16
Tiêu điểm
Quốc tế -
Thứ Hai11-3-2024
THẢOVY
X
ung đột Israel - Hamas
đã bước sang tháng thứ
sáu. Hàng tháng trời bị
bao vây và giao tranh triền
miên khiến dòng viện trợ
vào Dải Gaza bị ngưng trệ
nghiêm trọng, người dân
dải đất này bị đẩy rơi vào
thảm cảnh.
Nạn đói hoành hành
từ Bắc xuống Nam
Gaza
Sau khi bị Hamas tấn công
vào ngày 7-10-2023, Israel
tuyên bố “bao vây toàn diện”
Dải Gaza, cho rằng một khi
dải đất “không điện, không
thức ăn, không nước, không
nhiên liệu” thì Hamas sẽ dễ
bị loại bỏ. Phải mất hai tuần
vận động căng thẳng, Mỹ
mới thuyết phục được Israel
cho phép hàng viện trợ vào
Gaza từ cửa khẩuRafah (Nam
Gaza, giáp vớiAi Cập) nhưng
lượng hàng hóa này bị Israel
kiểm soát gắt gao để tránh rơi
vào tay Hamas.
Một cửa khẩu duy nhất
với lượng viện trợ nhỏ giọt
không thể đáp ứng nhu cầu
của người dân Gaza. Tháng
12-2023, Israel đồng ý mở
thêm cửa khẩu thứ hai là
Kerem Shalom (nằm giữa
Israel, Ai Cập và Gaza). Tuy
nhiên, lượng viện trợ qua
Kerem Shalom lên xuống
thất thường và ngày càng
ít đi vì người Israel thường
xuyên biểu tình, chặn hàng
hóa vào cửa khẩu.
Việc đưa viện trợ vào Gaza
đã khó, việc phân phối viện trợ
lại càng khó hơn. Theo tờ
The
Washington Post
, giao tranh
khiến đường sá ở Gaza vốn
chật hẹp càng khó di chuyển.
Các đoàn xe chở hàng viện
trợ phải đối mặt với nguy
cơ bị tấn công. Hôm 20-2,
Chương trình Lương thực
Thế giới (WFP) đã ngưng
vận chuyển hàng cứu trợ tới
Cộng đồng quốc tế nỗ lực tìm cách đưa hàng viện trợ vào Dải Gaza trong bối cảnh xung đột kéo dài
và hàng trămngàn người dân nơi đây đang phải oằnmình chịu đựng nạn đói.
Các nước gấp rút cứu dân Gaza
Cộng đồng quốc tế
đã và đang nỗ lực
bằng nhiều cách đưa
viện trợ vào Gaza.
Hàng viện trợ được thả từmáy bay xuốngDải Gaza ngày 7-3.
Ảnh: REUTERS
Tổng thống Mỹ Joe Biden đã lệnh cho quân đội Mỹ xây
một cảng tạm ngoài khơi Dải Gaza giúp tạo thêm đường
đưa hàng viện trợ vào Gaza, góp phần giải quyết tình
trạng mất an ninh lương thực đang rất nghiêm trọng tại
dải đất này, theo hãng tin
Reuters
. Theo kế hoạch, quân
đội Mỹ sẽ xây một bến cảng nổi ngoài khơi Dải Gaza
và cảng này sẽ được nối vào đất liền thông qua một con
đường được xây dựng tạm thời.
Một trong những lý do khiến chính quyền Mỹ quyết
định xây cảng để đưa hàng viện trợ vào Gaza, theo các
nhà quan sát là vì ông Biden phải chịu áp lực từ các thành
viên đảng Dân chủ về vấn đề Gaza. Nhiều đảng viên Dân
chủ sốt ruột về tình hình nhân đạo ở Gaza, yêu cầu ông
Biden hành động nhiều hơn để hàng viện trợ vào được
Gaza.
Vị trí xây dựng cảng tạm vẫn chưa được tiết lộ. Theo
Hiệp định Hòa bình Oslo năm 1993, các nước châu Âu
hứa sẽ xây một cảng biển gần TP Gaza (Bắc Gaza). Tuy
nhiên, cam kết này sau đó đã không được thực hiện. Hiện
nay, khu vực mà các nước châu Âu dự kiến xây cảng năm
xưa đã trở thành một cảng cá nhỏ, không phù hợp cho
các tàu lớn tiến vào. Thông tin thêm, Gaza có một cầu tàu
dài được xây dựng trên biển gần TP Khan Younis (Nam
Gaza), thường được các tàu đánh cá dùng để cập vào.
