8
kêuoan,chorằngđâychỉ làgiaodịch
dânsựgiữaMinhvàTânHiệpPhát.
Phát biểu quan điểm, đại diện
VKSNDCấpcao tạiTP.HCMnhận
địnhbản án sơ thẩmphạtMinhbảy
năm tù là có căn cứ và đã rất chiếu
cố. Đúng ra tại phiên tòa này, kiểm
sát viên (KSV) sẽcăncứvàoBLHS
2015 để đề nghị HĐXX giảm cho
bị cáo từhai đếnba năm tùvì nhân
thânbị cáo tốt.Tuynhiên, tại phiên
tòa bị cáo lại kêu oan nênKSV đề
nghịHĐXXbáckhángcáokêuoan
và y án sơ thẩm.
Tranh luận, luật sư (LS) Phạm
CôngHùng(một trongsáuLSbảovệ
Minh)phảnđối:“Giảmánhaykhông
phải có căn cứpháp luật. Làmgì có
chuyện kêu oan thì không được áp
dụngcác tình tiết có lợi chobị cáo”.
Đồng tình,mộtLSkháccủaMinh là
NguyễnTấnThi cho rằng bị cáo đã
khainhận rất rõsự thật,khôngquanh
co chối tội... Việc bị cáo kêu oan là
hợp lý.Đâykhôngphải là lýdo làm
mấtđiquyềnđượcgiảmáncủabịcáo.
Tranh luận căng thẳng
CácLS củaMinhđều thốngnhất
quan điểm bào chữa xuyên suốt là
đề nghị HĐXX tuyên bị cáo không
phạm tộihoặchủyánsơ thẩmđểđiều
tra, xét xử lại vì việcbuộc tội không
thuyết phục, không thể xửmột con
người khi chưacócơ sởvữngchắc.
CácLSđưa ranhiều lập luậnchứng
minh đây là giao dịch dân sự, phù
hợpvớiĐiều30LuậtBảovệquyền
lợi người tiêu dùng.
CácLScũngyêucầuHĐXXxem
xét tình tiết TânHiệpPhát “cố tình
gàibẫy, phốihợpvới cônganđẩybị
cáo vào vòng lao lý”. Công ty này
giải quyết sự việc rất bài bản và đã
cónhiềukinhnghiệmnênkhông thể
có tâm lý lo sợ.Trongkhi đó, bị cáo
khôngý thứcđượcmìnhđangphạm
tộimàchỉxemđây làcuộcmuabán,
ngãgiá.Mặtkhác, quá trìnhđiều tra
cóviphạm tố tụngnghiêm trọngnhư
điều traviênhỏi cungbị cáo lại cho
LScủaTânHiệpPhát thamdự.Hành
trình của chai nước ngọt trước khi
đưađi giámđịnhcónhiều“bí ẩn”...
Đối đáp,KSV tiếp tụckhẳngđịnh
bị cáo đã phạm tội. Nói về vấn đề
“kêu oan thì không giảm án”, KSV
cho rằngKSV và LS đều có quyền
đưa ra quan điểm, còn quyền quyết
định là của HĐXX. Về việc bị cáo
có quyền thương lượng với nhà sản
xuấthaykhông,KSVchorằngbịcáo
khôngphải làngười tiêudùng, cũng
khôngphải lànhàphânphốisảnphẩm
vì chị của bị cáomới là người kinh
doanh, bị cáo làngười nắmđược cơ
hộikhipháthiệnchainướcnênkhông
cóquyền thương lượng...
KSVcũngnhậnđịnhviệcbắt quả
tangbị cáo lànghiệpvụcủaCQĐT,
TânHiệp Phát không có lỗi. Về tố
tụng, KSV nói quá trình điều tra,
CQĐTcónhữngsaisótnhưngkhông
phải làviphạm tố tụngnghiêm trọng,
chưaviphạmđiềucấmcủapháp luật
nênVKS chỉ kiến nghị đề nghị rút
kinh nghiệm trongngành...
Tòa: “Bị cáođedọa về
tinh thần”
Nói lời sau cùng, Minh vẫn kêu
oan. Saunămphút nghị án, HĐXX
nhận định: Lập luận bào chữa của
cácLSkhôngcócơ sởvì bị cáobiết
rõ việc tung tin chai nước giải khát
có ruồi sẽảnhhưởngđếnuy tíncủa
TânHiệpPhát.Bản thânbịcáokhông
đedọadùngvũ lựcnhưngđedọavề
tinh thầnđốivớiphíacông tyđểđòi
tiền. Hành vi này đã cấu thành tội
cưỡng đoạt tài sản.
