4
THỨHAI
1-6-2015
Nhanuoc-Congdan
QUỐCHỘINGHEBÁOCÁOGIÁMSÁTVỀOAN,SAI
Mổxẻcảbakhâuđiềutra,
truytố,xétxử
ĐâylàbáocáoquantrọngđểQuốchộicóthêmthôngtinlàmcăncứchothảoluận,gópýchoviệcsửađổi
cácluậtnềntảngcủatưpháphìnhsự.
NGHĨANHÂN
T
uần này, Quốc hội
(QH) sẽngheỦyban
Thường vụ QH báo
cáokếtquảgiámsátvề“tình
hình oan, sai trong việc áp
dụng pháp luật về hình sự,
tố tụng hình sự và việc bồi
thường thiệt hại cho người
bị oan trong hoạt động tố
tụng hình sự theo quy định
của pháp luật”.Đây là cuộc
giám sát đầu tiêncủaQHvề
chủ đề này.
Cuộc giám sát được thực
hiện ở TP.HCM và nhiều
tỉnh, thành rải đều Bắc-
Trung-Nam.Đối tượngkhảo
sát không chỉ là cơ quan
điều tra, kiểm sát, tòa án
các cấp mà còn cả các cơ
quan có thẩm quyền điều
tra ban đầu như kiểm lâm,
hải quan, biênphòng. Cuộc
giám sát này còn được gắn
kết với giám sát của63đoàn
đại biểu QH về cùng chủ
đề. Tất cả đã phác lên bức
tranh toàn cảnh những hạn
chế, yếu kém của cơ quan
tư pháp các cấp, cũng như
thách thứcphải vượt quađể
hướng tới một nền tư pháp
hiệu quả, tin cậy.
Trong báo cáo được gửi
tới cácđại biểuQH, ởphần
“tình hình oan, sai thuộc
trách nhiệm của cơ quan
điều tra” có một mục nhỏ
về tìnhhìnhbứccung, nhục
hình trong hoạt động điều
tra. Theo đó, trong ba năm
2011-2014, đoàn giám sát
nắm được 46 đơn tố cáo về
bức cung, nhục hình trong
hoạt độngđiều tra.Trong số
này, theobáocáocủacáccơ
quan tố tụng trungương thì
đã có 40 trường hợp được
xem xét giải quyết.
Trong sốvụđã giải quyết
này thì 26 vụ đã dẫn tới kết
quả phải khởi tố 40 cán bộ
cônganvềcác tộixâmphạm
hoạt động tưpháp, trongđó
12vụ/24bị canđủcấu thành
tộidùngnhụchình.Điểnhình
là vụ nhiều cán bộ công an
ởTuyHòa (PhúYên) dùng
nhụchình làmchết anhNgô
ThanhKiều; vụ cácđiều tra
viênCôngan tỉnhSócTrăng
dùngnhụchìnhépbảyngười
khai nhận làđồngphạmgiết
người trong một vụ mà họ
không hề liên quan…
Mổ xẻ hồ sơ các vụ án
điển hình này, đoàn giám
sát chỉ ra rằng bức cung,
nhục hình thường diễn ra
ngay sau khi bắt, tạm giữ
hoặc khi lấy lời khai mà
đối tượng không nhận tội.
Việc tốgiácbứccung, nhục
hìnhvà việc điều tra chứng
minhvới loại tội phạmnày
thường gặp khó khăn do
hành vi phạm tội xảy ra tại
địađiểm, bối cảnhđặcbiệt,
khép kín, chỉ có người lấy
lời khai và người bị tình
nghi phạm tội.Nhiều trường
hợp phải đợi khi ra tòa, bị
cáomới khai bị bức cung,
nhục hình hoặc khi có hậu
quả đặc biệt nghiêm trọng
là người bị tạm giữ chết,
có tố cáo gay gắt tới nhiều
cấp thì mới được chỉ đạo
xácminhvàphát hiệnđược
sai phạm.