Ông Biden không nói rõ về thời gian xây dựng cảng tạm
ở Gaza. Tuy nhiên,
Reuters
dẫn lời một quan chức cho
biết Mỹ cần “vài tuần để lên kế hoạch và xây dựng cảng”.
Trong khi đó, thư ký báo chí Lầu Năm Góc, Thiếu
tướng John C. Patrick Ryder cho biết Mỹ có thể sẽ cần
tới 1.000 nhân viên quân sự để xây dựng cảng tạm thời
và đường nối tạm thời, tiến trình xây dựng sẽ mất khoảng
60 ngày. Khi hoàn thành, cảng sẽ có khả năng cung cấp
khoảng 2 triệu suất ăn mỗi ngày, theo ông Ryder.
HỒNG SƠN
Mất bao lâuđểMỹ xây xong cảng tạmởGaza?
Người dân Palestine tập trung chờ nhận thức ăn tại TP Rafah (cực NamGaza). Ảnh: AP
Israel và Hamas nói gì về kế hoạch
của Mỹ xây cảng ở Gaza?
Phía Israel chobiết họ“hoàn toànủnghộ việc triển khai một
bến cảng tạm thời ở Gaza” và hứa “hợp tác đầy đủ”.
Tờ
Newsweek
ngày 8-3dẫn lời ôngBassemNaim- phát ngôn
viên của Hamas cho biết nhóm này đồng tình với kế hoạch
của Tổng thống Biden về việc xây cảng để đưa hàng viện trợ
vào Dải Gaza, cho rằng đây là “bước đi tích cực”.
“Đường thủy cũng là một bước tích cực nhưng cách dễ
nhất và ngắn nhất vẫn là Israel mở các cửa khẩu trên bộ và
ngừng tấn công đám đông người dân Palestine đang nhận
viện trợ” - ông Naim nói.
Tuy nhiên, người phát ngôn của Hamas chỉ trích sự ủng hộ
kiên định của ông Biden dành cho Israel trong bài phát biểu
thông điệp liên bang Mỹ, đồng thời cáo buộc Washington
tham gia trực tiếp thông qua việc hỗ trợ Israel.
Ông Naim cũng cho rằng Mỹ và Israel là bên chịu trách
nhiệm cho việc thỏa thuận ngừng bắn rơi vào bế tắc.
“Thật khôngmay, bức tranh
chúng ta thấy hiện tại vô cùng
nghiệt ngã và có khả năng tình
hìnhsẽxấuhơnnữa.Nếukhông
có hành động gì, chúng tôi lo
ngại nạn đói lan rộng ởGaza là
điềukhôngthểtránhkhỏi”-ông
Ramesh Rajasingham, Giám
đốc Văn phòng Điều phối các
vấn đề nhân đạo LHQ (OCHA),
cảnh báo.
Bắc Gaza vì quá nguy hiểm.
Những thách thức trên đã
khiến nạn đói bủa vây người
dân Palestine ở Gaza. Theo
số liệu của Liên hợp quốc
(LHQ), hơn 500.000 người ở
Gaza đang phải đối mặt với
tình trạng thiếu lương thực
nghiêm trọng. Cứ sáu trẻ em
dưới hai tuổi có một trẻ suy
dinh dưỡng trầm trọng.
Nạnđói hoànhhànhdữdội ở
BắcGaza - chiến trường chính
trong những tháng đầu chiến
sự. Israel kêu gọi người dân ở
Bắc Gaza di chuyển về Nam
Gaza nhưng hàng trăm ngàn
người Palestine vẫn chọn ở
lại khu vực này dù phải sống
trong cảnh khốn cùng.
Hãng tin
AP
ngày 8-3 dẫn
lời người dân ở Bắc Gaza cho
biết họ gần như không thể
tiếp cận các mặt hàng thiết
yếu như thịt, sữa, rau củ quả
và phải ăn cỏ dại, thức ăn
cho gia súc để qua cơn đói.
