14 Bạn đọc - Thứ Bảy 14-6-2025 bandoc@phapluattp.vn thuốc bốc lên, người dân hít phải cũng ảnh hưởng sức khỏe”. Anh Quang cho rằng thuốc và thực phẩm chức năng là hàng hóa đặc biệt, liên quan đến sức khỏe và môi trường. Cơ quan chức năng cần truy đến cùng: Vì sao không tiêu hủy theo đúng quy định? Đồng quan điểm, chị Lê Thị Hồng Nhung (TP Thủ Đức, TP.HCM) cho rằng đây không đơn thuần là chuyện “vứt rác” bởi thuốc và thực phẩm chức năng là hàng hóa đặc biệt, liên quan đến sức khỏe, nếu hết hạn hoặc không còn sử dụng phải được tiêu hủy theo đúng quy trình nghiêm ngặt, có giám sát. Việc một lượng lớn thuốc bị đốt rồi vứt bỏ ở khu đất trống là coi thường sức khỏe cộng đồng và xem nhẹ quy định của pháp luật. Tiêu hủy như thế nào cho đúng pháp luật? Luật sư Đào Thị Bích Liên, Đoàn Luật sư TP.HCM, cho biết: Chỉ cơ quan nhà nước có thẩm quyền mới được ra quyết định và tổ chức tiêu hủy hàng giả, hàng cấm hoặc hàng vi phạm hành chính. Điều này được quy định tại Điều 33 Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012 (sửa đổi năm 2020). Khi cá nhân, tổ chức phát hiện hàng hóa có dấu hiệu vi phạm phải trình báo kịp thời với cơ quan chức năng, không được tự xử lý hay tiêu hủy. Việc tự ý tiêu hủy không những không được miễn trừ trách nhiệm, mà còn có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự, tùy theo mức độ vi phạm. Bên cạnh đó, quy trình tiêu hủy hàng vi phạm được quy định chi tiết tại Thông tư 173/2013/TT-BTC của Bộ Tài chính và các văn bản hướng dẫn liên quan. Theo đó, để được tiêu hủy, hàng hóa phải được xác định: Không còn giá trị sử dụng; gây nguy hại nếu tiếp tục lưu thông; không thể tái chế hoặc sửa chữa. Từ đó, cơ quan có thẩm quyền sẽ ra quyết định tiêu hủy, thành lập hội đồng tiêu hủy có đại diện các bên liên quan, lựa chọn phương pháp tiêu hủy phù hợp (đốt, chôn lấp, nghiền, hóa chất...). Toàn bộ quá trình phải được lập biên bản, giám sát chặt chẽ và tuân thủ quy định về bảo vệ môi trường. Việc vứt bỏ hàng giả, hàng kém chất lượng ra bãi rác, các khu đất trống là vi phạm quy định về xử lý tang vật vi phạm hành chính và tiềm ẩn nguy cơ gây ô nhiễm môi trường. THẢO HIỀN Mới đây, lực lượng chức năng phát hiện hơn 3.000 hộp thực phẩm chức năng bị đổ bỏ tại khu đất trống ven đường Nguyễn Văn Linh (huyện Bình Chánh, TP.HCM). Nhiều hộp còn nguyên tem, bao bì, hạn sử dụng đến năm 2028. Tương tự, tại TP Đà Nẵng, cơ quan chức năng cũng phát hiện nhiều vỉ thuốc và vỏ chai không nhãn mác bị vứt trong đống rác thải xây dựng tại quận Liên Chiểu. Hiện UBND phường Hòa Hiệp Nam, quận Liên Chiểu đang phối hợp với công an làm rõ nguồn gốc lô hàng. Trước những thông tin trên, bạn đọc lo ngại rủi ro sức khỏe cộng đồng khi thuốc và thực phẩm chức năng bị tiêu hủy không đúng cách. Nhiều người còn đặt câu hỏi: “Chủ lô hàng muốn tiêu hủy thì phải thực hiện thế nào mới đúng quy định của pháp luật?”