8 Đô thị - Thứ Bảy 21-6-2025 Giải pháp giải phóng mặt bằng làm đường sắt cao tốc Bắc - Nam VIẾT LONG Tại buổi họp báo quý II của Bộ Xây dựng sáng 20-6, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Danh Huy cho biết Quốc hội thống nhất chủ trương tách giải phóng mặt bằng dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam thành một dự án độc lập giao cho địa phương chủ động và kịp thời triển khai. Vướng mắc chủ yếu từ việc không có mặt bằng sạch Theo lãnh đạo Bộ Xây dựng, thực tế, từ trước đến nay công tác đầu tư xây dựng nói chung, đặc biệt tại các đô thị, giải phóng mặt bằng luôn là điều nhức nhối. Theo đánh giá của Bộ Xây dựng, 70% nguyên nhân chậm tiến độ các dự án đến từ công tác giải phóng mặt bằng. Điển hình là những dự án metro đang triển khai ở Hà Nội và TP.HCM. Pháp luật trước đây quy định phải phê duyệt dự án, thiết kế kỹ thuật mới tiến hành xây dựng hồ sơ giải phóng mặt bằng để cắm cọc bàn giao cho địa phương. Sau đó, địa phương mới tiến hành triển khai giải phóng mặt bằng. Quy trình như vậy khiến nhiều nhà thầu vừa thi công vừa chờ mặt bằng. Trên cơ sở đánh giá toàn diện về công tác giải phóng mặt bằng, Chính phủ trình các cấp có thẩm quyền ban hành nhiều nghị quyết và quyết định tạo hành lang pháp lý cho phép việc thu hồi đất được triển khai trước một bước, trong đó có dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam. Theo đó, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Xây dựng giao Ban quản lý dự án đường sắt dựa trên báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án tiến hành bàn giao mốc giới cho các tỉnh có dự án đường sắt cao tốc đi qua. Trên cơ sở đó, các địa phương tiến hành lập Ban chỉ đạo triển khai kiểm đếm các hộ bị ảnh hưởng, xác định nhu cầu tái định cư, quy hoạch sử dụng đất làm khu tái định cư. Việc triển khai công tác đầu tư xây dựng và giải phóng mặt bằng song song như trên được ông Huy nhìn nhận là “mang lại lợi ích kinh khủng”. Chẳng hạn như dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2, công tác giải phóng mặt bằng nếu triển khai theo quy định thông thường nhanh nhất phải mất 5-7 năm nhưng nếu làm trước như vừa qua chỉ mất hai năm, rút được ít nhất ba năm. “Chúng ta cứ hình dung chỉ cần công tác giải phóng mặt bằng chậm một năm chỉ tính riêng lạm phát đã gây tổn thất rất lớn cho nhà thầu, thiết bị Dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam dài 1.541 km, điểm đầu tại Ga Ngọc Hồi (Hà Nội), điểm cuối tại Ga Thủ Thiêm (TP.HCM), đi qua 20 tỉnh, thành. Sau khi sắp xếp đơn vị hành chính, số địa phương còn lại là 15. Dự án gồm 23 ga, trong đó có năm ga hàng hóa. Nhu cầu sử dụng đất sơ bộ khoảng 10.827 ha. Dự kiến khoảng 120.836 hộ dân phải tái định cư. Ông Nguyễn Trí Đức, Chánh Văn phòng Bộ Xây dựng, cho biết ngành đang tập trung triển khai các thủ tục để sớm khởi công dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam theo chỉ đạo của Chính phủ. Song song đó, bộ đang nghiên cứu, hoàn