Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh cấp trước ngày 9-7-2021… T.THÙY Tin vắn • Nữ điều dưỡng kịp cứu cụ bà đuối nước. Ngày 1-6, chính quyền địa phương và ông Hồ Ngọc Thái, Giám đốc BV đa khoa huyện Diễn Châu (Nghệ An), cho biết một cụ bà bị đuối nước ở bãi tắm biển Diễn Thành (huyện Diễn Châu) vào ngày 31-5 đã được người dân cứu đưa lên bờ. Thời điểm đó, điều dưỡng Lê Thị Mai (BV đa khoa Diễn Châu) đã đến hỗ trợ, tiến hành ép tim tại chỗ cứu sống nạn nhân. Đ.LAM • Thu giữ 186 sản phẩm sữa bột trẻ em không chứng từ. Ngày 1-6, Chi cục Quản lý thị trường tỉnh Nghệ An cho biết đã phát hiện và thu giữ 186 sản phẩm sữa bột dành cho trẻ em sau khi kiểm tra hộ kinh doanh của ông Nguyễn Văn Bốn (huyện Diễn Châu) vào ngày 30-5. Ông Bốn không xuất trình được hóa đơn, chứng từ để làm căn cứ chứng minh nguồn gốc hợp pháp của số hàng trên. Đ.LAM Ngày 1-6, Tổng Bí thư Tô Lâm đã đến thăm thầy cô và học sinh Trường Phổ thông cơ sở Nguyễn Đình Chiểu và Phổ thông cơ sở Xã Đàn (Hà Nội) nhân dịp ngày Quốc tế Thiếu nhi 1-6. Đây là các trường học chuyên biệt trực thuộc Sở GD&ĐT TP Hà Nội. Phát biểu tại buổi đến thăm, Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định Đảng, Nhà nước, thầy cô, cha mẹ và toàn xã hội luôn đồng hành, dõi theo và tiếp sức cho các cháu bằng tất cả tình yêu thương và trách nhiệm. Tổng Bí thư kêu gọi các bộ, ngành, chính quyền các cấp và toàn xã hội cần hành động mạnh mẽ hơn nữa. Phải xem việc chăm lo cho trẻ em khuyết tật là trách nhiệm chính trị, là cam kết nhân đạo và cũng là thước đo cho sự văn minh, tiến bộ của đất nước. Tổng Bí thư đề nghị cần xây dựng hệ thống chính sách đồng bộ cho giáo dục đặc biệt, trong đó gắn kết giữa nhà trường với bệnh viện, trung tâm trị liệu, cơ sở năng khiếu, phục hồi chức năng và hướng nghiệp; tăng cường đào tạo giáo viên chuyên biệt, cán bộ trị liệu, tâm lý học đường; phát triển hệ thống học liệu, thiết bị dạy học phù hợp với từng dạng tật; hỗ trợ tài chính, học bổng, bảo hiểm và phương tiện học tập cho học sinh khuyết tật; thiết lập các trung tâm hỗ trợ giáo dục đặc biệt, phát triển các mô hình trường học thân thiện, cơ sở vật chất tiếp cận với mọi dạng khuyết tật. Tổng Bí thư đề nghị Bộ GD&ĐT, cùng các đơn vị liên quan phải tổng kết mô hình giáo dục trẻ khuyết tật của Hà Nội và một số địa phương khác để xây dựng những trường phổ thông đặc biệt từ bậc tiểu học đến THPT dành cho các cháu học sinh khuyết tật. Nhân dịp này, Tổng Bí thư Tô Lâm đã tặng một số nhạc cụ cho thầy và trò của hai trường; tham quan ký túc xá học sinh khiếm thị; tham quan ngôi nhà nghệ thuật và chụp ảnh lưu niệm cùng thầy cô, học sinh hai nhà trường. (Theo TTXVN) Bộ Tư pháp đang thẩm định hồ sơ dự thảo Nghị định của Chính phủ quy định tổ chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh, TP trực thuộc Trung ương và UBND xã, phường, đặc khu trực thuộc cấp tỉnh, do Bộ Nội vụ trình. Nghị định này sẽ thay thế Nghị định 45/2025 về cùng nội dung. Dự thảo nghị định có năm chương với 25 điều, quy định về cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh, cấp xã cũng như trách nhiệm của bộ, cơ quan ngang bộ và UBND cấp tỉnh, cấp xã… Theo quy định tại dự thảo nghị định, các tỉnh, TP được tổ chức không quá 14 sở, riêng TP Hà Nội và TP.HCM có không quá 15 sở. Liên quan đến số lượng phó giám đốc sở, dự thảo nghị định nêu rõ bình quân mỗi sở có bốn phó giám đốc (quy định hiện hành là ba phó giám đốc). Riêng TP Hà Nội và TP.HCM, ngoài tổng số lượng phó giám đốc sở theo quy định tính bình quân chung thì TP Hà Nội được tăng thêm không quá 10 phó giám đốc và TP.HCM được tăng thêm không quá 15 phó giám đốc. N.THẢO Tổng Bí thư Tô Lâm cùng thầy cô và học sinh Trường THCS Nguyễn Đình Chiểu và Trường THCS Xã Đàn. Ảnh: TTXVN Tổng Bí thư: Cần xây dựng hệ thống chính sách đồng bộ cho giáo dục đặc biệt Bộ Nội vụ có đề xuất mới về số lượng phó giám đốc sở ở TP.HCM Ngày 1-6, nhân ngày Quốc tế Thiếu nhi, cán bộ, nhân viên BV dã chiến cấp 2 số 6 của Việt Nam đang thực hiện nhiệm vụ gìn giữ hòa bình tại đây vừa có hoạt động ý nghĩa. Ngoài việc hỗ trợ bảng viết, bút, vở cho nhà trường, các cán bộ Việt Nam còn trao tặng 250 phần quà cho học sinh tiêu biểu. Đoàn công tác còn cung cấp dung dịch sát khuẩn, xà phòng và tổ chức buổi hướng dẫn vệ sinh phòng dịch cho giáo viên và học sinh. Giữa cái nắng như thiêu đốt và sự khắc nghiệt của đất châu Phi, hình ảnh những người lính Việt Nam đang góp phần thắp lên hy vọng, lan tỏa giá trị nhân văn và tô đậm dấu ấn của Việt Nam trong lòng bạn bè quốc tế - đặc biệt là trong ánh mắt trẻ thơ Nam Sudan. V.THỊNH Bộ đội Việt Nam đem Tết Thiếu nhi đến với trẻ em ở châu Phi Thủ tướng: Hàng không Việt Nam bay tới đâu, biên giới mềm của Việt Nam tới đó Ngày 1-6, tại Hà Nội, Thủ tướng Phạm Minh Chính dự lễ kỷ niệm 30 năm thành lập và đón nhận bằng khen của Thủ tướng Chính phủ của Tổng Công ty Hàng không Việt Nam (Vietnam Airlines). Tại sự kiện, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã trao bằng khen cho Vietnam Airlines vì những thành tích xuất sắc, đóng góp tích cực vào sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế của đất nước. Theo Thủ tướng, hàng không là ngành công nghệ - kỹ thuật cao, niềm tự hào, vinh quang lớn nhưng trách nhiệm cũng rất cao cả; Đảng, Nhà nước qua các thời kỳ rất quan tâm; sự phát triển