8
Pháp luật & Cuộc sống
Tiêu điểm
CHÂNLUẬN
T
raođổivới
PhápLuậtTP.HCM
,
Phó Chánh án TAND Tối cao
TốngAnhHàochobiết:BLTTDS
2015 có nhiều sửa đổi, bổ sung để
khắc phục bất cập trong thực tiễn
thi hành BLTTDS 2004, đảm bảo
phùhợpvới LuậtTrọng tài thương
mại, các điều ước quốc tếmàViệt
Nam là thànhviên, đặcbiệt làCông
ướcNewYork năm 1958 (về công
nhận và cho thi hành phán quyết
của trọng tàinướcngoài (TTNN))...
PhánquyếtcủaTTNNđượctòaán
ViệtNamcôngnhậnvàchothi
hànhtạiViệtNamcógiátrịnhư
phánquyếtcủatòaánViệtNam
đãcóhiệu lựcpháp luật.
Nên theo thông lệ quốc tế
Conmắt của cả thếgiới đangnhìn
vàoViệtNamxemphánquyếtcủaTTNN
sẽđượcthựchiệnthếnào, liệurằngtòa
ánViệtNamcó thể trở thànhcơquan
tài pháncôngminhhaykhông.Đãcó
nhữngvụviệckhiếngiớitrọngtàiquốc
tế tỏ raquanngại.ViệtNamnên theo
thông lệquốc tế trongvấnđềnày.
Ông
ARTHURAPPLETON
,
chuyêngiaquốc tếvề trọng tài vàhòagiải
Thayđổi tâm lý“muốnđượcnhậnhơnphải trả”
Tôn trọngphán
quyết của trọng
tàinướcngoài
BLTTDS2015(cóhiệulựctừngày1-7-2016)cónhiềuđiểm
phùhợpvớitiếntrìnhhộinhậpquốctếsâurộngcủanước
ta,điểnhìnhlàquyđịnhkháchitiếtvềviệccôngnhận,cho
thihànhphánquyếtcủatrọngtàinướcngoàitạiViệtNam.
Theomộtnghiêncứucủa tácgiảĐặngTrungHà (Vụ
Pháp luật quốc tế, BộTưpháp), trong việc thi hành án
(THA) dân sựnước ngoài tại Việt Nam, bênđượcTHA
thường là người nước ngoài hoặc pháp nhân nước
ngoài; cònbênphảiTHA thường làcôngdânViệtNam
hoặcphápnhânViệtNam. Cũngcó trườnghợpngược
lại, song rấthãnhữu.
Yêu cầuTHA dân sự nước ngoài thường liên quan
đến tài sản, trongđónhiều trườnghợpbênphảiTHAở
trongnướcphảichuyển tiền, tài sảnchobênđượcTHA
ởnướcngoài.Dùpháp luậtnướctađãcóquyđịnh,song
nhận thức của các cơquannhànước, cánbộ thực thi
pháp luật, đặcbiệt củanhiềungười dânkhông thống
nhất. Nhiềungười cho rằngnếuNhà nước chophép
(thậmchí cưỡngchế) chuyển tiềncủacôngdân, pháp
nhânViệtNam ranướcngoài đểTHA là chỉ nhằmbảo
vệquyền lợi củaphíanướcngoàimàkhôngchúýbảo
vệ quyền lợi của côngdân, pháp nhânViệt Nam. Do
bị ảnhhưởngbởi tư tưởngbaocấpnên lâunaynhiều
người vẫn quen với tâm lýmuốn được nhận hơn là
phải trả.Vì vậycónhiềubảnán, quyếtđịnhcủa tòaán
nướcngoài đượcgửi đếnViệtNam yêu cầu côngdân
ViệtNam (chủyếu làđànông) thi hànhquyết địnhvề
cấp dưỡng nuôi con song chưa cómột vụ nào được
thi hành. Đến nay, hầu như chưa cómột hoạt động
chuyển tiền, tài sảnnào từViệtNam ranướcngoài để
thi hành bản án, quyết định dân sự của tòa án nước
ngoài vàquyết định củaTTNN.
