12 Đời sống xã hội - Thứ Năm 26-6-2025 doisongxahoi@phapluattp.vn THẢO PHƯƠNG Mới đây, BV Chợ Rẫy, TP.HCM cho biết lò sản xuất đồng vị và dược phóng xạ (cyclotron) duy nhất phía Nam đặt tại đây đã tạm dừng hoạt động do máy móc cũ, thường xuyên hư hỏng, không đảm bảo hiệu quả vận hành. Dự kiến quy trình lắp đặt hệ thống mới sẽ kéo dài khoảng sáu tháng. Trong thời gian này, đơn vị không thể cung cấp chất phóng xạ cho các cơ sở y tế như trước. Chụp PET/CT không phải phương pháp duy nhất Tại TP.HCM có ba BV có máy PET/CT là Chợ Rẫy, Quân y 175 và Ung bướu TP.HCM. Lò cyclotron tại BV Chợ Rẫy sản xuất thuốc phóng xạ và chia sẻ cho hai BV còn lại để chụp PET/CT. Theo TS-BS Diệp Bảo Tuấn, Giám đốc điều hành BV Ung bướu TP.HCM, BV được trang bị hai máy PET/ CT, công suất ghi hình 30 ca/máy. Với hai máy tại hai cơ sở, có thể nâng công suất đáp ứng tối đa lên 50-60 ca/ ngày nếu đủ thuốc phóng xạ. BV Ung bướu TP.HCM được chuyển nhượng thuốc phóng xạ từ BV Chợ Rẫy, chụp PET/ CT cho khoảng 7-9 ca/ngày (chừng 1/3 nhu cầu thực tế). TP.HCM chỉ có một lò cyclotron sản xuất thuốc phóng xạ tại BV Chợ Rẫy, do đó những khi lò bị trục trặc, nhiều bệnh nhân ung thư phải ra tận Hà Nội hay các tỉnh khác, thậm chí ra nước ngoài để chụp chiếu. Ngoài ra, cũng có trường hợp BS phải cho chỉ định cận lâm sàng khác thay thế như CT scan (chụp cắt lớp vi tính), MRI (chụp cộng hưởng từ)... Song với nhiều bệnh nhân ung thư, sự thay thế này không Tuy nhiên, không phải bệnh nhân ung thư nào cũng cần chỉ định chụp PET/CT. Với nhiều trường hợp, các phương pháp thay thế như CT-scan, MRI hoặc siêu âm vẫn mang lại hiệu quả tương đương, chi phí thấp hơn và dễ tiếp cận hơn. PET/CT chỉ vượt trội trong một số tình huống đặc biệt, khi cần độ nhạy và độ chính xác cao. “Do đó, trong thời gian hệ thống mới chưa được lắp đặt, bệnh nhân ung thư vẫn có thể được chẩn đoán bằng các phương pháp thay thế mà không ảnh hưởng lớn đến kết quả điều trị” - BS Việt nhấn mạnh. Lò cyclotron mới sẽ tăng nhiều lần công suất Lò cyclotron là thiết bị gia tốc hạt, được dùng để sản xuất các đồng vị phóng xạ ngắn ngày như F-18, Tc-99m… những chất rất quan trọng trong kỹ thuật xạ hình y học (PET/CT, SPECT/CT) để đánh giá chức năng cơ quan, phát hiện tổn thương di căn ung thư, bệnh lý tim mạch, thần kinh. Thuốc phóng xạ 18F - FDG sản xuất ra phải sử dụng nhanh trong khoảng 6-8 giờ, việc vận chuyển thuốc từ các địa phương khác về TP.HCM trong trường hợp này là không khả thi. Do đó, các BV tại TP.HCM chỉ có thể tự sản xuất hoặc mua thuốc hoặc nhượng lại thuốc từ các BV có khả năng sản xuất trên địa bàn. Lý giải nguyên nhân cấp thiết phải xây lò cyclotron mới, BS Việt cho biết lò cyclotron cũ tại BV Chợ Rẫy được sử dụng khoảng 17 năm nay. Do đã quá cũ, thời gian gần đây lò thường xuyên gặp trục trặc, có lúc phải ngưng hoạt động vài ngày, ảnh hưởng không nhỏ đến kế hoạch điều trị của bệnh nhân. BV đã quyết định thay thế bằng một hệ thống mới hiện đại hơn, công nghệ tiên tiến, công suất cao hơn nhiều so với thiết bị cũ. Cũng theo BSViệt, lò cyclotron mới sẽ được lắp đặt trên nền hạ tầng hiện có, giúp rút ngắn thời gian thi công so với xây dựng một hệ thống hoàn toàn mới. Khi hoàn thành, hệ thống này có thể cung cấp hoạt chất cho 8-10 đơn vị thay vì chỉ 3 như hiện tại. Không chỉ tăng về số lượng, hệ thống mới còn có thể sản xuất thêm các loại hoạt chất phóng xạ khác phục vụ chẩn đoán các bệnh lý đặc thù hơn, mở rộng khả năng ứng dụng của PET/CT.