6
Pháp luật
&
cuộc sống -
Thứ Hai11-3-2024
NHẪNNAM
T
AND TP Cần Thơ vừa xét xử
phúc thẩm vụ kiện tranh chấp
liên quan đến tài sản bị cưỡng
chế thi hành án giữa bốn nguyên
đơn gồm các ông, bà: PTH, PVM,
TTTT, NTKT và bị đơn NVP. Phiên
tòa được mở do có kháng cáo của
người có quyền lợi, nghĩa vụ liên
quan là một ngân hàng.
Bốn người mua đất,
chỉ một người viết giấy
Theo hồ sơ, ông PTH trình bày
ông đang quản lý, sử dụng phần đất
có diện tích 41,2 m
2
thuộc thửa đất
do bị đơn đứng tên. Nguyên nhân là
do năm 1992, cha ông (đã mất năm
2003) có mua của chủ cũ một phần
đất để cất nhà ở diện tích 40 m
2
, giá
4 triệu đồng. Hai bên có làm giấy
chuyển nhượng, cha ông đã nhận
đất, cất nhà ở từ năm 1992 nhưng
chưa làm thủ tục sang tên.
Đến năm 2008, chủ cũ chuyển
nhượng toàn bộ thửa đất cho bị đơn,
bao gồm cả phần đất trên. Bị đơn đã
được cấp giấy sang tên. Thời điểm
VKSND TP.HCM vừa ban hành cáo trạng truy tố bị can
Aigars Plivës (quốc tịch Latvia), Nguyễn Thị Tuyết Sương
(giám đốc Công ty TNHH MTV TMDV Digital Credit),
Trương Tuấn Tài (giám đốc Công ty TNHH Fincap VN) và
10 bị can khác về tội cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự.
Theo cáo trạng, ngày 10-4-2023, Công an quận 10
(TP.HCM) nhận được đơn của ông LTH trình báo việc vay
của Công ty Digital Credit 1 triệu đồng. Do chưa thanh toán,
ông H bị yêu cầu trả nợ với số tiền gốc và lãi là 21 triệu
đồng.
Công an quận 10 điều tra, xác minh và phát hiện đường
dây hoạt động cho vay lãi nặng thông qua hai trang web
tamo.vn và findo.vn. Công ty TNHH Sofi Solutions vận hành
hai trang web, còn Công ty Digital Credit và Công ty Fincap
VN sẽ giải ngân khoản vay núp bóng dịch vụ cầm đồ, tư vấn
tài chính.
Năm 2018, Aigars Plivës (nhân viên Tập đoàn Sun
Finance, trụ sở tại Latvia) đến Việt Nam để thành lập và vận
hành cho vay thông qua ba công ty trên.
Cơ quan điều tra khi đang trích xuất danh sách người vay
trên hai trang web thì hệ thống bị đóng nên chỉ trích xuất
được thông tin của 229 người vay và lấy lời khai của 28
người. Khách hàng thanh toán tiền vay theo ba hình thức
chuyển khoản vào tài khoản của Công ty Digital Credit hoặc
Công ty Fincap VN, chuyển tiền vào ví Momo thu hộ hoặc
nộp tiền mặt tại đại lý Viettel Post.
Cơ quan điều tra xác định ba công ty trên thu lợi 4.200
tỉ đồng, gồm cả tiền lãi và phí. Trong đó, số tiền lãi được
hưởng theo quy định là 50,6 tỉ đồng, còn lại 4.150 tỉ đồng là
số tiền thu lợi bất chính với lãi suất thấp nhất là 401,5%/năm
và cao nhất là 1.379,7%/năm.
Đối với Aigars Plivës, bị can này bắt đầu điều hành cho
vay lãi nặng từ tháng 6-2020 đến tháng 4-2023 với mức
lương 120 triệu đồng/tháng, thu lợi bất chính 4,2 tỉ đồng. Đối
với các bị can còn lại, số tiền thu lợi bất chính được xác định
từ 220 triệu đến 4 tỉ đồng.