thiện Nghị định quy định tiêu chí lựa chọn tổ chức, doanh nghiệp nhà nước được giao nhiệm vụ hoặc tổ chức, doanh nghiệp Việt Nam được đặt hàng cung cấp dịch vụ, hàng hóa công nghiệp đường sắt, nghiên cứu, ứng dụng, nhận chuyển giao công nghệ theo trình tự, thủ tục rút gọn để kịp thời trình Chính phủ ban hành. Để hoàn thành sớm công tác giải phóng mặt bằng ngoài sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị rất cần sự đồng thuận của người dân. Sáng 20-6, lãnh đạo UBND huyện Đại Lộc (Quảng Nam) xác nhận huyện này vừa tổ chức đấu giá các điểm mỏ khai thác khoáng sản, trong đó các mỏ khai thác cát, sỏi làm vật liệu xây dựng thông thường, có kết quả trúng đấu giá với số tiền rất cao. Trước đó, ngày 19-6, Công ty Đấu giá hợp danh Hòa Thuận đại diện cho UBND huyện Đại Lộc tổ chức đấu giá quyền khai thác khoáng sản đối với sáu điểm mỏ, trong đó có ba điểm mỏ khai thác khoáng sản cát, sỏi làm vật liệu xây dựng thông thường. Kết quả các phiên đấu giá ba mỏ cát khiến nhiều người ngạc nhiên với mức trúng đấu giá cao gấp hàng chục lần so với giá khởi điểm. Cụ thể, mỏ khoáng sản cát làm vật liệu xây dựng thông thường ĐL2 ở thôn Giảng Hòa (xã Đại Thắng, huyện Đại Lộc) có trữ lượng dự kiến khoảng 790.000 m3, có giá khởi điểm hơn 7,59 tỉ đồng. Công ty TNHH Hoàng Châu Sa (địa chỉ tại 146 đường 605, thôn Cẩm Văn Nam, xã Điện Hồng, thị xã Điện Bàn, Quảng Nam) trúng đấu giá với hơn 491,7 tỉ đồng. Điểm mỏ khai thác khoáng sản cát làm vật liệu xây dựng thông thường ĐL11 thôn Hà Nha - Vĩnh Phước (xã Đại Đồng, huyện Đại Lộc) có trữ lượng dự kiến khoảng 360.000 m3, giá khởi điểm hơn 3,46 tỉ đồng. Công ty CP Tập đoàn khoáng sản Công nghiệp 6666 (phường Thọ Xương, TP Bắc Giang, Bắc Giang) trúng đấu giá với số tiền lên đến gần 320 tỉ đồng. Điểm mỏ khoáng sản cát, sỏi làm vật liệu xây dựng thông thường ĐL12B1 thôn Trường An và ĐL12B1 thôn Phú Hương (xã Đại Quang, huyện Đại Lộc) đã được thăm dò, đánh giá và phê duyệt với trữ lượng hơn 166.000 m3, có giá khởi điểm hơn 1,23 tỉ đồng. Công ty CP Trường Lợi (thôn Ngọc Kinh Đông, xã Đại Hồng, huyện Đại Lộc) trúng đấu giá với số tiền lên đến hơn 129,6 tỉ đồng. Với mức trúng đấu giá trên, số tiền tương ứng tại mỏ ĐL2 lên đến hơn 622.429 đồng/m3; mỏ ĐL11 tương ứng 888.869 đồng/m3; mỏ ĐL12B1 tương ứng 779.046 đồng/m3. Mức giá này là tiền cấp quyền khai thác, chưa bao gồm các loại thuế, phí như thuế tài nguyên, phí bảo vệ môi trường, ký quỹ phục hồi môi trường, thuế GTGT, thu nhập doanh nghiệp; chi phí thăm dò, thủ tục cấp giấy phép, đầu tư xây dựng mỏ, máy móc, thiết bị, nhân công, xây dựng đường xá, trạm cân, camera, thuê đất, bến bãi… Gần đây giá cát sỏi làm vật liệu xây dựng trên địa bàn tỉnh Quảng Nam và TP Đà Nẵng cao chưa từng có, 700.000-800.000 đồng/m3. Việc tổ chức đấu giá các mỏ khoáng sản nhằm cung ứng nguồn cát ra thị trường, làm hạ nhiệt thị trường. Tuy vậy, theo đánh giá với kết quả đấu giá như trên, nếu các doanh nghiệp trúng đấu giá khai thác