. Không thể đốt là xong chuyện! Anh Nguyễn Minh Quang (quận Gò Vấp, TP.HCM) bày tỏ: “Ai dám chắc rằng trong hàng ngàn hộp thuốc đó không có chất độc hại? Nếu trẻ em lượm được thuốc và uống nhầm thì ai chịu trách nhiệm? Mùi đốt Khi cá nhân, tổ chức phát hiện hàng hóa có dấu hiệu vi phạm phải trình báo kịp thời với cơ quan chức năng, không được tự xử lý hay tiêu hủy. Tình trạng vứt bỏ thuốc, thực phẩm chức năng tràn lan, sai quy định. Ảnh: TL Muốn tiêu hủy thuốc, thực phẩm chức năng phải làm sao? Để được tiêu hủy, hàng hóa phải được xác định không còn giá trị sử dụng, gây nguy hại nếu tiếp tục lưu thông, không thể tái chế...; việc tiêu hủy phải có sự giám sát của cơ quan chức năng. Nếu lô hàng này chứa chất độc hại hoặc phụ gia cấm, hành vi đó có thể cấu thành hành vi đổ chất thải nguy hại trái phép, bị xử phạt theo điểm a khoản 7 Điều 29 Nghị định 45/2022, với mức phạt lên đến 150 triệu đồng, kèm hình phạt bổ sung như buộc khôi phục hiện trạng môi trường, chi trả chi phí xử lý. Luật sư Liên khuyến nghị khi phát hiện hàng giả, hàng vi phạm, các cá nhân, tổ chức cần thực hiện các bước sau: Báo cáo ngay cho cơ quan có thẩm quyền (Cục Quản lý thị trường, công an kinh tế…); phối hợp kiểm tra, lập biên bản vi phạm; chờ quyết định xử lý của cơ quan chức năng; tiến hành tiêu hủy đúng quy trình, dưới sự giám sát của hội đồng tiêu hủy và đơn vị xử lý được cấp phép.• Dưới góc độ chuyên môn, tôi xin phân tích ba nguy cơ chính của việc vứt bỏ hoặc đốt thuốc đặc biệt là các loại có dấu hiệu là hàng giả, hàng kém chất lượng hoặc hết hạn sử dụng như sau: Thứ nhất, nguy cơ phát tán độc chất ra môi trường là rất lớn. Nhiều loại thuốc và thực phẩm chức năng chứa hoạt chất hóa học có tính bền vững cao, khi bị đốt không đúng cách (ví dụ như đốt lén lút ngoài trời như hai trường hợp nêu trên) có thể sinh ra khí độc như dioxin, furan hoặc các hợp chất hữu cơ bay hơi gây ung thư, đột biến gen. Những chất này không chỉ gây hại trực tiếp cho người đốt mà còn có thể tồn lưu lâu dài trong đất, nước, ảnh hưởng đến cộng đồng xung quanh, đặc biệt là trẻ nhỏ và người có bệnh nền. Thứ hai, nếu thuốc chưa bị tiêu hủy hoàn toàn mà bị vứt ra môi trường sẽ tạo điều kiện cho việc nhặt lại, tái sử dụng hoặc tái bán trôi nổi gây ra hậu quả nghiêm trọng. Thứ ba, hành vi tiêu hủy không đúng quy định còn vi phạm nghiêm trọng quy định về quản lý chất thải nguy hại và dược phẩm đặc biệt khi chưa xác định được nguồn gốc và tính chất pháp lý của lô hàng. Theo quy định, tất cả thuốc, thực phẩm chức năng không đạt chuẩn, thu hồi hoặc hết hạn phải được tiêu hủy bởi đơn vị có giấy phép, trong điều kiện kiểm soát nghiêm ngặt, có ghi nhận bằng biên bản và giám sát của cơ quan chức năng. Dược sĩ NGUYỄN MINH HOÀNG Hủy thuốc lén lút có thể tiếp tay cho hàng giả phải đăng ký hộ kinh doanh. Bán tạp hóa tại nhà, bán rau, thịt, mở quán bún, phở... có bắt buộc đăng ký hộ kinh doanh? Căn cứ nào xác định cá nhân phải đăng ký? Việc