Tình trạng thiếu lương thực
trầm trọng cũng làm trật tự
dân sự ở Bắc Gaza trở nên
hỗn loạn. Hôm 28-2, hơn 900
người Palestine thương vong
do giẫm đạp hoặc trúng đạn
của Israel khi đám đông vây
lấy một xe viện trợ.
Nam Gaza dù nhận được
nhiều viện trợ hơn do gần
các cửa khẩu nhưng tình hình
cũng đang dần xấu đi khi số
lượng người di dời đến khu
vực này ngày càng đông.
Tìm đường đưa
viện trợ vào Gaza
Trước tình hình nhân đạo
đáng báo động, cộng đồng
quốc tế đã và đang nỗ lực
bằng nhiều cách để đưa viện
trợ vào Gaza.
Hiện nhiều nước đang tiếp
tế lương thực cho người dân
ở Dải Gaza bằng đường hàng
không. Từ cuối tháng 2, các
máy bay của Jordan và Pháp
đã thả hàng tấn hàng viện trợ
xuống các bờ biển ở Gaza.
Mỹ đầu tháng này chính thức
tham gia nỗ lực này, thả hàng
viện trợ dọc theo các bờ biển
của dải đất. Chỉ riêng ngày
2-3 (ngày đầu tiên của đợt
viện trợ), các máy bay Mỹ
đã thả 38.000 suất ăn xuống
khu vực.
Phát biểu thông điệp liên
bang hôm 7-3, Tổng thống
Mỹ Joe Biden cho biết Mỹ sẽ
xây một cảng tạm thời ngoài
khơi bờ biển Gaza để tiếp
nhận viện trợ nhân đạo bằng
đường biển vào dải đất này.
Ngày 8-3, Liên minh châu
Âu cũng công bố kế hoạch
lập hành lang hàng hải giữa
Cyprus (quốc đảo ởĐịaTrung
Hải) và Dải Gaza. Theo đó,
hàng viện trợ sẽ tập trung tại
Cyprus, được vận chuyểnbằng
đường biển đến cảng mà Mỹ
sắp xây dựng, rồi được đưa
vào Gaza. Anh và Các Tiểu
vương quốc Ả Rập thống
nhất (UAE) cho biết sẽ hỗ
trợ kế hoạch này, theo trang
tin
Bloomberg
.
Tuy nhiên, các tổ chức
nhân đạo lưu ý rằng viện trợ
bằng đường hàng không hay
đường biển không thể thay thế
viện trợ bằng đường bộ. Bà
TamaraAlrifai, Giám đốc đối
ngoại của Cơ quan LHQ về
cứu trợ người tị nạn Palestine
(UNRWA), khẳng định việc
vận chuyển bằng các tuyến
đường bộ “nhanh hơn, an
toàn hơn và tiết kiệm hơn”.
Nhận định của bà Alrifai có
cơ sở. Hôm 8-3, một thùng
viện trợ rơi từ máy bay chưa
rõ của nước nào đã đè chết
năm người ở Gaza và làm bị
thương 10 người khác, Cơ
quan Y tế Gaza đưa tin.
“Việc thả dù, lập cảng biển
tạm thời và những thứ tương
tự không phải là giải pháp
thực tế hoặc lâu dài để ngăn
chặn nạn đói đang rình rập
ở Gaza” - theo bà Melanie
Ward, Giámđốc điều hành Tổ
chức Viện trợ y tế cho người
Palestine (có trụ sở tại Anh).
BàWard nhấn mạnh rằng giải
pháp thiết thực nhất lúc này
chính là ngừng bắn, cho phép
viện trợ vào khu vực.
Israel hiện đối mặt với áp
lực rất lớn từ cộng đồng quốc
tế liên quan nguồn viện trợ
vào Gaza. Nam Phi gần đây
đã yêu cầu Tòa Công lý Quốc
tế (ICJ) ban hành biện pháp
khẩn cấp chống lại Israel
trước tình cảnh “nạn đói lan
rộng” ở Gaza. Các đồngminh
của Israel như Anh, Mỹ cũng
bày tỏ thất vọng về tình hình
nhân đạo ở Gaza hiện tại. Giờ
đây, khi các cuộc đàm phán
về thỏa thuận ngừng bắn giữa
Israel và Hamas lâm vào bế
tắc, các áp lực quốc tế lên
Israel sẽ ngày càng lớn hơn,
theo
AP
.•
