9
THỨBA
28-6-2016
Sổ tay
SẽcónghịquyếtvềviệclùihiệulựcthihànhBộluậtHìnhsự2015?
ThườngvụQuốchộihọpphiênbấtthườngbànvềviệckhắcphụcnhữngsaisóttrongBLHS2015.
Sáng 27-6, ỦybanThường vụQuốc hội đã tổ chức phiên
họpmở rộngvới thành phần gồm các vị trưởng hoặc phó
trưởngđoàn đại biểuQuốc hội của 63 tỉnh, thành. Ngoài ra,
đượcmời tham dự phiên họp này còn có chánh ánTAND
Tối cao, viện trưởngVKSNDTối cao, bộ trưởng hai bộTư
pháp, Công an, chánhVăn phòngTrungươngĐảng, chủ
nhiệmVăn phòngChủ tịch nước và chủ nhiệmVăn phòng
Chính phủ. Đại diệnBanNội chínhTrungương, BanChỉ
đạo cải cách tư phápTrungương, Liên đoànLuật sưViệt
Nam cũng thamdự.
Lý do của phiên họp là đểỦy banThường vụ trao đổi,
thống nhất với người đứngđầu các đoànđại biểuQuốc hội
nhữngvấnđề liênquan tới khắc phục sai sót trongBLHS
2015 (đượcQuốc hội khóaXIII thôngqua hồi tháng
11-2015, có hiệu lực thi hành từ 1-7 tới).
Một số nguồn tin cho biết tại phiên họp này, Ủy ban
Thường vụQuốc hội đã báo cáo tới các vị trưởng, phó
đoàn đại biểuQuốc hội về kết quả rà soát BLHS 2015,
qua đó tổng hợp trên 95 nội dung, điều khoản có sai sót,
trùng lặp, lỗi kỹ thuật…Những sai sót này dẫn tới không
thể áp dụng ngayBLHS 2015 theomốc hiệu lực đã định
(ngày 1-7). Điều này đã được
Pháp Luật TP.HCM
phát
hiện, nêu ra trongmột số bài báo trước đây.
Vì thuộc thẩm quyền củaQuốc hội nênỦy banThường
vụQuốc hội đề xuất giải pháp là trình các đại biểumột dự
thảo nghị quyết về việc lùi hiệu lực củaBLHS 2015. Kèm
theo đó là lùi hiệu lực của các đạo luật có liên quan là
BLTTHS, Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự và Luật
Thi hành tạm giữ, tạm giam - đều có hiệu lực từ 1-7 tới.
Các luật hiện hành sẽ tiếp tục có hiệu lực.
Kỳ họp đầu tiên củaQuốc hội khóaXIV vào nửa
cuối tháng 7, Ủy banThường vụ sẽ báo cáo xin bổ sung
chương trình xây dựng luật, pháp lệnh nội dung sửaBLHS
2015. Đạo luật này sẽ đượcQuốc hội khóamới sửa đổi
sớm nhất có thể và sau đó cùng với các luật liên quan sẽ
có hiệu lực triển khai đồng bộ, thay thế các luật hiện hành.
Trongmột, hai ngày tới, 63 đoàn đại biểuQuốc hội các
tỉnh, thành sẽ nhóm họp để thảo luận, biểu quyết thông
qua nghị quyết đặc biệt này. Nói nghị quyết đặc biệt là
bởi nó đượcQuốc hội thông qua không phải tại phiên họp
toàn thể ởHàNội mà bằng cách họp tại từng đoàn đại
biểuQuốc hội.
NGHĨANHÂN
Khibịcáocũnglànạnnhân
14nămqua, trước các cáobuộc củaVKS và các câuhỏi củangười
tiếnhành tố tụngđặt ra tại tòa, anhHoàngTrọngNghĩachỉ cười hiền.
Tất cảnhữnggìanhmuốnkhai với cơquan tố tụngchỉ là:“Hômxảyra
vụán, tôi đangchạyxe trênđường thì bịmột xemáykhácbất ngờchạy
ra tôngngã xuốngđường, sauđó tôi khôngbiết gì nữa…”.
Từng làmbí thư chi đoàn, đãhọc trung cấp chính trị, tai nạn xảy ra
khiếnanhNghĩaphải chữa trị chấn thương sọnãovàđiều trị bắt buộc
tại BVTâm thần Trung ương II ở BiênHòa, ĐồngNai. 14 năm, anh
Nghĩa bị TNGT rồi vướng vào vòng tố tụng, gia đìnhNghĩa cũng tan
vỡ. Vợ của anh đã âm thầm xin ly hôn rồi đưa con về nhà ngoại ở, từ
đóanh không cònđượcgặp lại con.
