4 Thời sự - Thứ Bảy 14-6-2025 thoisu@phapluattp.vn HỮU ĐĂNG - YẾN CHÂU Sáng 13-6, báo Pháp Luật TP.HCM tổ chức Tọa đàm “Bảo vệ động vật hoang dã (ĐVHD) nhìn từ luật pháp và lương tâm” nhằm cảnh báo, phân tích và đề xuất giải pháp bảo vệ hệ sinh thái rừng bền vững trước thực trạng nạn săn bắt, mua bán và tiêu thụ ĐVHD trái phép đang diễn biến phức tạp và nhức nhối. Quy định pháp luật còn bất cập PGS-TS Lê Huỳnh Tấn Duy, Phó Trưởng khoa Luật hình sự Trường ĐH Luật TP.HCM, đánh giá nguyên nhân dẫn đến các tội phạm liên quan đến ĐVHD đó chính là nhu cầu tiêu thụ cao, lợi nhuận cao và tính rủi ro thấp. Bên cạnh đó là về pháp luật và công tác phòng, chống vi phạm rất khó khăn, lực lượng PGS-TS Lê Huỳnh Tấn Duy cũng chỉ ra điểm hạn chế lớn nhất hiện nay là chưa có một hệ thống văn bản riêng biệt điều chỉnh về các vấn đề như giám định, định giá và đặc biệt là xử lý vật chứng là ĐVHD, sản phẩm của chúng. Vấn đề giảm giá trị tối thiểu của tang vật vi giải pháp đồng bộ trong đó có pháp luật. Khi có khung pháp lý hoàn thiện cũng sẽ thuận lợi hơn trong vấn đề bảo vệ ĐVHD. Một vấn đề bất cập liên quan đến pháp luật đó là trong danh mục hàng hóa cấm kinh doanh hiện nay chỉ quy định ở nhóm động vật thuộc nhóm IB, còn đối với nhóm IIB không thuộc hàng hóa cấm kinh doanh, vẫn cho phép thực hiện một số hoạt động liên quan. Điều này chỉ ra một vấn đề rằng đối với nhóm động vật sống trong môi trường ĐVHD với số lượng nhất định cũng cần phải có biện pháp bảo vệ nghiêm ngặt hơn ngay từ đầu. Đặc biệt là cần có chính sách bảo vệ đối với nhóm động vật IIB ngay từ sớm để tránh trường hợp khi những động vật này xếp vào nhóm IB thì số lượng lại rất ít, thậm chí là không còn để bảo vệ nữa. TS Hồng cũng đề xuất sửa đổi dấu hiệu cấu thành tội phạm theo hướng quy định “xâm phạm từ hai lớp, loài trở lên...” là đủ cấu thành tội phạm. Hoặc sử dụng căn cứ về nhân thân xấu (đã bị xử phạt hành chính) để làm căn cứ xử lý hình sự. Quang cảnh buổi tọa đàm. Ảnh trong bài: THUẬN VĂN Phát biểu tổng kết buổi tọa đàm, PGS-TS Lê Huỳnh Tấn Duy, Phó Trưởng khoa Luật hình sự Trường ĐH Luật TP.HCM, cho biết rất bất ngờ khi nhiều người quan tâm về mảng này. Tọa đàm đạt được các kết quả như đã phân tích, làm rõ các chính sách, quy định, khung pháp lý về bảo tồn, bảo vệ động vật hoang dã (ĐVHD); các cơ quan về bảo tồn đã nói lên những khó khăn, vướng mắc, thách thức trong công tác bảo vệ rừng, bảo vệ ĐVHD; cách tiếp cận để phòng ngừa và xử lý các hành vi vi phạm về ĐVHD; các chuyên gia, nhà thực tiễn, người dân, doanh nghiệp đã đưa ra các biện pháp, sáng kiến trong công tác bảo vệ ĐVHD... Qua đó cũng cho thấy để nâng cao hiệu quả của hoạt động này cần có cách thức tiếp cận đa ngành, liên ngành và sự nỗ lực của toàn xã hội để thay đổi nhận thức và hành vi của toàn xã hội. Nó sẽ gắn liền với nhiều thế hệ. Sau hội thảo, ông Duy tin rằng mỗi người sẽ có đóng góp nhất định, sẽ lan tỏa kiến thức, tinh thần của tọa đàm hôm nay trong lĩnh vực, công tác mà mình đang thực hiện. Về phía báo Pháp Luật TP.HCM, ông Đinh Đức Thọ, Phó Tổng Biên tập, nhấn mạnh báo Pháp Luật TP.HCM sẽ tiếp tục truyền thông mạnh mẽ các thông điệp từ buổi tọa đàm hôm nay, ghi nhận đầy đủ ý kiến góp ý của các chuyên gia để gửi tới các cơ quan chức năng nhằm góp thêm tiếng nói bảo vệ ĐVHD. Bên cạnh đó, báo cũng cam kết tiếp tục đồng hành và sẽ có thêm nhiều tuyến bài để ghi nhận, phản ánh về thực trạng, bất cập khó khăn trong công tác bảo vệ ĐVHD cũng như các bất cập về quy định của