7 Pháp luật & cuộc sống - Thứ Hai 28-7-2025 phapluat@phapluattp.vn Khi thẩm phán, thư ký tòa... bị khởi tố (Tiếp theo trang 1) Mới đây, ông Phạm Tấn Hoàng, cựu phó chánh án TAND Cấp cao tại Đà Nẵng, đã bị khởi tố. Đây là bị can thứ 27 bị khởi tố trong vụ án đưa hối lộ, môi giới hối lộ và nhận hối lộ xảy ra tại TAND Cấp cao tại Đà Nẵng (nay là Tòa phúc thẩm TAND Tối cao tại Đà Nẵng) và một số tỉnh, thành. Trước ông Hoàng, một cựu phó chánh án khác là Phạm Việt Cường, cùng nhiều thẩm phám, kiểm sát viên, thư ký tòa… cũng đã bị khởi tố. Tức giận - hẳn là cảm xúc của rất nhiều người khi nhìn vào danh sách các bị can và nghề nghiệp của họ. Bởi lẽ thiên chức của họ vốn là những người bảo vệ công lý, bảo vệ tính nghiêm minh của pháp luật, bảo vệ sự thật khách quan. Còn nhớ trong thư gửi Hội nghị Tư pháp toàn quốc tháng 2-1948, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết: “Các bạn là những người phụ trách thi hành pháp luật. Lẽ tất nhiên các bạn phải nêu cao cái gương “phụng công, thủ pháp, chí công, vô tư” cho nhân dân noi theo”. “Phụng công, thủ pháp, chí công, vô tư” tức là tòa án phải là nơi phụng sự công lý, tôn thờ lẽ công bằng, không thiên lệch. Phải là nơi giữ gìn, bảo vệ pháp luật, không vì bất cứ lý do nào mà bẻ cong công lý, làm trái pháp luật. Câu “phụng công, thủ pháp, chí công, vô tư” cũng chính là kim chỉ nam trong hoạt động của ngành tòa án và được khắc tại trụ sở các tòa án trên khắp cả nước. Ấy thế mà vẫn có nhiều người bước lệch hướng. Trong bối cảnh hiện nay, người dân cũng như doanh nghiệp tìm đến tòa án để giải quyết tranh chấp ngày càng tăng. Bởi họ tin rằng đây là nơi công lý sẽ được thực thi một cách công bằng và minh bạch. Kể cả với các vụ án hình sự, những người có hành vi phạm tội vẫn mong một bản án được đưa ra dựa trên sự thật khách quan. Thế nhưng, khi ai đó nắm trong tay quyền lực, họ cũng phải đối mặt với những cám dỗ về lợi ích vật chất, phi vật chất ngày càng lớn và hấp dẫn. Cái khó của những người cầm cân nảy mực không còn gói gọn trong những vấn đề chuyên môn thuần túy mà là cuộc chiến thực sự để không vượt qua lằn ranh pháp luật. 27 bị can - trong đó có rất nhiều người không thể vượt qua cám dỗ, từ vai trò người phán xử, người góp phần bảo vệ công lý lại trở thành bị can và không lâu nữa sẽ trở thành bị cáo, đứng tại tòa với vai trò người bị phán xử, kéo theo là nỗi đau của gia đình và người thân. Đáng nói, hành vi của họ không chỉ ảnh hưởng tới bản thân mà còn gây nên nhiều hệ lụy vô cùng to lớn. Khi mà những người gánh trên vai mình sứ mệnh đại diện cho công lý và pháp luật lại vi phạm pháp luật. Nguy cơ có thể thấy rõ là điều ấy không chỉ là làm sai lệch bản chất vụ án, ảnh hưởng đến số phận pháp lý của nhiều người mà còn ảnh hưởng không nhỏ đối với niềm tin của người dân vào công lý. Thế nên dù đau xót nhưng việc Cơ quan điều tra VKSND Tối cao đưa vụ việc ra ánh sáng là điều vô cùng cần thiết. Việc xử nghiêm không chỉ là yêu cầu tất yếu để đảm bảo kỷ cương mà còn là lời khẳng định mạnh mẽ về đường lối, chủ trương đúng đắn của Đảng và Nhà nước là không ai được quyền đứng trên pháp luật và việc xử lý vi phạm là không có vùng cấm. Đây cũng là minh chứng cho cam kết về sự liêm chính, công bằng của pháp luật. Chỉ khi pháp luật được thực thi một cách