3
THỨTƯ
6-5-2015
Thoi su
ĐỨCMINH
N
gày 5-5, liên ngành
Tư pháp - Công an
- VKSNDTối cao -
TANDTối caovàmột số cơ
quan liên quan đã họp cho ý
kiếnvềviệcquyđịnhbiệnpháp
điều tra tố tụngđặcbiệt trong
dự thảoBLTTHS (sửađổi).
Hai phươngánxin
ýkiến
Trước đó, giữa tháng 4
VKSND Tối cao (cơ quan
soạn thảoBLTTHS sửađổi)
đã có văn bản đề nghị Văn
phòng Chính phủ báo cáo
Thủ tướng xem xét, quyết
định việc tập thểChính phủ
choýkiếnhoặcủyquyềncho
bộchứcnăngchoýkiếnbằng
văn bản về việc này.
Theovănbản trên,bansoạn
thảo đề xuất hai phương án:
Phươngán thứnhấtquyđịnh
cụ thểcácbiệnphápđiều tra
tố tụngđặcbiệt trongdự thảo
BLTTHS(sửađổi)gồm:Theo
dõibímật;ghiâm,ghihìnhbí
mật; ngheđiện thoại bímật;
thu thập bí mật dữ liệu điện
tử và sử dụng trinh sát hoặc
cộng tác viên bímật.
Phương án thứ hai là chỉ
quy định trong dự thảo căn
cứ, thẩm quyền, thời hạn áp
dụng các biện pháp điều tra
tố tụngđặcbiệt vàviệccông
nhận làchứngcứđốivới các
kết quả có được do việc áp
dụngcácbiệnphápnày.Tên
gọi cụ thể của cácbiệnpháp
và thủ tục tiếnhànhdoChính
phủquyđịnh chi tiết.
Chỉ BộCôngan
phảnđối
PhóViện trưởngViệnKhoa
họckiểmsátVKSNDTốicao
NguyễnThịThủychohayBan
soạn thảoBLTTHS (sửa đổi)
đã xin ý kiến 10 bộ, ngành
hữuquan.Kếtquả là9/10bộ,
ngành ủng hộ việc quy định
biệnphápđiều tra tố tụngđặc
biệt trongBLTTHS, chỉ riêng
BộCông an phản đối. Theo
bàThủy,việcquyđịnhnhững
biệnphápnày trongBLTTHS
(sửađổi)khôngchỉđểbảovệ
quyềnconngười,quyềncông
dânmà còn để bảo vệ chính
các cơquan tố tụngvàngười
tiếnhành tố tụng.
Tuy nhiên, ông Trần Thế
Quân (Phó Cục trưởng Cục
Pháp chế và cải cách hành
chính-tư pháp, BộCông an)
khẳng địnhBộCông an vẫn
bảo lưuquanđiểmkhôngquy
địnhvấnđềnàyvàoBLTTHS
(sửađổi).TheoôngQuân,các
biệnphápđiều trađặcbiệtđã
đượcquyđịnh tạiLuậtPhòng
chốngmatúy,LuậtPhòngchống
khủngbố,LuậtAnninhquốc
gia…Đểđốiphóvới tộiphạm
xâm phạm
anninhquốc
gia, cáccơ
quan chức
năng thuộc
BộCôngan
phải sử dụng rất nhiều biện
pháp, trongđócónhữngbiện
pháp tuyệtmật, tốimật.“Nếu
quyđịnhvàibabiệnpháptrong
nàycũngkhôngđủ, trongđiều
kiện hiện nay không thể đấu
tranhvớitộiphạmđược”-ông
Quânnhấnmạnh.
Cầnquyđịnh rõ
và chi tiết hơn
Việcdự thảoBLTTHS(sửa
Quyđịnhbiệnphápđiều
trađặcbiệt:Còntranhcãi
BansoạnthảoBLTTHS(sửađổi)xinýkiến10bộ,ngànhthìcóđếnchínbộ,ngànhủnghộquyđịnhbiệnphápđiềutratố
tụngđặcbiệt,chỉriêngBộCônganphảnđối.
Tiêuđiểm
Lạicóthêmmộttrườnghợpthai
phụđẻcon trên taxivàonhững
ngày lễvừaquatạiTP.HCM, lần
này là song thai. Người tài xế
cóbiếtkỹnăngvềsơcấpcứunênkhinhữngđứa trẻ lần lượtchào
đời,ôngđãyêucầungườicha lấykhănủấmngay lậptứcchocon.
Nhờvậy, cảhai cháubédùsinhnonnhưngsứckhỏeđãổnđịnh.
