CHỦNHẬT 3-9-2017
2
TUẦN THỜI SỰ
Đấuthầutậptrung:Tiềmẩnrấtnhiềunguycơ
Nhữnguẩnkhúc
trongđấuthầu
thuốc
thực hiện
HÀPHƯỢNG
C
âu chuyện tội ác
của VN Pharma
khiến dư luận vẫn
chưa hết dậy sóng.
Quanh câu chuyện
Cáckiểubôi trơn,có
quacó lại,đút lót,quan
hệgiữanhàthầuvới
cơsởytếdiễnrakhiến
tínhminhbạchcủađấu
thầukhôngcó.
PGS-TS-DượcsĩPhạmKhánhPhongLan:
Rấtkhóđạtđượcmột lúchaimục tiêucủa
đấu thầu thuốc tập trung làgiá rẻvàbảo
đảmhiệuquảđiều trị.
TừvụánVNPharma,nhiều lỗhổng trongđấu thầu thuốcmớibộc lộ.Ảnh:HP
này, các nhà phân t ích đã
đưa ra rất nhiều lập luận về
nguyên nhân cũng như lắt léo
trong quy trình. Và một trong
những nguyên nhân cốt lõi
cần được nhắc đến chính là
nhiều lỗ hổng từ quy trình
đấu thầu dược phẩm.
Để hiểu hơn về đấu thầu dược
phẩm,
Pháp Luật TP.HCM
đã
có cuộc trao đổi ngắn với PGS-
TS-dược sĩ PhạmKhánh Phong
Lan, đại biểuQuốc hội, Trưởng
banAn toàn thựcphẩmTP.HCM,
nguyên Phó Giám đốc Sở Y tế
TP.HCM.
“Chúng ta đang
đấu giá thuốc”
.
Phóng viên:
Thưabà, từ câu
chuyện của VN Pharma, theo
bà nguyên nhân vì đâu công ty
này lại dễ dàng trúng thầu và
trúng trên diện rộng như vậy?
+
PGS
PhạmKhánh Phong
Lan:
TrongvụVNPharma, thời
điểm bắt PhạmMinhHùng vào
năm 2014, có hai vấn đề lớn đã
được nhiều người đặt ra. Thứ
nhất là việc tại sao công ty này
lại được cấp phép quá nhanh so
với các công ty khác. Thứ hai,
vì sao công ty này lại trúng thầu
ở nhiều nơi như vậy.
Thực tế, việc trúng thầu dễ
dàng củaVNPharma không chỉ
diễn ra ở Sở Y tế TP.HCMmà
cònở rất nhiềuđịa phươngkhác.
Một lý do rất đơn giản để VN
Pharma trúng thầu là vì công ty
này bỏ giá thấp nhất thì đương
nhiên là nó trúng thầu. Vì quy
định đấu thầu của chúng ta hiện
nay, trong cuộc đua đấu thầu,
công ty nào bỏ giá thấp nhất
sẽ trúng. Còn những nghi ngờ
về việc có tiêu cực hay bất cứ
việc gì chưa rõ ràng liên quan
đếnVNPharma, mọi người đều
phải chờ kết luận từ cơ quan
điều tra, không thể tự suy đoán.
.
Thưa bà, như bà nói, theo
quy địnhđấu thầu, nhà thầunào
có giá thấp nhất sẽ trúng thầu.
Vậy trong quá trình đấu thầu
chúng ta đã xem xét đến chất
lượng sản phẩm chưa?
+Đó cũng chính là vấn đề tôi
muốnnói, thời điểmVNPharma
trúng thầu, chúng ta vẫn đang
áp dụng hình thức đấu thầu tập
trung. Công đoạn của việc đấu
thầu diễn ra theo các bước cụ
thể baogồmbệnhviện (BV) hay
Sở Y tế có kế hoạch đấu thầu,
liệt kê nhữngmặt hàng nào cần
mua. Sau đó làm kế hoạch chào
thầu đến các nhà thầu. Khi đó
công ty nào thấymình phù hợp
các tiêu chí,muốnbán sảnphẩm
sẽ mua một bộ hồ sơmời thầu.
Thông tin trong hồ sơ trình
bày mình đáp ứng tiêu chuẩn,
tiêu chí gì... Kết quả của tất cả
công ty thầu được giữ bí mật
đến ngàymở thầu, nhà thầu nào
bán sản phẩm với giá thấp nhất
sẽ được chọn.
Vấn đề cốt lõi là chúng ta đòi
hỏi nhà thầu bán sản phẩm với
giá rẻ nhất, điều này chính là
nguyên nhân khiến chất lượng
sản phẩm thầu không được
quan tâm. Và là kẽ hở chomột
số doanh nghiệp (DN) coi nhẹ
chất lượng nhằm trúng thầu
bằng mọi giá.