TheoôngHà,đây làsựnhận thứcsai lầm, cầnxemxét
lại.Cầnnghĩđếncái lớnhơn,phảiđặt lợi íchcủaquốcgia,
củaNhànước lên trên lợi íchcủacánhân,phápnhâncụ
thể. Nói cách khác, không thể chỉ vì tâm lý sợmất tiền,
tài sảncủacánhân, phápnhânmà làmảnhhưởngđến
vị thế,danhdựvàuy tíncủaNhànước.Cáccơquannhà
nước,nhất làtòaán,khôngthểvincớ“bảovệ lợi ích”của
côngdânViệtNambởinhư thế làcàng tiếp taychosựvi
phạmvàbấtchấppháp luật.Đó làchưakểsaunhiều lần
từchốicôngnhậnvàchothihànhbảnán,quyếtđịnhcủa
tòaánvàTTNN thì uy tín, danhdự của tòaánViệtNam
cũngbị giảm sút trướcdư luậnquốc tế, gâybất lợi, ảnh
hưởngnghiêm trọngđếnmục tiêu thuhút ngày càng
nhiềuđầu tưnướcngoài vàoViệtNam...
Quyđịnh cụ thể
.
Phóng viên
:
Thưa ông, phải
chăngbất cứphánquyếtTTNNnào
cũng có thểđược côngnhận và cho
thi hànhởViệt Nam?
+Ông
TốngAnhHào:
BLTTDS
2015quyđịnhcụ thểphánquyếtcủa
TTNN được xem xét công nhận và
cho thi hànhởViệtNamgồm:Phán
quyếtcủaTTNNmànướcđóvàViệt
Namcùng là thànhviêncủađiềuước
quốc tếvềcôngnhậnvàcho thihành
phán quyết củaTTNN. Phán quyết
củaTTNNkhông thuộc trườnghợp
trên thì thựchiện
nguyêntắc“cóđi
có lại”.
BLTTDS2015
cũng quy định
điều kiện phán
quyếtcủaTTNN
được xem xét
côngnhậnvàcho
thi hành tại Việt Nam phải là phán
quyết cuối cùng củahội đồng trọng
tài giải quyết toàn bộ nội dung vụ
tranh chấp, chấm dứt tố tụng trọng
tài và cóhiệu lực thi hành.
BLTTDS2015cònquyđịnhquyền
yêu cầu công nhận và cho thi hành
phánquyếtcủaTTNN.Theođó,người
được thi hành hoặc người đại diện
hợp pháp của họ có quyền yêu cầu
tòa ánViệt Nam công nhận và cho
thihành tạiViệtNamphánquyếtcủa
TTNNnếucánhânphải thi hànhcư
trú, làm việc tại Việt Nam hoặc cơ
quan, tổchứcphải thihànhcó trụsở
chính tạiViệtNamhoặc tài sản liên
quan đến việc thi hành phán quyết
củaTTNNcó tạiViệtNamvào thời
điểm yêu cầu.
Nhànước đảmbảo
thi hành
. Thưaông, vẫn cónhiều longại
về tính bắt buộc thi hành của các
phán quyết TTNN ởViệt Nam?
+
Phán quyết của TTNN được
tòa ánViệt Nam công nhận và cho
thi hành tạiViệtNamcógiá trị như
phánquyết của tòa ánViệtNamđã
có hiệu lực pháp luật và được thi
hành theo thủ tục thihànhán (THA)
dân sự. Phán quyết của TTNN chỉ
được thi hành tạiViệtNam saukhi
quyết định công nhận và cho thi
hànhphánquyết củaTTNNcủa tòa
ánViệtNam cóhiệu lực pháp luật.
Thậntrọngkhitạmgiamnghicanchưađủ18tuổi
Ngày4-3,VKSNDTP.HCMđã tổchứchội nghị trực tuyến
tại trụ sở cơquannàyvà24điểm cầu trực tuyến tại 24VKS
quận, huyện trên địa bàn TP nhằm triển khai BLHS 2015,
BLTTHS 2015, BLDS 2015, BLTTDS 2015, Luật Tố tụng
hành chính, LuậtThi hành tạmgiữ, tạmgiam, LuậtTổ chức
cơ quan điều tra hình sự...