pháp luật. Từ đó đề xuất các giải pháp về chính sách pháp luật, giải pháp về truyền thông để kêu gọi tiếng nói của cộng đồng trong việc bảo vệ rừng, bảo vệ ĐVHD. Cả cộng đồng cần chung tay thì rừng, ĐVHD mới được bảo vệ. “Vấn đề cốt lõi không chỉ nằm ở việc kiểm soát săn bắt, mà còn ở việc kiểm soát nhu cầu. Hiện đang tồn tại một thực tế đau lòng: Nhiều người dân vẫn chuộng các món đặc sản thú rừng. Chính thói quen tiêu dùng này đã tiếp tay cho nạn săn bắt trái phép và tiềm ẩn nguy cơ lây truyền các dịch bệnh nguy hiểm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng. Một khi nhu cầu về ĐVHD giảm thì nguồn cung cũng sẽ giảm theo” - ông Đinh Đức Thọ nói. HỮU ĐĂNG - YẾN CHÂU thiếu, vấn đề về chuyên môn nghiệp vụ, thiếu kiến thức pháp luật… Khi phát hiện vi phạm sẽ có hai chế tài, xử lý là chế tài hành chính và hình sự. Trong đó, về xử lý hình sự, BLHS năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) có hai tội danh liên quan đến ĐVHD gồm: Tội vi phạm quy định về bảo vệ ĐVHD (Điều 234) và tội vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý hiếm (Điều 244). Tuy nhiên, tội phạm quy định tại Điều 234 có khách thể bị xâm phạm là trật tự quản lý kinh tế. Điều này là chưa phù hợp mà nên xếp tội danh này vào nhóm tội phạm về môi trường cho phù hợp với tính chất của hành vi phạm tội, phù hợp với CITES (Công ước quốc tế về buôn bán các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp) và các văn bản khác của Nhà nước. phạm để cấu thành tội phạm cũng cần được khảo sát, xem xét. Đồng quan điểm, TS Nguyễn Thị Ánh Hồng, Trưởng bộ môn Hình sự, khoa Luật hình sự Trường ĐH Luật TP.HCM, cho rằng để quản lý, bảo vệ và phòng ngừa tốt trong vấn đề bảo vệ ĐVHD, cần có các PGS-TS Lê Huỳnh Tấn Duy cũng chỉ ra điểm hạn chế lớn nhất hiện nay là chưa có một hệ thống văn bản riêng biệt điều chỉnh về các vấn đề như giám định, định giá và đặc biệt là xử lý vật chứng là động vật hoang dã, sản phẩm của chúng. Bảo vệ động vật hoang dã đến nhận thức của người Báo Pháp Luật TP.HCM cam kết đồng hành bảo vệ động vật hoang dã Thay đổi nhận thức của người dân, sửa đổi chính sách pháp luật cho phù hợp để góp phần bảo vệ động vật hoang dã. Hầu hết các hành vi vi phạm đều diễn ra trong rừng sâu, khó phát hiện, một khi đã phát hiện được thì đối tượng vi phạm phi tang vật chứng, nếu lực lượng kiểm lâm không có hình ảnh, chứng cứ quay lại được thì cũng rất khó xử lý. Tiếp đến là kẽ hở của pháp luật khi bắt được người vi phạm nhưng số lượng động vật lại không đủ theo quy định thì cũng không thể khởi tố để xử lý nghiêm. Bên cạnh đó về đối tượng vi phạm thường là những người dân có hoàn cảnh khó khăn, khi xử phạt hành chính thì những người này không có tiền đóng phạt. Công tác tạm giữ người vi phạm cũng gặp nhiều khó khăn khi lực lượng kiểm lâm không có nhà tạm giữ, tạm giam nên thường phải phối hợp với lực lượng công an trong quá trình giải quyết. Bảo quản vật chứng cũng là vấn đề nan giải khi tang vật là những ĐVHD, môi trường sống trong tự nhiên nhưng liên quan đến vụ án thì phải niêm phong, nuôi nhốt trong môi trường nhân tạo. Trong công tác giáo dục, tuyên truyền cũng nên đưa ra xét xử lưu động những vụ án liên quan đến ĐVHD để cộng đồng, dư luận và người dân cùng lên tiếng bảo vệ ĐVHD. Nếu chúng ta không lên tiếng thì không ai lên tiếng thay cho những nạn nhân (ĐVHD). Ông NGUYỄN VĂN MINH, Phó Giám đốc Vườn quốc gia Cát Tiên Cùng lên tiếng để nói thay những nạn nhân không thể nói
RkJQdWJsaXNoZXIy Mjg2ODExMg==