8
Pháp luật & Cuộc sống
Khôngnênxử lưuđộng?
Xử lưuđộng:
Đừng trình
diễn tội ác!
TạihộithảodoBộTưpháptổchứcngày7-12,Vụ
PhápchếvàQuảnlýkhoahọc(TANDTốicao)đề
nghịTANDTốicaocóhướngdẫnthốngnhất,đưa
ratiêuchívụánnàothìđượcxửlưuđộng…
ĐỨCMINH
T
heo thốngkê, hiệnnaymỗi năm
ngành tòa án tổ chức khoảng
9.000phiên tòa lưuđộng.Trong
tham luậngửi tới hội thảo,VụPháp
chếvàQuản lýkhoahọc (TANDTối
cao)chobiếtcácvụánmà tòađưa ra
xétxử lưuđộng thường làánhìnhsự
liênquanđếnanninh trật tự, an toàn
xã hội gây bức xúc, phẫn nộ trong
dư luậnnhưgiếtngười, cướp tài sản,
trộmcắp,đánhbạc,ma túy…Hoặcán
xâm phạm kinh tế và trật tự an toàn
xãhộiđãcản trởviệc thựchiệnchính
sáchcủaĐảngvàNhànước,gâyảnh
hưởng chính trị xấu trongnhândân.
Mỗi tòa tựquyếtđịnh
Tuy nhiên, theoTSĐỗXuânLân
(VụtrưởngVụPhổbiếngiáodụcpháp
luật,BộTưpháp),quamấychụcnăm
nayvẫnchưacómộtbáocáo tổngkết,
đánhgiá tácdụngcủaxétxử lưuđộng
trongviệcnângcaoý thứcchấphành
và tuân thủ pháp luật ngoài việc coi
đây là tiêuchí bìnhxét thi đua.Đáng
chúý,hiệnchưacómột tiêuchíchung
để lựachọnvụán raxét xử lưuđộng
như tộigì,khunghìnhphạtbaonhiêu,
tínhchấtnghiêm trọngcủavụánnhư
thếnào…
Khôngxử lưuđộngđốivớibịcáo
hoặcngườibịhại làngườichưa
thànhniên,đốivớicáctộixâm
phạmnhânphẩmnhưhiếpdâm,
cưỡngdâm…
Bên lềhội thảođãdiễn ranhữngcuộc tranh luậnnhỏ
rằngcónênduytrìhìnhthứcxétxử lưuđộnghaykhông.
TheoVụPhổbiếngiáodụcpháp luật, xétxử lưuđộng là
mộtbiệnpháp tăngcường tínhcôngkhai,minhbạch,
nghiêmminh của tòa theoHiếnpháp 2013, giúpđưa
kiến thứcpháp luật tớigầnngườidân.Ngườidânđược
trực tiếp chứng kiến quá trình thẩm vấn, tranh tụng,
luận tội tại phiên tòa, giúphọđược tiếp cận, trangbị
nhữngkiến thứcpháp luật thực tế…
Tuy nhiên, mặt trái của xét xử lưu động có thể ảnh
hưởng tới bímật cánhân, danhdự, nhânphẩm củabị
cáo, gây ảnhhưởngđến tâm lý của đối tượng, gây sự
kỳ thị của cộngđồng. Đã có trườnghợpbị can, bị cáo
tự tửvìxấuhổkhinhậnđượcquyếtđịnh làphiên tòasẽ
xét xử lưuđộnghoặcnhững trườnghợp saukhi xét xử
lưuđộng, dobị xãhội, cộngđồng kỳ thị khiếnhọ khó
hòa nhập cộngđồng. Cạnh đó, bản thân người thân,
chamẹ, anhem ruột thịt củangười vi phạmpháp luật
cũngbịảnhhưởngkhôngnhỏvềmặttâm lýtrongcuộc
sốnghằngngày…
Ngoài ra, xét xử lưuđộngcónguycơ tạo thànhhiệu
ứng tuyên truyềnngược.Mộtsốvụánvới tình tiết rùng
rợn, lykỳdễkích thíchsự tòmò, hiếukỳcủađámđông
và dư luận, gây hiệu ứng và nhận thức sai lệch trong
giới trẻ như vụ LêVăn Luyện đã tạo hiệu ứng cổ súy
tronggiới trẻ. Đó là chưa kể trongnhiều trườnghợp,
xét xử lưuđộngđãgây áp lực khôngnhỏ chobộmáy
tố tụng tưpháp…
“Cácvụánđượcđưaraxửlưuđộng
có tính chất, mức độ khác nhau, từ
nghiêm trọngđến ít nghiêm trọng, từ
giết nhiềungười đến chỉ gây thương
tíchnhẹ, từmuabánhàngchụcbánh
heroinđếnvài tépheroin, từ trộmcắp
cả tỉ đồng đến trộm chómấy triệu
đồng…Điều này vô hình trung tạo
ra sự thiếu thốngnhất trong ápdụng
hình thứcnày” - ôngLânnói.