Vềviphạm tố tụng, cácLSkhông
chỉ ra được điều khoản cụ thể. Vi
phạm nếu có cũng không làm thay
đổi nội dung của vụ án. Bản án sơ
thẩm là đúng người, đúng tội. Tại
phiên tòa, bị cáo chỉ kháng cáokêu
oan, khôngkhángcáoyêucầugiảm
nhẹhìnhphạtnênHĐXXquyếtđịnh
khônggiảmhìnhphạtchobịcáo,giữ
nguyênbản án sơ thẩm.
Phiên tòakhép lại.MẹMinhnước
mắt lã chã: “Trước khi đi tôi đã đốt
nhangvái ôngbàơn trênphùhộxin
LỆTRINH-HOÀNGGIANG
N
gày 8-9, TAND Cấp cao tại
TP.HCM đã xử phúc thẩm
vụ “chai nước có ruồi”. Gia
đình bị cáo Võ VănMinh có mặt
từ sáng sớm, mua sẵn cho bị cáo
một trái dừavàmấyổbánhmì, quà
vặt.Được cảnh sát dẫngiải tới tòa,
Minh nhìn gầy, đen và có vẻ buồn
hơn các phiên xử trước.
“Kêuoan thì không
giảm án”
Nhưchúng tôi đã thông tin, chiều
27-1-2015, trinh sát Phòng CSĐT
tội phạmvềTTXH (PC45,Côngan
tỉnhTiềnGiang) bắt quả tangMinh
(chủquáncơm)đangnhận500 triệu
đồng từ nhân viên Công ty TNHH
TM-DVTânHiệp Phát.Minh khai
nhận cuối tháng 12-2014, lúc đem
một chai nước ngọt hiệu Number
Onebánchokhách,Minhphát hiện
có con ruồi trong chai nên gọi điện
thoại báocông ty.Sauđó,Minhyêu
cầucông tyđưa1 tỉđồngnếukhông
sẽphát tờ rơi, cungcấp thông tincho
báo chí đăng. Saunhiều lần thương
lượng, công tyđồngýđưachoMinh
500 triệuđồngvà trìnhbáocôngan...
Cuối năm 2015, TAND tỉnh Tiền
Giang đã phạtMinh bảy năm tù về
tội cưỡng đoạt tài sản.
Sauđó,Minhkhángcáoxingiảm
nhẹ hình phạt. Tuy nhiên, tại phiên
xửphúc thẩmhômqua,Minh lại chỉ
BịcáoMinhbịdẫngiảiraxevềtrạigiamsauphiênxử.Ảnh:H.GIANG
Vụ“chai
nướccó
ruồi”:Yán
7năm tù
Theotòaphúcthẩm,bịcáokhôngđedọadùng
vũlựcnhưngđedọavềtinhthầnđốivớiphía
CôngtyTânHiệpPhátđểđòitiền.Hànhvinày
đãcấuthànhtộicưỡngđoạttàisản.
“Giảmánhaykhôngphảicócăn
cứpháp luật.Làmgìcóchuyện
kêuoanthìkhôngđượcápdụng
cáctìnhtiếtcó lợichobịcáo?”
HĐXX khônghỏi đại diện
TânHiệpPhát
Suốtquátrìnhtranhluận,HĐXXkhông
hềhỏiđạidiệnTânHiệpPhátcóýkiến
gìvềvụán.Trong lúcnghịán, trả lờiPV,
đạidiệncông tynàynóinếuđược tòa
hỏi thìsẽxingiảmánchobịcáo.Trước
khiphiêntòađượcmở,côngtyđãnộp
vănbảnđềnghịtòagiảmhìnhphạtcho
bịcáo,đượcthưkýtòakýnhậnrõràng.
Trước thông tinchủ tọakhôngbiếtgì
vềvănbảnđóvà trongsuốtphiên tòa
cũngkhôngnhắcgì đến, công tyvừa
nộp thêmmộtvănbảnkhácxingiảm
hìnhphạt chobị cáo.
Tiêu điểm
cho thằngMinh nó về với tôi mà”.
ChaMinh cố cười chào cảmơn các
LS mà ánh mắt buồn bã hằn trên
gươngmặt khắc khổ: “Trời ơi bảy
năm,biết tôi cóchờnổinókhông?”.
MộtLSanủi:“Ôngbàcốgắngđộng
viên emMinh, kêuoan làkhông có
giới hạn thời gian, mình có quyền
hyvọng”.
Minhbị dẫngiải raxe chởphạm,
người nhà bồng đứa con nhỏ bốn
tuổi chạy theoxin cho congặp cha.
