16 Quốc tế - Thứ Hai 25-8-2025 quocte@phapluattp.vn Đề xuất 4 lớp đảm bảo an ninh cho Ukraine VĨNH KHANG Đảm bảo an ninh cho Ukraine hiện là vấn đề nổi bật nhất trong các cuộc thảo luận về cuộc xung đột Nga - Ukraine. Hiện các nước châu Âu đang gấp rút hoàn thiện các đảm bảo an ninh cho Ukraine trước thềm cuộc gặp giữa Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và Tổng thống Nga Vladimir Putin, được kỳ vọng sẽ d iễn ra trong những tuần tới. Quan điểm về đảm bảo an ninh cho Ukraine Mặc dù đã có nhiều thảo luận gần đây nhưng các đảm bảo an ninh cho Ukraine vẫn còn mơ hồ và chưa được xác định rõ ràng. Tại thủ đô của Ukraine hôm 22-8, Tổng thống Zelensky và Tổng thư ký Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) Mark Rutte đã tăng cường kêu gọi các đồng minh của Kiev đưa ra đảm bảo an ninh cụ thể trong trường hợp đạt được thỏa thuận hòa bình với Nga. Họ kêu gọi các đồng minh vượt qua những cử chỉ mang tính biểu tượng và đưa ra một khuôn khổ trông giống và mang ý nghĩa như “Điều 5 của NATO” - điều khoản phòng thủ chung của liên minh. Ông Rutte nói rằng thỏa thuận đảm bảo an ninh cho Ukraine sẽ bao gồm hai tầng: Tăng cường lực lượng vũ trang Ukraine và các cam kết từ Mỹ và châu Âu nhằm răn đe trong trường hợp Ukraine bị tấn công trong tương lai. Tổng thống Zelensky thì cho rằng sự ủng hộ đối với các cam kết an ninh hiện tại vẫn mang tính “chính trị” chứ chưa phải một kế hoạch cụ thể và vẫn còn “quá sớm để nói ai có thể triển khai quân, ai sẽ đóng góp thông tin tình báo, ai sẽ hiện diện trên biển và trên không”. Ông Zelensky cho biết Ukraine, Mỹ và các đối tác châu Âu đang làm việc về vấn đề này và “tất cả các bước phát triển sẽ sẵn sàng trong những ngày tới”. Trước đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã loại trừ khả năng triển khai lực lượng bộ binh Mỹ và cũng phản đối việc Ukraine gia nhập NATO. Tuy nhiên, ông Trump nhấn mạnh rằng châu Âu nên đảm nhận “tuyến phòng thủ đầu tiên” trong khi Mỹ “sẽ hỗ trợ Ukraine... từ trên không”. Các nhà lãnh đạo châu Âu coi các đảm bảo an ninh là yếu tố thiết yếu của bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào cho Ukraine nhưng họ cũng nhấn mạnh rằng Kiev phải trực tiếp tham gia vào việc định hình các điều khoản. Nhiệm vụ huấn luyện hiện có của Liên minh châu Âu (EU) dành cho lực lượng Ukraine cũng sẽ tiếp tục, nhằm đảm bảo Kiev có thể duy trì và hiện đại hóa quân đội của mình trong những năm tới. Về phía Nga, Ngoại trưởng Sergey Lavrov nhấn mạnh rằng Moscow hoàn toàn bác bỏ các đảm bảo an ninh cho Ukraine nếu chúng được xây dựng trên logic cô lập và đối đầu với Nga. Ngoại trưởng Lavrov tuyên bố Nga phải có mặt trong bất kỳ cam kết an ninh nào trong tương lai dành cho Ukraine. Đề xuất bốn lớp đảm bảo Với thực tế chính trị trên, các nhà hoạch định chính sách nên cân nhắc phương án bốn lớp để đảm bảo an ninh Khả năng châu Âu tiếp tục viện