11
THỨBẢY
16-1-2016
CHÂNLUẬN
B
ộ trưởngBộKH&ĐT
BùiQuangVinhkhông
chỉ làngườiquyết liệt,
nói thẳng, nói thật về thực
trạng kinh tế và những lĩnh
vực liênquan của đất nước,
mà còn là người quyết liệt
ngay cả trong những định
hướng đổi mới.
Pháp Luật TP.HCM
đã
có cuộc trao đổi với ông về
những trăn trởkhi chẳngcòn
bao lâu nữa ông sẽ rời chức
vụbộ trưởngBộKH&ĐTmà
công cuộc đổi mới vẫn còn
nhiềuđiềudang dở.
Trăn trởđất nước
phát triểnchậm
.
Phóng viên:
Thưa Bộ
trưởng, gần đây hai từ“hội
nhập”đượcnhắcđếnrấtnhiều
nhưngđểhộinhập thànhcông
hẳnnhiênsẽkhôngchỉđến từ
ngườidânvàdoanhnghiệp?
+ Bộ trưởng
Bùi Quang
Vinh
:BộKH&ĐTđang trình
Chínhphủđềán thành lậpcác
trung tâm ươmmầm doanh
nghiệp,hỗ trợsáng tạođể thu
hút sáng tạo, nhất là từ giới
trẻ. Bởi trên thực tế nhiều ý
tưởng đang bị thui chột vì
không có nơi khuyếnkhích,
đỡ đầu. Đồng thời, cũng sẽ
có chính sách đầu tư mạo
hiểm để khuyến khích tinh
thầnphát triểndoanhnghiệp.
Tuy nhiên, một mình Bộ
KH&ĐT hay cá nhân tôi
không thể làmhết đượcmọi
việc. Tôi rất trăn trởvề điều
này.Nhiệmkỳ tới, tôimong
có nhiều lãnh đạo quan tâm
hơntớidoanhnghiệp,vìdoanh
nghiệp là tương laiđấtnước.
. Như vậy thì
cần rất nhiều sự
đổimới, sáng tạo
trong việc hoạch
địnhchínhsách.Bộ
trưởng cóđồng ý
vớiđiềuđókhông?
+ Việc hoạch
định, xây dựng
chính sách, chiến
lượcchođấtnước
làmột công việc
cực kỳ hệ trọng
nên đòi hỏi tư duy đổi mới
phảihiệnhữuvàcậpnhật liên
tục. Tôi cho rằngViệt Nam
không thểcứmãi “mộtmình
một đường”,mà phải đi con
đường chung nhân loại.
Muốn vậy, chúng ta phải
biết nhân loại đang làm gì,
cácquốcgiaphát triểnđã làm
gì để thăng tiếnmỗi ngàyvà
vị trí thực của chúng ta trên
lộ trình phát triển ấy. Điều
quan trọngnhất là tâmhuyết
với đất nước.Mỗi người, kể
cả lãnhđạo, phải trăn trở tại
saonướcmìnhcònphát triển
chậm thế, tại sao người dân
ca thánnhiều thế.Sự trăn trở
ấymớisảnsinhrađượcchiến
lược tốt, chính sách tốt.
Cáimới thì luônbị
phảnđối
.
Bộ trưởng được nhiều
ngườicangợivì tinh thầnđổi
mới, ngay cả trên diễn đàn
Quốc hội. Vậy cá nhân ông
cóbị sứcépvì tinh thầnnày?
+Vềcơbản tôikhôngchịu
nhiều sứcép lắm, vì cạnh tôi
có nhiều lãnh đạo cấp cao
ủng hộ và khuyến khích sự
đổimớinày.Tôi
nghĩnếuđổimới
đượckiểmchứng
là thực sựcó lợi
chodân tộc, cho
đất nước thì sẽ
được ủng hộ.
Chúng ta cần
phải suy nghĩ
khácđi:Đổimới
làphải thựchiện
nhữngcôngviệc
khônggiốngvới
hiện tại và ý thức rằng: Cái
mới thì luônbịphảnđối.Đổi
mới thìkhông thể tránhđược
việc đụng chạm lợi ích của
từngngành, từngcánhân.Đổi
mớimàkhôngbịphảnứng thì
khôngphải làđổimới.Vìkhi
đổimới,minhbạch thìnhiều
người không thể lợi dụngđể
tư lợi, nênhọphảiphảnứng.
Tuyvậy, cóngườibanđầu
chưahiểu thìphảnứngquyết
liệt, như vấn đề đầu tư công
nhưng giờ thì thấy tốt. Hơn
nữa, muốn đổi mới thì bản
thân mình vượt qua chính
mìnhmới làm được.
