9
THỨTƯ
8-7-2015
Cuocsong
Trăntrởnhữngnỗiniềm
15năm tôi hànhnghề LS, bên cạnhniềmvui cũng lắmnỗi niềmbởi
thực tếLSvẫnbị lépvếkhi thamgia tố tụng, ýkiếnLSđưa ra thườngbị
cơquantốtụngbỏqua,xemnhẹhoặckhôngđượctranh luậnđếncùng.
Chiến lượccải cách tưphápđãkhẳngđịnhnhiệmvụphát triểnnghề
LS, nângcaovị thếcủaLS, lấykếtquả tranh tụng tại tòa làmcăncứcho
phánquyết của tòa. Nhưngnhiềucơquan, cánbộ tố tụngvẫnchưacó
nhậnthứcđúngđắnvàthựchiệnnghiêmtúcchủtrươngrấttiếnbộnày.
Ràocản lớnnhất là từCQĐT.Nhiềuđiều traviêncó tâm lý sợLSmớm
cung, xúi giục bị can, gây khó chohoạt độngđiều tra nên cứ cản trở,
hạn chếquyền của LSđểđiều tra xong thìmới cho LS thamgia. Nhiều
trườnghợpLSđãđượccấpgiấychứngnhậnngườibàochữavẫnkhông
đượcgặp thânchủđangbị tạmgiam.Có trườnghợpgiảiquyếtchogặp
bị can thì cánbộcanhchừng rấtkhóchịu.Có trườnghợpbanđầuCQĐT
chấp thuận cấpgiấy chứngnhậnngười bào chữa choLSnhưng sau lại
gửi vănbản từchối với lýdo“bị canbiết hànhvi phạm tội củamìnhđã
rõ, đãkhai báo thànhkhẩnđểhưởngkhoanhồngnên từchốimời LS”.
Gầnđâynhất, giađìnhmột bị can (bị tạmgiam) trongmột vụđánh
bạcởhuyệnChâuThành (TiềnGiang)mời tôi trợgiúppháp lý. Tôi đến
CQĐT làmthủtụccấpgiấychứngnhậnngườibàochữathìbị từchối,nói
rằngbị cankhôngyêucầu.Tôiđềnghị chomẹcủabị canvàogặpbị can
để lấychữkývàogiấyyêucầuLScũngkhôngđượcCQĐTchấp thuận…
PHƯƠNGLOAN
(Ghi theo lờikểcủa luậtsưTRẦNVĂNSỸ,
ĐoànLuậtsư tỉnhVĩnhLong)
N
gày30-7-2011, cậuhọcsinh
lớp9PhạmChíNguyễncùng
anh đến làm thuê cho một
gia đình ở cùng xã Nguyễn Phích
(UMinh, CàMau). Giờ nghỉ trưa,
Nguyễn cùng con gái 11 tuổi của
nhà chủ đánh bài chơi, giao hẹn ai
thua sẽ phải quỳ gối. Thua bài, cô
békhông chịuquỳmàbỏ chạynên
Nguyễnđuổi theobắt lại.Khi côbé
ngã, Nguyễn nắm trúng chân nên
quần cô bé bị tụt xuốngmột đoạn.
1
.
Chuyệnchỉ có thế, chacôbévề
đúng lúcnày thấy cảnh ấyvẫnbình
thường, vuivẻ.Thếnhưngmẹcôbé
vềnhà lại cho rằngNguyễnhãmhại
congáimìnhnên tố cáo ra công an.
Thế làNguyễn bị bắt, bị khởi tố về
tội hiếpdâm trẻ em.
ChúruộtNguyễnởgầnnhàtôiđãtìm
đếnnhờtôihỗtrợpháplýchoNguyễn.
Ngày 25-10-2011, khi tôi tham gia
dự cung tạiCơquanCSĐTCông an
tỉnhCàMau,Nguyễnđãkhócnứcnở:
“Conkhôngcó tội, conbị đánh, đấm
vàépphảikhainhưvậy”.Lúcđócháu
nhìn tôi bằng ánhmắt khẩn thiết, vai
run lên trên thân thể tiều tụy.Tôihiểu
cháuđang tuyệtvọng
vàmìnhkhiấy làchỗ
dựa, chỗbấuvíuduy
nhất mà cháu có thể
cậynhờ.Từđó tôi tự
giaochomìnhnhiệm
vụ phải cố làm sáng
tỏvụánnày.
Ngaysauđó tôiđã
gửivănbảnkiếnnghị
đếngiámđốccôngan
tỉnh,việntrưởngVKS
tỉnh,chủ tịchHĐND tỉnhđểphảnánh
sự việc Nguyễn bị bức cung, nhục
hình.Tuynhiênkiếnnghị của tôi rơi
vàohưvô, cáo trạng truy tốNguyễn
vẫnđượcbanhành.