của hàng không là một thước đo cho sự lớn mạnh, phát triển của nước ta, “các hãng hàng không Việt Nam, máy bay Việt Nam bay tới đâu thì biên giới mềm của nước ta tới đó”. Do đó, chúng ta phải tự hào, kế thừa, phát huy truyền thống, thành tựu và phát triển ngành hàng không; khuyến khích phát triển các hãng hàng không, trong đó có hàng không tư nhân và hợp tác với các hãng hàng không nước ngoài. Thủ tướng đề nghị Vietnam Airlines và các cơ quan liên quan phát triển ngành hàng không hiện đại, xanh, an toàn; xây dựng văn hóa Vietnam Airlines đậm đà bản sắc dân tộc; quản trị và điều hành hiện đại, thông minh, số hóa, xanh hóa, tiết giảm chi phí, giảm thủ tục hành chính, phân cấp, phân quyền; xây dựng ngành hàng không đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước và xu thế phát triển của thời đại. PV Hơn 67.000 thí sinh tìm suất vào đại học Ngày 1-6, hơn 94.000 thí sinh trên cả nước đã bước vào kỳ thi đánh giá năng lực đợt 2 do ĐH Quốc gia TP.HCM tổ chức. Kỳ thi được tổ chức để thí sinh lấy kết quả đăng ký xét tuyển vào ĐH hoặc các trường CĐ năm 2025. Trong số thí sinh dự thi đợt 2 này, ĐH Quốc gia TP.HCM ghi nhận có hơn 67.000 thí sinh thi lại lần thứ 2 để cải thiện điểm (chiếm 71,3%). Bởi theo quy định, kỳ thi được tổ chức trong hai đợt, thí sinh có thể thi cả hai đợt, đợt thi nào có điểm thi cao hơn sẽ được sử dụng để tăng cơ hội xét tuyển vào ĐH-CĐ. Kết quả thi đợt 2 sẽ có vào ngày 16-6. P.ANH Khai mạc Lễ hội trái cây Nam Bộ Ngày 1-6, Lễ hội trái cây Nam Bộ lần thứ 21 với chủ đề “Làm nông giữ gốc - Dân tộc giữ hồn - Hội nhập thời đại” chính thức khai mạc tại Khu du lịch Văn hóa Suối Tiên. Sự kiện kéo dài đến ngày 30-8 với chuỗi hoạt động đặc sắc, gắn kết giá trị truyền thống với xu hướng đổi mới trong thương mại - du lịch - công nghệ. Điểm nhấn lễ hội năm nay là ngày hội quảng bá nông sản TP.HCM lần đầu tiên được tổ chức song hành cùng Lễ hội trái cây Nam Bộ nhằm quảng bá chất lượng nông sản Việt, kết nối nhà sản xuất, doanh nghiệp và người tiêu dùng. T.TRINH TP.HCM ra quân tổng kiểm soát bảo đảm an toàn giao thông Ngày 1-6, Phòng CSGT (PC08), Công an TP.HCM đồng loạt ra quân bảo đảm trật tự an toàn giao thông trên cả ba lĩnh vực: Đường bộ, đường sắt và đường thủy nội địa. Đây là hoạt động mở đầu cho cao điểm kiểm tra, xử lý vi phạm nhằm kéo giảm tai nạn giao thông trong mùa du lịch hè 2025. Cùng với đó, kế hoạch tổng kiểm soát các phương tiện có gắn thiết bị bơm, hút cát, sỏi và phương tiện vận chuyển khoáng sản trên tuyến đường thủy TP.HCM cũng chính thức được triển khai từ ngày 21-5 đến hết 14-11-2025. P.HẢI
3 hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2013. Hiến pháp năm 2013 cũng hiến định “Cơ quan, tổ chức, cá nhân phải thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, phòng, chống tham nhũng trong hoạt động kinh tế - xã hội và quản lý nhà nước” (Điều 56). Hằng năm và theo giai đoạn, Chính phủ đều ban hành chương trình tổng thể về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Sắp xếp bộ máy sẽ giúp tiết kiệm hàng chục ngàn tỉ đồng Tổng Bí thư nhìn nhận các tổ chức, cá nhân, nhất là cán bộ, đảng viên đã chú trọng thực hiện tiết kiệm chi thường xuyên, nâng cao vai trò của người đứng đầu trong thực hành tiết kiệm. Nhiều hội nghị sơ kết, tổng kết đã được các cấp, các ngành tổ chức theo hướng ngắn gọn, đơn giản, tiết kiệm. Tình trạng đất bị bỏ hoang, quy hoạch “treo” từng bước được khắc phục… Đặc biệt, từ cuối năm 2024 đến nay, thực hiện các kết luận của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã lãnh đạo, chỉ đạo cơ bản hoàn thành việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy các cơ quan Đảng, Chính phủ, Quốc hội, MTTQ ở cấp Trung ương và địa phương. Qua đó, tinh giản đầu mối, tiết kiệm chi phí, tạo điều kiện để thực hiện ngay chủ trương miễn giảm học phí cho học sinh. “Thực hiện chủ trương sáp nhập tỉnh, không tổ chức cấp huyện và sáp nhập cấp xã đã giúp tiết kiệm chi thường xuyên của ngân sách nhà nước giai đoạn 2025-2030 là hơn 20.000 tỉ đồng/năm; giai đoạn từ năm 2030 trở đi mỗi năm tiết kiệm trên 30.000 tỉ đồng” - Tổng Bí thư viết và cho biết đó là chưa tính giá trị cụ thể của hơn 18.500 trụ sở các cơ quan, đơn vị không còn chức năng “công sở” khi triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Bên cạnh kết quả, Tổng Bí thư Tô Lâm nhìn nhận việc thực hành tiết kiệm vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế. Các chủ trương, chính sách tiết kiệm chưa thật sự phát huy hiệu quả; sự lãng phí, thất thoát tài sản, ngân sách nhà nước đã và đang diễn ra trên phạm vi rộng gây nhiều hệ lụy nghiêm trọng. Thực hành tiết kiệm chưa thành nền nếp thường xuyên; tiết kiệm chưa trở thành ý thức thường trực của một bộ phận cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức và nhân dân. Theo ông, lãng phí không chỉ tồn tại ở các cơ quan nhà nước mà ngay trong hoạt động xã hội của người dân. Xu hướng sính dùng hàng ngoại, hàng xa xỉ, hàng hiệu, tặng quà biếu với giá trị lớn; tâm lý hưởng thụ của một bộ phận người dân, nhất là lớp trẻ, trong khi thu nhập bình quân của cả nước mới vượt qua ngưỡng thu nhập trung bình, năng suất lao động thấp… “Đây là những biểu hiện đáng lo ngại của việc thực hành tiết kiệm” - Tổng Bí thư đánh giá. Hơn nữa, một bộ phận không ít cán bộ, đảng viên, trong đó có cả người