16
THỨ TƯ
21-12-2016
Quốc tế
SáthạiđạisứNganhằmpháhoại
hòabìnhSyria
NgavàThổNhĩKỳcùngđánhgiávụđạisứNgabịbắnchếtlàhànhvikhiêukhích.
PH.QUỲNH
T
raođổi với hãng tinRIA
Novosti (Nga), chuyên
giaquân sựThổNhĩKỳ
(TNK)KorayGurbuz lưuý
không phải ngẫu nhiên sự
kiệnmột cảnh sát TNK bắn
chết Đại sứ Nga Andrey
Karlov lại xảy ra trước hội
đàmngày20-12 tạiMoscow
giữacácngoại trưởngvàbộ
trưởngQuốcphòngbanước
Nga, TNK và Iran.
Nga-Thổhợp tác
trongbất đồng
Cuộchộiđàmnày rấtquan
trọng vì sẽ đưa ra các quyết
định giải quyết tình hình
Aleppo (Syria) saukhi quân
nổi dậy rút đi.Vụ sát hại đại
sứNgacó thểnhằmmụcđích
thúc đẩy Nga và TNK nghi
kỵnhauđể rồi kếhoạchhợp
tácgiảiquyết tìnhhìnhSyria
sẽ tan vỡ.
Hội đàm ởMoscow càng
quan trọnghơnnữavì sauđó
Tổng thốngPutinsẽhộiđàm
vớingười đồngcấpErdogan
tạiAstana (Kazakhstan).
Nga, TNK và Iran mong
muốn hợp tác tìm kiếm giải
phápchonộichiếnSyriadùbất
đồngvớinhauvềvấnđềnày.
NgavàIranmuốngiữTổng
thốngBasharal-Assadtiếptục
cầm quyền ở Syria. Ngược
lại,TNK lạimuốnôngAssad
phải ra đi.
Tạp chí
Slate
phân tích
trướcMùaxuânẢRập,TNK
vẫngiữquanhệ tốt với nước
lánggiềngSyria.
Từnăm2011,Tổng thống
TNKErdogan lạimuốnủng
hộ phe đối lập Syria để đưa
người Sunni lên cầmquyền,
từđóhyvọngnângTNK lên
vị trí trung tâmởTrungĐông.
Tuy nhiên, ván cờ đã trở
nên phức tạp hơn khi Nhà
nước Hồi giáo (IS) tự xưng
tuyênbố thành lậpvào tháng
6-2014 và tổ chức Các Lực
lượng dân chủ Syria (FDS)
củangườiKurdvàẢRập ra
đờivàotháng10-2015đểđánh
IS.Cùng lúcđóNgađưaquân
nhảyvàonội chiếnSyria.
Song song theođó, nội bộ
TNK lạingàycàng trởnênrối.
Tháng6-2015, đảngCông lý
vàPhát triển(AKP)củaTổng
thống Erdogan mất thế đa
số saubầu cửQuốchội. Rồi
đến tháng7-2016, đảochính
hụt xảy ra.
Hai bênNga-Thổ
cùng có lợi
Trong bối cảnh đó, Tổng
thốngErdogannhận thấybắt
tay với Nga có lợi hơn bởi
ông hy vọng với chiêu bài
“cóđi có lại”,Nga sẽủnghộ
ôngngănchặnảnhhưởngcủa
người Kurd.
VềphầnNga,Tổng thống
Putin muốn tìm kiếm giải
phápngoại giao trong tư thế
chủ động sau khi Syria giải
phóngAleppo. Do vậy, hợp
tácvớiTNKsẽcó lợivìTNK
giữquanhệvớimột sốnhóm
nổi dậy ở Syria, có thể đưa
quân nổi dậy ngồi vào bàn
đàm phán.
Do đó, như đánh giá của
tạp chí
Slate
, vụ sát hại đại
sứ Nga khó có thể dẫn đến
xung độtNga-TNK.
Ngaysaukhiđại sứNgabị
bắnchết,Tổng thốngErdogan
đã tuyên bố đây là hành vi
khiêu khích nhằm hủy hoại
tiến trình bình thường hóa
quan hệ giữaTNK vàNga.
Cùng lúc đó, Tổng thống
Putin phát biểu trên truyền
hình: “Tội ác đã phạm chắc
Hungthủ
Mevlut
Mert
Altintas
vungvẩy
súngsau
khibắn
ngãĐại
sứNga
Andrey
Karlov.
