8
THỨNĂM
1-10-2015
P
hap luat
Tiêuđiểm
Cáichếtkỳ lạ
Theođoàngiámsátliênngành,khôngcócơsởkếtluận
nămngườidânởTuyênQuanggiếtngườihaycốýgây
thươngtíchnhưquykếtcủaCQĐT,VKS…
VỤ“BỊBẮTVÌLÁĐƠNNẶCDANH”
Buộctộinào
cũngkhông
cócơsở!
CHÂNLUẬN
N
hư
PhápLuật TP.HCM
đã
thông tin, tháng 7-2012,
ông Đặng Văn Cường
(ngụ xã Bằng Cốc, Hàm Yên,
TuyênQuang) chết tại nhà không
rõ nguyên nhân. Hai tháng sau,
từ một lá đơn tố giác nặc danh,
nămngười dânđịa phương làBàn
Văn Thái, Bàn Văn Tiếp, Đặng
Văn Quang, Đặng Văn Tuyên,
Đặng Việt Sơn đã bị Công an
huyện HàmYên bắt, khởi tố về
tội giết người rồi chuyển vụ án
lên Công an tỉnh Tuyên Quang.
Sau 14 phiên xử không kết tội
được, tháng 3-2015, CQĐTCông
an tỉnh Tuyên Quang đã chuyển
sang khởi tố năm người dân về
tội cố ý gây thương tích và ba
ngày sau hoàn tất kết luận điều
tra về tội này. Tiếp đó, VKSND
tỉnh Tuyên Quang ra quyết định
đình chỉ vụ án, đình chỉ điều tra
bị can đối với năm người dân này
với lý do vợ nạn nhân rút đơn yêu
cầu khởi tố.
Giết người: Chưa có
cơ sở kết luận
Từngày12đến14-8-2015, đoàn
giám sát liên ngành về việc tuân
thủ pháp luật của các cơ quan, tổ
chức (thuộc Ủy ban Trung ương
MTTQ Việt Nam, Bộ Tư pháp,
Thanh tra Chính phủ, Liên đoàn
Luật sư Việt Nam, Hội Luật gia
Việt Nam) đã làm việc với các cơ
quan tố tụng tỉnh Tuyên Quang
và huyệnHàmYên về vụ án này.
Mới đây, đoàn giám sát đã có
báo cáo kết quả giám sát. Theo
đó, qua xem xét các báo cáo
của Công an tỉnh Tuyên Quang,
VKSND tỉnhTuyênQuang, Công
anhuyệnHàmYên,VKSNDhuyện
HàmYên cùng các tài liệu trong
hồ sơ vụ án, đoàn giám sát thấy
rằng ngoài những lời khai nhận
tội còn một số điểm mâu thuẫn
của năm bị can, không có bất cứ
tài liệu nào khác chứng minh ai
cắt tay nạn nhân, ai cầm túi nylon
hứngmáu… nhưCQĐT, VKS đã
mô tả hành vi phạm tội.
Theođoàngiám sát, việcCQĐT
Công an tỉnh,VKS tỉnh căn cứvào
lời nhận tội mâu thuẫn của các bị
CácôngThái,Quang,Sơn,Tiếp,Tuyên
(từ tráiqua)
trongbuổi làmviệcvớiđoàngiámsát
liênngành tại trụsởLiênđoànLuậtsưViệtNamngày19-7-2015.Ảnh:C.LUẬN
ViệcCQĐTcôngantỉnh,
VKStỉnhcăncứduynhất
lờinhậntộimâuthuẫncủa
cácbịcanđểbuộctộihọ là
chưađúngquyđịnh.
Nămđềnghịcủa
đoàngiámsát
-Đềnghị BộCônganchỉ đạoCông
an tỉnhTuyênQuang, Cônganhuyện
HàmYên rút kinhnghiệm, kiểmđiểm
thiếusót,viphạmtrongviệcthuthập,
niêmphong, nhậndạng, truynguyên
vật chứng, thực hiện nghiêm chỉnh
hơnnữa việcđảmbảobắt buộcphải
cóngườibàochữa là luậtsưtheoĐiều
57BLTTHSđểđảmbảoquyền, lợi ích
hợpphápcủabị can, bị cáo.
- Đề nghị VKSND Tối cao chỉ đạo
VKSND tỉnhTuyênQuang vàVKSND
huyệnHàmYênrútkinhnghiệm,kiểm
điểmthiếusót,viphạmtrongviệckiểm
sátđiều tra.