Theo ông Dương Ngọc Hải (Phó Viện trưởng VKSND
TP.HCM), để tháogỡvướngmắc, phùhợpvới thời đại công
nghệ thông tin và hội nhập quốc tế, BLTTHS 2015 bổ sung
thêm nguồn chứng cứ là dữ liệu điện tử, kết luận định giá
tài sản, kết quả ủy thác tư pháp và các hoạt động tương trợ
tư pháp khác. Cạnh đó, BLTTHS 2015 đã luật hóa quyền
thu thập chứng cứ cho người bị buộc tội, người bào chữa...
thay vì chỉ có các cơ quan tố tụng nhưBLTTHS hiện hành.
Tuynhiên, BLTTHS2015 cũngquyđịnh rõmột nguyên tắc
rất quan trọng là nguyên tắc loại trừ chứng cứ: Những gì
có thật, tồn tại trong thực tế nhưng trình tự thu thập không
đúng quy định của BLTTHS thì không được xem là chứng
cứvàkhôngđược sửdụngđể làmchứngcứ. “Thực tếchúng
ta gặp trường hợp này rất nhiều, dù nó là nó nhưngCQĐT
thu thập không hợp pháp thì cũng không có giá trị là chứng
cứ” - ôngHải nói.
BLTTHS2015khônggọi là “người chưa thànhniênnữa”
mà gọi là “người chưa đủ18 tuổi” để phùhợpvới Luật Bảo
vệ, chăm sócvàgiáodục trẻ em.Đểphùhợpvới yếu tố tâm
lý của lứa tuổi này, luậtmới quyđịnh trongmột ngàykhông
được lấy lời khai (hỏi cung) quá hai lần,mỗi lầnkhôngquá
hai tiếng vì thực tế đã xảy ra nhiều trường hợp CQĐT lấy
lời khai nhómđối tượngnày sáng, trưa, chiều, tối trongcùng
một ngày. Ông Hải cũng chỉ đạoVKS các cấp cần hết sức
lưu ý khi áp dụng biện pháp tạm giam, chỉ áp dụng khi có
căn cứ cho thấy việc áp dụng các biện pháp giám sát, ngăn
chặn khác không có kết quả...
LỆTRINH
Cướpgà trên tayngười khácđể…nhậu
(PL)-VKSNDhuyệnSôngHinh (PhúYên) vừa truy tố
KsơrYBinh vàKsơrYPhương ra trướcTAND cùng cấp
để xét xửvề tội cướp giật tài sản theođiểm dkhoản2Điều
136BLHS. Hai bị cannày sẽ phải đối diệnvớimức án từ
ba đến10năm tù trongkhi tài sản cướpđược chỉ làmột con
gàmái. Theohồ sơ, chiều 2-12-2015,YBinh chởPhương
chạy trênquốc lộ 29. Khi đếnkhuphố8, thị trấnHai Riêng
(huyệnSôngHinh), Binh thấyNguyễnTiếnThông chở chị
phía trước, trên tay chị nàyđangxáchmột con gàmái. Cả
hai rủnhau giật lấy con gà làmmồi nhậu. Thế làBinh điều
khiểnxe áp sát xe củaThôngđểPhương giật lấy con gà rồi
bỏ chạy.
Tài sản bị chiếmđoạt làmột congàmái nặng 1kg, cógiá
trị chỉ 100.000đồng. Tuynhiên, theoquyđịnh tạiĐiều136
BLHS thì tội cướpgiật không cầnphải xác địnhgiá trị tài
sảnbị cướpgiật (trên2 triệuđồng) như các tội trộm cắp, lừa
đảo chiếm đoạt tài sản…Vì vậy, cả hai bị khởi tốvà truy tố
ra tòa.
HỒLƯU
Nhữngnguyên tắc trên sẽđảmbảo
tínhbắt buộc thi hànhcủacácphán
quyết TTNN nếu được tòa ánViệt
Nam công nhận và cho thi hành.
.Giảsửcôngdân, phápnhânViệt
Namphải chuyển tiền, tài sản khác
cho chủ thể được thi hành ở nước
ngoài theo phán quyết TTNN được
công nhận và cho thi hành tại Việt
Nam, việc này được giải quyết ra
sao, thưaông?
+ Nhà nước Việt Nam đảm bảo
việc chuyển tiền, tài sản thi hành
theophánquyết củaTTNNđãđược
tòa ánViệt Nam công nhận và cho
thi hành từViệtNam ranướcngoài.
Việc chuyển tiền, tài sản này được
thực hiện theo quy định của pháp
luậtViệt Nam.
.
Xin cámơnông.
n
