16
Thế giới 24 giờ
Quốc tế -
ThứHai 6-4-2020
l
Mexico
: Hãng tin
Reuters
ngày 5-4 cho hay
một vụ thanh toán giữa hai băng đảng buôn ma túy
tại TPMadera đã xảy ra khiến 19 người thiệt mạng
và một người khác bị thương. Tại hiện trường, cơ
quan chức năng thu giữ 18 khẩu súng, hai lựu đạn
và hai ô tô. Hiện cảnh sát đang mở chiến dịch truy
lùng các đối tượng có liên quan. Được biết, chỉ
trong tháng 3-2020, ởMexico đã có 2.585 người
thiệt mạng vì bạo lực băng đảng.
l
Nhật Bản
: Ngày 5-4, một phụ nữ 26 tuổi,
tên Shimida Eri đã đột nhập vào dinh Thủ tướng
ShinzoAbe tại thủ đô Tokyo và bị an ninh khống
chế, theo đài
NHK
. Người này bước đầu khai nhận
do mâu thuẫn gia đình nên nghĩ rằng nếu đột nhập
vào dinh thủ tướng thì sẽ có thể thay đổi cuộc đời.
Lục soát túi xách của đối tượng, cảnh sát thu giữ
một rìu nhỏ, một bình xịt hơi cay và một lọ đựng
chất lỏng giống xăng. Công tác điều tra đang được
khẩn trương tiến hành.
l
Lebanon
: Hãng tin
Al Jazeera
ngày 5-4
cho hay một chỉ huy của phong trào Hồi giáo
Hezbollah - ôngAli MohammedYounis đã bất
ngờ bị ám sát tại TPNabatieh. Các vết thương trên
thi thể cho thấy nhiều khả năng ông này bị đâm rồi
bắn vào đầu. Được biết,Ali MohammedYounis
là người đứng đầu các chiến dịch tình báo của
Hezbollah và là công sự thân cận của Thiếu tướng
Iran Qasem Soleimani bị Mỹ ám sát hồi tháng
1-2020.
PHẠMKỲ
Thế giới chống COVID-19:
Đâu là thách thức lớn nhất?
Cộng đồng quốc tế cần hiểu nhau hơn và hợp tác nhiều hơn nếumuốn sớm chiến thắng đại dịch.
HỒNGVĂN
Đ
ại dịch COVID-19 đến
nay đã lan ra hơn 200
quốc gia và vùng lãnh
thổ. Dịch bệnh bắt đầu khởi
phát từVũ Hán (Trung Quốc)
vào cuối năm ngoái, sau đó
nhanh chóng lan rộng khắp
toàn cầu. Ở một khía cạnh
nào đó, việc lây lan dịch bệnh
cũng là hệ quả của quá trình
toàn cầu hóa - khi mà các
rào cản địa lý đã giảm đáng
kể, thế giới trở nên “phẳng”
hơn, cho phép con người di
chuyển từ quốc gia này sang
quốc gia khác, vùng lãnh thổ
này sang vùng lãnh thổ khác
dễ hơn. Một điểm chung về
dịch bệnh ở các nước (trừ
Trung Quốc) là đa số các
ca đầu tiên đều được “nhập
khẩu” từ nước ngoài.
Hợp tác quốc tế
không hiệu quả
Toàn cầu hóa mang đến
mô hình phân chia lao động
và nguồn lực một cách hiệu
quả hơn, duy lý hơn. Nói
nôm na, sự tự do hơn trong
dịch chuyển xuyên biên giới
các nguồn vốn, hạ tầng, công
nghệ, nguồn nhân lực,…giúp
thế giới sản xuất ra nhiều của
cải hơn. Ngay cả khi “nước
Mỹ trên hết” của Tổng thống
DonaldTrumpđãkhép lại đáng
kể các thể chế mậu dịch tự do
thì nước Mỹ nói riêng và thế
giới nói chung vẫn trong quá
trình rộng mở, tự do.