SONGMAI
Truy tốnhómcho vay lãi suất “cắt cổ”, thu lợi bất chính4.150 tỉ đồng
Aigars Plivës
bị bắt về tội
cho vay lãi
nặng trong
giao dịch
dân sự. Ảnh:
CA
Các
đương
sự chờ
tòa
phúc
thẩm
nghị án.
Ảnh:
NHẪN
NAM
Bị đơn thừa nhận nguồn gốc đất đứng tên là nhận chuyển nhượng từ chủ
đất cũ như ông PTH trình bày. Ông cũng thống nhất với các nguyên đơn về
việc cha ông H nhận chuyển nhượng từ chủ cũ và ông có chuyển nhượng
các phần đất cho ba nguyên đơn như trình bày ở trên là đúng.
Năm 2011, do tin tưởng nên ông ký hợp đồng thế chấp thửa đất trên
để bảo lãnh nợ cho một người bạn tại ngân hàng. Tuy nhiên, người này
không trả nợ nên tài sản bị cơ quan thi hành án phát mại để thu hồi nợ
cho ngân hàng. Vì vậy, ông không thể tách giấy cho các nguyên đơn nên
phát sinh tranh chấp.
Ông đồng ý công nhận cho các nguyên đơn được quyền sử dụng các
phần đất tranh chấp và hủy một phần hợp đồng thế chấp tài sản để các
nguyên đơn được cấp giấy chứng nhận; yêu cầu tòa bảo vệ quyền lợi cho
các nguyên đơn.
Tòa áp dụng Án lệ số
11/2017 về công nhận
hợp đồng thế chấp quyền
sử dụng đất mà trên đất
có tài sản không thuộc
sở hữu của bên thế chấp
để giành quyền cho ba
nguyên đơn còn lại đối
với nhà của họ trên đất.
Tòa không
công nhận
quyền sử
dụng đất
vì chỉ thỏa
thuận miệng
Bốn người mua đất đều đã cất nhà ở
nhiều nămnhưng tòa chỉ công nhận
quyền sử dụng đất chomột nhà có giấy
tay, ba nhà thỏa thuậnmiệng không được
công nhận.
mua đất, bị đơn thỏa thuận chomình
đứng tên toàn bộ thửa đất, sau này
sẽ tách thửa sang tên lại cho ông H
nhưng không làm.
Sau đó, bị đơn mang giấy đất thế
chấp cho ngân hàng. Đến khi cơ
quan thi hành án đến phát mại tài
sản, trong đó có phần đất của ông
để thu hồi nợ cho ngân hàng thì ông
mới phát hiện sự việc.
Hiện ông đang sống trên phần đất
này cùngmẹ.Mẹ và các emủy quyền
cho ông toàn quyền quyết định. Vì
vậy, ông yêu cầu tòa án công nhận
quyền sử dụng đất (QSDĐ) phần đất
này cho ông; hủymột phần hợp đồng
thế chấp ngân hàng đối với phần đất
đã bán cho gia đình ông do thế chấp
không đúng.
Ba nguyên đơn còn lại ủy quyền
cho một người trình bày, năm 2001,
do có nhu cầu sử dụng đất nên cả ba
người thỏa thuận với bị đơn để mua
các phần đất cất nhà ở với diện tích
lần lượt là 60 m
2
giá 18 triệu đồng,
41,8 m
2
giá 8 triệu đồng và 42,2 m
2
giá 8 triệu đồng.
Thời điểm bán đất, do tin tưởng
nên các bên không làm hợp đồng,
chỉ thỏa thuận lời nói và các ông, bà
đã trả đủ tiền cho bị đơn, nhận đất
cất nhà ở ổn định cho đến nay. Các
ông, bà đã nhiều lần yêu cầu tách
giấy phần đất đã bán nhưng bị đơn
hứa hẹn vẫn không làm.
Cũng như ông H, họ không biết bị
đơn thế chấp toàn bộ đất cho ngân
hàng. Nay họ yêu cầu tòa công nhận
QSDĐ, hủy một phần hợp đồng thế
chấp liên quan đến phần đất của
từng người.
