3
THỨNĂM
7-9-2017
Thời sự
Kiểmsoát tài sản:Bảobốiđể
chống thamnhũng!
Việckêkhaitàisảnđangthựchiệnrấthìnhthứcvàkhôngcóhiệuquả.
TRỌNGPHÚ
Đ
ại biểu Nguyễn Đình
Quyền, Viện trưởng
Viện Nghiên cứu lập
pháp, nhấn mạnh như vậy
tại phiênhọpcủaỦybanTư
phápcủaQuốchội (QH)xem
xétdựánLuậtPhòng, chống
thamnhũng (PCTN) sửađổi
diễn ra ngày 6-9.
Một sốđiểmmới của
dự luật
TheotờtrìnhcủaChínhphủ,
dự thảo luật cómột số điểm
mớinhưđềnghịmởrộngtừng
bước về phạm vi điều chỉnh
của dự án luật sangkhuvực
ngoài nhà nước. Trước mắt
là tập trungvàocác loạihình
công ty đại chúng, tổ chức
tín dụng và các quỹ đầu tư,
các tổ chức xã hội, tổ chức
xã hội nghề nghiệp, tổ chức
từ thiệnvà các tổ chức khác
có tưcáchphápnhân, không
sửdụngngânsáchnhànước.
Bêncạnhđó,dựluậtcũngbổ
sungquyđịnhvềminhbạch,
kiểm soát tài sản như người
có nghĩa vụ kê khai tài sản,
thu nhập phải kê khai và kê
khaibổsung tài sản, thunhập
củamình, củavợhoặcchồng
vàconchưa thànhniên.Đáng
chúý,dự luậtbỏquyđịnhvề
kê khai hằng năm, thay vào
đó là kê khai lần đầu và kê
khai bổ sung.
Dự luậtcũngbổsung trách
nhiệm của các cơ quan của
Đảng trong luật.Cụ thể làquy
định về trách nhiệm củaỦy
banKiểm tra (UBKT)Trung
ươngĐảng, sựphốihợpgiữa
cơquankiểmtracủaĐảngvới
các cơ quan nhà nước khác,
tráchnhiệmcủacơquanĐảng
trong kiểm soát tài sản, thu
nhập của người có nghĩa vụ
kêkhai thuộcdiệnBộChính
trị, Ban Bí thư quản lý và
người có nghĩa vụ kê khai
trong các cơ quan, tổ chức,
đơn vị củaĐảng…
Dự luậtcóh nmụcmớivề
“chếđộ liêmchính”, theođó
cánbộ,nhânviêncôngquyền
sẽ bị hạn chế, chỉ được sở
hữu dưới 10% cổ phần của
pháp nhân kinh tế…Đồng
thờidự luậtcũngcóquyđịnh
hạn chế với người thân của
người đứng đầu và cấp phó
trong khu vực công, ch ng
hạn như không được bố trí
làm kế toán-tài vụ, thủ quỹ,
thủkho trongcùngđơnvị…
Đối tượng người thân cũng
đượcmở rộng, theođóngười
thânkhông chỉ là vợ/chồng,
cha/mẹ đẻ, con đẻ mà còn
cả cha mẹ chồng/vợ, cha
mẹ nuôi, con nuôi, con dâu,
con rể, anh chị em ruột, anh
rể, em rể, chị dâu, emdâu…
Mấuchốt làkiểmsoát
tài sảnquanchức
Góp ý cho dự luật, ông
Nguyễn Đình Quyền, Viện
trưởngViệnNghiên cứu lập
pháp, cho rằngmấu chốt để
PCTNvẫnnằmởkhâukiểm
soát tài sản của quan chức.
Ông Quyền đặt vấn đề tại
sao luậtquanhiều lầnsửađổi
(luậthiệnhànhđượcbanhành
năm 2005, sửa đổi, bổ sung
các năm 2007 và 2012) mà
vẫnhình thức, hiệuquả thấp.
Ch nghạnvấnđềkêkhai tài
sản,báocáoPCTNnăm2017
củaChínhphủnêunăm2016
cóhơn1,11triệungườikêkhai
tàisảnnhưngchỉpháthiệnba
trườnghợpvi phạm.
“Khó khăn nhất của công
tácPCTN làkiểmsoát tàisản.
Ở rất nhiều nước họ không
cóLuật PCTNnhư chúng ta
nhưngcóluậtkiểmsoáttàisản
vàngười tachống thamnhũng
đơngiảnhơn rấtnhiềusovới
chúng ta” - ôngQuyềnnói.
