12 HẢI NHI Khi đất nước bước vào thời bình, nhiều người từng đi qua những năm tháng gian khổ vẫn âm thầm tiếp tục cống hiến, không vì chức danh hay nhiệm kỳ, mà bởi trách nhiệm với đồng bào, Tổ quốc. Họ là những người “không nghỉ hưu với đất nước”. Âm thầm cống hiến Sinh ra trong một gia đình có truyền thống cách mạng, bà Trương Mỹ Hoa, nguyên Phó Chủ tịch nước, đã sớm tiếp xúc với công việc gác lính, đưa thư... mà theo bà đó là điều bình thường trong bối cảnh chiến tranh. Năm 15 tuổi, bà chính thức tham gia cách mạng. Chưa đầy 17 tuổi, ngày 21-5-1962, bà được kết nạp vào Đảng Nhân dân cách mạng Việt Nam tại Củ Chi. “Sau lễ tuyên thệ, tôi lên đường hoạt động ngay trong đêm. Lời thề “chiến đấu đến hơi thở cuối cùng” khi vào Đảng năm 17 tuổi đã trở thành kim chỉ nam cho cả cuộc đời tôi” - bà Hoa tâm sự. Năm 1999, khi đang là phó chủ tịch Quốc hội, bà đã nhận lời làm chủ tịch Quỹ học bổng Vừ A Dính. Bởi vùng sâu, vùng xa, biên cương, hải đảo là những vùng địa chính trị rất quan trọng nhưng còn nhiều khó khăn. Dù Nhà nước đã có nhiều chính sách hỗ trợ nhưng vẫn rất cần sự chung tay từ cộng đồng. Năm 2007, bà nghỉ hưu ở tuổi 62. Nhưng thay vì dừng lại, bà chọn tiếp tục “cõng chữ lên non, chở chữ ra biển” vun bồi tri thức cho thế hệ trẻ. Bà dành trọn tâm huyết chăm lo trẻ em nghèo, đặc biệt là con em vùng cao, hải đảo thông qua Quỹ học bổng Vừ A Dính và CLB “Vì Hoàng Sa - Trường Sa thân yêu”. Cậu bé người Mông tên Vàng A Xoài, nạn nhân trận lũ quét ở Mù Cang Chải năm Trần Ngọc Thổ vẫn không dừng lại cống hiến sau chiến tranh. Nghỉ hưu, ông tiếp tục bước vào một mặt trận mới - đòi công lý cho nạn nhân chất độc da cam. “Di chứng chất độc da cam không dừng lại ở một thế hệ, mà lan đến cả thế hệ thứ tư” - ông nghẹn ngào. Với vai trò phó chủ tịch Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam, chủ tịch Hội TP.HCM, ông đã cho khảo sát gần 40 xã, phường và lập hơn 500 hồ sơ giám định sức khỏe, làm căn cứ đề xuất chính sách, giúp nạn nhân vơi bớt khó khăn. Ông bền bỉ vận động đấu tranh đòi công lý từ Chính phủ Mỹ, đồng thời kêu gọi mạnh thường quân trong, ngoài nước để tặng quà, học bổng, sửa nhà, hỗ trợ sinh kế cho các gia đình da cam. Không dừng lại ở đó, ông còn khởi xướng dự án “Làng Cam” - nơi nuôi dưỡng, phục hồi chức năng, dạy nghề cho nạn nhân để họ có thể tự tin hòa nhập cộng đồng. Dù đã ở tuổi 79, tài sản quý giá nhất với ông không phải là huân chương, mà là tình đồng đội, tình dân và những ký ức của lòng biết ơn - động lực để ông tiếp tục hành trình xoa dịu nỗi đau chiến tranh. Một trường hợp khác là Anh vào năm 1998. Với bà, nghỉ hưu không đồng nghĩa dừng lại. “Còn sức thì còn làm, còn lo cho dân” - bà Thu nói. Sau khi nghỉ hưu, bà cùng vài đồng đội thành lập Chi hội Bảo trợ bệnh nhân nghèo Bình Phú Đông, một tổ chức thiện nguyện trực thuộc TP.HCM. “Ngày nào còn sức khỏe thì còn góp sức cho xã hội” - bà Thu nói. Gần 10 năm nay, chi hội đã vận động được gần 9,9 tỉ đồng tặng quà Tết cho hộ nghèo; xây hàng trăm căn nhà tình thương, tình nghĩa, hỗ trợ tiền thuốc cho bệnh nhân nan y… Nguyên Phó Chủ tịch nước Trương Mỹ Hoa trao học bổng cho học sinh có hoàn cảnh khó khăn. Ảnh: NVCC 2017, là một trong những đứa trẻ được bà trao học bổng. Cha mẹ Xoài bị lũ cuốn trôi khi Xoài mới 13 tuổi. Khi biết tin, bà lập tức đưa Xoài vào TP thông qua chương trình “Ươm mầm tương lai”. Từ một cậu bé chưa biết tiếng Kinh, sốc vì mất mát, Xoài đã tốt nghiệp phổ thông, đứng trên sân khấu cảm ơn ba người mẹ: Bà Trương Mỹ Hoa, cô hiệu trưởng và cô giáo đầu tiên