14
THỨNĂM
5-1-2017
THANHDANH
N
gày 4-1, Tổng thống đắc cử Donald Trump đã chỉ
định luật sư thươngmại cóxuhướngbảo thủRobert
Lighthizer làm lãnhđạo tương lai củaphòngđại diện
thương mại Mỹ. Với lựa chọn này, bộ sậu các “tư lệnh”
lèo lái con thuyền thương mại Mỹ dưới thời Tổng thống
Trump đã sắp hoàn tất.
“Chiếnbinh” trênbànđàmphán
Ông Robert Lighthizer, 69 tuổi, nổi tiếng là cổ súy chủ
nghĩa bảo hộ, chủ trương tăng thuế nhập khẩu. Ông nổi
tiếng là một luật sư và chuyên gia đàm phán thươngmại
kỳ cựu, từng giữ vị trí phó phòng đại diện thươngmạiMỹ
dưới thời Tổng thốngRonaldReagan. Nhiều đàm phán cắt
giảm nhập khẩu thép vàoMỹ trong những năm 1980 đều
có dấu ấn của ông. Sau khi rời khỏi chính phủ, Lighthizer
tiếp tụcđại diện chonhiềugãkhổng lồ côngnghiệpmànổi
bật nhất làTậpđoàn thépMỹ tìm cáchkiềm chếnhậpkhẩu
vào thị trường quốc nội.
NhiềuchuyêngianhậnđịnhôngTrump lựachọnLighthizer
làđể tăngcường“cơbắp”chobộ sậu thươngmại củamình.
Nhiềungười dàydạnkinhnghiệm trongngành thươngmại
mô tảôngnhưmột “chiếnbinh”.Trả lờiphỏngvấncủahãng
tinReuters,một cộng sự củaLighthizermô tả: “Ông ấy rất
thôngminh, đầy toan tính chiến lược và hoàn toàn không
biết sợ là gì. Chắc chắn ông ấy sẽ sử dụng mọi công cụ
cho phép để tạo choMỹ lợi thế đàm phán với TrungQuốc.
Khôngai có thể lừachúng tađượcnữa”.CònôngBillRock,
người từng làm việc với Lighthizer dưới thời Tổng thống
Reagan, cho rằng luật sưnày làmột người cựckỳquyết liệt
và “phù hợp với gần như toàn bộ các lập luận của Trump
trong cuộc tranh cử”.
Đáng chú ý nhất, cựu phó phòng thươngmạiMỹ cũng
làmột người chủ trươngcứng rắnvớiTrungQuốc, thường
xuyên chỉ trích các chính sách thươngmại “không công
bằng” củaBắcKinhđối vớiMỹ.Vàonăm2011, ông từng
cho rằng “sự thụ động và dễ dãi kéo dài nhiều năm trời
trong bộ máy lập pháp” đã khiến cho thâm hụt thương
mại Mỹ-Trung phình to và trở thànhmối đe dọa lớn đối
với nền kinh tếMỹ. “Thị trường sẽ không được cải thiện
khi sản xuất dịch chuyển sang Trung Quốc nhờ có sự
can thiệp của chính phủ” - ông Lighthizer chỉ trích trên
tờ
The Washington Times.
“Để phát triển, giới lập pháp
Mỹ phải có cách tiếp cận cứng rắn hơn khi giao thương
với TrungQuốc”.
Xem TrungQuốc là rắc rối
Ngoài ôngLighthizer, hai nhân vật còn lại trong bộ sậu
hỗ trợôngTrumphoạchđịnhvà thực thi chính sách thương
mại cũngđềucóquanđiểmcứng rắnvớiTrungQuốc.Người
được Tổng thống đắc cử Donald Trump chỉ định là lãnh
đạoHội đồng cốvấn thươngmại quốc gia - PeterNavarro
có thể được so sánh như “bộ não” cho chính sách thương
mạiMỹ-Trung saunày.Cũng tương tựnhưLighthizer, nhà
kinh tếhọc củaĐHCalifornia cũng làmột nhânvật có lập
trường rất “diềuhâu”đốivới
BắcKinh, tờ
TheGuardian
nhậnđịnh.Ông thậmchí còn
từng mô tả các chính sách
kinh tế của Trung Quốc là
“thô bạo, thiếu đạo đức và
giandối”, chủýđẩyMỹvào
tình thế bất lợi trên cán cân
thươngmại hai nước.