đứng đầu, thiếu tinh thần trách nhiệm, thích hưởng thụ, thích vật chất, gây thất thoát kinh phí, tài sản, lãng phí trong tiêu dùng, sử dụng công quỹ cho chi tiêu cá nhân, nhóm lợi ích. Tổng Bí thư Tô Lâm đánh giá nguyên nhân chủ yếu là do ý thức trách nhiệm, sự quyết tâm của một số cơ quan, tổ NGUYỄN THẢO Ngày 1-6, Tổng Bí thư Tô Lâm có bài viết “Thực hành tiết kiệm”. Pháp Luật TP.HCM xin lược trích một số nội dung quan trọng của bài viết. Mời bạn đọc xem toàn văn bài viết trên báo điện tử Pháp Luật TP.HCM. Trách nhiệm chung “Tiết kiệm và chống lãng phí là hai thành tố gắn bó hữu cơ với nhau, là hai trụ cột để đi tới thịnh vượng, giàu có đối với cả phạm vi gia đình, đất nước và xã hội” - Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh điều này ngay khi mở đầu bài viết “Thực hành tiết kiệm”. Theo Tổng Bí thư, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí là điều cần làm trong cuộc sống của từng cá nhân và toàn xã hội, là “hòn đá tảng” góp phần xây dựng một xã hội văn minh, phát triển bền vững. Đó phải là trách nhiệm chung và cần trở thành nếp sống, thành văn hóa hằng ngày của mỗi chúng ta. Ông nêu rõ văn hóa Việt Nam là nền văn hóa gắn liền với sự đề cao lối sống tiết kiệm, giản dị. Việc thực hành tiết kiệm của người Việt đã được đúc kết thành ca dao, tục ngữ, truyền miệng từ đời này sang đời khác. Chủ tịch Hồ Chí Minh sau khi lãnh đạo Cách mạng tháng Tám thành công đã đưa ra sáu vấn đề cấp bách. Trong đó, Người đặc biệt đề cao việc phát động phong trào tăng gia tiết kiệm để chống đói, xây dựng đất nước. Dẫn lại những quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh về tiết kiệm, Tổng Bí thư một lần nữa khẳng định tiết kiệm là một nghệ thuật quan trọng của đời sống xã hội. Từ tiết kiệm sức lao động, tiết kiệm thời gian đến tiết kiệm tiền của của dân. Tổng Bí thư Tô Lâm cho hay khi bước vào thời kỳ đổi mới, Đảng ta đã có nhiều chủ trương, ban hành nhiều chỉ thị về vấn đề này. Thể chế hóa chủ trương của Đảng, Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa X đã ban hành Pháp lệnh về việc thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 1998; được Quốc hội khóa XI nâng lên thành Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2005 và được Quốc hội khóa XIII sửa đổi, bổ sung ban hành Luật Thực Tổng Bí thư Tô Lâm chủ trì cuộc họp Thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Ảnh: BÁO NHÂN DÂN Tổng Bí thư Tô Lâm: Tiết kiệm, chống lãng phí là trách nhiệm chung Sau khi chỉ ra những tồn tại, hạn chế, Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu phải đưa văn hóa tiết kiệm, chống lãng phí trở thành “tự giác”, “tự nguyện”, “cơm ăn nước uống, áo mặc hằng ngày”. Để tiết kiệm, chống lãng phí trở thành tự giác, tự nguyện Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh văn hóa tiết kiệm, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí phải trở thành “tự giác”, “tự nguyện”, “cơm ăn nước uống, áo mặc hằng ngày”. Từ đó, ông đề nghị nghiên cứu phát động và duy trì thường niên“Ngày toàn dân thực hành tiết kiệm”để thúc đẩy, lan tỏa phong trào toàn xã hội nêu cao ý thức thực hành tiết kiệm. Kịp thời khen thưởng, biểu dương những tấm gương cán bộ, chiến sĩ, người dân có sáng kiến trong công tác, phát triển kinh tế mang lại hiệu quả thiết thực trong thực hành tiết kiệm. Đồng thời có hình thức xử lý nghiêm đối với những tập thể, cá nhân, trước hết là người đứng đầu các cơ quan, đơn vị trong hệ thống chính trị, đảng viên chưa thực hiện đầy đủ Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Tập trung hoàn thiện thể chế, tạo cơ sở khắc phục triệt để những lãng phí do thể chế gây ra, xóa bỏ các rào cản, khó khăn, vướng mắc cản trở phát triển, khơi thông các điểm nghẽn. Thời sự - Thứ Hai 2-6-2025 thoisu@phapluattp.vn chức và cá nhân chưa cao, chưa thường xuyên, thiếu quyết liệt; cơ chế, chính sách, nội quy, quy định chưa đầy đủ, rõ ràng, nhiều kẽ hở. Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí có lúc, có nơi còn hình thức, chiếu lệ… Xóa bỏ mọi rào cản, điểm nghẽn Để khắc phục tình trạng nêu trên, thực hiện thắng lợi hai mục tiêu 100 năm, Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu cả hệ thống chính trị tập trung thực hiện tốt một số nhiệm vụ. Theo đó, ông yêu cầu thống nhất nhận thức, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí là một trong những giải pháp căn cơ nhất để đất nước vượt qua mọi bão giông. Mọi công dân và các cơ quan, đơn vị, tổ chức, doanh nghiệp cần có kế hoạch cụ thể, thực hiện thu - chi hợp lý; cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý phải gương mẫu, vận động gia đình, nhân dân tích cực tham gia. Tổng Bí thư Tô Lâm cũng yêu cầu tập trung hoàn thiện thể chế, tạo cơ sở khắc phục triệt để những lãng phí do thể chế gây ra, xóa bỏ những rào cản, khó khăn, vướng mắc cản trở phát triển, khơi thông các điểm nghẽn tạo nền tảng cho phát triển. Đặc biệt là các vấn đề liên quan đến đấu thầu, ngân sách, đầu tư công, kinh tế tư nhân, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và cuộc cách mạng về sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị. Đồng thời, sớm nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, tạo cơ sở chính trị pháp lý toàn diện, vững chắc cho thực hành tiết kiệm ở mọi ngành, mọi nghề, mọi cán bộ, đảng viên và người dân. Ông nhấn mạnh việc