• Bệnh viện Chợ Rẫy sẽ xây lò cyclotron mới, hiện đại hơn Trong thời gian chờ xây mới lò cyclotron, bệnh nhân ung thư vẫn có thể được chẩn đoán bằng các phương pháp thay thế mà không ảnh hưởng lớn đến kết quả điều trị. Hiện vẫn có một số loại ung thư như tuyến tiền liệt hoặc u thần kinh nội tiết có thể được chẩn đoán bằng các hoạt chất phóng xạ khác, không phụ thuộc vào lò cyclotron đang nâng cấp. Do đó, các ca này vẫn được tiếp tục thực hiện bình thường, không bị ảnh hưởng bởi việc tạm ngưng sản xuất của lò cũ. BS CKII PHẠM THANH VIỆT, Phó Giám đốc BV Chợ Rẫy Tiêu điểm Lò cyclotron ở BV Chợ Rẫy là lò công lập duy nhất ở phía Nam được cấp phép vận hành. Các BV công lập và tư nhân tại TP.HCM từng xin triển khai hệ thống tương tự nhưng không được phê duyệt do liên quan đến quy định pháp lý về quản lý nguồn phóng xạ. Trước đó, một lò sản xuất thuốc đồng vị phóng xạ quy mô lớn theo hình thức hợp tác công - tư khác được đặt ở TP.HCM đã phải đóng cửa vì vướng cơ chế. Trước thời điểm tạm ngưng, BV đã hoàn tất xử lý các ca đang điều trị và thông báo cho các BV phối hợp để chủ động chuyển hướng điều trị bằng các phương pháp thay thế. Lò cyclotron duy nhất phía Nam đặt tại BV Chợ Rẫy tạm ngừng hoạt động để xây lò mới. Ảnh: BVCC Với nhiều trường hợp, các phương pháp thay thế như CT-scan, MRI hoặc siêu âm vẫn mang lại hiệu quả tương đương. Ảnh: BVCC thể đánh giá một cách toàn diện, đầy đủ và sớm những thay đổi sau điều trị. Khi lò cyclotron duy nhất ở phía Nam ngừng hoạt động thì TP.HCM nói riêng cũng Trong thời gian hệ thống mới chưa được lắp đặt, bệnh nhân ung thư vẫn có thể được chẩn đoán bằng các phương pháp thay thế mà không ảnh hưởng lớn đến kết quả điều trị. như cả phía Nam nói chung cũng không còn máy PET/ CT nào hoạt động được nữa. Còn theo đại diện BV Quân y 175, trung bình một ngày khoa Y học hạt nhân của BV chụp khoảng 7 ca PET/CT (chưa đến 1/2 nhu cầu), trong khi công suất tối đa có thể thực hiện khoảng 14-15 ca/ngày. Do đó, bệnh nhân ung thư thường phải đợi 4-5 ngày. Theo BS CKII Phạm Thanh Việt, Phó Giám đốc BV Chợ Rẫy, ưu điểm của PET/CT là giúp đánh giá chính xác giai đoạn, mức độ di căn và hiệu quả điều trị ung thư. Sinh con lần thứ 5, người phụ nữ đối mặt cửa tử vì bệnh tim nặng Ngày 25-6, BV TP Thủ Đức (TP.HCM) thông tin vừa thực hiện thành công ca cấp cứu phức tạp cho sản phụ sinh con lần thứ năm bị bệnh tim nặng. Bệnh nhân là chị H (34 tuổi) đang mang thai lần thứ năm ở tuần 37, nhập viện trong tình trạng chuyển dạ và suy hô hấp cấp. Qua khai thác bệnh sử, bệnh nhân được xác định bị suy tim nặng với chức năng tim chỉ còn 32%, cường giáp từ năm 2021 nhưng không điều trị liên tục. Một tháng trước khi nhập viện, bệnh nhân có triệu chứng khó thở. Đáng chú ý, trong suốt thai kỳ, chị H không đi khám thai định kỳ, không tiêm ngừa. Nhận định đây là trường hợp có nguy cơ cao do sản phụ mắc nhiều bệnh lý phức tạp (suy tim nặng, cường giáp, thiếu máu và tiền sản giật), Ban giám đốc BV đã chỉ đạo hội chẩn đa khoa khẩn cấp với sự tham gia của các chuyên khoa sản, hồi sức tim mạch, gây mê hồi sức, hồi sức nhi và nội tiết. Với sự hiệp lực đa chuyên khoa sâu và đồng bộ tận dụng tối ưu thời gian vàng điều trị. Chỉ sau 45 phút kể từ lúc nhập viện, ca mổ đã hoàn thành thành công, đón chào bé gái nặng 2,7 kg chào đời khỏe mạnh. Sau phẫu thuật, sản phụ được chuyển đến khoa Hồi sức tim mạch để tiếp tục theo dõi và điều trị tích cực tình trạng suy tim nặng. Chỉ sau 24 giờ, các chỉ số huyết động và ôxy máu của bệnh nhân đã cải thiện đáng kể, cho phép các bác sĩ rút nội khí quản thành công. Đến ngày thứ ba, sức khỏe của sản phụ đã ổn định hoàn toàn và được xuất viện vài ngày sau trong tình trạng tỉnh táo, khỏe mạnh, không còn khó thở. BS CKII Phạm Thị Duyên, Phó Trưởng khoa Hồi sức tim mạch, cho biết với chức năng tim chỉ còn 32%, mỗi cơn gò tử cung đều là thử thách nặng nề cho trái tim người mẹ. “Trường hợp của sản phụ sinh con lần thứ năm này, nếu không được xử trí kịp thời có thể đối mặt với nhiều biến chứng nguy hiểm như phù phổi cấp, thiếu ôxy máu hoặc rối loạn nhịp tim - những biến chứng có thể đe dọa tính mạng cả mẹ và con” - BS Duyên nhấn mạnh. Từ ca bệnh này, các bác sĩ đặc biệt khuyến cáo các thai phụ mắc bệnh tim cần tuân thủ nghiêm ngặt việc khám thai định kỳ và theo dõi chặt chẽ với bác sĩ chuyên khoa. Đồng thời, việc lựa chọn cơ sở y tế có đủ năng lực hồi sức khi sinh và trao đổi với bác sĩ về kế hoạch hóa gia đình phù hợp là vô cùng quan trọng. DI LINH
RkJQdWJsaXNoZXIy Mjg2ODExMg==