Nguyễn đối mặt với mức án thấp
nhất lênđến12năm tù.Tạiphiênxử
sơthẩmcủaTANDtỉnhCàMau,tôiđã
chỉ ranhữngviphạm tố tụngnghiêm
trọngnhưviệchỏicungkhôngcóđại
diện chamẹNguyễn tham gia; biên
bảnghinhậnsựviệcbanđầu lạidoấp
lập, sauđóđược hợp thức hóa bằng
chữ ký của công an xã... Tôi cũng
chứngminh thương tíchcủaNguyễn
làdobịnhụchình.Đó làkhiNguyễn
bị giam, giađìnhđếncônganhuyện
xingặpcháu thì khôngđượcvàomà
phải ngồi ởquánnướcđối diện. Sau
đó,cánbộcôngannóigiađìnhkývào
biênbảnđểkhéphồsơvàbồi thường
cho người bị hại (hồ sơ lại thể hiện
Nguyễnnhận tội).ThấyđầuNguyễn
có thương tích,giađìnhđưacháuvào
bệnh viện thì được chẩn đoán chấn
thươngđầu, phải chụpCT…
Dùvậy, đại diệnVKSvẫnđềnghị
phạt Nguyễn 6-7 năm tù.May thay,
HĐXXđã lắngnghe lờikêuoankhẩn
thiếtcủaNguyễnvànhững
chứng lýbàochữacủa
tôi. Thận trọng, tòa trả
hồ sơ điều tra bổ sung
hai lần.Tháng8-2012,
quan điểm của tôi đã
đượctòachấpnhận.Tòa
tuyênNguyễnvô tộivà
trả tựdochocháungay
tại phiênxử.
Không chấp nhận
bản án, VKS tỉnh Cà
Mau kháng nghị nhưng Tòa Phúc
thẩm TAND Tối cao tại TP.HCM
đã bác kháng nghị, giữ nguyên bản
ánsơ thẩm.Sauđó,VKS tỉnhđãxin
lỗi và bồi thườngoan choNguyễn.
Hết hènày,Nguyễn sẽvào lớp12.
Chàng thanhniên18 tuổibịchậmmột
nămhọcvì rơi vàovòng tố tụngoan
ứcnàyđangkhaokhát trở thành sinh
viên luật. Cháunói: “Conmuốn làm
luậtsư(LS)giốngchúđểbảovệnhững
người bị oannhưcon”.Tôi cũngchờ
đợicháuhọchànhvàsaunày tôisẽhỗ
trợcháuvừa làmvừahọcnghề trong
các chi nhánh văn phòngLS của tôi
ởTP.HCM,TràVinh,VĩnhLong…
2
.
Việcminhoan thành công cho
Nguyễn là động lực lớn để tôi tiếp
tục hành trình củamột LS. Sau khi
Luậtsưcóduyênvới...
ánoan
Nhữngvụánminhoanthànhcôngchongườivôtộiđãkhiếnluậtsưcàngthấymìnhđúngkhichọnmộtcôngviệccóthể
gópphầnbảovệcôngbằngxãhội…
Saumộtnămbị giamoan, emPhạmChí
Nguyễn lại được tung tăngcắpsáchđến
trường.Ảnhchụpngày29-4-2015, ảnhdo
LSTrầnVănSỹcungcấp.
“Lúcđócháunhìntôibằng
ánhmắtkhẩnthiết,vai
run lêntrênthânthểtiều
tụy.Tôihiểucháuđang
tuyệtvọng,tôihiểumình
khiấy làchỗdựa,chỗbấu
víuduynhấtmàcháucó
thểcậynhờ.”
biết thông tin án oan của Nguyễn,
gia đình cô Nguyễn KimThiệt đã
tìmđến tôi vàokhoảng thời gian rất
đặc biệt: 12 giờđêm.
Cô Thiệt là người cùng xã với
Nguyễn. Tháng 6-2011, cô sang
Malaysia làm trong các nhà hàng
ănuống.Tháng2-2013, côvề thăm
nhà.Tạiđây,một sốbàconhỏi thăm
biết cô có thu nhập 15 triệu đồng/
thángnênnhờgiới thiệuconemqua
Malaysia làmviệc.
Ba cô gái (trong đómột là cháu
chồngcủaThiệt) đãđếnnhờcôdẫn
dắt để đi Malaysia làm việc. Thiệt
hướng dẫn cách làm hộ chiếu, giấy
tờ rồi bảo ba cô này lên TP.HCM
gặpngườiMalaysiađãnhờThiệt tìm
người đưa sangMalaysia laođộng.
Ngày 6-3-2013, ba cô gái đến
Malaysia. Tối đó, cháu chồng của
Thiệt bị ép bán dâm ba lần nên gọi
điện thoạivềnhàkêucứu.Sáungày
sau, cônàyvềViệtNam rồicùnggia
đình raCôngan tỉnhCàMau tốcáo
bị Thiệt bán ra nước ngoài. Thiệt
bị khởi tố, bắt tạm giam về hành vi
mua bán người.