Cạnh đó, pháp luật tố tụng không
quyđịnhcụ thểhình thức tổchứcxét
xử lưuđộng, dẫnđếnviệcngoài quy
địnhcủaLuậtPhổbiếngiáodụcpháp
luậtthìtòakhôngcócăncứđểviệndẫn.
Mỗi tòa thấy cần thiết thì quyết định
xửngay tại trụ sởhayđi lưuđộng...
Cần tiêuchí chung
đểchọn lựa
Từ các bất cập trên, Vụ Pháp
chế và Quản lý khoa học (TAND
Tối cao) đề nghị TAND Tối cao
cần có hướng dẫn thống nhất đưa
ra tiêu chí vụ án nào thì được xét
xử lưu động. Theo đó, chỉ nên xử
lưuđộngđối với các tội xâmphạm
tính mạng, sức khỏe (giết người,
cốýgây thương tích), các tội xâm
phạm sở hữu (cướp tài sản, cướp
giật tài sản, trộm cắp…), tổ chức
đánh bạc, đánh bạc, các tội phạm
vềma túy, một số tội phạm thuộc
tệ nạn xã hội như chứa mại dâm,
môi giới mại dâm… Đặc biệt,
không xử lưu động đối với bị cáo
hoặc người bị hại là người chưa
thành niên, đối với các tội xâm
phạm nhân phẩm như hiếp dâm,
cưỡng dâm, giao cấu hoặc dâm ô
với trẻ em…
TSHoàngAnhTuyên (VụPháp
chế vàQuản lý khoa học) đề xuất
sáu tiêuchí lựachọnánxử lưuđộng.
Theoông, đóphải làán trọngđiểm,
có tínhđiểnhình, được dư luậnxã
hội quan tâm. Hành vi của bị cáo
có tính nguy hiểm cao, thậm chí
là rất dã man, tàn độc, phi nhân
tính, gâybứcxúc trongnhândân…
ÔngTuyêndẫnhai dẫnchứngđiển
hình là vụ Lê Văn Luyện sát hại
cảgiađình tiệmvàngởBắcGiang
và vụNguyễnHải Dương giết cả
sáu người trong gia đình bạn gái
ở Bình Phước.
Khôngđồng tình,TSNguyễnThị
HằngNga (ChánhVănphòngLiên
đoànLuật sưViệtNam) longại nếu
lựa chọn án “dã man, tàn độc, phi
nhân tính”đểxét xử lưuđộng thì có
khi phản tácdụng. “Dựphiên tòaở
BìnhPhước, người ta thấy sựhảhê,
mãn nguyện của dân chúng. Chưa
kể những hành động vô cùng phi
nhân tính lại được phơi bày trước
toàndân, trướcbao trẻem” -bàNga
bứcxúc.BàNga sauđóđềnghị nên
đặt ra tiêuchíkhông lựachọnánxét
xử lưu động sẽ dễ dàng hơn nhiều
so với làm ngược lại.
n
Truy tốkẻdùngchèođánh
kiểm lâmdập lá lách
(PL)-VKSNDhuyệnĐịnhQuán (ĐồngNai)
vừa hoàn tất cáo trạng truy tốPhanXuânHồng
(sinh năm1973) về tội cố ý gây thương tích.
Khoảng 9giờ30ngày18-8, nhậnđược tin
báo cóngười cắm cọc gỗ lấn chiếm lòng hồ
TrịAn làmbửngnuôi cá tại khuvực eo suối
30 (xãLaNgà), TrạmKiểm lâm số2hồTrị
An phân côngmột tổ công tác đếnxácminh.
Tại đây, tổ công tác phát hiệnnhiều cột gỗ cắm
ngang eo suối nên lập biênbản và tiếnhành
nhổ bỏ.
Saukhi tổ công tác nhổđược ba cọc gỗ thì
Hồngđi lại chửi bới. Thấy nhânviên kiểm lâm
NguyễnDanhKha đangkhiêng cọc gỗ lên
thuyền của tổ công tác, Hồngdùngmái chèo
gỗđánhôngKha rồi bỏ trốn. ÔngKha được
tổ công tác đưa đi bệnh viện cấp cứu. Theo kết
luận giámđịnh, ôngbị dập lá lách, tỉ lệ thương
tật 36%. Ngày5-9, Hồng ra công anđầu thú.