nghiêm minh, không có ngoại lệ thì mới có thể bảo vệ công lý thực sự và giữ vững niềm tin của nhân dân. Biết là “con sâu làm rầu nồi canh” nhưng vụ án trên, một lần nữa là lời cảnh báo đầy uy nghi về tính “phụng công, thủ pháp, chí công, vô tư” đối với đội ngũ những người cầm cân nảy mực trong ngành tư pháp. Cái họ cần không chỉ là năng lực, trình độ chuyên môn mà còn là cái tâm trong sáng để vượt qua được cám dỗ; là sự bồi dưỡng, rèn luyện không ngừng để nâng cao bản lĩnh. Luật sư TRƯƠNG NGỌC LIÊU, Đoàn Luật sư TP.HCM Luật và đời thể chế Nghị quyết 66 đề ra mục tiêu năm 2025 cơ bản hoàn thành việc tháo gỡ những “điểm nghẽn” do quy định của pháp luật. xếp hàng” sang “thẳng hàng, lối thông, đồng lòng cùng tiến”. . Rà soát, hoàn thiện thể chế là công việc hằng ngày, thường xuyên. Nhưng nay với tinh thần mới, chỉ đạo quyết liệt của Tổng Bí thư, với cơ sở chính trị là Nghị quyết 66 thì công tác này có gì mới? + Vẫn là công việc hằng ngày, thường xuyên nhưng đến lúc này thì được đặt trong sự điều phối ở tầm quốc gia, của toàn hệ thống chính trị, với sự quan tâm chỉ đạo trực tiếp từ Tổng Bí thư và BCĐ. Với yêu cầu ấy, ở dưới đang chuyển động rất nhanh. Như chúng tôi, từ tháng 2 đến nay làm việc gần như không ngày nghỉ, liên tục phải làm việc ngoài giờ, thậm chí đến đêm, cả thứ Bảy, Chủ nhật. Nghị quyết 66 có một yêu cầu rất cao là “Năm 2025, cơ bản hoàn thành việc tháo gỡ những “điểm nghẽn” do quy định pháp luật”. Triển khai nhiệm vụ này, ngày 10-6, BCĐ đã ban hành Kế hoạch 04, chỉ ra tám đầu việc. Có những việc đã hoàn thành, như Đảng ủy Chính phủ chủ trì, Đảng ủy QH phối hợp để dự thảo, ban hành Nghị quyết về cơ chế xử lý khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật. Nghị quyết 206 mà QH thông qua ngày 24-6 chính là sản phẩm. Về hệ thống tiếp nhận, phản ánh, kiến nghị văn bản quy phạm pháp luật, Bộ Tư pháp đã khai trương cổng pháp luật quốc gia hôm 31-5 và nay đang tiếp tục hoàn thiện. Đảng ủy Chính phủ cũng đang chỉ đạo rà soát, đề xuất giải pháp hoàn thiện pháp luật để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc do quy định pháp luật. Đảng ủy Bộ Tài chính đang chủ trì về rà soát, đề xuất giải pháp hoàn thiện pháp luật, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc do quy định pháp luật trong lĩnh vực tài chính, đầu tư. Đảng ủy Bộ KH&CN thì chịu trách nhiệm rà soát, đề xuất giải pháp về pháp luật trong lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số... Các công việc này, theo yêu cầu của BCĐ là phải có báo cáo tiến độ, kết quả triển khai về cơ quan thường trực trong tháng 7. Tháng 8, Thường trực BCĐ sẽ họp cho ý kiến về kết quả tổng hợp. Tiếp đó, các đầu mối sẽ tiếp tục rà soát, hoàn thiện, thực hiện các giải pháp khả thi nhất. Công việc cứ thế triển khai, để tháng 12, BCĐ họp toàn thể cho ý kiến về kết quả hoàn thiện pháp luật tháo gỡ khó khăn, vướng mắc do quy định pháp luật trong năm 2025 theo đúng yêu cầu rất cao mà Nghị quyết 66 đã đề ra. . Hẳn là khối lượng văn bản phải rà soát sẽ rất nhiều, cũng tức là phải xác định thứ tự ưu tiên giải quyết. Vậy trong năm 2025, chúng ta ưu tiên tháo gỡ khó khăn, vướng mắc do quy định pháp luật trong lĩnh vực nào? + Nghị quyết 66 đề ra mục tiêu năm 2025 cơ bản hoàn thành việc tháo gỡ những “điểm nghẽn” do quy định