của mình. Là một thương binh, nay đã 80 tuổi, bà vẫn miệt mài gây quỹ trao học bổng cho học sinh. Điều khiến bà hạnh phúc không phải danh hiệu, chức vụ mà là những bức thư tay từ những đứa con từng nhận học bổng, giờ đã trở về đảo, bản làng góp phần xây dựng quê hương. Hành trình góp sức cho quê hương của bà được tóm gọn đầy xúc động trong hai câu thơ bà tâm đắc: “Hỏi tuổi, tuổi khuyên nên dừng lại/ Hỏi lòng, lòng bảo cứ xung phong”. Tài sản quý giá nhất không phải là huân chương Từng 11 lần bị thương, mang 61% thương tật, được phong tặng nhiều danh hiệu như Dũng sĩ diệt Mỹ, Dũng sĩ diệt xe cơ giới, Thiếu tướng hùng lực lượng vũ trang nhân dân Đoàn Thị Thu (thường được gọi là cô Năm Thu). Từ những ngày hoạt động trong lực lượng An ninh T4 đến khi đảm nhận trọng trách trưởng Công an quận Tân Bình, bà có gần 40 năm công tác trong ngành công an và nghỉ hưu Theo Cục Người có công, hiện các đơn vị chức năng đang tiến hành xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin bằng hai phương pháp thực chứng và giám định ADN. Kết quả, từ năm 2014 đến nay, phương pháp thực chứng được triển khai tương đối hiệu quả. Qua phương pháp này, Trung tâm Tư vấn và trợ giúp pháp lý cho gia đình liệt sĩ, Cục Chính sách - Xã hội (Bộ Quốc phòng) đã xác định được 5.055 liệt sĩ. Với phương pháp giám định ADN, các cơ quan chức năng tiến hành thu nhận 44.516 mẫu hài cốt liệt sĩ và 7.251 mẫu thân nhân liệt sĩ. Các đơn vị đã phân tích được 28.559 mẫu (gồm 9.382 mẫu hài cốt liệt sĩ và 7.251 mẫu thân nhân liệt sĩ); số mẫu chưa phân tích lưu khô tại các cơ sở giám định chờ giám định. Hiện cơ quan chức năng đã thực hiện so sánh, đối khớp 1.479 trường hợp có quan hệ huyết thống với thân nhân liệt sĩ. V.LONG Hàng ngàn gia đình liệt sĩ tìm được thân nhân nhờ giám định ADN Những người “không nghỉ hưu với Tại cuộc gặp mặt, tri ân người có công, nhân chứng lịch sử tiêu biểu diễn ra tại Hà Nội vào ngày 24-7, Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định lịch sử dân tộc Việt Nam là bản hùng ca bất diệt về ý chí kiên cường, bất khuất, tinh thần yêu nước nồng nàn và sự hy sinh cao cả của bao thế hệ. Tổng Bí thư đã tri ân gần 1,2 triệu liệt sĩ - những người con ưu tú đã dũng cảm xung phong ra trận, anh dũng chiến đấu và hy sinh quên mình. Sự hiện diện của các đại biểu là người có công và nhân chứng lịch sử, đại diện cho trên 9,2 triệu người có công với cách mạng và thân nhân người có công trên toàn quốc, là minh chứng sống động cho tinh thần yêu nước, đức hy sinh và ý chí kiên cường của dân tộc Việt Nam. Nhìn lại quá trình 78 năm qua, Đảng và Nhà nước luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo làm tốt công tác đền ơn đáp nghĩa đối với thương binh, liệt sĩ và người có công với cách mạng. Quan điểm nhất quán của Đảng và Nhà nước là: “Người có công với cách mạng là tài sản quý báu của dân tộc”, là biểu tượng thiêng liêng của lòng yêu nước và đạo lý Việt Nam. Công tác đền ơn đáp nghĩa, uống nước nhớ nguồn không chỉ là một chính sách lớn, mà còn là mệnh lệnh từ trái tim, trách nhiệm chính trị, đạo lý của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội. VIẾT LONG Tổng Bí thư Tô Lâm: “Đền ơn đáp nghĩa” là mệnh lệnh từ trái tim Dù đã nghỉ hưu, nhiều người có công vẫn quay lại cống hiến, chăm lo và lan tỏa nghĩa tình với đồng bào. KỶ NIỆM 78 NĂM NGÀY THƯƠNG BINH, Gia đình chị Nguyễn Thị Thêu tại ngôi mộ liệt sĩ của cha chị vừa được Thiếu tướng Trần Ngọc Thổ (ngồi) hỗ trợ tìm thấy ở tỉnh Bình Phước vào giữa tháng 4-2025. Ảnh: NVCC
RkJQdWJsaXNoZXIy Mjg2ODExMg==