phải cắt giảm tối đa thủ tục hành chính, chi phí tuân thủ, tạo thuận lợi cao nhất cho người dân và doanh nghiệp; chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm, xóa bỏ cơ chế “xin-cho”; phân cấp, phân quyền cho cơ quan, địa phương có thẩm quyền giải quyết và chịu trách nhiệm. “Trong năm 2025, đảm bảo 100% thủ tục hành chính liên quan đến doanh nghiệp được thực hiện trực tuyến, thông suốt, hiệu quả; 100% thủ tục hành chính không bị giới hạn bởi địa giới hành chính cấp tỉnh” - Tổng Bí thư nêu rõ. Tổng Bí thư Tô Lâm cũng lưu ý sau khi sắp xếp tổ chức bộ máy phải tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ có kiến thức, kỹ năng, thái độ làm việc đúng đắn để đạt hiệu quả cao nhất ở mỗi lĩnh vực mà họ đảm trách. Với các cơ quan, đơn vị, Tổng Bí thư yêu cầu kiên quyết triệt để tiết kiệm các khoản chi chưa thực sự cần thiết để bảo đảm nguồn lực cho phòng, chống thiên tai, dịch bệnh, bổ sung vốn đầu tư phát triển và phát triển kinh tế. Phấn đấu tăng cao hơn nữa tỉ lệ chi đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia, hỗ trợ kinh tế tư nhân phát triển. Song song đó, Chính phủ, Quốc hội cần tạo hành lang pháp lý, nguồn lực để kinh tế tư nhân phát triển, thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo trong toàn xã hội, tạo điều kiện để mọi người dân đều có cơ hội đóng góp, tăng năng suất lao động, làm giàu cho bản thân, gia đình và xã hội.• Họ đã nói Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu nhấn mạnh trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội, tiết kiệm là một chính sách lớn, một đạo đức lớn, một nếp làm việc và nếp sống không bao giờ được lơ là. Để đưa đất nước vững bước vào kỷ nguyên mới và thành công, nhất định toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta phải ra sức thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Tổng Bí thư TÔ LÂM
4 Thời sự - Thứ Hai 2-6-2025 thoisu@phapluattp.vn Từ ngày 1-7 tới, khi mô hình chính quyền hai cấp (cấp tỉnh, cấp xã) đi vào vận hành, cấp xã sẽ cơ bản thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của cấp huyện và cấp xã hiện nay. Với địa bàn rộng hơn, nhiệm vụ, quyền hạn nhiều hơn thì khối lượng công việc của cấp xã dự kiến sẽ rất lớn. Đặc biệt, ở các đô thị như Hà Nội, TP.HCM… sau khi sáp nhập sẽ xuất hiện những siêu phường, siêu xã đến gần 200.000 dân. TS Nguyễn Đức Quyền, chuyên gia quản lý công, Học viện Cán bộ TP.HCM, nhìn nhận việc quản lý tốt các “siêu xã” không chỉ là thách thức mà còn là cơ hội để chúng ta kiến tạo một nền hành chính địa phương tinh gọn, hiệu quả và phục vụ người dân tốt hơn. Đảm bảo cấp xã có đủ thẩm quyền . Phóng viên: Thưa ông, đâu là yếu tố căn cơ giúp chính quyền cấp xã quản lý tốt địa bàn trong bối cảnh sáp nhập mới, hình thành nhiều “siêu xã”? + TS Nguyễn Đức Quyền: Để quản lý tốt siêu xã, yếu tố căn cơ nhất chính là nâng cao năng lực thích ứng và chuyển đổi toàn diện của bộ máy và đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã. Cụ thể hơn, chúng ta cần tập trung phân quyền mạnh mẽ, rõ ràng vì việc sáp nhập không chỉ tăng quy mô còn đi kèm với việc phân cấp cụ thể, minh bạch hơn. Muốn như thế phải rà soát và điều chỉnh khung pháp lý, sơ, quy trình, dịch vụ công trực tuyến mức độ cao (toàn trình), ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và phân tích dữ liệu lớn (Big Data) để hỗ trợ ra quyết định. Để làm được việc này, cấp xã phải được trang bị đầy đủ hệ thống máy tính, đường truyền Internet tốc độ cao, phần mềm chuyên dụng để vận hành các ứng dụng công nghệ. Đồng thời, tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn người dân sử dụng các dịch vụ công trực tuyến để giảm tải cho bộ phận một cửa. Tôi tin rằng thành công của quá trình sáp nhập đơn vị hành chính sẽ được quyết định bởi khả năng kiến tạo một nền hành chính cấp xã thực sự tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, lấy người dân làm trung tâm. Ủy quyền phù hợp với đặc thù từng xã . Dự luật Tổ chức chính quyền địa phương sửa đổi trình một thủ tục hành chính, người dân có thể hoàn thành ngay tại cấp xã. . Vậy theo ông phân cấp, ủy quyền thế nào để thực sự đạt hiệu quả? + Để việc phân cấp, ủy quyền thực sự trở thành động lực nâng cao năng lực quản trị cấp cơ sở, giúp công việc của người dân được giải quyết ngay tại xã, tôi cho rằng cần thực hiện bài bản, khoa học và có tầm nhìn chiến lược với tinh thần là quyền đi đôi với trách nhiệm. Vì thế, phải quy định rõ nhiệm vụ, quyền hạn của cấp xã được ủy quyền đến đâu, thẩm quyền ra quyết định và trách nhiệm giải trình tương ứng. Đặc biệt không rập khuôn cho tất cả địa phương, thậm chí điều chỉnh mức độ phân cấp, ủy quyền phù hợp với năng lực thực tế, điều kiện kinh tế - xã hội và đặc thù của từng xã. Phân cấp, ủy quyền phải đi kèm với phân bổ ngân sách tương xứng, bao gồm các chi phí về vận hành bộ máy, triển khai các dịch vụ công và đầu tư phát triển. Đảm bảo đủ số lượng và chất lượng cán bộ, công chức cấp xã, nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị làm việc, đặc biệt là hạ tầng công nghệ thông tin. Chưa kể là cần triển khai mạnh mẽ chính quyền điện tử, dịch vụ công trực tuyến. Thực hiện giám sát từ cấp trên, của HĐND, MTTQ, người dân cũng như cộng đồng công khai, minh bạch và dân chủ. Để thực sự giúp công việc của người dân được giải quyết ngay cấp xã, chúng ta