7 Pháp luật & cuộc sống - Thứ Hai 25-8-2025 Nói về dự thảo Nghị quyết của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao, thẩm phán Nguyễn Ngọc Hiếu, Phó Chánh án TAND khu vực 2 - TP.HCM, cho biết TAND khu vực 2 là đơn vị tiên phong trong chuyển đổi số, số hóa dữ liệu và xây dựng tòa án điện tử. Đặc biệt, TAND khu vực 2 có thế mạnh về xét xử trực tuyến. Khoảng 360 vụ án đã được xét xử trực tuyến và 1.500 phiên họp xử lý cai nghiện trực tuyến được tổ chức, giúp tiết kiệm chi phí và ngân sách của Nhà nước đúng theo quy trình cải cách tư pháp. Ngoài ra, tất cả bản án quyết định từ năm 1976 đến nay (khoảng 120.000) đã được số hóa và có thể cấp cho đương sự các cơ quan, tổ chức nhanh chóng, thuận lợi, dễ dàng. “Nghị quyết của TAND Tối cao khi được thông qua sẽ là cơ sở pháp lý quan trọng để các tòa, cá nhân, tổ chức thực hiện. Việc cho phép thực hiện các thủ tục tố tụng, thủ tục hành chính tư pháp trên môi trường điện tử sẽ giúp tiết kiệm thời gian, công sức cho cả người dân và thẩm phán, thư ký khi giải quyết vụ việc”- ông Hiếu đánh giá. Nhiều lợi ích khi thực hiện thủ tục tố tụng điện tử phapluat@phapluattp.vn Để thực hiện được khởi kiện trên môi trường điện tử, người dân cần phải đăng ký tài khoản đã được xác thực định danh. Ảnh: HỮU ĐĂNG HỮ U ĐĂNG TAND Tối cao lấy ý kiến dự thảo (lần 3) Nghị quyết của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao hướng dẫn thực hiện thủ tục tố tụng, thủ tục hành chính tư pháp trên môi trường điện tử tại TAND. Đáng chú ý, dự thảo quy định về thủ tục để người dân thực hiện gửi đơn khởi kiện, yêu cầu và tài liệu, chứng cứ bằng phương tiện điện tử. Người dân có thể nộp đơn khởi kiện online Dự thảo nghị quyết quy định về việc thực hiện trên môi trường điện tử các thủ tục tố tụng, hành chính tư pháp bao gồm: Nộp đơn khởi kiện, đơn yêu cầu, đơn đề nghị, kiến nghị; cung cấp, giao nộp tài liệu, chứng cứ; cấp, tống đạt, thông báo văn bản; nộp án phí, lệ phí, chi phí tố tụng, tạm ứng án phí, lệ phí, chi phí tố tụng; giao, nhận hồ sơ, tài liệu, chứng cứ, văn bản tố tụng giữa các tòa án. Điều 18 của dự thảo nghị quyết cũng nêu rõ cơ quan, tổ chức, cá nhân thực hiện gửi đơn khởi kiện, yêu cầu kèm theo tài liệu, chứng cứ mà mình hiện có trên hệ thống điện tử giải quyết thủ tục tố tụng, hành chính tư pháp qua cổng dịch vụ công quốc gia hoặc hình thức khác theo hướng dẫn của TAND Tối cao. Trừ trường hợp tài liệu, chứng cứ là vật chứng; tài liệu nghe được, nhìn được hoặc những tài liệu, chứng cứ khác mà không thể định dạng dưới dạng thông điệp dữ liệu điện tử. Ngày khởi kiện, yêu cầu là ngày cơ quan, tổ chức, cá nhân gửi đơn khởi kiện, yêu cầu bằng phương thức gửi trực tuyến và được hệ thống xác nhận là gửi thành công. Cơ quan, tổ chức, cá nhân gửi tài liệu, chứng cứ bằng phương tiện điện tử đến tòa án thông qua tài khoản giao dịch điện tử của mình. Sau khi nhận được đơn khởi kiện, yêu cầu, tài liệu, chứng cứ của cơ quan, tổ chức, cá nhân, tòa án phải gửi xác nhận đã nhận được đơn khởi kiện, yêu cầu, tài liệu, chứng cứ của cơ quan, tổ chức, cá nhân đó. Đáng chú ý, để có thể thực hiện khởi kiện, nộp chứng cứ, tài liệu