đăng ký và không đăng ký khác nhau ra sao về quyền lợi, nghĩa vụ thuế? Nhiều cửa hàng, quán ăn hiện chỉ nhận tiền mặt, từ chối thanh toán chuyển khoản. Pháp luật có cấm hành vi này không? Trong khi Nhà nước thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt, người tiêu dùng có quyền gì khi bị từ chối chuyển khoản? Bạn đọc Hải Yến (TP.HCM) Luật sư Vũ Duy Nam, Đoàn Luật sư TP.HCM, trả lời: Về điều kiện đăng ký hộ kinh doanh, theo khoản 2 Điều 79 Nghị định 01/2021, những trường hợp cá nhân, hộ gia đình hoạt động thương mại không phải đăng ký hộ kinh doanh gồm: Hộ gia đình sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp, làm muối và những người bán hàng rong, quà vặt, buôn chuyến, kinh doanh lưu động, kinh doanh thời vụ, làm dịch vụ có thu nhập thấp không phải đăng ký hộ kinh doanh, trừ trường hợp kinh doanh các ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện. UBND tỉnh, TP trực thuộc Trung ương quy định mức thu nhập thấp áp dụng trên phạm vi địa phương. Tuy nhiên, nếu có địa điểm kinh doanh cố định (ví dụ như bán tại nhà, có sạp tại chợ…), có hoạt động kinh doanh thường xuyên, có thuê mướn lao động thường xuyên (dù chỉ là một người) phải đăng ký hộ kinh doanh. Do đó, các hoạt động như bán tạp hóa tại nhà, bán rau, thịt tại chợ cố định hoặc trước nhà, vỉa hè cố định phải đăng ký hộ kinh doanh. Theo Thông tư 40/2021/TT-BTC, hộ kinh doanh đăng ký sẽ nộp thuế khoán gồm thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân và lệ phí môn bài từ 300.000 đến 1 triệu đồng/năm. Ngoài ra, luật sư Nam khẳng định pháp luật hiện hành chưa bắt buộc tất cả cửa hàng, hộ kinh doanh nhỏ phải chấp nhận thanh toán không dùng tiền mặt. Điều 433 BLDS 2015 quy định phương thức thanh toán là do các bên tự thỏa thuận. Do đó, người bán có quyền từ chối nếu hai bên chưa thỏa thuận trước. Dù vậy, Chính phủ đã có chủ trương thúc đẩy thanh toán điện tử thông qua Chỉ thị 22/CT-TTg ngày 26-52020, trong đó khuyến khích các tiểu thương, hộ kinh doanh áp dụng các hình thức thanh toán hiện đại như chuyển khoản, quét mã QR... Tuy nhiên, nếu việc từ chối chuyển khoản là nhằm né tránh nghĩa vụ thuế hoặc không xuất hóa đơn thì hành vi này có thể bị xử lý vi phạm hành chính, thậm chí truy cứu trách nhiệm hình sự nếu có dấu hiệu trốn thuế. Về phía người tiêu dùng, họ hoàn toàn có quyền đề nghị thanh toán bằng chuyển khoản hoặc các hình thức điện tử. Nếu bên bán không chấp nhận, người mua có thể từ chối giao dịch. Trong trường hợp nghi ngờ người bán trốn thuế hoặc vi phạm pháp luật, người tiêu dùng có quyền yêu cầu hóa đơn, chứng từ hợp lệ hoặc phản ánh đến cơ quan thuế, quản lý thị trường để được giải quyết. HUỲNH THƠ Bán tạp hóa tại nhà, mở quán ăn nhỏ... có cần đăng ký hộ kinh doanh? Luật sư cho biết theo quy định, nếu có địa điểm kinh doanh cố định, hoạt động thường xuyên, có thuê mướn lao động (dù chỉ là một người)
RkJQdWJsaXNoZXIy Mjg2ODExMg==