Đoàn giám sát cho rằng
nhìn chung, việc giải quyết
các đơn tố cáo về bức cung,
nhụchình trongquá trìnhđiều
tracònchậm, ảnhhưởngđến
quyềnconngười,quyềncông
dân. Việc xử lý đối với cán
bộviphạmpháp luật cóbiểu
hiện nương nhẹ. Kể cả khi
đã đưa được số cán bộ công
an sai phạm ra pháp luật thì
kết quả điều tra, truy tố, xét
xửcũng thiếunghiêmminh,
chưa tương xứng với tính
chất, mức độ hành vi phạm
tội và hậuquả xảy ra.
Bức cung, nhục hình chỉ
làmột phần trongphát hiện
của đoàn giám sát. Nhiều
khía cạnh khác bao gồm cả
thực thi, áp dụng pháp luật
trên thực tế,hạnchếyếukém
củangười tiếnhành tố tụng,
lẫn bất cập trong quy định
hiệnhànhđãđượcphân tích,
mổxẻkhá toàndiện.Đây là
một báo cáo quan trọng để
QH có thêm thông tin làm
căn cứ cho thảo luận, góp
ý cho việc sửa đổi các luật
nền tảng của tư pháp hình
sự, như BLHS, BLTTHS,
LuậtTráchnhiệmbồi thường
củaNhànước, Pháp lệnhTổ
chức điều tra hình sự...
▲
Bốnvấnđề lớncủadựán
sânbayLongThành
Cũngtrongtuầnnày,QHsẽngheChínhphủbáocáovà
quyếtđịnhchủtrươngxâydựngcảnghàngkhôngquốctế
LongThành.ĐểcácđạibiểuQHcó thêm thông tin,hôm
nay (1-6), ViệnHàn lâm khoahọc xãhội Việt Nam sẽ tổ
chứcdiễnđàncôngkhai, toàncảnhvềdựánđồ sộnày.
TheoTSTrầnĐìnhThiên -Viện trưởngViệnKinh tếViệt
Nam,người thamgiatổchứcdiễnđàn,xungquanhdựán
cóquymôvốnđầu tưnhiều tỉ đônàyđangnổi lênbốn
vấnđề lớncầngiải đáp.
Thứnhất
, với tầmnhìn 20-30nămnữa củamột Việt
Namhộinhậpquốctếsâurộngthìcócầnmộtcảnghàng
không với tính chất nhưmột tổhợp côngnghiệpdịch
vụhàngkhông?
Thứhai
, nếunhucầuđó làcó thật thì sựcấpbách thế
nào?KhuvựcTânSơnNhấthiệntạicóđápứngkhông,hay
phảinơi khác?LongThànhcóphải là lựachọnphùhợp?
Với tầmnhìnxaấy thìmặtbằngcầnchuẩnbịbaonhiêu?
Thứba
làgiảibài toánvềhiệuquảpháttriển,hiệuquả
kinh tế, tài chính.Mộtdựánđồ sộnhưvậy thìNhànước
đầu tưởhạngmụcnào, tưnhân, nhàđầu tưnướcngoài
có thể thamgiaởhạngmụcnào?Phân tíchvềhiệuứng
lan tỏacủadựánvới khuvực ra sao?Ảnhhưởngcủadự
án tới nợ công?Những khó khănhiện tại củađất nước
nhưnợcôngđangởmứccao, trói buộc thếnào tới tầm
nhìn tương lai?
Thứ tư
, ngaycảkhi chứngminhchủ trươngxâydựng
cảng hàng khôngquốc tế LongThành là cần thiết thì
cũng cần thảo luận thấuđáo cácđiều kiệnđểđảmbảo
dự ánnày phát huy hiệuquả? Các kết cấuhạ tầng cần
gắnkếtvớidựán thếnào?Tương lai củasânbayTânSơn
Nhất ra sao, lộ trình thuhẹphoạt độngđể chuyển sang
LongThành thếnào?
“TrungươngĐảng vừa rồi đãquyết định chủ trương.