. Nhưng việc từ bỏ lợi ích
nhóm, lợi ích ngành, lợi ích
cục bộ… là không thể một
sớmmột chiều. Chẳng hạn
những điều kiện kinh doanh
vẫn được “đẻ” ra sau khi
Luật Doanh nghiệp có hiệu
lực, thưaBộ trưởng?
+ Đây là một quá trình,
không thể một quyết định
trong luậtmàdỡbỏđược tất
cả.Bởi cơchếxin-chođãăn
sâu bám rễ trong đầu nhiều
cán bộ.
Luật đã quy định chỉ có
từ nghị định của Chính phủ
trở lên mới có thể hạn chế
quyềnkinhdoanhcủangười
dânvàdoanhnghiệp.Nhưng
tôi thấynhiềugiấyphépcon
làm trái tinh thầnnày.Nhiều
thông tư của các bộ, ngành
vẫnđượcbanhànhđểápđặt
cácđiềukiệnkinhdoanh.Do
đó, cái nào mang tính cấm
đoán quyền của người dân,
trái luật thì phải hạn chế và
tiến tới bỏ hẳn.
Từ năm 2016 sẽ có tổng
rà soát nhữngđiềukiệnkinh
doanhđược“đẻ thêm”đểbáo
cáoChính phủ.
Thị trườngđấtđai
đang rấtméomó
dochưaphân tách
đượcquyền
.Chắchẳnôngcórấtnhiều
trăn trởkhimôi trườngkinh
doanhcũngnhưnhữngđịnh
hướng phát triển kinh tế khi
nghĩ về 30 nămđổimới?
+30nămđổimớivừaqua,
chúng ta có nhiều thành tựu
nhưngcómộtthànhtựuxuyên
suốt,nguyênnhânmọinguyên
nhânđó là chúng ta đổimới
được từmột nền kinh tế kế
hoạchhóa tập trungsangnền
kinh tế thị trườngđịnhhướng
xã hội chủ nghĩa (XHCN).
Nhưngsau30năm,dưđịavà
các tácđộngphát triểnđãdần
cạnđi.Chúng tađãchững lại
BỘTRƯỞNGBÙIQUANGVINH:
Kinhtếthịtrườnglà
tinhhoanhânloại
“Thểchếvàconngườilàhainhântốquyếtđịnhchopháttriểnđấtnước”-BộtrưởngBộKH&ĐTBùiQuangVinh.
Bộ trưởngBùiQuangVinh:“Kinh tế thị trường là tinhhoanhân loại”.
Kinhte
Lúcnàotôicũngsoi
mìnhxem làmđược
gìkhông,cóxarời
mụctiêukhông,có
lúcnàochỉ locho
mìnhhaykhông…?
Nhìn lạitôicảmthấy
tựhàovì làmđược
điềumìnhmuốn.
Đáng lẽtacòncóthể làmtốt
hơnthế
Việt Namđã đi nhữngbước đi rất lớn. Tuy nhiên, đó
là chúng ta so với chúng ta, còn so với các quốc gia có
cùngđiều kiện thìmới thấy ta tụt hậu sovới họ. Chúng
ta khônghài lòng vềđiềunày, vì đáng lẽ ta còn có thể
làm tốthơn thế.
Trong cuộcđuahiệnnay, không thểnghĩ là chúng ta
đã hơn ta trongquá khứmà lấy làmbằng lòng. Nhiều
nướcbêncạnhđangchạynhanhhơnmình.
trong vài năm vừa qua, nếu
khôngcẩn thậncó thểcònđi
xuống và nguy cơ tụt hậu là
không thể tránhkhỏi.
Theo tôi, vấnđề sống còn
và căn cơ nhất là chúng ta
phải tiếp tục thayđổivàhoàn
thiện thểchếkinh tếbằngviệc
xây dựng những nhân tố thị
trườngđầyđủhơn.Chúng ta
mới chớm chân vào kinh tế
thị trườngvàchưaxâydựng
được các nhân tố thị trường
nền tảng.
Đất đai là thí dụ.Chúng ta
cứ tưởngđấtđai là thị trường
nhưng thực ra không có thị
trường, hay đúng hơn là thị
trường đất đai đang rất méo
mó do chưa phân tách được
quyền sử dụng và quyền sở
hữu.Nhìnrộnghơn,việcphân
bổ nguồn lực của đất nước
thường chỉ theohành chính,
chưa theo thị trường. Theo
thị trường là cứ anh nào sử
dụng hiệu quả vốn, đất đai,
tài nguyên… thì được tiếp
cận. Chúng ta có cơ chếnày
chưa?Chưa.
