8
THỨTƯ
27-1-2016
P
hap luat
Sẽquyđịnhcụthể
Năm 2015, BộTài chínhđưa ra dự
thảoLuậtsửađổicác luậtvềthuế,trong
đócó sửađổi quyđịnhvề thuếTNCN,
bổ sung thêm trườnghợpmiễn thuế
khichuyểnnhượng,nhậnthừakế,quà
tặng làbấtđộng sảngiữachadượng,
mẹ kế với con riêng của vợ, chồng.
Theo tờ trìnhcủaBộTài chính thì trên
thựctếchadượng,mẹkếcũngcócách
chuyểnnhượnglòngvòngvàcuốicùng
tài sảncũngđến taycon riêngmàvẫn
khôngchịuthuế.Dođónênmiễnthuế
luôn.Dựthảonàyđangđược lấyýkiến.
phầnmình, ôngMinh cũng có đơn
phản tốyêucầu tòacôngnhậnphần
di sản của bàTú chomình.
Tháng 10-2014, TAND quậnCái
Răng xử sơ thẩm, công nhận ông
Minhđượcquyền thừakếdi sảndo
bàTúđã chết để lại.Tháng8-2015,
tại phiên xử phúc thẩm, TANDTP
Cần Thơ cũng đồng tình với phán
quyết này.
Tòa phúc thẩm nhận định: “Xét
nguồngốcdi sản thừakếđượcxác
lập trong thời kỳ hôn nhân giữa
ôngĐức và bàTú chỉ sau khi ông
Đức chết bà Tú mới được hưởng
toàn bộ di sản này theo di chúc.
Trong khi mối quan hệ giữa bà
Tú và ôngMinh đã thỏamãn điều
kiện về nuôi dưỡng và chăm sóc
nhau như mẹ con và được quyền
thừakế theoquyđịnh tạiĐiều679
BLDS (về thừa kế giữa con riêng
và mẹ kế). Do vậy, yêu cầu phản
tố của ông Minh là có căn cứ và
được chấp nhận”.
Điềukiệnđể“conghẻ”
hưởngdi sảncủamẹkế
Trong vụ việc trên, tòa đã tuyên
anhMinh được hưởng di sản theo
Điều 679 BLDS. Mà điều luật lại
quy định anhMinh còn có quyền
hưởngdi sản theoĐiều676bộ luật
này (quyđịnhvề hàng thừa kế theo
pháp luật).Vậy thìhàng thừakế theo
pháp luật của con riêngđược coi là
hàng thứmấy?
TheoĐiều676BLDS, hàng thừa
kế thứnhất theopháp luật gồm: vợ,
chồng, cha đẻ,mẹ đẻ, cha nuôi,mẹ
nuôi, con đẻ, con nuôi của người
chết.Nhưvậy, con riêngkhôngnằm
trongdiện thừa kế theo pháp luật.
Muốnhưởngthừakếtheophápluật,
người con riêngđóphải cóquanhệ
chămsóc, nuôidưỡngnhaunhưcha
con,mẹcon (theoĐiều679BLDS).
Nếu thỏamãnquanhệnày thìngười
con riêngsẽ thừakếdi sản theoĐiều
676BLDS, nghĩa làsẽđược thừakế
theo pháp luật ở hàng thừa kế thứ
nhất nhưđối với con đẻ, connuôi.
Trongvụán trên,haicấp tòaởCần
Thơ đã công nhận quan hệ giữa bà
TúvàôngMinhnhưmẹconnênông
Minhđượchưởng thừakếdi sảncủa
bàTú theohàng thừa kế thứnhất.
Cóđượcmiễn thuế
thunhậpcánhân?
Ngoài ra,việchưởngdisản thừakế
củacon riêngcóphải đóng thuế thu
nhập cá nhân (TNCN) haykhông?
Cụ thể,Điều3Thông tư111/2013
củaBộTàichính(hướngdẫn thihành
LuậtThuếTNCNnăm2007vàNghị
định 65/2013) quy định các khoản
thunhậpđượcmiễn thuế.Trongđó,
điểm d khoản 1 điều này quy định
miễn thuếcho thunhập từnhận thừa
kế, quà tặng làbất động sảngiữavợ
với chồng; cha đẻ, mẹ đẻ với con
đẻ; chanuôi,mẹnuôi với connuôi;
cha chồng, mẹ chồng với con dâu;
cha vợ, mẹ vợ với con rể; ông nội,
bà nội với cháu nội; ông ngoại, bà
ngoại với cháu ngoại; anh chị em
ruột với nhau.