Ảnh:AP
Sáng20-12 (giờđịaphương),Bộ trưởngNộivụĐức
ThomasdeMaizière tuyênbốvụxe tải laovàochợGiángsinh
giữaBerlinchắcchắn làvụ tấncôngkhủngbố.Thủ tướngĐức
AngelaMerkelphátbiểu trên truyềnhìnhđây làvụ tấncông
khủngbốvà thủphạmchắcchắn làngườixinnhậpcư.
Vụ tấn côngxảy ra sau20giờngày19-12 tại quảng
trườngBreitscheidplatzđối diệnnhà thờTưởngniệmhoàng
đếWilhelm, khudu lịchnổi tiếngởphía tâyBerlin.Thủ
phạm lái xe tải cốý chạy lên lềnơi tập trungđôngngười
trong chợ làm12người chết và48
người bị thương
(ảnh)
.
Báo chíĐức đưa tin sau khi gây án,
thủphạmdừng xe và chạyvào công
viêngần đó.Một nhân chứng đã chạy
theoở khoảng cách an toàn rồi gọi
cảnh sát. Thủphạmbị bắt cáchhiện
trường 2km. Báo chíĐức đưa tin thủ
phạm 23 tuổi, giữmột hộ chiếu tên
NavedB người Pakistan. Hắn có thể đã sửdụng giấy tờ
giả vàoĐức qua ngảPassau (bangBavaria) giáp biên giới
Áo cuối năm ngoái.
Xe tải hạngnặng 38 tấnhiệuScania,mang biển sốở
Gdansk (BaLan), chở25 tấn hàng luyện kim từÝ đến
giao tại Berlin. Chủ công ty xe tải khẳng định đãmất
liên lạc với tài xế sáng 19-12. Trong xe còn cómột tài xế
người BaLan đã chết do bị đạnbắn.
Vụ tấn côngbằngxe tải ởĐức xảy ra tương tựvụkhủng
bố bằngxe tải ởNice (Pháp) ngày
14-7 làm 86người chết. Bộ trưởng
Nội vụĐứcThomas deMaizière
cho biết đã tăng cường an ninh
nhưng vẫn duy trì các chợGiáng
sinh, trừ chợ nơi xảy ra vụ ánđược
đóng cửa để tôn trọng các nạn
nhân.
TạiMỹ, SởCảnh sát TPNew
Yorkđã thông báo tăng cường anninh tại các địa điểm
công cộng, trong đó có các chợmùa lễ hội. Cảnh sátNew
Yorkkhẳng địnhhiện thời không cónguy cơđặc biệt sắp
xảy ra. Cảnh sát hạt Nassau (NewYork) cũng thông báo
tăng cường tuần tra trong các khuvực đông người. Cảnh
sát Chicago (bang Illinois) đã tăng cường tuần tra tại hội
chợ truyền thốngGiáng sinhChristkindlmarket.
Tại Pháp, Bộ trưởngNội vụBrunoLeRouxđã chỉ đạo
tăng cường anninh tại các chợGiáng sinhvà yêu cầu toàn
bộ lực lượng an ninh phải duy trì cảnhgiác tối đa. Trong
những tuầnqua, cảnh sát đã bắt giữ sáu tên âmmưu tấn
côngởkhuvựcParis vàongày1-12. Chúng đã lậpdanh
sáchhàng chụcmục tiêu, trong đó có chợGiáng sinhởđại
lộChamps-Élysées.
TạiBỉ,Thị trưởngBrusselsYvanMayeur thôngbáođã tiến
hànhcácbiệnphápbảovệhội chợcuối nămPlaisirsd’hiver.
TạiTPAntwerp, quânđội vàcảnh sát bảovệchợGiáng sinh
đãnhậnđược lệnh tăngcườngcảnhgiác.
D.THẢO
Thủphạmtấncôngkhủngbốbằngxetảilàngườidicư
Tổcông tácBộQuốcphòngNgasang
ThổNhĩKỳđiều tra
Sáng20-12 (giờđịaphương), tổđiều trađặcbiệt củaBộ
QuốcphòngNgagồm18điềutraviên,nhânviêntìnhbáovà
nhânviênngoạigiaođãsangTNKđểđiều travụĐại sứNga
AndreyKarlovbị bắn chết. Đây là việc hai tổng thốngNga
vàTNKđãnhất trí trongcuộcđiệnđàm tối 19-12.