TIẾNDŨNG
Luậtsưtốkiểmsátviên,bịcantừchốiluậtsư
Xétxử lưuđộngvụthảmsátởBìnhPhước.Ảnh:HOÀNGGIANG
Trưa7-12, luật sư (LS)NguyễnDuyBình,ĐoànLSTP.HCM, cho
biếtđãcóđơnkhiếunạigửiđến lãnhđạoVKSND tỉnhBìnhPhước
việckiểmsátviên (KSV)khôngchoLS tiếpxúcbị cankhiKSVhỏi
cungbị can.
LSBìnhchobiết sángcùngngàyôngcùngLSTrầnBáHọcđến trại
tạmgiamCôngan tỉnhBìnhPhướcđểgặpbị canNguyễnQuangTuấn
trongvụángiếtngười.Việcgặpbị canđãcógiấyđềxuất của trại tạm
giam.Khiđếnnơi,KSVĐVH (VKSND tỉnhBìnhPhước)đangphúc
cungnhưng lạ làphúccungmàcócảđiều traviên.
“Chúng tôiyêucầudựcungngaynhưngKSVkhôngchovànói chỉ
mờimộtLSchỉđịnh.Chúng tôiyêucầuhủyngaybuổihỏi cungvì
chúng tôikhôngđượcmời theođúngquyđịnh.Sauđó, chúng tôi làm
đềxuấtvàđược trại cho tiếpxúcnhưngKSVkhôngchochúng tôigặp
thânchủmàvẫn tiếp tụchỏi cungbị can” -LSBình thông tin.
LSTrầnBáHọcchobiết thêm: “SaukhiKSVphúccungxongquay
ra thôngbáocho tôivàLSBình là thânchủđã từchối tôivàLSBình.
Chúng tôiyêucầu làm rõ tại sao từchốivà từchốikhinào.Ngoài ra,
chúng tôinghe tin thânchủđãnhận tộivàcũng trùngkhớpvới thời
điểm từchốiLSmặcdù trướcđây thânchủ luônmongmuốncóLSvà
kêuoan liên tục”.
Trongđơnkhiếunại,LSBìnhviết: “KSVđãviphạmnghiêm trọng
thủ tục tố tụngkhihỏi cungbị canmàkhôngchoLScủabị canbiết.
KSVđãcốýgiấu thông tin thờiđiểmbị can từchốiLS.KhiLSđề
nghịhoãnviệchỏi cungnhằm làm rõsựviệcvàđểđảmbảoquyềncủa
bị can, bị cáo theo luậtđịnh thìKSVvẫn tiếp tụchỏi cung”.
Nhưđãđưa tin,Tuấn (26 tuổi)bị cáobuộcdùngdaosáthạingười
ởcùngchòi tên làNguyễnNgọcThái.Ngày22-6,TAND tỉnhBình
Phướcmởphiên tòasơ thẩm lầnbốnxétxửTuấnvề tộigiếtngười.
HĐXXđã trảhồsơđểđiều trabổsung lần thứnămvìnhiều tình tiết
chưađược làm rõ.Trongquyếtđịnh trảhồsơ lầnnày, tòayêucầu
làm rõsáuvấnđềmànhững lần trảhồsơ trước tòađãyêucầunhưng
CQĐTvàVKSkhông thể làmsáng tỏ.
Chiều7-12, traođổivớiPV
PhápLuậtTP.HCM
,TSLêĐứcXuân,
Viện trưởngVKSND tỉnhBìnhPhước, thông tin: “VụviệcKSVcó
báocáo lại, tuynhiêndobị canTuấnđãcóđơn từchốiLS từCQĐT
nêncơquan tố tụngđãmờimộtLSchỉđịnhđểđảmbảoquyềncủabị
can.SựviệcKSVkhôngchohaiLS (trướcđó từngbàochữachobị
canTuấn) tiếpxúcbị can làcócăncứ.Tạibuổiphúccungsáng7-12,
bị can tiếp tục từchốihaiLSnày.Quá trìnhđiều tra, cơquan tố tụng
đã rất thận trọng, kháchquan, khôngcóviệcbứccung, nhụchình.Ban
đầubị can thừanhậnhànhviphạm tộinhưngsauđóphảncung tại tòa.
Hiệnvụánvẫnđang tronggiaiđoạnđiều tra”.
NGUYỄNĐỨC