thì mức giá cát bán ra thị trường cũng vẫn sẽ cao. THANH NHẬT Việc giải phóng trước mặt bằng cho dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam giúp đảm bảo được tiến độ thi công, tránh trường hợp vừa thi công vừa chờ mặt bằng. và con người đều phải ngồi chờ…” - ông Huy dẫn chứng. Còn với địa phương, lãnh đạo Bộ Xây dựng cho rằng việc triển khai giải phóng mặt bằng sớm giúp họ có thời gian đo đạc, kiểm đếm, thực hiện xây dựng ngay khu tái định cư. “Tuy nhiên, nước ta trải qua nhiều giai đoạn lịch sử khác nhau khiến việc xác định nguồn gốc đất rất khó khăn, có lô đất phải truy tìm mãi mới ra chủ đất. Vì vậy để hoàn thành sớm công tác giải phóng mặt bằng ngoài sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị rất cần sự đồng thuận của người dân” - Thứ trưởng Bộ Xây dựng chia sẻ. Đã thực hiện bàn giao hồ sơ để địa phương thu hồi đất Chính phủ đã giao Bộ Xây dựng rà soát, bàn giao hồ sơ thiết kế sơ bộ và ranh giới giải phóng mặt bằng dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam để địa phương xây dựng kế hoạch, triển khai tái định cư và công tác bồi thường. Tính đến nay, bộ đã bàn giao xong hồ sơ cho 20 địa phương. Trong đó, Bộ Xây dựng lưu ý các địa phương nơi dự án đi qua phải khẩn trương lập kế hoạch chi tiết, chủ động ứng vốn ngân sách địa phương để thực hiện công tác giải phóng mặt bằng, lập ban chỉ đạo giải phóng mặt bằng trước ngày 1-7-2025. Tính đến thời điểm ngày 12-6, UBND các tỉnh, thành đã giao nhiệm vụ cụ thể cho các đơn vị phụ trách giải phóng mặt bằng. Tuy nhiên, mới có Ninh Bình lập ban chỉ đạo giải phóng mặt bằng, năm tỉnh là Vĩnh Phúc, Phú Yên, Hà Tĩnh, Thanh Hóa và Ninh Bình hoàn thành rà soát sơ bộ nhu cầu tái định cư; riêng Huế mới lập kế hoạch triển khai. Trước tình hình trên, tại cuộc làm việc ngày 16-6 với Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, Bộ Xây dựng đề nghị các địa phương hoàn thành công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư cơ bản trước tháng 12-2026. Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) chủ trì thực hiện tiểu dự án di dời các công trình điện từ 110 kV trở lên, hoàn thành trước tháng 12-2026. Kết luận, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà giao Bộ Xây dựng làm việc trực tiếp với từng địa phương để rà soát thực địa, đặc biệt tại các đoạn tuyến đi qua vùng lõi rừng tự nhiên, khu vực quốc phòng, an ninh, di sản văn hóa hoặc khu dân cư đông đúc. Địa phương cũng được yêu cầu điều chỉnh quy hoạch xung quanh nhà ga nhằm tối ưu kết nối giao thông, phát triển đô thị hiện đại. Trong khi hồ sơ thiết kế chưa hoàn chỉnh, địa phương được tạm gửi đề xuất phần tái định cư để cấp vốn, không để xảy ra tình trạng đùn đẩy trách nhiệm giữa các bộ, ngành.• Quảng Nam: 3 mỏ cát có kết quả đấu giá cao gấp hàng chục lần giá khởi điểm Dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam dự kiến khởi công xây dựng vào cuối năm 2026. Ảnh sử dụng công nghệ AI
RkJQdWJsaXNoZXIy Mjg2ODExMg==