9
THỨ SÁU
29-5-2015
&
Cuocsong
Luậtsư
TRƯƠNGXUÂNTÁM
,
PhóChủnhiệm
ĐoànLuậtsưtỉnhBàRịa-VũngTàu:
ĐạibiểuĐươnghiểusaivề
quyềnimlặng
CáchhiểucủaôngĐươngvềquyền im lặng tạibuổi
thảo luận chiều27-5 làkhôngđúngkhi cho rằng: “Ở
đâyphảihiểu làbịcáođượctựdokhaibáo,khôngbịép
cung,bứccung,nhụchình”.Trongkhiquyền im lặngvề
bảnchất làquyềncơbảncủaconngười, làquyềncủabị can tronggiaiđoạn
đầukhi chưacó luật sư. Khôngai hiểuđó là sự im lặng trong suốtquá trình
điều tranhưôngĐươngphân tích.
Chúng taphảiphânbiệthaivấnđềkhácnhau làquyền im lặngcủabị can
làquyềncủahọkhácvới“quyềnmởmồm”,nhưcáchnóicủaôngĐương.Luật
hóaquyền im lặng làchúng tađanghướng tớimộtnền tố tụnghoàn thiện
hơn,nó làxuhướngcủacácnướcchứkhôngphải“dung túngcho tộiphạm”
như cáchôngĐươngnói.Ýkiến của các lãnhđạo côngan các tỉnhkhông
hưởngứngquyền im lặng thì cũngdễhiểunhưngphân tích lập luậnnhư
ôngĐương làsaibảnchất.
Tôi hoàn toànđồng tìnhvới ýkiếncủacácđại biểu rằngnhiệmvụchứng
minhtộiphạm làcủacơquantiếnhànhtốtụng.Cònchúngtaphải tôntrọng
quyềncủabị can, bị cáovì lúcnàyhọchưaphải là tội phạm, chỉ bị hạnchế
mộtsốquyềnnhấtđịnhchứchưamấtquyềncôngdân.
Luậtsư
PHANTRUNGHOÀI
,
PhóChủtịch
LiênđoànLuậtsưViệtNam:
Dựthảohay,saolạicản?
Một sốýkiếnkhôngủnghộđưaquyền im lặngvà
ghi âm,ghihìnhphiênxửvàoBLTTHSvới lập luậnnó
viểnvông,xavời làquásai lầm.Cóýkiếncònsuydiễn
rằngquyđịnhquyền im lặng
làdiễnbiếnhòabình,
chống lạinhândân
thì tôi khônghiểunổi.Nóigì thì
nói chúng taphải sửađổi BLTTHS theohướngkhẳngđịnhnhữngnguyên
tắc tiếnbộmà cácnướcđã có từ lâu. Cánhân tôi cũngnhưban lãnhđạo
LiênđoànLuật sư cho rằngdự thảođưahai vấnđề trênvào làmột điểm
mới tiếnbộ, thểhiệnvănminhpháp lý rõ rệt.
Thựchiệnquyền im lặng là tôn trọngquyềnconngười,nângcaovị thếvà
chất lượngcủa luật sư tronghoạtđộngbàochữa, phùhợpvới tinh thầncải
cách tưpháp.Quyền im lặngcũnggắn liềnvới nguyên tắc suyđoánvô tội;
ngườibịbắt,bị tạmgiữ,bị can,bị cáocóquyềnchứkhôngphải cónghĩavụ
chứngminh làmìnhvôtộivànghĩavụchứngminhtộiphạmthuộcvềcáccơ
quantiếnhànhtốtụng.Quyền im lặng làmộtphươngtiệnquantrọngđểhạn
chếbứccung,nhụchình -nguyênnhândẫnđếnoan, sai trong tố tụnghình
sự.Nócòn làmộtyếutốbắtbuộccủanguyêntắctranhtụng, trongkhichúng
tađanghướngđến tăngcường tính tranh tụng. Dođóphải cụ thểhóanội
hàmkháiniệmquyền im lặngvàomộtsốđiều luậtchứkhôngchỉmộtđiều.
Ghi âm, ghi hìnhphiênxử là thểhiện sự côngkhai,minhbạch, cógìmà
phảingại.Thậmchícònphảiquyđịnhsựcómặtbắtbuộcngườibàochữavà
kiểmsátviênkhi lấy lờikhai,nếubảncungnàokhôngcóđủcácchữkýấythì
bịcoi làkhônghợp lệ.
LTS:
“Dựluậtmớidungtúngchotội
phạmkhiđưavàonhiềuđiềucólợi
chotộiphạm…”.Nhậnxétnàycủađại
biểuĐỗVănĐươngtạiphiênthảoluận
chiều27-5vềdựthảoBộluậtTốtụng
hìnhsự(sửađổi)khôngđượcnhiều
chuyêngiaphápluậtđồngthuận.
PhápLuậtTP.HCM
xingiớithiệumột
sốýkiếnphântíchđánglưuý.