Thế nhưng dịch bệnh xảy
ra đến nay nhận được rất ít
sự phối hợp giữa cộng đồng
quốc tế. Liên Hiệp Quốc hoạt
động mờ nhạt; Tổ chức Y tế
Thế giới (WHO) chỉ dừng lại
ở các động thái khuyến cáo
chứ chưa có chương trình
hành động cụ thể; hội nghị
(trực tuyến) giữa các nước
công nghiệp G7 không ra
được tuyên bố chung; các
cường quốc mà điển hình là
Cho đến nay, chưa
có một “liên minh
chống dịch” nào
thật sự hoạt động
hiệu quả được xây
dựng dựa trên nền
tảng hợp tác giữa
nhiều quốc gia,
trong đó có sự tham
gia của các nước
đóng vai trò lãnh
đạo thế giới.
Mỹ kêu gọi Trung Quốc cùng
chống dịch
Ngày 4-4, Đại sứ Mỹ tại Trung Quốc Terry Branstad kêu gọi
Mỹ, Trung cùng nhau hợp tác chống lại đại dịch COVID-19,
theo báo
SCMP
.
Trongmột bức thư được công bố có tựa đề“Move Forward
Together” (tạm dịch: Cùng nhau tiến về phía trước), Đại sứ
Branstad gọi đại dịch COVID-19 là“kẻ thù chung”của thế giới
và khôngmột quốc gia nào có thể chiến đấumột mình trong
cuộc chiến này.“Tôi tin rằng hai nước chúng ta sẽ tiếp tục tìm
cách hợp tác để chống lại kẻ thù chung. Tiến lên cùng nhau,
tôi hiểu rằng chúng ta sẽ vượt qua những thời điểmkhó khăn
này” - Đại sứ Branstad khẳng định.
Đại sứ Branstad cũng cho biết ông đã có cuộc trao đổi
với Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Trịnh Trạch Quang
về việc hai nước cùng hợp tác giải quyết khủng hoảng đại
dịch COVID-19.
Nhân viên y tế chuyển thi thể người mất vì COVID-19 đếnmột nhà xác tạmthời tại Brooklyn,
TPNewYork (Mỹ) hôm4-4. Ảnh: NYT
1.215.690
là tổng số ca nhiễmCOVID-19 trên
toàn cầu tính đến 18 giờ 30 chiều
5-4,trangthốngkê
Worldometer
dẫn
nguồncơquanytếcácnướcghinhận.
Trong số này đã có 65.659 người tử
vong. Dịch hiện đã lan ra 207 quốc
gia và vùng lãnh thổ. Thế giới cũng
có253.684bệnhnhânCOVID-19điều
trị thành công.
PHẠMKỲ
Mỹ và Trung Quốc liên tục
đấu khẩu về cuộc chiến chống
đại dịch.
Trong khi đó, cuộc họp giữa
các bộ trưởng thương mại
Nhóm các nền kinh tế phát
triển và mới nổi hàng đầu thế
giới (G20) cuối tháng 3-2020
tỏ ra lạc quan hơn. G20 nhất
trí rằng mọi biện pháp nhằm
chống đại dịch viêmđường hô
hấp cấp COVID-19 cần tránh
làm gián đoạn các chuỗi cung
ứng. Dù vậy, các chương trình
hành động cụ thể cũng như
biểu hiện hợp tác giữa các
nước cho đến nay chưa thực
sự thuyết phục, chí ít là trước
diễn biến gia tăng chóng mặt
của đại dịch.
Sự phụ thuộc giữa các quốc
gia thời đại toàn cầu hóa không
chỉ dừng ở kinh tế, mà còn cả
trong chống thảmhọa như đại
dịch. Trong đó, việc chống đại
dịch phụ thuộc vào: (i) Chính
sách đi lại của người và hàng
hóa; (ii) việc phối hợp trong
sản xuất, cung ứng vật tư y
tế, việc triển khai, phân bổ
nguồn lực chống dịch thông
qua các gói cho vay hỗ trợ
hoặc viện trợ lẫn nhau (dựa
vào tình hình chống dịch cụ
thể của từng quốc gia); (iii)
sự chia sẻ thông tin về tình
hình cũng như bài học kinh
nghiệm giữa các nước; (iv)
sự thấu hiểu về văn hóa lẫn
nhau,… Đó là chưa kể quá
trình chống dịch cũng quyết
định đến “thế giới hậu dịch
COVID-19”, nhấn mạnh vào
khả năng tái thiết và phát triển
kinh tế-xã hội.