Hoặc nói đến thị trường
lao động. Chúng ta phải
hiểu rằng nếu là thị trường
thì lao động, kể cả bộ máy
công quyền, doanh nghiệp
nhà nước, doanh nghiệp tư
nhân… nếu anh làm tốt thì
đượcsửdụngvàđãingộcao;
nếukhôngđápứngđượcyêu
cầu thìphảibị sa thải.Nhưng
chúng ta nhận vào thì dễ, sa
thải lại rất khó.
Từ đó, tôi cho rằng Việt
Nam cần phải hoàn thiện
thể chế kinh tế thị trường vì
kinh tế thị trường là tinhhoa
nhân loại.
.Vậy theoBộ trưởng,đâu là
yếu tố thenchốt đểđất nước
phát triển bền vững?
+Thể chếvà conngười là
hai nhân tố quyết định cho
phát triểnđấtnước.Phảichọn
được những người tài năng,
tâmhuyếtnhất,cótráchnhiệm
nhấtđể lãnhđạođấtnướcnày.
Những người như vậy phải
được trọngdụng trong tất cả
tầngnấc của xã hội.
Nhiều quốc gia không có
tàinguyênnhưnghọcoinhân
tố con người là năng lượng
vô cùng lớn lao để quốc gia
đó phát triểnvà họđã thành
công. Những con người tài
năng, tâm huyết, có trách
nhiệm chắc chắn sẽ cho ra
đời thể chế tốt.
Việt Nam cần phát triển
thôngquanhững thểchếphù
hợpnhất với thếgiới vàđiều
kiện hoàn cảnh chúng ta, để
khơidậy tất cả tiềmnăng thế
mạnh củamình, khơi dậy trí
tuệ ngườiViệt.
Tráchnhiệmvới
đất nướcphải được
đặt lên trên
.Bộ trưởng trải quanhiều
chức vụ, có nhiều năm gắn
bó với với cộngđồngdoanh
nghiệp, địaphương... Trong
suốt thời gianđó,Bộ trưởng
trăn trở điều gì nhất và kỷ
niệmnào đángnhớnhất
?
+Nhiềukỷniệm lắm. Tôi
làm lãnh đạo sớm, chưa tới
30 tuổiđã lãnhđạomộtdoanh
nghiệpnôngnghiệp lớn, sau
đó làm lãnh đạo ở nhiều vị
trí khác nhau. Kỷ niệm lớn
nhất là những năm công tác
tại Lào Cai, khi đó tôi dốc
toàn bộ sức lực, trí tuệ để
cùngvới tập thểởđóđưamột
tỉnhbị tànpháhoàn toàn sau
chiến tranh thànhđiểm sáng
ởTâyBắc.
Tôi cũng xúc động khi
trở về thì người dân, doanh
nghiệp, cánbộởLàoCaivẫn
đón chào tôi nhưmột người
yêu quý nhất. Khi làmởBộ
KH&ĐT cũngvậy, tôi được
làm việc với một tập thể rất
trí tuệ.Anhemđãđồng lòng,
đã sát cánh cùng bộ trưởng
để đổimới.
. Ông là bộ trưởng được
báochívàngườidânyêumến.
Nhưngnhiều tư tưởngđộtphá
mà ông đưa ra trong nhiệm
kỳcủamìnhgặpkhông ítkhó
khăn và vẫn còn dangdở?
+Tôinghĩrằng tráchnhiệm
vớiđấtnước,vớidân tộcphải
được đặt lên trên lợi ích của
bản thân, của ngành mình.
Nếu lúcnàocũngnghĩ tớivà
vunvénchoquyền lợingành
mình thìkhócó thể thựchiện
được đổi mới. Tôi luôn tâm
niệmnhư thế.
Không ít vấn đề đổi mới
còn dang dở. Có điều đổi
mới là việc lâu dài, không
thể giải quyết ngay trong
một nhiệm kỳ. Tôi không
dám chắc nhiệm kỳ sau thế
nào, vì không còn làm nữa.
Nhưng tôi tin lãnh đạo cấp
cao sẽ chọn được những
người tiếp tục giương cao
ngọn cờ đổi mới.
Tôi hyvọngnhiệmkỳ sau
sẽ tiếp tụcđổimới. Cònbây
giờchỉcómộtđiềuchắcchắn
là tôi sẽ nghỉ hưu!
.XincámơnBộ trưởng.
▲