online thì người dân phải đăng ký tài khoản giao dịch điện tử với tòa án bằng tài khoản định danh điện tử do hệ thống định danh và xác thực điện tử tạo lập, đã kết nối, tích hợp trên cổng dịch vụ công quốc gia, hệ thống điện tử giải quyết thủ tục tố tụng, hành chính tư pháp của tòa án. Người dân mong mỏi từ lâu Trao đổi với báo Pháp Luật TP.HCM, anh Bùi Viết Hoàng (phường Hiệp Bình, TP.HCM) cho biết rất ủng hộ việc cho phép người dân thực hiện các thủ tục tố tụng, thủ tục hành chính tư pháp trên môi trường điện tử. Các thủ tục hành chính thông thường hiện nay đa số đã thực hiện được trên cổng dịch vụ công rất thuận lợi. Nếu tòa án triển khai cho người dân được thực hiện khởi kiện, cung cấp tài liệu, chứng cứ trực tuyến là điều mà rất nhiều người dân mong mỏi. Luật sư Trần Văn Giới, Đoàn Luật sư TP.HCM, thì đánh giá việc ban hành nghị quyết cho phép người dân thực hiện các thủ tục tố tụng qua cổng dịch vụ công là rất kịp thời và phù hợp với tình hình hiện nay. Trong tố tụng không phải lúc nào người khởi kiện, nguyên đơn cũng lựa chọn tòa án gần, thuận tiện cho mình để khởi kiện mà còn phụ thuộc vào tính khả thi, hiệu quả công việc. Ví dụ nguyên đơn lựa chọn khởi kiện tại tòa án nơi có bất động sản để khởi kiện (hiệu quả giải quyết sẽ nhanh hơn), trong khi nguyên đơn cư trú ở một tỉnh khác cách rất ra nơi tòa án giải quyết. Việc cho phép thực hiện các thủ tục tố tụng trên môi trường điện tử sẽ tiết kiệm được rất nhiều chi phí, công sức đi lại. “Thực hiện tố tụng online không chỉ tiết kiệm thời gian, công sức mà còn tăng tính minh bạch trong việc giải quyết vụ án” - luật sư Giới chia sẻ.• Đề xuất người dân có thể cung cấp tài liệu, khởi kiện online Luật sư Trần Văn Giới cho rằ ng thực hiện tố tụng online không chỉ tiết kiệm thời gian, công sức mà còn tăng tính minh bạch trong việc giải quyết vụ án. Theo dự thảo Nghị quyết của TAND Tối cao thì cá nhân, tổ chức có thể khởi kiện, cung cấp, giao nộp tài liệu, chứng cứ trên môi trường điện tử. Tiểu thương chờ lời đáp cho bài toán hóa đơn điện tử (Tiếp theo trang 1) Dạo gần đây, việc áp dụng hóa đơn điện tử (HĐĐT) tại các chợ truyền thống đang trở thành một vấn đề đáng để suy ngẫm. Đây không chỉ là câu chuyện về công nghệ hay thuế, mà là về sự giao thoa giữa một chủ trương đúng đắn nhưng chưa thực sự khớp với thực tiễn kinh doanh muôn màu của đời sống. Hãy đến chợ An Đông (TP.HCM) những ngày này để cảm nhận rõ hơn nhịp đập của sự chuyển đổi HĐĐT. Ở đó có những tiểu thương đã dành cả đời mình để vun đắp cho sạp hàng nhỏ. Như bà Nguyễn Thái Trang, với 32 năm kinh nghiệm, luôn ý thức sâu sắc trách nhiệm của mình. Bà không ngần ngại với mức thuế 1,5%, sẵn sàng đi đầu tuân thủ. Nhưng sự sẵn sàng ấy đi cùng một suất đầu tư không nhỏ, gần 50 triệu đồng cho đủ bộ thiết bị, từ laptop đến máy in, máy quét... Con số này khác xa với hình dung ban đầu rằng chỉ cần một chiếc điện thoại thông minh là đủ. Gần đó, bà Trần Thị Thu Thùy, người có gần 40 năm gắn bó với khu chợ để nuôi sống gia đình, lại mang một nỗi băn khoăn khác. Sau dịch, kinh doanh khó khăn, doanh thu của bà chưa tới 1 tỉ đồng/năm. Về lý thuyết, bà không