cần sự kết hợp đồng bộ giữa ý chí chính trị, khung pháp lý chặt chẽ, nguồn lực đảm bảo và đội ngũ cán bộ tận tâm, chuyên nghiệp. Cần cho chủ tịch phân công, ủy quyền cho công chức . Vậy có cần trao quyền cho chủ tịch UBND cấp xã về phân công, ủy quyền với công chức giải quyết một số công việc nhất định thuộc thẩm quyền nhằm giảm bớt áp lực? + Có nhiều ý kiến đề xuất dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương sửa đổi cho phép chủ tịch UBND cấp xã phân công, ủy quyền cho công chức giải quyết một số phạm vi công việc nhất định, với điều kiện người được ủy quyền chịu trách nhiệm trước chủ tịch và pháp luật, là điều vô cùng quan trọng và cần thiết. Bởi khi nhìn vào bức tranh của một siêu xã sau sáp nhập, chủ tịch cấp xã phải giải quyết từ những vấn đề vĩ mô như phát triển kinh tế - xã hội, an ninh quốc phòng đến những công việc vi mô, hành chính hằng ngày như ký hàng trăm loại văn bản, tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và cả những sự vụ phát sinh đột xuất. Khối lượng công việc khổng lồ này, đặc biệt ở các đô thị lớn hoặc những vùng đông dân, thời gian của chủ tịch cấp xã bị phân tán nghiêm trọng, Phân cấp, ủy quyền: Chìa khóa “siêu xã” sau sáp nhập các quy định pháp luật liên quan để đảm bảo cấp xã có đủ thẩm quyền, quyền hạn thực hiện nhiệm vụ của cấp tỉnh chuyển giao, tránh tình trạng “có việc mà không có quyền” hoặc “có quyền mà không có nguồn lực”. Với địa bàn rộng hơn, các vấn đề phát sinh sẽ đa dạng và phức tạp hơn, buộc các đơn vị hành chính phải nhìn nhận lại quy trình làm việc. Khi những bất cập, chồng chéo trở nên rõ ràng, cần thiết lập cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa các phòng, ban chuyên môn của cấp xã, cũng như giữa cấp xã với cấp trên và các đơn vị liên quan. Lúc này, đi đôi với phân quyền là trách nhiệm giải trình vì với cơ chế giám sát, đánh giá hiệu quả hoạt động rõ ràng, minh bạch sẽ giúp từng cá nhân và tập thể nâng cao trách nhiệm, tạo động lực để nỗ lực hoàn thành nhiệm vụ. Bên cạnh đó, cấp xã cũng cần triển khai mạnh mẽ chính quyền điện tử, hướng tới chính quyền số. Trong đó, số hóa hồ Quốc hội tại kỳ họp thứ 9 có quy định UBND cấp tỉnh đẩy mạnh phân cấp, ủy quyền cho chính quyền địa phương cấp cơ sở. Việc này được kỳ vọng sẽ trao đủ quyền cho cấp xã thực hiện tốt nhiệm vụ, quyền hạn của mình. + Dự luật Tổ chức chính quyền địa phương sửa đổi với quy định đẩy mạnh phân cấp, ủy quyền cho cấp cơ sở là một tín hiệu mở ra kỳ vọng lớn về một nền hành chính gần dân, sát dân và phục vụ dân tốt hơn. Đây chính là “chìa khóa” để giải quyết những nút thắt trong công tác quản lý nhà nước tại địa phương, đặc biệt là ở cấp xã - nơi trực tiếp tiếp xúc và giải quyết công việc cho người dân. Phân cấp, ủy quyền không phải là một đích đến mà là một quá trình liên tục điều chỉnh và hoàn thiện. Việc trao đủ quyền cho cấp xã không chỉ đơn thuần là chuyển giao danh mục nhiệm vụ từ cấp trên xuống mà mang theo những kỳ vọng sâu sắc hơn về tính chủ động và tự chịu trách nhiệm chứ không chỉ là chờ đợi chỉ đạo từ cấp trên cho từng vấn đề. Họ sẽ chủ động hơn trong việc đưa ra quyết định, triển khai các giải pháp phù hợp với đặc thù địa phương và chịu trách nhiệm trực tiếp về hiệu quả công việc. Đồng thời, điều này cũng giúp rút ngắn quy trình, giảm thời gian giải quyết công việc, thay vì phải đi lại nhiều nơi, qua nhiều cấp để giải quyết Khi trao đủ quyền sẽ giúp cấp xã chủ động hơn trong việc đưa ra các quyết định, giúp rút ngắn quy trình, giảm thời gian xử lý các thủ tục của người dân. Việc chủ tịch phường được ủy quyền cho cán bộ tư pháp - hộ tịch ký chứng thực theo Nghị quyết 131/2020 về tổ chức chính quyền đô thị tại TP.HCM là một điểm sáng, bước đi đột phá trong công cuộc cải cách hành chính, đã mang lại những hiệu quả tích cực trên nhiều phương diện, nhất là với một đô thị lớn như TP.HCM. Trên thực tế, chưa tính đến việc sáp nhập tỉnh hiện nay, tại các phường đông dân của TP.HCM, số lượng hồ sơ chứng thực mỗi ngày có thể lên đến hàng trăm, chiếm phần lớn thời gian ký tên của lãnh đạo phường. Trong khi đó, cán bộ tư pháp - hộ tịch là những người có chuyên môn sâu về lĩnh vực chứng thực. Việc trao quyền ký chứng thực cho họ giúp quá trình xử lý hồ sơ nhanh chóng, chính xác và chuyên nghiệp hơn, giảm thiểu sai sót. Việc được ủy quyền ký chứng thực không chỉ là trao thêm quyền hạn mà còn là nâng cao vị thế và trách nhiệm của cán bộ tư pháp - hộ tịch. Họ phải ý thức được vai trò quan trọng của mình, từ đó làm việc nghiêm túc, cẩn trọng và có trách nhiệm hơn. Tuy nhiên, cũng cần nhìn nhận việc ủy quyền luôn đi kèm với rủi ro lạm dụng quyền lực hoặc sai sót. Do vậy, cần có cơ chế giám sát, kiểm tra chặt chẽ của chủ tịch phường đối với hoạt động của cán bộ được ủy quyền. TS NGUYỄN ĐỨC QUYỀN Trao quyền, nâng vị thế cán bộ tư pháp - hộ tịch LÊ THOA thực hiện Cán bộ giải quyết thủ tục hành chính cho người dân tại xã Vĩnh lộc A, huyện Bình Chánh, TP.HCM. Ảnh: HOÀNG GIANG TS Nguyễn Đức Quyền.