trợ cho Ukraine Lần đầu tiên kể từ tháng 6-2022, châu Âu vượt Mỹ về việc viện trợ cho Ukraine với tổng số tiền phân bổ là 138 tỉ euro tính đến tháng 6-2025, còn Mỹ chi 130,6 tỉ USD (khoảng 111,28 tỉ euro) cho Kiev. Liệu châu Âu gia tăng trong viện trợ cho Ukraine có thể duy trì theo thời gian nếu Washington giảm bớt sự hỗ trợ hay không? Ít nhất trên lý thuyết, điều này không phải là bất khả thi. Các ước tính dựa trên dữ liệu năm 2024 cho thấy châu Âu chỉ cần tăng hỗ trợ thêm 0,12% GDP để bù đắp cho việc mất hoàn toàn viện trợ quân sự cho Ukraine từ Mỹ. Tuy nhiên, tiền chỉ là một phần của chương trình này. Thách thức thực sự nằm ở việc Washington có tiếp tục cung cấp các năng lực cho Ukraine mà châu Âu trả tiền hay Mỹ ngừng hoàn toàn việc chuyển giao trang thiết bị và chia sẻ tình báo. Số lượng binh sĩ sẽ được triển khai tại Ukraine và quốc gia nào sẽ cử lực lượng là những câu hỏi then chốt trong một cơ chế đảm bảo an ninh“tương tự Điều 5”mà các lãnh đạo châu Âu đề cập. Thay vì một cam kết Điều 5 trong Hiệp ước NATO, các đồng minh đã bàn về một“liên minh tự nguyện” nhằm cam kết bảo vệ an ninh cho Ukraine, theo đài ABC News. Tiêu điểm Các nhà lãnh đạo châu Âu coi các đảm bảo an ninh là yếu tố thiết yếu của bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào cho Ukraine nhưng họ cũng nhấn mạnh rằng Kiev phải trực tiếp tham gia vào việc định hình các điều khoản. cho Ukraine, theo chuyên gia Luke Coffey thuộc Viện Hudson (Mỹ). Lớp thứ nhất đảm nhiệm nhiệm vụ giám sát. Duy trì hòa bình sau lệnh ngừng bắn sẽ đòi hỏi một nhiệm vụ giám sát dân sự có thể tuần tra cả hai bên giới tuyến. Nhiệm vụ này có thể bao gồm lực lượng không vũ trang, phụ thuộc nhiều vào giám sát không người lái và được chỉ đạo bởi một quốc gia hoặc tổ chức mà cả Ukraine và Nga đều có thể tin tưởng. Lớp thứ hai do liên minh tự nguyện phụ trách. Với tình hình chính trị hiện tại, NATO sẽ không có vai trò chính thức nào ở Ukraine. Tuy nhiên, các quốc gia thành viên riêng lẻ vẫn có thể đóng góp lực lượng để đảm bảo an ninh. Một số quốc gia bao gồmAnh, Pháp, Canada và Thổ Nhĩ Kỳ đã công khai bày tỏ khả năng điều quân đến Ukraine trong trường hợp đạt được một thỏa thuận hòa bình. Liên minh này nên đóng góp vào các nỗ lực răn đe trên bộ, trên không và trên biển. Lớp thứ ba là vai trò của Mỹ. Mỹ nên tập trung nỗ lực vào bốn hành động sau: Cung cấp năng lực dự phòng, bao gồm các năng lực then chốt cho phép lực lượng châu Âu hoạt động hiệu quả hơn tại Ukraine; tiếp tục viện trợ cho Ukraine; khởi động Chương trình đối tác nhà nước Vệ binh quốc gia với Ukraine để tăng cường quan hệ quân sự Mỹ - Ukraine mà không cần đưa quân đội Mỹ vào chiến trường; mở rộng hợp tác công nghiệp quốc phòng Mỹ - Ukraine. Ở lớp thứ tư, khi Ukraine tiếp tục con đường hướng tới hội nhập châu Âu - Đại Tây Dương, EU và thậm chí cả Mỹ có thể thực hiện những bước đi thiết thực nhằm tăng cường gắn kết với Kiev và mở đường cho việc Ukraine trở thành thành viên trong tương lai.