Khôngcóchuyện
dungtúngcho
tộiphạm
Nếuchủtọaphiêntòagiỏi,cókinhnghiệmthìbịcáocógiảcâm,giảđiếc,
phiêntòavẫnđượctiếnhànhbìnhthường.
ĐINHVĂNQUẾ,
N
hữngngàyqua, theodựbáo
thời tiết thì Hà Nội vàmột
số tỉnhmiềnBắc đang phải
chịu một đợt nắng nóng. Vậy mà
trong phòng cómáy lạnh khi thảo
luậndự thảoBộ luậtTố tụnghìnhsự
(BLTTHS)cũng“nóng”khôngkém!
Mớichỉxungquanhmộtsốnộidung
màBansoạnthảoBLTTHSđưaranhư
quyền im lặng; việcghi âm, ghi hình
trong quá trình hỏi cung; về thủ tục
vào trạigiam tiếpxúcvớiphạmnhân
của luật sư; về cấp giấy chứng nhận
chongười bào chữa… cũng làm cho
nghị trường“nóng” rồi.
Quyềncủangười
phạm tội
Không phải đến khi các đại biểu
Quốchội (QH) thảo luậnvềcácvấn
đềmàBansoạn thảoBLTTHSđưara
mớicóýkiến tráichiềumà trongquá
trìnhsoạn thảo, tạicáchộinghịkhoa
học, cũng như khi lấy ý kiến các cơ
quanhữuquancũngđãcókhánhiều
ýkiếnđónggópvềdự thảoBLTTHS.
Tuynhiên,nhữngýkiếnđónggópđó
chỉ làýkiến“phảnbiện”xãhội, còn
tại kỳhọpQHnày, cácđại biểumới
chính thức cho ý kiến để ban soạn
thảo tiếp thu, chỉnhsửavàđưa rahội
trường “bấmnút”.
Có lẽ ban soạn thảomàVKSND
Tối cao chủ trì chưa có ai lại nghĩ
mình trìnhmộtdựán luật làđể“dung
túng” cho tội phạm!Mọi người, kể
cả các đại biểu của dân ngồi trong
hội trường “Diên Hồng” có thể có
ý kiến trái chiều nhưng mục đích
cũngchỉ làmchocông tácxâydựng
pháp luật củaQHngàymột tốt hơn.
Nhiệmvụcủacáccơquan tiếnhành
tố tụng không chỉ đấu tranh chống
tội phạmmà điềuquan trọnghơn là
phải thựchiệncácquyềnconngười,
quyền công dân, trong đó có quyền
củangười phạm tội.
nguyên Chánh tòa hình sự
TANDTối cao
Bảnchấtcủaquyền
im lặng
Đãcónhiềuýkiếnvềviệccónênquy
địnhquyềnimlặngtrongBLTTHShay
không, cònvề bản chất thì “im lặng”
đãlàquyềnconngườirồi.Phápluậtcó
thểghi nhậnhaykhôngghi nhậnchứ
khôngthểdùngphápluậtmàbắtngười
ta phải nói, phải khai ra nhữnggìmà
người takhôngmuốnnói.
BLTTHS hiện hành không quy
địnhquyền im lặngđối với người bị
bắt, bị can, bị cáo nhưng thực tế có
nhiều vụ án, người bị bắt, bị can, bị
cáo đã thực hiện quyền im lặng. Có
trườnghợp tạicơquanđiều trabịcan
khai nhận đầy đủ hành vi phạm tội
nhưng tạiphiên tòabịcáo lạigiảcâm,
giả điếc.Mới đây, ngày 21-1-2015,
TAND tỉnhBìnhThuậnđãphảihoãn
phiên tòavìngay tạiphầnkiểm tracăn
cước, bị cáo bỗng dưng ra dấu bị…
câm không trả lời được. Có ý kiến
cho rằngdo trìnhđộcủaHĐXXnên
những trường hợp có ghi trong luật
còn chưa làm đúng thì trường hợp
hiếm thếnày làmgì tòachẳngbó tay.
Thựctiễnxétxửcũngcónhiềutrường
hợptạiphiêntòabịcáo“giảcâm”nhưng
thẩmphánchủ tọaphiên tòađãbiếtáp
dụng các quyđịnh củaBLTTHSnên
phiên tòavẫnxét xửbình thường, chỉ
đếnkhichủtọaphiêntòahỏibịcáonói
lờisaucùngtrướckhiHĐXXvàonghị
án thì“tựnhiên”bịcáomớimởmiệng
“xin tòa tha thứ”.Nếuchủ tọagiỏi, có
kinhnghiệm thìbịcáocógiảcâm,giả
điếcvẫnđược tiếnhànhbình thường.
Bởivìngoài lờikhaicủabịcáocòncó
nhiều tài liệuchứngcứkhácđểchứng
minh tội phạm chứ không nhất thiết
phải căn cứ vào lời khai của bị cáo.