5 Thời sự - Thứ Hai 2-6-2025 thoisu@phapluattp.vn Dự luật Tổ chức chính quyền địa phương sửa đổi hiện nay đang được cơ quan soạn thảo tiếp thu các ý kiến góp ý của đại biểu trong các phiên thảo luận tại kỳ họp thứ 9, dự kiến Quốc hội sẽ thông qua vào ngày 24-6 tới. Một trong những nội dung được các đại biểu quan tâm nêu ý kiến tại các phiên thảo luận là cơ chế phân cấp, ủy quyền phải làm sao để tạo thuận lợi trong quá trình thực thi nhiệm vụ, giải quyết các thủ tục hành chính cho người dân. Đại biểu Đỗ Đức Hiển (TP.HCM) nhìn nhận sau khi sắp xếp, cấp xã sẽ là cấp chính quyền đầy đủ, bao gồm HĐND và UBND, đảm nhiệm nhiệm vụ, quyền hạn của cấp huyện hiện nay và cấp xã. Ông cho rằng lúc này khối lượng công việc của cấp xã tăng lên nhiều, địa bàn rộng hơn, do vậy cách thức tổ chức công việc của UBND cấp xã rất quan trọng để làm sao có thể giải quyết tốt hơn công việc của dân. Theo ông Hiển, với cơ cấu hiện nay, UBND cấp xã có chủ tịch và phó chủ tịch, có phòng chuyên môn nhưng trong dự luật không đặt ra câu chuyện phân cấp, ủy quyền. Lúc này, tất cả công việc giải quyết sẽ phải do chủ tịch và phó chủ tịch cấp xã thực hiện. “Ký nhân danh cấp xã, nhân danh ủy ban chỉ có chủ tịch và phó chủ tịch. Nếu như vậy, sẽ dồn công việc lên cho chủ tịch và phó chủ tịch” - ông Hiển nói và cho rằng mục tiêu giải quyết công việc của người dân tốt hơn cũng sẽ gặp thách thức lớn. Giám đốc Sở Tư pháp TP.HCM Nguyễn Thị Hồng Hạnh cho biết trong các nghị quyết về tổ chức chính quyền đô thị mà TP.HCM, Đà Nẵng, Hải Phòng, Hà Nội đang thực hiện có cơ chế cho phép UBND phường được ủy quyền cho công chức tư pháp - hộ tịch ký chứng thực. Với số lượng hồ sơ cần ký chứng thực mỗi ngày của người dân, cơ chế này đã giúp làm giảm áp lực rất lớn cho các lãnh đạo phường. Tuy nhiên, theo bà Hạnh, dự thảo Luật Tổ Giải pháp nào để phân cấp, ủy quyền hiệu quả cho cấp xã? Thực hiện chủ trương sắp xếp, cả nước sẽ còn 3.321 đơn vị cấp xã (giảm 6.714 đơn vị, khoảng 66,91%). Về mặt mô hình, các xã cũng sẽ có các phòng để tham mưu về mặt chuyên môn, tuy nhiên nhân sự sẽ ít hơn, không có phòng chuyên môn sâu như cấp huyện. Với việc sáp nhập 3-4 xã làm một thì tính chất, quy mô công việc cũng có sự thay đổi, do vậy, các địa phương, đơn vị phải có tính toán để lựa chọn, sắp xếp cán bộ giỏi cho các phòng chuyên môn, đảm bảo chất lượng công việc, phục vụ dân được tốt nhất. Sau sắp xếp, phần lớn công việc từ huyện sẽ giao về cho xã, điều này đòi hỏi cán bộ phải không ngừng nâng cao chuyên môn; cơ quan cấp trên cũng phải lựa chọn những cán bộ có trình độ, kiến thức, kinh nghiệm để tham mưu, giúp cấp xã hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Đại biểu ĐẶNG BÍCH NGỌC (Hòa Bình) Thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp, các nhiệm vụ phần lớn được chuyển xuống cấp xã, điều này đòi hỏi cách thức sắp xếp, bố trí công việc phải làm sao để tạo thuận lợi nhất cho người dân. để quản lý Phân cấp, ủy quyền là chìa khóa để giải quyết những nút thắt trong quản lý nhà nước tại địa phương, nhất là ở cấp xã - nơi trực tiếp giải quyết công việc cho người dân. khiến họ khó có thể chuyên tâm vào công tác quản lý, chỉ đạo chiến lược. Họ cũng không đủ thời gian để đi sâu vào từng vấn đề, nghiên cứu chính sách hoặc thậm chí là gặp gỡ, lắng nghe người dân một cách thấu đáo. Hơn nữa, chủ tịch không thể một mình quán xuyến và giải quyết tất cả công việc của một địa bàn rộng hơn và dân số đông hơn gấp nhiều lần. Vậy việc cho phép chủ tịch cấp xã phân công, ủy quyền trực tiếp cho công chức dưới quyền sẽ giúp họ tập trung vào quản lý chiến lược. Khi đó, chủ tịch cấp xã có thể dành nhiều thời gian hơn cho công tác lãnh đạo, chỉ đạo, xây dựng kế hoạch phát triển địa phương, giám sát, kiểm tra, xử lý những vấn đề phức tạp, mang tính vĩ mô, nâng cao hiệu lực và hiệu quả quản lý nhà nước ở cấp cơ sở. Chủ tịch có thể đi sâu hơn vào công tác đối thoại, lắng nghe ý kiến của người dân và giải quyết các điểm nóng, vốn là những nhiệm vụ đòi hỏi sự hiện diện và thẩm quyền cao nhất của người đứng đầu. Mặt khác, khi đội ngũ công chức không còn là người thụ động thực hiện mà trở thành người trực tiếp chịu trách nhiệm, họ sẽ được nâng cao năng lực cũng như sự chủ động, chuyên nghiệp và người dân cũng sẽ hài lòng hơn với dịch vụ công. Tất nhiên, chúng ta cần nêu rõ phạm vi ủy quyền, có giới hạn. Chẳng hạn, quy định rõ những loại công việc, phạm vi nào có thể được ủy quyền, tránh ủy quyền những nhiệm vụ mang tính chất quyết định chính sách, ảnh hưởng lớn đến quyền lợi của người dân hoặc đòi hỏi thẩm quyền cao của chủ tịch. Cơ chế này thể hiện sự đổi mới tư duy trong quản lý nhà nước, tin tưởng và trao quyền cho đội ngũ công chức để họ phát huy tối đa năng lực. . Để giảm tải cho cấp xã, có lẽ cũng cần ủy quyền triệt để hơn cho các đơn vị sự nghiệp công lập (ĐVSNCL) trong cung cấp hành chính dịch vụ công, thưa ông? + Theo tôi, việc ủy quyền một phần hoặc toàn bộ cho ĐVSNCL nên tập trung vào một hoặc một vài lĩnh vực. chức chính quyền địa phương hiện nay đã bãi bỏ các nghị quyết về mô hình này, dẫn đến từ ngày 1-7 cũng không còn cơ chế UBND phường được ủy quyền cho công chức tư pháp - hộ tịch ký chứng thực. “Với TP.HCM, sau sáp nhập sẽ có quy mô dân số rất lớn, khối lượng công việc cũng tăng lên. Nếu không có cơ chế ủy quyền thì chủ tịch, phó chủ tịch không thể đảm đương hết lượng công việc hằng ngày. Nếu hẹn hồ sơ lại cho dân sẽ gây sự ách tắc rất lớn” - đại biểu đoàn TP.HCM nói. Còn theo đại biểu Phan Thị Thanh Phương (TP.HCM), Công văn 03 của Ban Chỉ đạo sắp xếp đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp, hướng dẫn cơ cấu lãnh đạo UBND cấp xã có một chủ tịch và hai