Từ đầu, khi dự cung, tôi đã phản
đốimạnhmẽviệcđiều traviêncốý
ghi sai lệch lờikhai củaThiệt.Trong
khiThiệt khai rằngnhậnkhoản tiền
tươngđương2,5 triệuđồngcủamột
ngườiMalaysia để lo chi phí đi lại,
ănuống,kháchsạnchonhữngngười
quaMalaysia thìđiều traviên lạighi
rằng tiềnnàyThiệtgiữsửdụngriêng.
Tôi yêucầuThiệt phải ghi ýkiếnvề
chuyện này vào cuối biên bản. Tôi
cũng làm văn bản kiến nghị việc
điều traviênvi phạmnghĩavụphải
ghi trung thực lời khai của bị can.
Trướcphiênxửsơ thẩmhồi tháng
7-2014, tôiđãgửibản luậncứdài16
trangđến từng thànhviênHĐXX, lập
luận rằngThiệt khôngphạm tội bởi
nếu tiền thu lợi bất chính chỉ có1,3
triệu đồng thì chưa đủ căn cứ pháp
luậtvàcăncứ thực tế trongviệcmua
bánngười vì quá thấp.Không cógì
chứngminhThiệtvàngườiMalaysia
có thỏa thuậnnàovềgiábánngười,
thực tếThiệtkhônghềcó thỏa thuận
nàovềviệcnày.Trongbanạnnhân,
chỉ có cháu chồngThiệt tố cáo (vợ
chồngThiệt đã ly thân). Hai người
còn lại cho biết họ sangMalaysia
làm thuê bình thường…
Tuy nhiên, những chứng lý tôi
đưa ra đã không được chấp thuận.
DùThiệt một mực kêu oan và viết
hàngchụcđơnkêucứu,TAND tỉnh
CàMau vẫnphạt cô sáu năm tù.
Một điềumaymắn là trongphiên
tòa phúc thẩm ngày 29-10-2014,
Tòa Phúc thẩmTANDTối cao tại
TP.HCMđãxétxửcôngminh, chấp
nhậnquanđiểmcủa tôi.Tòahủyán
vớinhậnđịnhkhoản thu lợi1,3 triệu
đồngkhôngphùhợpvới thực tếcủa
việcmua bán người.
Kếtquảđiều tra lạiđãchứngminh
Thiệt chi phí cho việc giới thiệu ba
người đi lao động nói trên đến 2,9
triệuđồng, tức thâmvào tiềncánhân
400.000đồng.Ngày19-3-2015, vụ
án “bán người bị lỗ” này đã được
đình chỉ điều tra. Thiệt được giải
oan sauhai nămbị tạmgiam, bỏba
đứa con thơ (lớn nhất mới 10 tuổi)
nheo nhóc ởbên ngoài.
3
.
Thiệt và gia đình vui niềm vui
tựdo, đoàn tụ. Còn tôimột lầnnữa
lại thấy rằng công lý luôn hiện hữu
vàsẽđếnvớinhữngaikiên trìđi tìm.
Bị cáoPhanHồngÂnbịCôngan
vàVKSTPVị Thanh (HậuGiang)
cáobuộcphạm tộimuabán tráiphép
chấtma túy.Tôi luôn trìnhbàyquan
điểm rằngkhôngcóchứngcứ thuyết
phục để quy kết Ân phạm tội này.
Trong vụ án, Ân chỉ sử dụng ma
túy. Cơ quan tố tụng đã chủ quan
vàđịnhkiến trướcviệcÂn từng có
tiền án về ma túy mà bỏ qua việc
hành vi của Ân không hội đủ bốn
yếu tố cấu thành tội mua bán trái
phép chất ma túy.
Sau bốn lần tòamở phiên xử rồi
hoãn, cuối năm2014vụánđãđược
đìnhchỉvàÂnđãđược trả tựdosau
hơnmột năm ngồi tù.
Nhữngvụánminhoan thànhcông
cho người vô tội như vậy đã khiến
tôi càng thấymình đúng khi chọn
một công việc có thể góp phần bảo
vệcôngbằngxãhội.15nămqua, tôi
vẫnyêunghềnhư lúcbanđầu, vững
vàng hơn niềm tin rằng sự thật, lẽ
phảivàcông lý luônđược tôn trọng.
Tôi luôn tự hào rằngmình đã góp
phần bảovệ chínhnghĩa.
▲
CôNguyễnKimThiệtđượcgiảioansauđúnghainăm
bịgiamgiữ (bêncạnh làLSTrầnVănSỹ).Ảnhchụp
ngày30-4-2015,ảnhdoLSTrầnVănSỹcungcấp.