• Sau hơn một tuần ngoại giao gấp rút và hai hội nghị thượng đỉnh lớn về cuộc chiến giữa Nga và Ukraine, hiện có ít thông tin chi tiết về các giải pháp hòa bình tiềm năng, trong đó có đảm bảo an ninh cho Ukraine. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky (phải) và Tổng thư ký NATO Mark Rutte tại Ukraine hôm 22-8. Ảnh: The Presidential Office of Ukraine Bộ Tư lệnh Liên hợp quốc tại Hàn Quốc lên tiếng vụ Seoul nổ súng dọc biên giới liên Triều Ngày 24-8, Bộ Tư lệnh Liên hợp quốc tại Hàn Quốc (UNC) lên tiếng rằng khoảng 30 binh sĩ Triều Tiên đã vượt qua biên giới liên Triều hồi đầu tuần này, khiến quân đội Hàn Quốc nổ súng cảnh cáo, theo hãng thông tấn Yonhap. “Nhóm điều tra của Ủy ban Đình chiến quân sự của UNC (UNCMAC) xác nhận khoảng 30 thành viên quân đội Triều Tiên đã vượt qua đường phân định quân sự tại khu vực họ đang tiến hành các hoạt động xây dựng và bảo trì” - UNC lên tiếng. UNC thông tin rằng trước khi nổ súng cảnh cáo, quân đội Hàn Quốc “đã phát đi nhiều cảnh báo nhằm thông báo cho binh lính Triều Tiên rằng họ đã vượt qua đường phân định quân sự nhưng họ không phản hồi”. Tuyên bố của UNC cũng nêu rõ nơi xảy ra vụ lính Hàn Quốc nổ súng nằm trong khu vực mà Bình Nhưỡng đã thông báo từ trước về kế hoạch xây dựng hạ tầng. UNC “nhận thấy giá trị của việc thông báo trước và đối thoại trong việc giảm thiểu nguy cơ hiểu nhầm và các sự cố ngoài ý muốn” và tuyên bố “sẵn sàng hợp tác” với Bình Nhưỡng về các vấn đề liên quan đến vụ nổ súng trên. HOÀN ĐỨC Ông Zelensky ký lệnh trừng phạt những người thân cận với ông Putin Ngày 23-8, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã ký hai sắc lệnh áp đặt các biện pháp trừng phạt mới đối với các cá nhân và tổ chức liên quan đến chiến sự Nga - Ukraine, theo tờ The Kyiv Independent. Các biện pháp này mở rộng lệnh hạn chế tới những nhân vật trong vòng thân cận của Tổng thống Nga Vladimir Putin, cũng như các công ty dính líu tới chiến sự. Sắc lệnh trừng phạt thứ nhất đồng bộ hóa các biện pháp trừng phạt của Ukraine với Canada năm 2025, nhắm vào 139 cá nhân và pháp nhân. Danh sách bao gồm người thân và cộng sự gần gũi của ông Putin. Một số doanh nhân và nhân vật thân cận điện Kremlin có vai trò tài trợ chiến tranh cũng nằm trong danh sách. Sắc lệnh thứ hai áp đặt lệnh hạn chế với 28 công dân nước ngoài bị cáo buộc hỗ trợ chính quyền Nga kiểm soát các vùng lãnh thổ Ukraine. Ông Zelensky cho biết Ukraine đang phối hợp với cơ quan thực thi pháp luật của các nước đối tác để buộc những cá nhân này chịu trách nhiệm. Các biện pháp trừng phạt bao gồm đóng băng tài sản trong 10 năm, cấm nhập cảnh, hạn chế thương mại và vận chuyển... DƯƠNG KHANG Hình ảnh được cho là hoạt động xây dựng của Triều Tiên dọc biên giới với Hàn Quốc năm 2024. Ảnh: AFP
RkJQdWJsaXNoZXIy Mjg2ODExMg==