phó chủ tịch. Trong đó, một phó chủ tịch sẽ kiêm chánh văn phòng, người còn lại kiêm giám đốc trung tâm hành chính công. “Như vậy, phó chủ tịch kiêm giám đốc trung tâm hành chính công thì gần như phải ngồi suốt ở văn phòng để xử lý văn bản, giấy tờ… Phó chủ tịch kiêm chánh văn phòng cũng thường xuyên phải dành thời gian xử lý rất nhiều nhiệm vụ, đầu mối công việc của lãnh đạo, gần như chiếm rất nhiều thời gian” - bà Phương nêu thực trạng. Từ đó, đại biểu Phương đề nghị cơ quan soạn thảo tính toán, phát huy những cơ chế hiệu quả của mô hình chính quyền đô thị đang áp dụng, có sự phân công, ủy quyền cho cán bộ ở các đơn vị thực hiện. NGUYỄN THẢO Trong đó, xác định rõ danh mục dịch vụ nào có thể chuyển giao hoàn toàn hoặc một phần cho ĐVSNCL, ưu tiên các dịch vụ mang tính chất sự nghiệp như y tế cơ sở (trạm y tế), giáo dục (trường học), văn hóa (nhà văn hóa, trung tâm thể thao), dịch vụ môi trường, thủy lợi... Đồng thời, phân loại theo mức độ phức tạp từ các dịch vụ đơn giản, thường xuyên hoặc chỉ ủy quyền một phần quy trình đối với các dịch vụ phức tạp, có tính pháp lý cao. Xây dựng khung pháp lý và cơ chế ủy quyền minh bạch về phạm vi, điều kiện, quy trình ủy quyền từ cơ quan quản lý nhà nước cho ĐVSNCL. Đối với các dịch vụ công thiết yếu mà ĐVSNCL không thể hoàn toàn tự chủ, Nhà nước cần có cơ chế đặt hàng hoặc giao nhiệm vụ kèm theo kinh phí rõ ràng bằng hình thức đấu thầu, đảm bảo minh bạch và theo tiêu chí chất lượng đầu ra. Việc ủy quyền cho ĐVSNCL không chỉ giảm tải cho cấp xã mà còn là bước đi quan trọng để xây dựng một nền hành chính phục vụ chuyên nghiệp, hiện đại, lấy người dân làm trung tâm. Qua đó, giúp chính quyền tập trung vào chức năng quản lý nhà nước cốt lõi, còn các ĐVSN sẽ phát huy thế mạnh chuyên môn trong cung ứng dịch vụ. . Xin cảm ơn ông.• Yếu tố căn cơ giúp chính quyền cấp xã quản lý tốt địa bàn trong bối cảnh sáp nhập chính là xây dựng và củng cố bộ máy quản lý chính quyền cấp xã đủ năng lực, hiệu quả. Điều này đòi hỏi phải đẩy mạnh phân cấp, ủy quyền và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức xã. Trong giai đoạn hiện nay, việc phân cấp, ủy quyền là yêu cầu tất yếu, khách quan và cần thiết. Việc này giúp cấp xã chủ động hơn trong giải quyết cũng như giảm tải công việc cho cấp trên, phát huy được tính tự chủ cho địa phương. Đồng thời tăng cường tính tự chịu trách nhiệm ở địa phương. Thực tế, lãnh đạo phường phải làm nhiệm vụ ký chứng thực các loại giấy tờ đã tạo áp lực, hạn chế thời gian để giải quyết các công việc cấp bách khác. Chưa kể khi lãnh đạo phường họp hay đi công tác, việc ký giấy tờ bị chậm trễ, người dân phải chờ đợi, nhiều khi phải đi lại nhiều lần. Vì vậy, việc chủ tịch phường được ủy quyền cho cán bộ tư pháp - hộ tịch ký chứng thực nhằm giảm tải áp lực cho chính quyền, không để người dân chờ đợi lâu là phù hợp. Thực tiễn cũng cho thấy việc này đã đạt được hiệu quả nhất định, đáp ứng công cuộc cải cách hành chính. Thời gian tới, để phân cấp, ủy quyền có hiệu quả thì quy định thẩm quyền của chủ tịch UBND cấp xã về việc phân công, ủy quyền cho công chức giải quyết một số phạm vi công việc nhất định thuộc thẩm quyền là hợp lý và cần thiết nhưng phải tăng cường hoạt động kiểm tra, giám sát cùng chế độ chịu trách nhiệm. TS NGUYỄN TRẦN NHƯ KHUÊ, Học viện Cán bộ TP.HCM Người dân làm thủ tục tại Phòng công chứng số 4, TP.HCM. Ảnh: HOÀNG GIANG Lựa chọn cán bộ giỏi cho cấp xã Chủ tịch xã ủy quyền cho công chức là cần thiết
6 Pháp luật & cuộc sống - Thứ Hai 2-6-2025 phapluat@phapluattp.vn Thời gian qua, không ít doanh nhân đã bị bắt giam, kết tội oan. Các vụ án liên quan đến họ có công thức chung là đã bị “hình sự hóa quan hệ dân sự, kinh tế”. Đang làm ăn yên ổn thì bị bắt Tháng 3-2024, ông Nguyễn Tấn Khoa ở An Giang đã được đình chỉ điều tra bị can do hành vi không cấu thành tội phạm. Trải qua 10 năm vướng vòng tố tụng nghiệt ngã, ông Khoa cuối cùng cũng được minh oan. Ông Khoa từng là giám đốc công ty chuyên kinh doanh lúa gạo, tay trắng làm nên. Việc kinh doanh sau thời gian phát triển thuận lợi thì khó khăn ập đến, nợ nần bủa vây. Ông đi vay nợ, phải trả lãi ngập đầu, phải đưa tài sản ra làm tin để thể hiện thiện chí trả nợ. Thế nhưng sau khi chủ nợ tố cáo thì ông bị khởi tố. Ông luôn kêu oan nhưng chỉ có gia đình và luật sư của ông tin điều này. Tháng 5-2015, doanh Công ty Golden Land và Công ty Cổ phần Đầu tư xây dựng Nguyễn Tòng làm nhà đầu tư dự án đường giao thông khu du lịch sinh thái xã Tân Ngãi - Trường An. Thông đầu tư xây dựng công trình vì không triển khai thực hiện theo tiến độ đã cam kết. Năm 2015, ông Vân bị khởi tố với cáo buộc lừa đảo chiếm đoạt 580 triệu đồng. Năm 2021, ông Vân được minh oan vì “hợp đồng thi công giữa Công ty Cổ phần Đầu tư khoáng sản và xây dựng Golden Land (do ông Vân đại diện) với Công ty TNHH MTV Tân Triều là hoàn toàn công khai, minh bạch thông tin về dự án thực hiện trong tương lai, không có dấu hiệu gian dối”. Nhìn lại hành trình gian khổ đã qua, ông Vân chỉ nói ngắn gọn: “Tổng thời gian chín năm trong vòng xoáy tố tụng thì với một con người, một doanh nghiệp, tôi chẳng còn gì nữa!”