Điều khoản vừa đề cập thực chất
là quy định việcmiễn thuế đối với
người nhận di sản thừa kế ở hàng
thừa kế thứ nhất theo quy định tại
Điều676BLDS.Nhưngnghiệt thay
trongphần liệt kê, điềukhoảnđó lại
khôngnhắcđếnđối tượngchadượng,
mẹ kế và con riêng.
Trongkhi đó theopháp luật, thừa
kếcủacon riêngcóhaidạng.Một là
thừakế theodi chúccủamẹkế, cha
dượng mà không cần chứng minh
QUỲNHNHƯ -T.TÙNG
TrướcđâyôngQuáchHoàngĐức
cóngười con trai riêng làôngQuách
Phước Minh. Năm 1978 (khi ông
Minh 12 tuổi) thì ôngĐức đi bước
nữa, kết hôn với bà Lê Ái Tú. Sau
đó, hai người đón ôngMinh về ở
chung, nuôi dưỡng, chăm sóc, cho
đi học và nhập hộ khẩu vào nhà họ
(hai người không có con chung).
Chuyện“bánhđúccógai”
vàphánquyếtcủa tòa
Giađình chung sốngvới nhau20
năm thì năm 1999 ông Đức mất,
trước khi mất ông có làm di chúc
để toànbộdi sảnchobàTú.Nhưng
đến khi bà Túmất thì bà không để
lại di chúc, ôngMinh vẫn quản lý
toànbộdi sản.
Sau đó, cómột người khác kiện
tranh chấpdi sảnvới ôngMinh.Về
Nênsửaquyđịnh
Trườnghợptrongvụnày làkháhihữuvàhiếmxảyra
nhưng thực tếđãcó thì luậtphải quyđịnh rõ.Theo tôi,
cơquanthuếnênmiễnphầnthuếTNCNchongườicon
trong trườnghợpnày. Bởi lẽ tòa ánđã xét xử và công
nhậnquyềnhưởng thừa kế của ôngMinh theopháp
luậtởhàng thứnhấtnhưđối với conđẻ, connuôi. Tức
làxétvềgócđộtìnhcảmvàxãhội thìquanhệgiữaông
MinhvàbàTú làquanhệthânthiết,gắnbónhưmẹcon
ruột haymẹ connuôi.Màgiữamẹ ruột - con ruột hay
mẹnuôi - connuôi thì đượcmiễn thuế, vậy thì trường
hợpnàymiễn thuế làhợp lý, hợp tình. Điềunàyđược
thểhiệnbằngvănbảncủacơquannhànướccó thẩm
quyềnchứkhôngphải lànhậnxétcảmtínhcủacơquan
thuếhaycánhânai đó.
Ngoài ra,cơquanchứcnăngnênsửađổi theohướng
quyđịnhrõmiễnthuếTNCNtrongtrườnghợpnàynhư
đối với trườnghợpcon ruột, connuôi nhận thừakế.
LS
PHẠMMINHTÂM
,
ĐoànLuật sưTP.HCM
Cầnmiễnthuếvìtínhchất
nhưconruột
Trườnghợpnày tòa đã xử côngnhậnmối quanhệ
“như cha con, mẹ con”, xemnhư con ruột thì nên áp
dụngchínhsách thuếTNCNnhưđối với con ruộtnhận
thừakếmới hợp tình, hợp lý.
Cơquan thuếđã cứngnhắc khi cho rằngquy định
thuế khôngghimiễnnên không xétmiễn thuế. Cách
ápdụngquyđịnhnhưvậy là“antoàn”chocơquanthuế,
tránh việc rắc rối saunày khi bị các cơquan khácđến
thanh tra, kiểm travề số thuế thất thoát.
Ngườiconcóthểkiệnratòađểđòiđượcmiễnthuế,đưa
racăncứlàbảnánmàtòacôngnhậnmốiquanhệ“nhưmẹ
con”.Nếu tòaxửmiễn thuế thì cơquan thuếsẽcócăncứ
pháp lývữngchắchơnđểmạnhdạnmiễnthuếchongười
dân.Khiđócó thểvụnàysẽ thànhmột“án lệ”chonhững
trườnghợptươngtự.