Trướcđó, lúc19giờ5ngày19-12,ĐạisứNgaAndreyKarlov
(62tuổi)vừaphátbiểukhaimạccuộctriển lãmảnhtạiAnkara
đượcvàigiây thìbịhung thủđứngsauôngvàimétbắnvào
lưngnhiềuphát. Sauđó, hung thủvungvẩykhẩu súng lục
và hét bằng tiếngTNK:
“Bọnbay đừngquênAleppo, đừng
quên Syria. Những kẻ chịu tráchnhiệm chonhữngghê tởm
nàyphải trảgiá”
. Rồi hắn chuyển sang tiếngẢRập:
“Chúng
tao lànhữngngườiđãnguyệntrungthànhvớiđấngtiêntrivà
thánhchiến…AllahuAkbar”
.
Hung thủ tênMevlutMertAltintas, 22 tuổi,đã tốtnghiệp
học viện cảnh sát, làm việc trong đơn vị cảnh sát chống
khủngbốởAnkaragầnbanămnay.Hắnkhôngđượcphân
công làmnhiệmvụ tạibuổi triển lãmnhưngđãsửdụng thẻ
cảnhsátđểvàokhimáydòkim loạipháthiệnhắnđeosúng.
HắnmặcÂuphục, thắtcàvạt,đứngngaysauđại sứNganên
người tacứ tưởnghắn làcậnvệcủađại sứNga.Hung thủđã
bị cảnh sát bắn chết tại chỗ. BáoTNK chobiết hung thủ có
liênhệvới nhómkhủngbốMặt trậnAlNusra.
Đại sứAndreyKarlovđượcđưađếnbệnhviện lúc19giờ
53phút nhưngkhôngquakhỏi. Ôngđã có thời gian công
táctạihaimiềnTriềuTiên,đã lậpgiađình,cómộtcon,nóisõi
tiếngAnhvàtiếngTriềuTiên.ÔngđếnTNKvàotháng7-2013
trong lúcNgavàTNKđangcủngcốquanhệ thươngmại.
Sau vụ đại sứNga bị bắn chết, tình hình trở nên căng
thẳngởTNK. Rạng sáng 20-12 tại Ankara, một người đàn
ôngnổ súng trướcđại sứquánMỹ. Không ai bị thương. Kẻ
nổsúngbịbắt. CácsứquánMỹ tạiTNKđược lệnhđóngcửa
trongngày.
TNL
Không thể so sánh vụ đại
sứNgabị sáthại với vụThái tử
Áo-HungFrançois-Ferdinandbị
mộtthanhniênngườiSerbám
sátngày28-6-1914tạiSarajevo
(Bosnia). Lúcđóquanhệgiữa
đế chế Áo-Hung và Serbia
rất căng thẳngnênÁo tuyên
chiến.CònquanhệNgavàTNK
đãnồng ấm trở lại từmùahè
năm2016 sau thời kỳ lạnhgiá
từtháng11-2015.Haibênđang
thắtchặthơnnữavềcác lợi ích
chungkinh tếvàchiến lược.
Tạpchí
SLATE
Tiêu điểm
chắn là hànhvi khiêukhích
nhằmgây rối tiến trìnhbình
thường hóa quan hệ Nga-
TNK và tiến trình hòa bình
ởSyria”.
Để trấn an TNK, Ngoại
trưởng Nga Sergei Lavrov
nhận định cái chết của Đại
sứNgaAndreyKarlovmang
độngcơchính trịvàđiều then
chốt làphải hiểuai đứng sau
tội ác này.
Ôngkhẳngđịnhnhữngkẻ
gây ra tội ácmuốn phá hoại
quan hệ Nga-TNK và ngăn
cảncôngcuộcđấutranhchống
khủng bốởSyria.
Ngườiphátngôntổngthống
NgaDmitryPeskov tuyênbố:
“Trên nền tảng khiêu khích
đó, điềuduynhất hợp lýmà
Nga và TNK có thể làm là
gần nhau hơn và đoàn kết,
hành động hiệu quả chống
lại nhữngkẻđứng saukhiêu
khích này”.■