của pháp luật. Năm 2027, hoàn thành việc sửa đổi, bổ sung, ban hành mới văn bản pháp luật bảo đảm cơ sở pháp lý đồng bộ cho hoạt động của bộ máy nhà nước theo mô hình chính quyền ba cấp. Năm 2028, hoàn thiện hệ thống pháp luật về đầu tư, kinh doanh, góp phần đưa môi trường đầu tư của Việt Nam nằm trong nhóm 3 nước dẫn đầu ASEAN. BCĐ xác định nhiệm vụ trọng tâm 2025 là tập trung vào tháo gỡ khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật ở các lĩnh vực liên quan trực tiếp tới phát triển kinh tế - xã hội (như đầu tư, tài chính, khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số…) và việc vận hành bộ máy hệ thống chính trị theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Cơ chế đặc biệt để tháo gỡ các điểm nghẽn . Năm 2025, 2027 hay 2028 đều là những thời hạn rất ngắn, rất gấp gáp. Trong khi đó lập pháp, lập quy đều đòi hỏi quy trình chặt chẽ cùng thời gian để nghiên cứu, triển khai. Vậy tính khả thi thế nào? + Vậy nên QH mới ban hành Nghị quyết 206 về cơ chế đặc biệt xử lý khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật. Theo đó, QH cho phép dùng cơ chế đặc biệt để giải thích luật, hướng dẫn áp dụng văn bản quy phạm để tháo gỡ vướng mắc. Khó hơn nữa thì có thể áp dụng thủ tục rút gọn để ban hành văn bản quy định vấn đề mới hoặc sửa đổi, bổ sung quy định hiện hành. Trong lúc không thể áp dụng biện pháp giải thích luật, các luật chưa kịp sửa đổi, bổ sung thì Chính phủ, Ủy ban Thường vụ QH được ban hành nghị quyết quy phạm pháp luật để điều chỉnh một số quy định của luật. Việc này phải có sự phối hợp nhịp nhàng giữa các cơ quan của Chính phủ, QH và báo cáo Ủy ban Thường vụ QH, QH ở kỳ họp gần nhất. Nhưng chỉ những trường hợp thực sự khó khăn, vướng mắc thì mới được áp dụng cơ chế lập pháp, lập quy đặc biệt này. Chẳng hạn phải là những quy định không rõ ràng, không hợp lý, không khả thi, gây khó khăn trong áp dụng; là những quy định tạo gánh nặng chi phí tuân thủ; là những vấn đề chưa được quy định hoặc có quy định nhưng lại chưa giúp khơi thông nguồn lực, hạn chế việc đổi mới sáng tạo, hạn chế việc phát triển những động lực tăng trưởng mới… Và để chặt chẽ hơn, QH giới hạn việc áp dụng cơ chế đặc biệt này chỉ đến hết tháng 2-2027. Ngay cả như vậy cũng không được áp dụng với các nội dung về quyền con người, quyền nghĩa vụ cơ bản của công dân mà theo Hiến pháp phải do luật định; không áp dụng với việc hạn chế quyền con người, quyền công dân, với tội phạm và hình phạt, với tố tụng tư pháp và với các nội dung thuộc về nguyên tắc cơ bản về tổ chức bộ máy. . Ngày 18-7, Chính phủ ban hành Nghị quyết 66.1/2025/NQ-CP có phải là thực hiện theo cơ chế đặc biệt này? + Đúng vậy. Nghị quyết 66.1 của Chính phủ quy định xử lý khó khăn, vướng mắc về việc lập mới, điều chỉnh và phê duyệt quy hoạch phân khu đối với khu vực hình thành đô thị khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính các cấp và tổ chức chính quyền địa phương hai cấp. Các nghị quyết của Chính phủ, Ủy ban Thường vụ QH ban hành theo cơ chế đặc biệt được quy định trong Nghị quyết 206 của QH đều bắt đầu bằng số 66 - số của Nghị quyết 66 của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu mới phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới. . Xin cảm ơn ông.•
RkJQdWJsaXNoZXIy Mjg2ODExMg==