Cùng nhau hiểu đúng
mới có thể làm đúng
Những quá trình kể trên đòi
hỏi hợp tác, chia sẻ, phân bổ
nguồn lực theo kiểu lợi thế so
sánh (trong kinh tế học), tức
mỗi nước phát huy thế mạnh
nhất của mình để tham gia
vào một tập thể vì một mục
đích chung - chiến thắng đại
dịch. Thời gian qua, một số
quốc gia hỗ trợ tổ chức hợp
tác công - từ Liên minh Các
sáng kiến ứng phó dịch bệnh
(CEPI) tổ chức nghiên cứu
chế tạo vaccine chống virus
SARS-CoV-2 (gây bệnh
COVID-19), nhưng đứng ở
góc độ vĩ mô thì những động
thái như vậy chưa theo kịp sự
lây lan, gây hại của đại dịch.
Cho đến nay, chưa có một
“liên minh chống dịch” nào
thật sự hoạt động hiệu quả
được xây dựng dựa trên nền
tảng hợp tác giữa nhiều quốc
gia, trong đó có sự tham gia
của các nước đóng vai trò
lãnh đạo thế giới. Thông tin
về hợp tác quốc tế chủ yếu
dừng ở việc bắt tay cục bộ
(như hỗ trợ nhau khẩu trang,
máy thở,…) hoặc mang tính
trấn an dư luận hơn là có giá
trị thực thi.
Đơn cử, việc đưa ra một
khái niệm chung về giãn cách
xã hội hay khuyến cáo về
đeo khẩu trang vẫn đang tạo
ra thách thức với các nước.
Trong bối cảnh chưa có kết
luận chắc chắn về mặt dịch
tễ đối với đường lây truyền
bệnh, việc đảm bảo giãn cách
xã hội, khuyến cáo các biện
pháp bảo vệ (như đeo khẩu
trang) được xem là “loại
vaccine” hữu hiệu nhất. Thế
nhưng mỗi quốc gia dường
như đang theomột kiểu, trong
khi ngay cả WHO cũng tỏ ra
lúng túng.
Hay như việc phối hợp đảm
bảo an toàn, an tâm cho người
dân đang ở nước ngoài nhằm
hạn chế tình trạng đổ xô về
nước, phá vỡ nguyên tắc giãn
cách xã hội cũng chưa được
các nước thực hiện hiệu quả.
Lấy ví dụ, Singapore là một
quốc gia chống dịch ở giai
đoạn hai tháng đầu năm 2020
rất hiệu quả. Thế nhưng làn
sóng dịch thứ hai ập đến, chủ
yếu đến từ người Singapore ở
nước ngoài hồi hương (để né
dịch). Không riêng Singapore,
tình trạng này xuất hiện ởmột
số quốc gia khác khiến các ổ
dịch di động bắt đầu lây lan.
Thực tế cho thấy rất khó yêu
cầu mọi người “ai ở yên chỗ
nấy” khi nạn kỳ thị chủng tộc
(ví dụ kỳ thị người gốc Á) trở
nên khắc nghiệt hơn, nhất là
khi cách hiểu đeo khẩu trang
hay giãn cách xã hội giữa
Đông, Tây khác nhau. Việc
người châu Á bị tấn công vì
đeo khẩu trang hoặc vì bị đổ
lỗi cho nguồn gốc gây dịch
bệnh trở nên phổ biến. Ngoài
ra, chi phí chữa trị COVID-19
cũng là một vấn đề nan giải
khi ở nhiều nơi, người nước
ngoài phải phải chịu mức giá
quá cao.
Thế giới đã tập trung chống
dịchCOVID-19.Tuynhiên, có
một “cuộc chiến khác” cũng
đang âm ỉ xảy ra: Cuộc chiến
tìmkiếm sự thống nhất cao độ
giữa các quốc gia trong hiểu
và hành động đồng bộ, vượt
qua những đấu khẩu nghi kỵ
để cùng chiến thắng đại dịch.•