Nhưvậy,dùBLTTHScóquyđịnhhay
khôngquyđịnhquyềnimlặngthìcũng
khôngvì thếmàcho rằngquyđịnh là
“
dungtúngchotộiphạm”
hay
“quyền
im lặng làvônghĩa
”.
Quyđịnh làđểkhẳngđịnhmộtđiều
anhcóquyền im lặngđấy, anhcứ im
lặngchođếnkhicó luậtsư, là thểhiện
sựvănminhcủaxãhộiđốivớingười
phạmtội,cònnghĩavụchứngminhtội
phạmbaogiờcũng thuộcvềcơquan
tiếnhành tố tụng.Do từ trướcđếnnay
cánbộđiều tra, việnkiểm sát, tòa án
cứquen rằng lời khai nhận tội củabị
can, bị cáo làcái “bùahộmệnh”nên
sợchobịcan,bịcáocáiquyền im lặng
thì sẽgâykhókhănchocông tácđiều
tra, truy tố, xét xử.
Ghi âm, ghihình:Không
hề là“lạcquan tếu”
Nếu cách đây 40 nămmà nói đến
việcghiâm,ghihìnhkhihỏicung thì
người ta sẽnói là “nằmmơgiữaban
ngày”chứđừngnói là“lạcquan tếu”.
Còn ngày nay khimà xã hội đang ở
trong thời đại tinhọc, điềukiệnkinh
tế-xãhộicủanước tađãkháhơn trước
nhiều thìviệcghiâm,ghihình tạicác
buổihỏicungkhôngcógì làkhó.Hơn
nữa,ngaykhimàBLTTHSchưaquy
địnhphải “ghi âm, ghi hình” thìmột
sốphiên tòacơquan tiếnhành tố tụng
đãghi âm, ghihình toànbộdiễnbiến
phiên tòa từkhi khaimạcđếnkhi kết
thúc. Thực tế trong thời gianqua, có
nhiềuvụánVKSđãphảisửdụngbăng
hìnhđể“đấu tranh”vớibịcáovàđem
lại kết quảngoàimongđợi.
Đừng thần thánhhóaviệcghi âm,
ghihìnhnhưngcũngkhôngvì thếmà
chorằngghiâm,ghihình là“lạcquan
tếu”.Vấnđề làquyđịnhghi âm, ghi
hình trongBLTTHS thế nào, ai ghi
để bảođảm tínhkháchquan chứ cứ
quyđịnhphải ghi nhưngviệcghi đó
chỉ phục vụ cho những trường hợp
theoýmuốnchủquancủangười tiến
hành tố tụng hay người tham gia tố
tụng thìnócũngsẽkhôngcó tácdụng.
Quyđịnhviệc ghi âm, ghi hình là
nhằmmục đích “chống bức cung,
nhục hình” trong tố tụnghình sựvà
sử dụng trong trường hợp phải đấu
tranh với sự lật lọng, khai man của
người tham gia tố tụng chứ không
phải ghi âm, ghi hình rồi đểvàokho
lưu trữ, khi cần thì đem radùng làm
“phim tài liệu”.
s
(PL)-Ngày28-5,TANDTP.HCMđãxửsơ thẩm, tuyênphạt
HồHồngHoàngThủyhai năm sáu tháng tù, HồHoàngThủy
hai năm tù treovề tội sửdụngmạng Internet thựchiệnhànhvi
chiếmđoạt tài sản.
Hai bị cáo là anh em ruột, cùng là sinhviênmột trườngđại
học tại TP.HCM. HồHồngHoàngThủy ngoài lúc lên giảng
đường thìđi làm thêmbán thờigian tạimộtquáncàphêởquận
7. Trong thời gian làm việc, HồHồngHoàngThủy đã cài đặt
phầnmềmgiánđiệpArdamaxKeyloggervàohệ thốngmáy tính
cửa hàngvà lấy cắpđượcmật khẩu tài khoảnHomefreshmart
thuộcvíđiện tửcủachủcửahàng.Sauđó,bịcáosửdụngmạng
Internetchuyển tiềncủachủcửahàngquanhiềuvívà tàikhoản
khácnhauđể chiếmđoạt tổng cộnghơn17 triệuđồng.
Dùbiếtem làmviệcphiphápnhưngHồHoàngThủyvẫnđưa
CMNDnhặt được cho emmở tài khoảnngânhàngđể chuyển
tiền.Khi không thành công,HồHoàngThủy tiếp tục sửdụng
tài khoảnngânhàng riêngcủamìnhgiúpem rút tiềnđãchiếm
đoạt được.
ÁIMINH
Hai
anhem
bị cáo
đang
nghe
đạidiện
VKS
luận tội.
Ảnh:
A.MINH
Quyền im lặng làmộtphương tiệnquan trọngđểhạnchếbứccung,
nhụchình -nguyênnhândẫnđếnoansai trong tố tụnghìnhsự.
Trongảnh:ÔngNguyễnThanhChấn,ngườibịoansaiđãđược trả
tựdo.Ảnh:CTV
Sinhviêndùngphầnmềmgiánđiệptrộmtiền