14năm,Nghĩa từmột thợ sửa xemáy lànhnghề, đếnnayphầnnghề
nghiệp trong lý lịch đã thành “không”. 14 năm, Nghĩa từmột trụ cột
laođộngchính tronggiađìnhđã trở thànhmộtngười khinhớkhiquên,
luônnépmìnhbên chamẹ…
TNGT làvấnnạnchungcủađất nước, vì vậynếucóchứngcứ thuyết
phục, cơquan tố tụng thường xử rất nghiêmngười gây ra tai nạn, nếu
cóngười chết thì khôngđược xửán treo.
NhưngánTNGTcũng là loại ánkhóchứngminhnhất, bởi khi xảy ra
tai nạn khôngphải baogiờ cũng cóngười chứng kiến, baogiờ các vết
tíchhiện trường cũngphục vụđắc lực cho việcđiều tra. Với vụán của
Nghĩa, ngay cảanh còn khôngnhớgì thì việc chứngminhai có lỗi, lỗi
đếnđâu… làđiều cực kỳ khó khăn.
Tuy nhiên, nguyên tắc tố tụng định rõ: Không chứngminh được bị
can/bị cáophạm tội thì phải tuyênvô tội.Vì vậy, việc tòa trì hoãn tuyên
vô tội (lầnbốn) để trảhồ sơđiều trabổ sungnhữngđiều không thểbổ
sungđượcnữa làđi ngược lại nguyên tắc tố tụng tiếnbộnày.
Vụáncàngkéodài thìcànggây thêmsựkhổđauchokhôngchỉbịcáo
Nghĩa.Bởi xét chocùng,Nghĩacũng lànạnnhân trongvụTNGTmàcó
thểNghĩa khôngphải làngười có lỗi.
PHƯƠNGLOAN
Ba lần tuyênvô tội, lầnbốn tòa
trảhồsơ
Lầntrảhồsơnày,TANDhuyệnĐồngPhú,BìnhPhướcyêucầuđiềutrabổsungnhữngvấnđềmàtòanàytừngđặtra
trướcđâynhưngCQĐTvàVKSkhôngthểlàmrõđược.
PHƯƠNGLOAN
N
gày27-6, sau thờigiannghịán
kéo dài, TAND huyện Đồng
Phú,BìnhPhướcđã trảhồsơđể
điều trabổ sungvụánHoàngTrọng
Nghĩa(39 tuổi,ngụĐồngXoài,Bình
Phước)viphạmquyđịnhvềđiềukhiển
phương tiệngiao thôngđườngbộ.
Vụ án này đã kéo dài 14 năm và
Pháp Luật TP.HCM
đã có nhiều bài
phản ánh. Bị cáo từng ba lần được
TANDhuyệnĐồngPhú tuyênkhông
phạm tội và cả ba lần đều bị TAND
tỉnhBình Phước hủy án để điều tra,
xét xử lại.
Hậuquảđau lòng
từvụTNGT
Cuối năm2014, đoàngiám sát án
oancủaQuốchội từngnghebáocáo
về vụ án này, bởi nó cómâu thuẫn
trong quan điểm đánh giá của các
cơ quan tố tụng.
Theo hồ sơ, khoảng 18 giờ 30
ngày 23-9-2002, một vụ tai nạn
giao thông (TNGT) xảy ra tại quốc
lộ 14 hướng từ huyệnBùĐăng về
thị xãĐồngXoài,BìnhPhước.Hậu
quả làmmột người chết, còn anh
Nghĩabị chấn thương sọnãonặng.
Đến tháng3-2004, anhNghĩa bị
Công an huyệnĐồngPhú khởi tố,
điều tra. SauđóVKSbanhànhcáo
trạng cáo buộc anhNghĩa chạy xe
máy tông phải một người đang đi
bộ sát lề đường cùng chiều khiến
người này ngã xuống đường, bị
xe máy của anh Nghĩa kéo đi
khoảng 10 m. Xe của anh Nghĩa
còn tông tiếpmột người đang dắt
xe đi bộ phía trước làm xe người
này bị ngã nhưng không sao.
Anh Nghĩa bị rối loạn cảm xúc
hưng cảm, cần chữabệnhbắt buộc
nên vụ án được tạm đình chỉ vào
tháng 12-2004. Một năm sau, vụ
án được phục hồi. Lúc này bệnh
tình của anh Nghĩa vẫn không có
dấu hiệu thuyên giảm.