Trướcđó,tạiHàNamcũngcómộttrườnghợptàixếtaxiMaiLinh
nhanhtríđỡđẻchothaiphụtrênxe.Saudóanhcởichiếcáokhoác
gióđồngphụccủacông tyủấmchocháubévàđặt lênngười sản
phụ rồinhanhchóngchởđếnbệnhviện.
Đầutháng4vừarồi,mộtthaiphụtạiGiaLaicódấuhiệuchuyển
dạcũngđãbắt taxiđếnbệnhviệnsinh.Trênđườngđi thì thaiphụ
bịđaubụngdữdội trongkhi chỉ còncáchbệnhviệnhơn3km.Do
đườngvắng,bệnhviệncònxa,nhanhtrí,ngườitàixếdừngxe,đóng
hếtcửakính,tiếnhànhđỡđẻchosảnphụtheochỉdẫncủamẹmình
quađiện thoại.Người tài xếnày sauđóđãđượcbộ trưởngBộY tế
gửi thưkhenngợi rằnghànhđộngcủangười tài xế taxi khôngchỉ
mang lạiniềmvui,hạnhphúc to lớnchogiađìnhembémàcòncó
ýnghĩagiáodụcvề tráchnhiệmcủamỗingườidân trongviệccứu
chữangườikịpthờitrong lúcnguycấp.Thưcóviết:“Hơn lúcnàohết,
ngànhycầncósựchung taycủamỗingườidânViệtNam trongsự
nghiệpcaocảnhưngcũngđầykhókhăn, thách thứcnày”…
Thực tếđãcómộtquyđịnhhết sứcnhânvăncủaBộY tế
làkểtừnăm2015,ngườinàođượccấpmớigiấyphép láixe,phải
có chứng chỉ vềđào tạo kỹnăng sơ cứu tai nạngiao thông. Các
trườngđào tạo lái xe sẽđưanội dungđào tạo về sơ cứu tai nạn
giaothôngvàochươngtrìnhcấpgiấyphép láixe.Từnăm2016đến
năm2020, 100%cảnhsátgiao thông, thanh tragiao thông, tuần
traviêncũngsẽđượcđàotạovềsơcứu,cấpcứutainạngiaothông.
Ai cũngbiết về tầmquan trọngcủa sơcấpcứubanđầu làcứu
sốngnạnnhân,ngănkhôngchotìnhtrạngxấuđi.Quyđịnh làvậy
nhưngtrênthựctếchưathểnàocóđượcconsố lýtưởng100%các
tàixếbiếtsơcấpcứuđượcvìquyđịnhnàychỉdànhchongườiđược
cấpmớigiấyphép láixekể từnăm2015.Thếnhưng ítnhất từđầu
nămđếngiờđã cóba cađỡđẻ thành công trên taxi.Điềuđóbồi
đắp cho chúng tamột niềm tin rằng trong trườnghợp cần thiết,
bằngtìnhthươngđồng loại,ngườitàixếnàocũngcóthểcứuđược
mạngngười.
ĐÔNGYÊN
Đỡđẻtrêntaxi
Mộtsốnộidungđángchúý
-Trườnghợpápdụng
:Biệnphápđiều trađặcbiệtcó thể
đượcápdụngtrongcáctrườnghợpsau:Cáctộixâmphạman
ninhquốcgia, tộiphạmvềma túy, tộiphạmvề thamnhũng,
tộikhủngbố, tội rửatiền;cáctộiphạmkhácđặcbiệtnghiêm
trọng, có tổ chức; người tốgiác, báo tin về tội phạm, bị hại
đềnghị ápdụngđối với họnhằmphát hiện, ngănchặnkịp
thời tội phạm.