Vị chuyêngia67 tuổi còn
là tác giả củamột loạt sách
viết không mấy tốt đẹp về
TrungQuốc.Nổi bật nhất làcuốn
“Chết bởi TrungQuốc”
,
mô tả về các chính sáchkinh tế giúpBắcKinh “chơi đểu”
Washington trongcác thỏa thuận thươngmại.ÔngDonald
Trumpcũnggọi cuốn sách
“Nhữngcuộcchiến sắpđếnvới
TrungQuốc”
,đượcôngNavarrochoxuấtbảnvàonăm2006
là quyển sách viết vềTrungQuốcmàmình ưa thích nhất.
Trongmột bộ phim tài liệu phát sóng năm 2012, Navarro
cáo buộc chính quyềnBắcKinh là nguyên nhân kiến cho
hơn57.000nhàmáy tạiMỹđóngcửavàhơn25 triệungười
bịmất việc làm.Ông lập luận rằngcácchính trị giacủaMỹ
cần phải “giải quyết vấn đềTrungQuốc quyết liệt hơn và
thấu đáo hơn”, nếu không các bất đồng sẽ bùng nổ thành
xung đột toàn diện.
Người cuối cùng trongêkíp thươngmại củaôngTrump là
tỉ phúWilburRoss, đượcchỉ địnhkếnhiệmvị trí bộ trưởng
Thươngmại.Nhàđầu tư79 tuổi, với gia sảnđến2,9 tỉUSD
sau thuế, từnggiúpôngTrumpgiữđượcsòngbạcTajMahal
vàonhữngnăm1990.ÔngnàycũngcócùngquanđiểmMỹ
cần ra đònmạnh tay để trị BắcKinh. Cả Peter Navarro và
Wilbur Ross cũng từng đứng tên chung trong bài viết trên
CNBCmô hình nhưHiệp định tự do thươngmại BắcMỹ
(NAFTA)hoặcTổchức thươngmại thếgiới (WTO) là“các
thỏa thuận ngu ngốc” và khôngmang lại lợi ích choMỹ.
Đểđối phóTrungQuốc cũngnhưđiều chỉnh lại chính sách
thươngmạiMỹ, hai tácgiảnói: “Chúng tacầnmột tayđàm
phán cứng rắnnhưTrump”.
“Phối hợpnhịpnhàngvớiWilburRoss vàPeterNavarro,
ông Robert Lighthizer sẽ là một nhân vật có khả năng áp
đảo trongcácđàmphán thươngmại” -AlanWolff, cựuquan
chức thươngmạiMỹ, trả lời tờ
TheNewYorkTimes
.
Chiến tranh thươngmại gần kề?
Trả lời tờ
SouthChinaMorningPost
(
SCMP
), cựu thứ
trưởng thươngmại TrungQuốcNgụyKiếnQuốc lo ngại
quan hệ kinh tế Mỹ-Trung chắc chắn không tránh khỏi
sóng gió trướcmột bộ sậu “diều hâu” như vậy.
ViệcôngTrump chỉ địnhôngLighthizer làmphóphòng
đại diện thươngmạiMỹ đáng gióng
lên hồi chuông cảnh
báoBắcKinh về nguy cơ chiến tranh thươngmại cận kề.
Tờ
Thời Báo Hoàn Cầu
nhận định việc ông Trump chỉ
định ông Lighthizer làm phó phòng đại diện thươngmại
Mỹ gióng lên hồi chuông cảnh báo Bắc Kinh về nguy
cơ chiến tranh thương mại. Tờ báo cũng cho rằng Tổng
thống đắc cửDonald Trump “đừng cố tìm cách bắt nạt”
Trung Quốc. “Mong là những người Mỹ kiêu ngạo hãy
sớm nhận thức rằng nước Mỹ cũng chỉ là một ngôi sao
băng vụt sáng trên bầu trời của lịch sửmà thôi” - tờ
Thời
BáoHoànCầu
cảnh báo.