Song việc thảo luận, cọ sát giữa các bênủnghộ, phản
đối, kỳvọngvàhoàinghi vàodựánvẫnnênđượcmở ra,
bànchothấuđáo.Bởidùcóđồngývềchủtrươngthìvẫn
phảibàngiảiphápxem làm thếnào triểnkhaidựáncho
cóhiệuquả. Bởi nếukhông cógiải pháp thì chủ trương
cũngkhông thể triểnkhai được”-ôngThiênbình luận.
Vụdùngnhụchình làmchếtanhNgôThanhKiềuởTuyHòa (PhúYên) làmột trong
nhữngvụđiểnhìnhmàcánbộcônganphải rahầu tòa.Ảnh:CTV
CụctrưởngCụcHàngkhôngxinlỗiôngTrầnĐìnhBá
Vịcụctrưởngnêudoáplựccôngviệc,lạibịtổnthươngtrướcnhữngthôngtinkhôngđúngnênđãhànhđộngvộivã.
Ngày 31-5, ông Lại XuânThanh, Cục trưởngCục
Hàng khôngViệt Nam, cho biết đã gửi thư xin lỗi ông
TrầnĐìnhBá vì đã đề cập đến vấn đề học vị tiến sĩ
trong phản hồi của BộGTVT sau việc ôngBá tố phối
cảnh sân bay LongThành “đạo” sân bay nước ngoài.
ÔngThanh nói rất lấy làm tiếc về những gì đã xảy
ra. “Đó là hành động không nên có giữa các nhà khoa
học khi chúng ta đều cùng chungmối quan tâm, cùng
đề cao giá trị của lòng chân thành và sự tương kính lẫn
nhau về học vấn. Vì áp lực công việc, vì phản ứng thiếu
kiềm chế khi nhất thời cảm thấy cơ quan, bản thân bị
tổn thương trước những thông tin không chính xác của
dư luận, tôi đã hành độngmột cách vội vã…” - thư viết.
Theo thư nêu: “Khi thammưu cho lãnh đạo yêu cầu xác
minh bằng tiến sĩ của ông, tôi chỉmuốnmọi người không
bị tác độngmạnh của thông tin (vốn là nhầm lẫnnhư
chính ôngxác nhận) dẫn đếnmọi người hiểu sai. Tôi đã
không lường tới hậu quả lớn hơn rất nhiều là hành động
đó đã vi phạm nguyên tắc doBộ trưởngĐinhLaThăng đề
ra là phải lắng nghemọi phản biệnmột cáchvôđiều kiện,
dù người phản biện là ai, làm gì, với động cơgì. Nguyên
tắc đó đã giúp ngànhgiao thông chúng tôi có thể nhanh
chóngđiều chỉnh chính sách, kế hoạch, thời gian, nguồn
lực, nhân sự…nhằm đápứng tốt nhất nhu cầu của xã hội,
nguyện vọng chính đáng của người dân.Vậymà chỉ bằng
một hành động bột phát thiếu cân nhắc, tôi đã làm tổn
thương không chỉ cá nhânôngmà còn làm tổn thương cả
với ngànhmình...Vì thế, tôi quyết địnhvới tất cả sựbình
tĩnhvà cầu thị, viết thư gửi tới ôngkèm theo lời xin lỗi
chân thành. Tôi hyvọng sựviệc khép lại ởđây”.
Trước đó ngày 26-5, Thứ trưởngBộGTVTPhạm
QuýTiêu đề nghị BộGD&ĐT xem xét thẩm tra, cung
cấp thông tin công khai về độ chính xác của học vị tiến
sĩ của ôngBá. Chiều tối 31-5, ôngThanh cho biết ông
không ký công văn đề xuất nhưngCụcHàng không
Việt Nam là cơ quan thammưu cho lãnh đạoBộGTVT
nên ông nhận thấy cần phải xin lỗi. “Ngoài ra, tôi cũng
nhận thấy việc chỉ trích bằng cấp của ôngBá là không
nên” - ôngThanh nói.
VIẾTLONG