. Hiện ông Vân vẫn chờ cơ quan chức năng tổ chức xin lỗi và bồi thường. Vì đâu nên nỗi? Trở lại vụ án oan của ông Khoa, trao đổi với Pháp Luật TP.HCM, ông nói hồi đó bị đòi nợ gắt quá nên ông đã lập hợp đồng mua bán giả với nội dung: “Có bán lô hàng trị giá hơn 8 tỉ đồng cho một người tên Trí nhưng người này chưa thanh toán tiền”. Khi cơ quan điều tra (CQĐT) mời làm việc, ông Khoa trình bày rằng việc lập hợp đồng này là để “giãn nợ”, chỉ nhằm mục đích để chủ nợ tin rằng ông có “lý do chính đáng” nên chưa trả được nợ. Hơn nữa, chính ông Khoa đã thành thật thú nhận với chủ nợ việc ông lập hợp đồng 8 tỉ nêu trên, đồng thời dùng tài sản của mình để thế chấp, bảo đảm cho khoản tiền vay và được chủ nợ đồng ý. “Lẽ ra, CQĐT cần xác minh, làm rõ lời trình bày của ông Khoa cùng những tình tiết “thế chấp tài sản để đảm bảo thiện chí trả nợ”, rồi sau đó hướng dẫn chủ nợ đi kiện để tòa án giải quyết tranh chấp. Thế nhưng ngược lại, CQĐT lại khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với ông Khoa nên mới gây ra vụ án oan kéo dài hàng chục năm này” - luật sư Trần Cao Đại Kỳ Quân, người bào chữa cho ông Khoa, nói. Còn trong vụ án ông Nguyễn Tất Vân, người bào chữa cho ông Vân là luật sư Phạm Công Hùng từng nhiều lần có đơn kiến nghị; báo Pháp Luật TP.HCM cũng từng có nhiều bài phản ánh rằng “khi không chứng minh được ông Vân “Không hình sự hóa quan hệ kinh tế, dân sự” - nhìn từ Nghị quyết 66 và 68 - Bài 1 TAND tỉnh An Giang xét xử sơ thẩm, kết án ông Khoa 15 năm tù về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản. Sau đó, án sơ thẩm bị hủy; rồi việc giải quyết vụ án bị giậm chân tại chỗ khiến cả chục năm trời ông Khoa phải mang thân phận bị can, bị cáo. Hiện UBND tỉnh An Giang giao Sở Tư pháp chủ trì họp bàn để xác định cơ quan nào có nghĩa vụ bồi thường cho ông Khoa. Chín năm lận đận, lao đao Một trường hợp bị oan khác là ông Nguyễn Tất Vân, chủ tịch HĐQT kiêm giám đốc Công ty Cổ phần Đầu tư khoáng sản và xây dựng Golden Land. Tháng 6-2011, UBND tỉnh Vĩnh Long chấp thuận cho liên qua ba người, ông Vân ký hợp đồng chọn Công ty Tân Triều làm nhà thầu phụ và chịu tiền hoa hồng là 13%. Năm 2012, UBND tỉnh Vĩnh Long thu hồi chủ trương Nghị quyết 66-NQ/TW ngày 30-4-2025 của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới ghi rõ:“Không hình sự hóa các mối quan hệ kinh tế, hành chính, dân sự; không dùng biện pháp hành chính để can thiệp, giải quyết các tranh chấp dân sự, kinh tế”. Nghị quyết 68-NQ/TW ngày 4-5-2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân cũng ghi nhận:“Sửa đổi các quy định về pháp luật hình sự, dân sự, tố tụng hình sự, tố tụng dân sự để bảo đảm nguyên tắc khi xử lý các sai phạm, vụ việc về dân sự kinh tế, ưu tiên áp dụng các biện pháp về dân sự, kinh tế, hành chính trước, cho phép các doanh nghiệp, doanh nhân được chủ động khắc phục sai phạm, thiệt hại. Trường hợp thực tiễn áp dụng pháp luật có thể dẫn đến xử lý hình sự hoặc không xử lý hình sự thì kiên quyết không áp dụng xử lý hình sự. Trường hợp đến mức xử lý hình sự thì ưu tiên các biện pháp khắc phục hậu quả kinh tế trước và là căn cứ quan trọng để xem xét các biện pháp xử lý tiếp theo”. Thể chế hóa Nghị quyết 66, ngày 17-5, Chủ tịch Quốc hội đã ký ban hành Nghị quyết 197/2025/QH15 của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá trong xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật. Cùng ngày, Chính phủ cũng ban hành Nghị quyết 140/NQ-CP ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết 66-NQ/TW. Cũng trong ngày 17-5, Quốc hội thông qua Nghị quyết 198/2025/QH15 về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân nhằm thể chế hóa Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị. Đồng thời, trong ngày 17-5, Chính phủ cũng ban hành Nghị quyết 139/NQ-CP về kế hoạch triển khai thực hiện Nghị quyết 198/2025/QH15 của Quốc hội. Có thể thấy đây là sự thay đổi tư duy lập pháp tích cực, phù hợp với bối cảnh Việt Nam đang hội nhập, bước vào kỷ nguyên vươn mình. Tinh thần ultima ratio - chỉ sử dụng hình sự là biện pháp cuối cùng, đã được đưa vào chính sách, góp phần giảm nguy cơ hình sự hóa tranh chấp dân sự, kinh tế. Và đặc biệt, công tác thể chế hóa tinh thần của các nghị quyết của Bộ Chính trị được đẩy nhanh, đẩy mạnh đến mức“thần tốc”như nhận xét củaThứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Tâm trên báo Pháp Luật TP.HCM. ThS NGUYỄN THỊ HOÀNG OANH, giảng viên khoa Luật, Trường ĐH Mở TP.HCM (NGUYỄN CHÍNH ghi) “Tổng thời gian chín năm trong vòng xoáy tố tụng thì với một con người, một doanh nghiệp, tôi chẳng còn gì nữa!” - ông Nguyễn Tất Vân, người bị oan. LTS: Nghị quyết 66 và Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị khẳng định nguyên tắc khi xử lý các sai phạm, vụ việc về dân sự, kinh tế, ưu tiên áp dụng các biện pháp về dân sự, kinh tế, hành chính trước. Hai nghị quyết này được xem là cột mốc lịch sử trong cải cách thể chế kinh tế ở Việt Nam khi lần đầu tiên không hình sự hóa trở thành mệnh lệnh chính trị và nhiệm vụ lập pháp cụ thể. Đi tìm nguyên nhân những bị hình sự hóa Sau những đêm trắng trong trại tạm giam, có doanh nhân khi được thả ra phải đối mặt với chuỗi ngày trắng tay, mòn mỏi chờ ngày được chính thức minh oan. Nghị quyết 66, Nghị quyết 68 và yêu cầu không hình sự hóa Ông Nguyễn Tất Vân (thứ hai từ trái qua) cùng luật sư Phạm Công Hùng (thứ ba từ trái qua) đến cảm ơn báo Pháp Luật TP.HCM sau khi ông Vân được minh oan. Ảnh: NGÂN NGA TRẦN LINH - SONG MAI ThS Nguyễn Thị Hoàng Oanh. Ảnh: NVCC
RkJQdWJsaXNoZXIy Mjg2ODExMg==