thuộc đối tượng bắt buộc dùng HĐĐT theo Nghị định 70/2025. Ấy vậy mà trong sự lúng túng giữa các luồng thông tin, bà vẫn được khuyên nên mua phần mềm để tránh bị phạt. Nhiều tiểu thương khác cũng đã bỏ ra 2-3 triệu đồng mua phần mềm rồi để đó, bởi họ “không dám dùng, không biết dùng”. Những câu chuyện ấy không phải là lời phàn nàn. Đó là những tín hiệu chân thực từ cuộc sống, cho thấy con đường đưa chính sách vào thực tiễn vẫn còn những điểm gập ghềnh cần được thông suốt. Chủ trương áp dụng HĐĐT là một bước tiến mang tính cách mạng, là xương sống cho một nền kinh tế minh bạch. Tuy nhiên, “điểm nghẽn” lớn nhất hiện nay nằm ở sự thiếu đồng bộ trong yêu cầu quản lý giữa hai ngành then chốt là tài chính và công thương. Trong khi cơ quan thuế tập trung vào doanh thu bán hàng (đầu ra) thì quản lý thị trường lại yêu cầu chứng minh nguồn gốc hàng hóa (đầu vào). Hai yêu cầu hợp lý này lại đang vận hành trên hai “đường ray” riêng biệt, dồn gánh nặng lên vai người kinh doanh. Họ phải loay hoay đáp ứng yêu cầu của cả hai phía. Như bà Trang chia sẻ, nỗi băn khoăn của tiểu thương “về đầu vào còn hơn là đầu ra”. Thêm vào đó, quy trình HĐĐT hiện tại chưa thực sự tương thích với đặc thù kinh doanh “bán gối đầu”, bao đổi trả của các chợ sỉ. Việc phải xuất hóa đơn và nộp thuế ngay cả khi chưa thu được tiền tạo áp lực lớn lên dòng vốn. Đặc biệt, khi khách hàng là hộ kinh doanh nhỏ lẻ không dùng HĐĐT, họ không thể xuất hóa đơn trả hàng khiến bên bán sỉ không được khấu trừ thuế. Sự phức tạp này buộc họ phải thuê kế toán, tăng thêm gánh nặng chi phí cho sạp hàng vốn nhỏ hẹp. Những khó khăn nêu trên không phải là ngõ cụt, mà chính là cơ sở để tìm kiếm một lời giải căn cơ. Thay vì để mỗi tiểu thương tự xoay xở, đã đến lúc Nhà nước đóng vai trò “nhạc trưởng”, kiến tạo một môi trường tuân thủ thuận lợi nhất. Tại tọa đàm “Tháo gỡ vướng mắc HĐĐT, hướng tới 2 triệu doanh nghiệp” do báo Pháp Luật TP.HCM tổ chức ngày 20-8, các chuyên gia đã đề xuất về một “gói giải pháp toàn diện” cho hộ kinh doanh. Ý tưởng cốt lõi là tích hợp cả việc quản lý đầu vào và đầu ra trên cùng hệ thống duy nhất. Một giải pháp như vậy không chỉ giúp tiểu thương dễ thở hơn, mà còn giúp hai cơ quan quản lý là thuế và quản lý thị trường có được dữ liệu liên thông để phục vụ công tác quản lý. Tuy nhiên, công nghệ chỉ là một phần. Gói giải pháp này cần được nâng tầm thành chiến lược chính sách đồng bộ, đòi hỏi một hành lang pháp lý chung, lý tưởng nhất là thông tư liên tịch giữa Bộ Tài chính và Bộ Công Thương. Cùng với đó là các lộ trình triển khai phù hợp với từng quy mô kinh doanh và chương trình hỗ trợ thiết thực như video hướng dẫn ngắn gọn hay chính sách giảm bớt gánh nặng chi phí chuyển đổi ban đầu. Giải quyết được bài toán này không chỉ gỡ khó cho hàng triệu hộ kinh doanh, mà còn là một bước tiến lớn trong tư duy kiến tạo chính sách - nơi Nhà nước, doanh nghiệp và người dân thực sự đồng hành trên con đường số hóa, minh bạch hóa nền kinh tế. Đó là con đường duy nhất để một chủ trương đúng đắn thực sự đi vào cuộc sống và phát huy trọn vẹn giá trị của nó. QUANG HUY Luật và đời
RkJQdWJsaXNoZXIy Mjg2ODExMg==