-ĐềnghịTANDTốicaochỉđạoTAND
tỉnhTuyênQuangrútkinhnghiệm,thực
hiệnnghiêmchỉnhquyđịnhvềsố lần
trảhồ sơđiều trabổ sung.
- Đềnghị BộTưpháp, Hội Luật gia
ViệtNam, LiênđoànLuật sưViệtNam
cóýkiếnchỉđạocáccơquantrựcthuộc
tại TuyênQuangquán triệt các thành
viên tíchcực thamgiahoạtđộngbào
chữa trong trườnghợpbắtbuộcphải
cóngười bàochữa.
-ĐềnghịCônganxãBằngCốc,Công
anhuyệnHàmYêncóbiệnphápđảm
bảoanninh, trậttựtạiđịaphương,chủ
động, tíchcựctuyêntruyềnpháp luật,
giải đáp thắcmắc đểổnđịnh tâm lý,
nângcaonhậnthứcchongườidântại
địaphương.
can để buộc tội họ là chưa đúng
với khoản 2 Điều 172 BLTTHS:
“Lời nhận tội của bị can, bị cáo
chỉ có thể được coi là chứng cứ,
nếuphùhợpvới cácchứngcứkhác
của vụ án. Không được dùng lời
nhận tội của bị can, bị cáo làm
chứng cứ duy nhất để kết tội”.
Ngày 12-8-2015, làm việc với
đoàn giám sát, đại
diệnTANDtỉnhTuyên
Quangkhẳngđịnh tài
liệu, chứng cứ trong
hồsơvụáncònnhiều
mâu thuẫn, chưa đủ
cơ sở kết luận năm
bị can phạm tội giết
người theo Điều 93 BLHS. Tại
các phiên xử, năm người dân này
đều phản cung, không thừa nhận
hành vi phạm tội như cáo trạng
truy tố, cho rằng lời nhận tội tại
CQĐT là do bị điều tra viênmớm
cung, ép cung, bức cung.
Cùng ngày, làm việc với đoàn
giám sát, đại diện Công an tỉnh
TuyênQuang cũng thừa nhận sau
nhiều lần điều tra bổ sung đến lần
thứ năm, căn cứ vào kết quả điều
tra xác định chưa có cơ sở vững
chắc kết luận năm bị can phạm
tội giết người.
Cố ý gây thương tích:
Cũng không có cơ sở
Theo đại diện Công an tỉnh
Tuyên Quang, đã đủ cơ sở xác
định các bị can phạm tội cố ý gây
thương tích với tỉ lệ tổn hại sức
khỏe khoảng6%. Các thương tích
trên trán nạn nhân do các bị can
thực hiện vào đêm tối. Có người
dùng gậy, có người dùng tay chân
đánhnạnnhânnênkhôngxácđịnh
được ai đánh vào đâu.
Theo đoàn giám sát, các bản
cung và tường trình của năm bị
can còn nhiều mâu thuẫn. Mặt
khác, không có nhân chứng trực
tiếp nào chứng kiến
việc các bị can gây
thương tích cho nạn
nhân. Ngoài ra, kết
luận giám định của
PhòngKỹ thuật hình
sựCông an tỉnh nêu
tỉ lệ tổnhại sứckhỏe
củanạnnhân tổngcộng6% làmang
tính chất nhận định nếu nạn nhân
còn sống, để lại sẹo, trong khi
nạn nhân đã chết. Hơn nữa, một
kết luận giám định khác sau đó
vào tháng 6-2013 củaViệnKhoa
học hình sựBộCông an cho biết
không có cơ sở xác địnhmức độ
tổn hại sức khỏe của nạn nhân.
Từđó, đoàngiám sát nhậnđịnh:
Việc CQĐT công an tỉnh chuyển
sang khởi tố vụ án, khởi tố các bị
can về tội cố ý gây thương tích
theo khoản 1 Điều 104 BLHS
(sau 14 phiên xử không kết tội
được họ về tội giết người - NV)
là không có cơ sở.
Nhiều sai sót khác
Báo cáo của đoàngiám sát nhận
định trong quá trình giải quyết vụ
án, cáccơquan tố tụngđịaphương
còn mắc nhiều sai sót khác.
Cụ thể, nhận thức và đánh giá
chứngcứcủacánbộđiều tra, kiểm
sát viên chưa đầy đủ, toàn diện
dẫn đến nhiều vi phạm, yếu kém
trong quá trình điều tra, kiểm sát.