Đạidiệnphíabịhạikhôngđếndự,người thâncũngkhôngvào,mộtmìnhHoàng
TrọngNghĩatrơtrọi trongphiêntòasơthẩm lầnbốn.Ảnh:PHƯƠNGLOAN
Ba lần được tuyên vô tội
Từ tháng4-2006,TAND tỉnhBình
Phướcnhiềulầnmởphiêntòarồihoãn
xử, trả hồ sơđể điều tra bổ sungvới
những lýdo:Kếtquảkhámnghiệmvà
lờikhaicủacácnhânchứngcònnhiều
mâu thuẫn; chưa làm rõ nạn nhân bị
thương tại vùngchẩm làdo tácđộng
vàovậtgì;biênbảnkhámnghiệmhiện
trường không có xemáy của người
dắt xeđi bộ làvi phạmnghiêm trọng
tố tụng…
Saukhi tòaáncấphuyệnđược tăng
thẩm quyền, vụ án này được đưa về
TANDhuyệnĐồngPhúxử sơ thẩm.
Từđó,TANDhuyệnĐồngPhúđãba
lần tuyên anhNghĩa khôngphạm tội
với những lập luận rất thuyết phục.Ví
nhưnhữngngườiđượcxácđịnhlànhân
chứng không ai trực tiếp chứng kiến
anhNghĩa tôngnạnnhân; sự thật làcó
vụTNGTkhiếnmộtngườichếtvàanh
Nghĩabị thươngnặng, cònai tôngnạn
nhân thìchưaxácđịnhđược…
Tuynhiên,cảba lầnVKSNDhuyện
ĐồngPhúđềukhángnghị theohướng
anhNghĩacó tội.Vàcảba lầnTAND
tỉnhBìnhPhướcđều tuyênhủy án sơ
thẩmđểđiều tra,xétxử lại.
Yêucầuđiều tra
nhữngđiều từng“bí”
Tạiphiêntòasơthẩmlầnbốnnày,đại
diệnVKSNDhuyệnĐồngPhúđềnghị
tuyênbị cáocó tội vàphạt 2-3nămcải
tạokhônggiamgiữ.Luậtsưbàochữađề
nghịtuyênanhNghĩakhôngphạmtộivì
haicăncứ:Khôngcóchứngcứkếttộibị
cáovàsựthậtkháchquancủavụTNGT
chưađượclàmrõ,anhNghĩacũngchính
lànạnnhâncủavụTNGTvàhiệnanh
khôngnhớgì…
Kếtthúcmộtngàyrưỡixétxử,HĐXX
nghịánkéodàirồituyêntrảhồsơ.HĐXX
yêucầuVKSdựnglạihiệntrườngvàlàm
rõvị trívachạm,cách thứcvachạmvà
bộphậnnàocủaxevachạmgây racác
vếtcàgiữahaixemáy,vị trícủanhững
người trong vụ án…Cần làm rõ khi
xảyravachạm,haixeđanglêndốchay
xuốngdốc.BởinếuxecủaNghĩađang
lêndốcthìanhkhôngthểvachạmmạnh
vàkéo lêngườibị tôngđi10mnhưcáo
buộccủaVKS...
Điềuđángnóilànhữngyêucầuđiều
trabổsungnàyđãtừngđượctòađặtra
nhưngVKSvàCQĐTđềukhông thể
làmrõđược.Đócũngchínhlàlýdomà
tòađãviệndẫnkhi tuyênbịcáokhông
phạm tội tạiphiên tòasơ thẩm lầnba.
PV
PhápLuậtTP.HCM
đặtcâuhỏi:
“Lần trảhồsơnày tòacũngđặt rayêu
cầugiốngnhững lần trả hồ sơ trước,
trong khi những lần trướcVKS và
CQĐTkhônglàmrõđược.Vậycócần
thiết phải trảhồ sơnữahaykhông?”.
ThẩmphánNguyễnNguyênHoàng,
chủ tọaphiên tòa, chobiết: “Việc trả
hồ sơ là doHĐXX quyết định. Lời
khai củangười liênquancó thayđổi.
Qua việc kiểm tra hiện trường trong
lần xét xử này, HĐXX nhận thấy có
thayđổi giữabiênbảnkhámnghiệm
năm2009vàbiênbảnkhámnghiệm
năm2002…”.
Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tinkhi
vụáncódiễnbiếnmới.
n
Nhữngngườiđượcxácđịnh là
nhânchứngkhôngaitrựctiếp
chứngkiếnanhNghĩatôngnạn
nhân;sựthật làcóvụTNGTkhiến
mộtngườichếtvàanhNghĩabị
thươngnặng,cònaitôngnạn
nhânthìchưaxácđịnhđược…