TheoôngQuyền,thamnhũng
là tộiphạmngầm, tộiphạmẩn
chonêncácbiệnphápPCTN
củacácnướclàkiểmsoátđược
tàisản,khidịchchuyển tàisản
ngườitabiếtngay.Cònởnước
ta,xâydựngluậtnàytrongđiều
kiệnnhànước takhôngkiểm
soátđượctàisản.“Khôngkiểm
soátđượctàisảnthìvôphương
PCTN.Kiểmsoáttàisảnlàbảo
bối trongPCTN”-ôngQuyền
nhấnmạnh.
ÔngQuyền cho rằng việc
kêkhai tài sảnđang thựchiện
rất hình thức và không có
hiệu quả. “Trong các vụ án
liên quan đến tranh chấp tài
sản, cácvụánđiều trađiđiều
tra lại,mấyvòng tố tụngcòn
chưaxácđịnhđược tàisảncủa
ai. Còn cơ chế kiểm soát tài
sảnbâygiờ lại giao chomấy
anh làm tổchứccánbộđixác
minhkhôngcó tíchuyênmôn
điều tranào thìchúng tađang
kỳvọngvàonhữngcáikhông
tưởng” - ôngQuyềnnói.
Cũng theo ôngQuyền, dự
luật mới cũng chỉ quy được
tráchnhiệmcủangườikêkhai
khôngtrungthực,cònxửlýtài
sản thế nào trong dự án này
cũng bỏ ngỏ. “Tôi cho rằng
vấn đề xácminh tài sản, thu
hồi tàisảnphảicócơchếkhác
làđưavào tố tụng.Bởi vì các
phánquyếtvềtàisảnmàkhông
Việntrưởng
ViệnNghiên
cứu lậppháp
NguyễnĐình
Quyềncho
rằngnếu
khôngkiểm
soátđược
tàisảnquan
chứcthìvô
phương
chốngtham
nhũng.
Ảnh:
TRỌNGPHÚ
“131điềutrongdựthảo
luậtnàytôiđọccứthấy
ngờngợ,khônghiểumình
cócòntrítuệpháp luật
haykhông.”
ĐạibiểuNGUYỄNHẢIPHONG
Đềnghị Chínhphủchuẩnbị kỹhơn
PhóViện trưởngVKSNDTối caoNguyễnHảiPhong, thành
viênban soạn thảodự luật, chohaydự thảo luật cònnhiều
bấtcậpnhưcóđến2/12hànhvi thamnhũngchưađượcBộ
luậtHình sự (dự kiến cóhiệu lực từngày1-1-2018) đề cập;
quyđịnhvềphòngngừa, chứngminh tài sảnchưaổn; chưa
quy định tráchnhiệmbáo cáo trướcQHgiữa ba cơquan
chuyên tráchPCTN (gồmVKS, côngan, thanh tra)…
“Đề nghị dừng thẩm định, chuyển Chính phủ làm lại
luật này. 131điều trongdự thảo luật này tôi đọc cứ thấy
ngờ ngợ, không hiểumình có còn trí tuệ pháp luật hay
không. Nếu cứ để thế này rồi thôngqua thì dân rất kêu”
- ôngPhongnói.
Trước nhiều vấnđề còn tồn tại, nhiềuđại biểudựphiên
họpđồng tình với việc tạmdừng, đểban soạn thảohoàn
thiện thêm. ChủnhiệmỦybanTưphápLêThịNgachohay
dựthảo luậtnàyđượcđưavàochươngtrìnhsớmchứkhông
phải thiếu thời gian. Tuy nhiên, ủyban thẩm tra không có
quyền“trả lại”màsẽphảibáocáo, xinýkiếnỦybanThường
vụQHxemcóđủđiềukiệnđể trình raQHkhông.
“Rấtghinhậncốgắngcủabansoạnthảonhưngchất lượng
dự luật chưađạt, chưađủđiều kiện trìnhQH. Chúng tôi sẽ
báo cáo lại ỦybanThường vụQH, trongđó cóphương án
nhưđề xuất là theoquy trình trìnhbakỳhọp. Đềnghị ban
soạn thảocóbảngiải trìnhchi tiết trướcỦybanThườngvụ
QH”-bàNganói.
thôngquatòaánthìkhôngbảo
đảmnguyêntắcnhànướcpháp
quyền,quyềncôngdân.Không
đơngiảnmà thuhồi được tài
sản của người ta. Đây là vấn
đềdựán luậtnàybế tắc, chưa
tìmđượccơchếkêkhai,kiểm
soát, xácminh và thu hồi tài
sản” - ôngQuyềnnói.
Băn khoăn về cơ
quanĐảng trong luật
Một trongnhữngđiểmmới
của dự luật là luật hóa trách
nhiệm,vai tròcủacáccơquan
Đảng trongPCTNnhưđãnêu
trên.Tờ trìnhcủaChínhphủ
cho biết quy định mới này
xuấtphát từviệccáccơquan
này cóvai trò rất quan trọng
trong công tácPCTN.Đồng
thời, các quy định này cũng
căncứ trêncơsởcácquyđịnh
về chức năng, nhiệmvụ của
UBKTTrungương…
Tuy nhiên, nội dung này
khiến nhiều đại biểu băn
khoăn. Theo đại biểu Phạm
ĐìnhCúc, thànhviênỦyban
Tưpháp,khôngnênquyđịnh
cơ quan của Đảng vào luật.