Chẳng hạn, theo khoản 2Điều 57
BLTTHS, trường hợp của năm bị
can phải có người bào chữa kịp
thời, nhanh chóng nhưng trong
tổng số 44 bản cung mà CQĐT
đã tiến hành với năm bị can, chỉ
có tám bản cung có sự tham gia
của… trợ giúp viên pháp lý. Khi
TAND,VKS tỉnh yêu cầu, CQĐT
mới làm thủ tục đề nghị đoàn luật
sư tỉnhcử luật sưbàochữachỉ định
cho năm bị can. Tuy vậy, trong số
35 bản cung sau đó thì chỉ có 17
bản cung có sự tham gia của luật
sư, một bản cung có sự tham gia
của đại diện hợp pháp của bị can
ĐặngVănTuyên. Như vậy, đã có
tổng cộng 54 bản cung trong hồ
sơ vụ án giết người không có sự
tham gia của luật sư nên không
có giá trị pháp lý.
Trongvụ án,VKS tỉnh trả hồ sơ
hai lần, TAND tỉnhTuyênQuang
trả hồ sơ ba lần yêu cầu điều tra
bổ sung. Theođoàngiám sát, việc
TAND tỉnh trảhồ sơba lần làvượt
quá số lần tòa được trả hồ sơ yêu
cầu điều tra bổ sung theo khoản 2
Điều 121BLTTHS. Điều này thể
hiện sự cẩn trọng củaTAND tỉnh
trongviệc xét xửvụ ánnhưnghậu
quả của việc trả hồ sơ nhiều lần
làm cho các bị cáo bị kéo dài thời
gian tạm giam một cách không
thỏa đáng.
s
Theo hồ sơ, tối 14-7-2012, vợ ông Đặng Văn Cường tỉnh dậy không
thấy chồng đâu nên nghĩ chồng ra coi ao cá (cách nhà khoảng 700m).
17 giờ hôm sau, ông Cườngmới về nhà, tắm ở bể nước. Vợ ông Cường
hỏi: “Đi đâu giờ nàymới về?” thì ông Cường trả lời “Đánh nhau” rồi nhờ
vợ lấyquần áo thay.
VợôngCường sauđóđi tìm con, lúc vềnhà thì thấyôngCườngđãvào
giườngngủ.BàgọiôngCườngdậyăncơm thìôngCườngnóibà trộnnước
sôi đểnguội vào chén cơm. ÔngCườngngồi trêngiườngăn,một lúc sau
ói ra hết. Thấy chồngmệt, vợ ôngbảo ông ra trạm xá xã xin thuốc. Ông
Cườngkhôngnóigì, tiếp tụcnằmngủ.Đếnkhoảng2giờngày16-7-2012,
vợôngCườngphát hiệnôngđã chết.
Kiểm tra thi thểôngCường, giađình thấycóvết cắt ởhai cổ tayvàmột
sốvết thươngở tránnênyêucầucôngan làm rõ.Theokết luậngiámđịnh
của PhòngKỹ thuật hình sựCông an tỉnhTuyênQuang, nguyênnhân tử
vong củanạnnhân làdo“suyhôhấp, suy tuầnhoàndo tổn thươngviêm
phổi kẽ, phù, xuất tiết, bí tắcđườnghôhấp, tổn thương thiếumáucơ tim”.
Phầnđầu tử thi củanạnnhâncódấuhiệu tổn thương, cácvết thương trên
thi thểđều rấtnhẹ, nông,máumất khôngnhiềuvàkhôngphải lànguyên
nhân trực tiếpgây suyhôhấp, tuầnhoàndẫnđếnviệcnạnnhân tửvong.
Một thángsau,CônganhuyệnHàmYênnhậnđượcmột láđơnnặcdanh
của “một công dân xã Bằng Cốc” tố năm ông Thái, Tiếp, Quang, Tuyên,
Sơn gây ra cái chết của ông Cường. Ngày 22-8-2012, cha ruột và cha vợ
củaôngCườngviết đơn yêu cầuCônganhuyệnHàmYên làm sáng tỏvụ
án. Ngày 11-9-2012, cha ruột ông Cường viết "đơn khởi kiện" ông Thái,
cho rằng “vì mâu thuẫn đất đai nên ông Thái đã dọa sẽ giết anh Cường
bằng thuốc sâu”. Cùngngày, vợôngCường cũng viết đơn yêu cầuCông
anhuyệnHàmYên vào cuộc.
Dù không có chứng cứgì khácnhưngngày 16-9-2012, Công anhuyện
HàmYênvẫn triệu tập, bắt cácôngThái, Tiếp, Quang, Tuyên, Sơn, khởi tố
họ về tội giết người...