Giám đốcTrung tâm nghiên cứuMỹ tại ĐH PhúcĐán
tại Thượng Hải cũng bày tỏ quan ngại: “Mọi người cần
giữ bình tĩnh và để cho các cơ chế quốc tế nhưWTO giải
quyết các vấn đề nảy sinh. Miễn Trung Quốc không vi
phạm luật, chúng tôi không có gì phải sợ hãi trước thái
độ cứng rắn của Mỹ”. Tuy nhiên, WTO cũng chính là
một trongnhững thỏa thuậnmàôngTrump cùng êkíp của
mình chỉ trích, cho rằng cam kết nàymở cửa thị trường
Mỹ choTrungQuốc xâm nhập và cạnh tranh không lành
mạnh. Ông Trump cũng đã tuyên bố sẽ rút Mỹ ra khỏi
Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) ngay
ngày đầu nhậm chức.
“Không còn nghi ngờ gì nữa, chính sách kinh tế dưới
thời ôngTrump sẽmang đậmmàu sắc chủ nghĩa dân tộc
và chủnghĩa can thiệpnhiềuhơn. Các chính sách củaông
ấy chắc chắn sẽ cực kỳ khó khăn choTrungQuốc” - Louis
Kuijis - cựu chuyênviên cao cấpvềkinh tếTrungQuốc tại
NgânhàngThế giới (WB) đánh giá.
n
BộsậulèoláithươngmạiMỹdướithờiôngTrumpđãsắpđịnhhình
hoànchỉnh.
Baquânsư thương
mạigiúpôngTrump
đọvới TrungQuốc
Điềugì sẽxảy ranếucóchiến tranh
thươngmại?
Nhà kinh tế học từng đoạt giải Nobel năm 2008 Paul
Krugmancảnhbáothếgiớicầnchuẩnbị tinhthầnchocuộc
chiến thươngmạiMỹ-Trung.
“TrungQuốcsẽcóđònđáptrảmạnhtay.Vànếuxétriêng
về thươngmại thìMỹ cũng không còn làmột siêu cường
nữa. TrungQuốcgiờđâyđã làmột tay chơi lớn. Bên cạnh
đó còn có cả Liênminh châuÂu (EU). Các bên sẽđáp trả
vànhắmvàonhữngkhuvựckinh tếdễbị tổn thương của
Mỹ, chẳnghạnnhư lắp rápmáybayvànôngnghiệp”-ông
Krugmanbình luận trên trang
PostBulletin
.
Ông Krugman dự đoán cuộc chiến tranh thươngmại
trong tương lai sẽ tạo rasựđứtgãy rất lớn trongcác“chuỗi
giá trị”củanềnkinh tế thếgiới.Nhữngchuỗi giá trị nàycó
quymô toàn cầu, xuyênbiêngiới. Mỗi sảnphẩmđều có
cácbộphậnđược sản xuất tại nhiềuquốc gia khác nhau.
CuộcchiếnthươngmạiMỹ-Trungsẽkhiếnnhữngmấuchốt
trongcácchuỗinàybị thiếuhụttrầmtrọng.Khiđócáchoạt
động sản xuất củaMỹ cũng sẽ trở thànhngười thua cuộc
nặngnềnhất.
Phóng sự - Chuyên đề
“Mong lànhữngngườiMỹ
kiêungạohãysớmnhận
thứcrằngnướcMỹcũng
chỉ làmộtngôisaobăng
vụtsángtrênbầutrời
của lịchsửmàthôi”-tờ
ThờiBáoHoànCầu
mạnh
miệngcảnhbáo.
TrangbìacủamộttờbáotạiBắcKinhvớihìnhảnhôngTrump.Ảnh:APP
Những lựachọnnhânsựcủaôngTrumpkhiếnnhiều
người longạivềnguycơchiếntranhthươngmại.
Ảnh:REUTERS