-Thẩmquyềnápdụng:
Thủ trưởngcơquanđiều tracấp
tỉnh,cấpquânkhutrở lêncóquyềnraquyếtđịnhápdụngbiện
phápđiềutratốtụngđặcbiệt.Trườnghợpvụánđangđượcthụ
lý,điềutraởcấphuyện,cấpkhuvựcthìthủtrưởngcơquanđiều
tracấphuyện,cấpkhuvựcđềnghịthủtrưởngcơquanđiềutra
cấp tỉnh, cấpquânkhuquyếtđịnhápdụng…Quyếtđịnháp
dụngbiệnphápđiềutratốtụngđặcbiệtphảiđượcviệntrưởng
VKScùngcấpphêchuẩn trướckhi tiếnhành…
-Thờihạnápdụng:
Thờihạnápdụngbiệnphápđiều tra
đặcbiệt khôngquáhai tháng kể từngàyphê chuẩn. Trong
trườnghợpphức tạp có thểgiahạnnhưngkhôngquá thời
hạngiảiquyết tốgiác, tinbáovề tộiphạm, kiếnnghịkhởi tố,
thời hạnđiều trahoặc thời hạnquyết địnhviệc truy tốquy
định tại BLTTHS…
- Sửdụng thông tin, tài liệu thu thậpđượcbằngviệc
ápdụngbiệnphápđiềutrađặcbiệt:
Thôngtin, tài liệuthu
thậpđượcbằngviệcápdụngbiệnphápđiềutrađặcbiệtphải
đượcgửi choviện trưởngVKSđãphêchuẩn trong thời gian
ápdụngbiệnphápnàyvà có thểđượcdùng làm chứng cứ
trongtốtụnghìnhsự.Trườnghợpviệcsửdụngchứngcứảnh
hưởngđếnan toàncủacánhân liênquanhoặccó thểphát
sinhhậuquả nghiêm trọng khác thì cơquan tiếnhành tố
tụngcó thểápdụngbiệnphápbảovệđặcbiệthoặckhông
làm lộ thânphận củangười có liênquan. Thông tin, tài liệu
thu thậpđược bằng việc ápdụng các biệnphápđiều tra
đặcbiệt chỉ được sửdụngvàoviệckhởi tố, điều tra, truy tố,
xét xửvụánhình sự, khôngđượcdùngvàomụcđíchkhác;
thông tin, tài liệukhông liênquanđếnvụviệc, vụánphảibị
tiêuhủykịp thời.
đổi) quyđịnhnămbiệnpháp
điều tra tố tụngđặcbiệtcó thể
đượcápdụngkhigiảiquyết tố
giác, tinbáovề tộiphạm,kiến
nghị khởi tố vụ án, điều tra,
truy tốđã khiếnnhiềungười
cho rằng có sự lẫn lộn giữa
điều tra tố tụngvà tiền tố tụng.
“Điều tra tố tụngchỉởgiai
đoạnđiều tra,không thểởgiai
đoạn tiền tố tụngđược.Nhiều
nộidungquyđịnhởdự thảo là
tiềntốtụngnhưngkhôngđược
bổsung tạiđiều luậtquyđịnh
vềchứngcứ thì làmsaocoi là
chứng cứ?Nếu vậy có phục
vụ công tác điều tra, truy tố,
xétxửhaykhông?” -nguyên
Thứ trưởngBộTưphápPhạm
QuýTỵ thắcmắc.
BàNguyễnThịThủylýgiải:
Một trong những điểm đáng
chúýcủalầnsửađổiBLTTHS
này là làm rõ tố tụngbắt đầu
khởiđộng từkhicó tinbáo tố
giác tộiphạmvàcóbốn tháng
đểquyết định cókhởi tốhay
không khởi tố vụ án. “Giai
đoạn này là tố tụng hình sự
chứkhônggọi là tiền tố tụng
nữa” - bàThủynói.
Một số ý kiến khác băn
khoănquyđịnhvềcác trường
Các tội
xâmphạm
anninh
quốcgia,
tộiphạm
vềma túy,
tộiphạm
về tham
nhũng…
có thểáp
dụngcác
biệnpháp
điều trađặc
biệt.Ảnh:
QUANG
ANH
Nhiềunướcđã
quyđịnh
TheoVKSNDTối cao, luật tố
tụnghình sựnhiềunước như
Nga,Đức, Pháp,Mỹ,Úc…đều
đãquyđịnhvề cácbiệnpháp
điềutrađặcbiệt.Đó làcácbiện
pháp theodõi bímật; ghi âm,
ghihìnhbímật;chặnvàghiâm
các cuộc liên lạc viễn thông;
thu thập bí mật dữ liệu điện
tử;khámbímậtchỗở;sửdụng
trinhsáthoặccộng tácviênbí
mật; kiểm tragiấy tờ; lậpchốt
giảđểkiểm tragiao thông…
Việcquyđịnhnhữngbiệnphápnàytrong
BLTTHSkhôngchỉđểbảovệquyềnconngười,
quyềncôngdânmàcònđểbảovệchínhcác
cơquantốtụngvàngườitiếnhànhtốtụng?
hợpápdụngbiệnphápđiềutra
tố tụng đặc biệt như dự thảo
quá rộng, có thểbị lạmdụng.
Rồi xử lý hậu quả ra sao, có
việcbồi thường thiệt hại hay
không?Hay thờihạnápdụng
biệnphápđiều tra tố tụngđặc
biệtkhôngquáhai tháng liệu
cókhả thi?Những thông tin,
tài liệu thu thậpđượcgửicho
việntrưởngVKSlàmgì,đểbáo
cáohayđểđưavàohồsơ?
s