Minhđượccảnhsátdẫngiải thương
tình cho ôm đứa nhỏmột phút. Từ
xa, tiếngcủabànộiđứanhỏvọng tới
tai nhiềuPV: “Cháu tôi còn đi học,
các anh đừng chụpnữa”...■
Góc nhìn
Pháp luật
&
Cuộc sống
“Cănbệnh cốhữu” của nhiều thẩmphánở cấp phúc
thẩm là nếubị cáo kháng cáo kêu oanmà chứngminhđược
bị cáo không oan thì bác kháng cáo và y án sơ thẩm chứ
không xem xét đến việc giảmán. Tuy nhiên, trong thực tiễn
xét xử cũng cómột vài thẩm phán khôngmắc“căn bệnh”
này, vẫn xem xét giảmán chobị cáo kháng cáo kêuoan nếu
có căn cứ.
Theo tôi, tòa cấpphúc thẩmphải xem xét việc giảm
án chobị cáodùbị cáo chỉ kháng cáo kêu oan trong các
trườnghợp sau: Thứ nhất, bị cáo có tình tiết giảmnhẹ chưa
được tòa cấp sơ thẩm xem xét. Hoặc sau khi phiên tòa sơ
thẩm kết thúc, bị cáohoặc gia đìnhbị cáo đã bồi thường
thiệt hại, khắc phục hậu quả... Thứhai, tòa cấpphúc thẩm
xét thấymức án của tòa cấp sơ thẩm làquá nghiêm khắc so
với tính chất, mức độ, hành vi phạm tội củabị cáo. Thứba,
tòa cấpphúc thẩmápdụng khung hìnhphạt nhẹ hơn trong
cùngmột điều luật đối với bị cáo.
Điều 10BLTTHShiện hành (xác định sự thật của vụán)
quy định:CQĐT, VKS và tòaánphải áp dụngmọi biện
pháp hợp pháp để xác định sự thật của vụ ánmột cách
khách quan, toàn diện vàđầy đủ, làm rõnhững chứng cứ
xác định có tội và chứng cứ xác định vô tội, những tình tiết
tăng nặng và những tình tiết giảm nhẹ tráchnhiệm hình sự
của bị can, bị cáo.
Từ nguyên tắc này, Điều241BLTTHS hiện hành (phạm
vi xét xử phúc thẩm) quy định: Tòa cấp phúc thẩm xem xét
nội dung kháng cáo, kháng nghị. Nếu xét thấy cần thiết thì
tòa cấp phúc thẩm có thể xem xét các phần khác không bị
kháng cáo, kháng nghị của bản án. Cũng từnguyên tắc
này và trên tinh thần có lợi cho bị cáo, khoản2Điều249
BLTTHS (sửa bản án sơ thẩm) quy định: Nếu có căn cứ,
tòa cấp phúc thẩm có thể giảm hình phạt hoặc áp dụng điều
khoảnBLHS về tội nhẹ hơn, chuyển sanghình phạt khác
thuộc loại nhẹ hơn; giữ nguyênmức hình phạt tù và cho
hưởng án treo cho cảnhữngbị cáo không kháng cáohoặc
không bị kháng cáo, kháng nghị. Khoản 3Điều249 quy
định: Trong trườnghợpVKS khángnghị hoặc người bị hại
kháng cáo yêu cầu tăng hìnhphạt hoặc ápdụngđiều khoản
BLHS về tội nặng hơnmànếu có căn cứ, tòa cấp phúc thẩm
vẫn có thể giảmhình phạt, ápdụng điều khoảnBLHS về tội
nhẹ hơn, chuyển sang hìnhphạt khác thuộc loại nhẹ hơn,
giữ nguyênmức hìnhphạt tù và cho hưởng án treo...
Như vậy, việc tòa cấpphúc thẩm cho rằngbị cáo chỉ
kháng cáo kêuoan, không kháng cáo yêu cầugiảm nhẹ
hìnhphạt nên quyết định không giảmhìnhphạt chobị
cáo, giữnguyênbản án sơ thẩm là trái quy định của pháp
luật. Đặc biệt, không hề có quy địnhnào chophép tòa cấp
phúc thẩmđược lập luậnnhư vậy trongbảnán. Kêu oan
là quyền củabị cáo, còn với nhiệm vụ xem xét toàn diện và
đầy đủđể xác định sự thật và trên tinh thần có lợi cho bị
cáo, tòa cấp phúc thẩm hoàn toàn có quyền giảmán cho bị
cáonếu có căn cứ.
ĐINHVĂNQUẾ
,
nguyênChánhTòaHình sự
TANDTối cao
Bịcáochỉkhángcáokêuoan,tòavẫncóquyềngiảmán