Xử sơ thẩm, TAND quận Thốt
Nốt chấp nhận toàn bộ yêu cầu của
các nguyên đơn, công nhận cho họ
QSDĐ đối với các phần đất đã nhận
chuyển nhượng và cất nhà ở; vô hiệu
một phầnhợpđồng thế chấp liênquan
đến phần đất của bốn nguyên đơn.
Sau đó, ngân hàng kháng cáo, yêu
cầu không công nhậnQSDĐcho các
nguyên đơn, hợp đồng thế chấp liên
quan đến phần đất của các nguyên
đơn là hợp pháp.
Tòa chỉ công nhận chuyển
nhượng bằng văn bản
Xử phúc thẩm, TAND TP Cần
Thơ nhận định ba nguyên đơn (trừ
ông H) và bị đơn đều thống nhất về
chuyển nhượng các phần đất và đã
cất nhà ở từ năm 2001. Tuy nhiên,
việc chuyển nhượng này không lập
văn bản mà chỉ thỏa thuận miệng.
Đối chiếu với Điều 691 BLDS 1995,
thời điểm các bên chuyển nhượng
quy định hình thức chuyển QSDĐ
phải lập thành văn bản, có chứng
thực của ủy ban.
Theo tòa, quy định tại các điểm
a.6, b.3, tiểu mục 2.3, mục 2, phần
II, Nghị quyết 02/2004 của Hội đồng
Thẩm phán TAND Tối cao hướng
dẫn công nhận các bên thực hiện
giao dịch, thỏa thuận bằng văn bản
nhưng vi phạm quy định bắt buộc
phải công chứng mà các bên đã thực
hiện 2/3 nghĩa vụ giao dịch thì công
nhận hiệu lực giao dịch. Nhưng trong
thực tế, giao dịch giữa các đương sự
không làm văn bản nên không được
công nhận theo quy định nêu trên.
Riêng trường hợp của ông H, tòa
cho rằng do cha ông H khi mua đất
của chủ cũ có làm văn bản nên công
nhận QSDĐ cho mẹ và các em của
ông H.
Ngoài ra, tòa còn dẫn quy định
về điều kiện tách thửa của UBND
TP Cần Thơ thì tại khu vực của các
đương sự sinh sống, điều kiện tách
thửa đối với đất trồng cây lâu năm
là 300 m
2
, trong khi các bên chỉ
giao dịch diện tích hơn 40-60 m
2
là
không thỏa mãn điều kiện này nên
giao dịch giữa bị đơn với ba nguyên
đơn còn lại không được công nhận.
Theo tòa, bị đơn có hành vi gian
dối khi đem thế chấp toàn bộ đất
cho ngân hàng trong khi đã chuyển
nhượng choba nguyênđơnmà không
cho họ biết là lỗi của bị đơn. Do đó,
ba nguyên đơn còn lại có quyền khởi
kiện bị đơn ở vụ kiện khác.
Tòa áp dụng Án lệ số 11/2017 về
công nhận hợp đồng thế chấpQSDĐ
mà trên đất có tài sản không thuộc
sở hữu của bên thế chấp để giành
quyền cho ba nguyên đơn còn lại
đối với nhà của họ trên đất. Cụ thể
là khi phát mại phần đất thì họ được
quyền ưu tiên mua, nếu không mua
thì được bồi thường giá trị nhà tại
thời điểm bán đấu giá.
Từ đó, tòa tuyên chấp nhận một
phần kháng cáo của ngân hàng, sửa
một phần bản án sơ thẩm, chấp nhận
yêu cầu khởi kiện của ông H, không
chấp nhận yêu cầu của ba nguyên
đơn còn lại. Tòa công nhận QSDĐ
phần đất 41,2 m
2
cho bốn mẹ con
ông H; hợp đồng thế chấp tài sản vô
hiệu một phần liên quan đến phần
đất của gia đình ông H.
Tòa kiến nghị cơ quan có thẩm
quyền xóa thế chấp phần đất của gia
đình ông H để thực hiện thủ tục cấp
giấy theo quy định. Ba nguyên đơn
còn lại được quyền ưu tiên mua lại
phần đất khi phát mại, nếu không
mua thì được nhận giá trị nhà tại
thời điểm bán.•