LS
NGUYỄNTHÁISƠN
,
GiámđốcCông ty
Tưvấn thuếSàiGòn
Hưởngdi
sảncủamẹ
kế:Cónên
miễnthuế?
Khiđượctòacôngnhậnmẹkếvớiconriêngcómốiquan
hệchămsóc,nuôidưỡngnhaunhưmẹconthìhaibên
đượchưởngthừakếdisảncủanhautheophápluật.
Tiêuđiểm
quanhệchămsóc,nuôidưỡngnhau.
Hai làchứngminhquanhệvớinhau
nhưchacon,mẹconđểhưởng thừa
kế theopháp luật (cụ thể là theoĐiều
676BLDS).Nhưngcácquyđịnhvề
thuếTNCN lạikhông làmrõ tínhchất
của hai trườnghợpnêu trên.
Chính vì lấn cấn này mà ở vụ
việc trên, tháng10-2015,CụcThuế
TPCần Thơ đã gửi công văn trao
đổi vớiTổng cụcThuế.Trong công
văn,CụcThuếcho rằngdoquyđịnh
không nói đến việc miễn thuế cho
trườnghợpmẹkếcon riêngnênCục
thuận theo hướng khôngmiễn cho
ôngMinh.Ngày19-1vừaqua,Tổng
cụcThuế có văn bản hồi đáp thống
nhất với cách xử lý của Cục Thuế
TPCầnThơ.
▲
Ngày26-1,TANDTP.HCMxửsơ thẩmđãbácđơnkiệncủa
ôngPhạmDuyHiếu (GiámđốcCông tyTNHHVàngbạcđá
quýPhươngAnh)yêucầuhủyquyếtđịnhcủachủ tịchUBND
TP.HCMxử phạt hành chính và trả lại vàng cùng ngoại tệ.
Tại tòa, bên khởi kiện trình bày ngày 9-5-2014, chủ tịch
UBNDTP.HCM raquyết địnhxửphạt hành chính trong lĩnh
vực thươngmại đối với ông15 triệuđồngvì kinhdoanhhàng
hóanhập lậu.Ngoài hình thứcxửphạt chínhnày, ủyban còn
xử phạt bổ sung tịch thu 10 thỏi vàng (tổng trọng lượng hơn
10.000 g). Quyết định này dựa trên biên bản vi phạm hành
chính do công an lập ngày21-4-2014.
Theo ôngHiếu, 10 thỏi vàng trên không phải là vàng của
công ty ông đang kinh doanh. Đây là số vàng riêng của vợ
cất giữ từ lâu, là của hồi mônmẹ vợ cho khi vợ chồng ông
kết hôn năm 2008. Việc tịch thu vàng trên là không có căn
cứ, khôngkháchquankhi chỉ dựa trêngiámđịnh sốvàng thỏi
trên không phải doViệt Nam sản xuất đã cho là kinh doanh
nhập lậu. Người khởi kiện cho rằng số vàng trên là tài sản
riêngcủavợ, pháp luật khôngcấmviệccất giữ sốvàngnày...
Ngoài ra, quyết định của chủ tịch ủy ban cũng không thấy
xử lýđể trả lại 13.800USDmà công anhiện tạmgiữkhi lập
biênbảnvi phạmhànhchính.TheoôngHiếu, sốngoại tệnày
khôngphải là tangvật vi phạmhành chínhbởi đây là số tiền
vợ chồng ông dành dụm cất giữ trong quần áo. Việc thu giữ
này là trái luật...
Từđó, ôngHiếuyêucầuhủyquyếtđịnhxửphạthànhchính
và trả lại số vàng. Đồng thời chủ tịch phải ra quyết định trả
lại sốngoại tệ cho vợ chồng ông.
Đáp lại, phíabị kiện cho rằngđã ápdụngđúng các trình tự
luậtđịnh, xửphạt cócăncứ.HĐXXđồng tìnhvớiphíaủyban
và công an trong việc giải quyết vụ việc này. Tòa cho rằng
bên khởi kiện không có căn cứ, không có cơ sở chứngminh
thuyếtphụcchocácyêucầucủamìnhnênbác.
HOÀNGYẾN
Bácyêucầuđòi lại10thỏivàngvà13.800USDcủachủtiệmvàng