Cụ thể, khi đưa lên bàn cân
cùngmột loại thuốc nhưngmột
bên là thuốc nội, còn một bên
là ngoại nhập thì giá cả thuốc
ngoại lúc nào cũng rẻ hơn. Do
đó, để kéo giá xuống nhằm cạnh
tranh với các mặt hàng nước
ngoài, DN nội bắt tay làmmua
nguyên liệu rẻ, giả sản phẩm
ngoại, sản xuất thuốc không
chất lượng. Do vậy rất khó đạt
được một lúc hai mục tiêu của
đấu thầu thuốc tập trung là giá
rẻ và bảo đảm hiệu quả điều trị.
Với hình thức đấu thầu của
chúng ta hiện nay, theo tôi nó là
cơ chế đấu thầu giá rẻ, là kiểu
“đấu giá” thuốc, xem thuốc nào
rẻ thì dùng chứ không phải đấu
thầu thuốc đúng bản chất.
Vàkết quảcũngđãchứngminh
qua vụ việc củaVNPharma, chỉ
vì ham thuốc rẻ, chúng ta loay
hoay với việc đấu thầu nhưng
một hồi cũng quy về đấu giá.
Một loại thuốc như H-Capita,
giá thực tế là 68.000 đồng
nhưng công ty bỏ giá 31.000
đồng, chúng ta đã cho trúng
Những lỗ hổng tồn đọng trong đấu thầu dược phẩm tạo cơ hội
cho nhiều công ty dược lách luật, sai phạm gây tổn thất rất lớn
cho người dân.
PGS-TS-dược sĩ PhạmKhánhPhongLan chobiếtVN
Pharma lợi dụng kẽ hở thành công vào thời điểm chúng
ta áp dụng đấu thầu tập trung. Tức là SởY tế một tỉnh
nhận sản phẩm đấu thầu rồi đưa sản phẩm về các BV.
Đến khi phát hiện vấn đề của lô thuốc, các BV đều thở
phào vì nó chưa đến tay người dân. Nhưng giả sử thuốc
đã được sử dụng rồi thì chúng ta làm gì?
Đó chỉ mới ởmức độ đấu thầu tập trung ở tỉnh chúng
ta đã khó quản lý rủi ro, đừng nói thời gian tới chúng
ta đang hướng đến đấu thầu tập trung cấp quốc gia. Ví
dụmột loại thuốc giả, trong trường hợp đấu thầu riêng
lẻ, thuốc đến tay người dân thì cũng chỉ gói gọn trong
một chục, 100 người của BV. Nhưng nếu đấu thầu tập
trung ở cấp tỉnh, cấp quốc gia, nhiềuBV cùng sử dụng
một loại thuốc được đưa từ trên xuống thì con số bệnh
nhân chịu hậu quả không phải 100 nữamà nó nâng lên
hàng ngàn, hàng vạn người. Đó chính là những rủi ro
và nguy cơ mà đấu thầu tập trung đang vướng phải.
Bên cạnh đó, thực hiện đúng quy định của đấu thầu
tập trung, các hãng dược sẽ cùng đấu thầu một loại
Bệnhnhânnhận thuốcBHYT tạiBVNguyễnTriPhương,TP.HCM.
Ảnh:HTD
thuốc với mức giá khác nhau. Đơn vị dự thầu nào có
chất lượng tốt nhất, giá thành mềm nhất sẽ cung ứng
thuốc cho các cơ sở điều trị có nhu cầu. Việc này tạo
điều kiện cho các DN đẩy giá thuốc đồng loạt lên cao
qua nhiều khâu trung gian, tạo ra gánh nặng viện phí
cho người bệnh.
PGS Phong Lan cũng cho biết thêm ngoài việc tham
gia đấu thầu tập trung, nếu trúng thầuDN sẽ phải cung
ứng thuốc cho cả nước. Thế nhưng với dây chuyền
sản xuất hiện có, khi phải cung ứng một lượng thuốc
tăng 60%-200%, DN không thể đủ khả năng. Chưa kể
khi tham gia đấu thầu tập trung, DN phải cam kết ổn
định mức giá. Tuy nhiên, với thực tế nguồn nguyên
liệu phục vụ cho sản xuất dược đa phần nhập từ nước
ngoài về, chỉ cần một chút biến động sẽ là khó khăn
rất lớn cho DN.
Chưa kể, việc đấu thầu tập trung hay đấu thầu riêng
lẻ đều hướng tới việc lấy giá thấp nhất cho người bệnh.
Thế nhưng bên trong là vậy, còn việc bên ngoài, các
nhà thuốc lại cố tình tăng giá lên, sau đó lấy chênh
lệch để chia hoa hồng bác sĩ. Quy chung lại, giá thuốc
lại tự nhiên cao lên và việc đấu thầu tập trung vô tình
không còn hiệu quả.
HP