“Nếu quy định thì sau này
QH giám sát thế nào?” - đại
biểunày đặt vấnđề.
Đại biểu Rơ Châm Long
nhận định nếu luật hóa vai
trò của cơ quanĐảng trong
PCTN thì “vô tình” đưa cơ
quanĐảngthànhcơquanquản
lýnhànước. “Kiểm traĐảng
cóquytrìnhkhácvớithanhtra,
cũngnhưcơquản lýnhànước
khác. Trong khi đó, cơ quan
nội chính củaĐảng cũng có
nhiệmvụPCTN, đặcbiệt cơ
quannày lại thường trựccông
tácPCTN” - ôngLongnói.
Vềviệcnày,PhóChủnhiệm
UBKTTrung ương Lê Thị
Thủynêuquanđiểm:“Không
nênđưacơquanĐảng,UBKT
vào luật, vì Đảng lãnh đạo
toàn diện chứ Đảng không
làm thay”.■
“Khôngbiếtaiđangchốngthamnhũngthật,aiđangchốnggiả...”
“Cơ quan nào cũng nói phòng, chống tham nhũng
nhưng anh này chống tham nhũng, anh kia chống lưng,
không biết anh nào chống thật, anh nào chống giả”.
Đó là ý kiến của đại biểuVũTrọngKim, Ủy viênỦy
banTư pháp, khi góp ý về báo cáo phòng, chống tham
nhũng (PCTN) năm 2017 tại phiên họp sáng 6-9 củaỦy
banTư pháp.
ÔngKim cho rằng việc báo cáo đưa phụ lục thống kê
hơn 1 triệu cán bộ, đảng viên kê khai tài sản nhưng chỉ
phát hiện ba trường hợp vi phạm là không nói lên được
điều gì, cần bỏ phụ lục này. “Đề nghị rút ra khỏi báo
cáo phụ lục này vì không nói lên được cái gì cả” - ông
Kim nói.
ÔngKim cũng cho rằng con số báo cáo PCTN đưa
năm 2017 chỉ xử lý 25 người đứng đầu là chưa phản
ánh đúng tình hình thực tế. “Tham nhũng tràn lan, dân
đếm được cán bộ huyện, cán bộ tỉnh ông nào tham
nhũng nhưng xử lý quá ít, chỉ 25 người đứng đầu bị
kiểm điểm, phê bình vì để cho tình trạng tham nhũng ở
cơ quan xảy ra. Nên rút đi vì người dân sẽ nói ông làm
hời hợt quá. Đây là con số không thể nào tin được” -
ôngKim bày tỏ.
Cũng theo ôngKim, hiện nay có quá nhiều cơ quan
làm nhiệm vụ PCTN nhưng hiệu quả chưa rõ ràng, nhiều
vụ giải quyết nhiều năm trời không xong, chưa thiết lập
đượcmô hình cơ quan chống tham nhũng độc lập. “Phải
sớm tổ chức ra đơn vị chống tham nhũng chuyên trách,
làm việc có hiệu quả, không để bị níu kéo, trì trệ…” -
ôngKim đề xuất.
TRỌNGPH
TheoThứ trưởng Bộ Công an LêQuýVương, nếu nhìn
lại các vụ án về tham nhũngđangđiều tra, xét xử thì đa
phần đã xảy ra cách đây gần chục năm như vụ Hà Văn
Thắm từnăm2009,TrịnhXuânThanhcũng thờiđiểm2009,
Vinashin, PhạmCôngDanhcũngởgiaiđoạnđó.Tức làcác
vụán lớnhiệnnayđanggiải quyết hậuquả của thời gian
trước, quản lý hạn chế, nhất là các tập đoàn kinh doanh
đangành, đanghề.
“Ở các vụnày đều cóhai vấnđề cầnphải tập trunggiải
quyết là lợi íchnhóm, thành lập sân sau”-ôngVươngnói.
TheoôngVương, qua các vụ việc này cũngnổi lênmột
sốvấnđềnhưviệc thựchiệnLuậtPCTNchưahiệuquả; đạo
đức côngvụ của cánbộ trongmột số lĩnhvực yếukém, lợi
íchnhóm,cầmtiềnchiachỗnàychỗkia;kiểmtoánnộibộvà
thanh trachuyênngànhchưađạthiệuquả; thiếucôngkhai,
minhbạch tronghoạtđộngcủacáccơquan...
