11
THỨ SÁU
28-8-2015
Tiêuđiểm
Kinhte
(PL)-Theođiều tra, cóđến76%doanhnghiệp (DN)không
biết gì vềCộngđồngKinh tếASEAN (AEC), 70%cho rằng
AECkhôngảnhhưởngđếnhọvà sốDNquan tâmAECcòn
thuaLào, Campuchia.
ĐâylàconsốđượcnguyênBộtrưởngBộThươngmạiTrương
ĐìnhTuyểnnêu ra tạiDiễnđànkinh tếmùa thu2015doỦy
banKinh tếQuốchội tổchứcngày27-8.Chủđềdiễnđànnăm
nay là“Kinh tếViệtNam:Hội nhậpvàphát triểnbềnvững”.
ÔngTrươngĐìnhTuyển cũng cho rằngViệtNam thường
nói “chủđộnghộinhập”nhưng thựcchất làchủđộngđiđàm
phán làchủyếu.Từnăm2011đếnnayViệtNamđãđàmphán
sáu hiệp định quymô lớn trong thời gian rất ngắn với mức
độ tựdohóa cao, sẵn sàngđứngnhấtASEANvề chỉ sốnày.
Thế nhưng sốDN “vô tư” với sựkiệnnày là rất lớn. “Thậm
chí nhiềuquan chức cũng lơmơvề sựkiệnnày.Nhưvậyvề
mặtnhận thức,ViệtNamchưađủ tầmcỡđểđốiđầuvới cạnh
tranhđangdiễn ra trên thị trường” - ôngTuyểnnhậnxét.
Trongkhi đó, đại biểuQuốchộiTrầnDuLịchđặt rahàng
loạt câu hỏi như: Việt Nam hội nhập có nhanh không? Ký
hiệp định thươngmại có nhiều quá không?... “Với việc ký
kết các hiệp định thươngmại thời gian vừa qua, nếu không
khéo coi chừngViệt Nam sẽ rơi vào bẫy tự do hóa thương
mại” - ôngLịch cảnhbáo.
ÔngLịchdẫnchứngnhữngcamkết đượcđề ra trongAEC
cóhiệu lựcvào tháng12nămnay, trongđó lộ trìnhvà lênkế
hoạchđãbắt đầu từnăm1999nhưng thông tinchưa rõ ràng,
DNvẫn “sợnhư sợma”.
Còn ôngVõĐại Lược, nguyênViện trưởngViệnNghiên
cứukinh tế và chính trị thế giới, cho rằngviệcViệtNamký
kết lênđến15hiệpđịnh thươngmại, tươngđươngcườngquốc
kinh tế nhưTrungQuốc, cao nhất trong khối nướcASEAN
là “cóvấnđề”.
“DuViêtNamhôinhâpsâu rôngnhưvâynhưngkhanăng
canh tranhquôcgiakhông theokip.Đây lacuôccanh tranh
vê thê chê, vê điêu hanhơ câp quôc gia, câp đia phương…
Hôi nhâp phai đôi mơi nhưng chung ta đôi mơi bên trong
châm trễ qua. Chung ta giam thủ tục hai quan la chuyên
nho, chuyên lơnhơn lađôt phavê thêchê thi chưa lamđươc
nhiều” - ôngLược noi.
TS Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng Viện Nghiên cứu
quản lý kinh tế trung ương, lại nhìn nhận rằng nói DN bị
động, không tích cực, khôngquan tâmđếnhội nhậpvàyếu
trong cạnh tranh có thể đúngnhưng chưa đủ.
“DNhộinhậpnhưđi trêncầukhỉ, trên lưng làkhốiđágánh
nặngchiphí, dòdẫm từngbướcmộtđểkhông trượt chân rơi
xuống sông nên không thể nhìn xa vươn tới thị trường bên
ngoài.Với hình ảnh nàyDNViệt Nam không thể hội nhập
được?” - ôngCung đặt vấnđề.
Ông Cung cho rằng nhiều người vẫn không chú ý đến
hội nhập, coi hội nhập là chuyện của các lãnh đạo đi đàm
phán. “Nhànướcvẫnmang tưduyđứngbên trênDN, kiểm
soát, quản lý DN thay vì đồng hành cùng DN. Nhà nước
vẫnđặt ra ràocảnđểquản lývà tôi cảmnhậnbộmáychúng
ta “nghiện” quản lý.Dovậyviệc thảo luậnhội nhậpkhông
nênphêphánDN.Vấnđềquan trọng làNhànước cần thay
đổi để hội nhập” - ôngCung nói.
TRÀPHƯƠNG
“Doanhnghiệphộinhậpnhưđitrêncầukhỉ”
QUANGHUY
“N
hiều người
lo ngại về sức
cạnh tranh đối
với doanh nghiệp (DN) nhỏ
và vừaViệt Nam khi ký kết
HiệpđịnhThươngmạiTựdo
(FTA) Việt Nam - EU và lo
hàngnhậpkhẩuEU trànvào”.
ÔngErwinSchweisshelm,
Trưởngđại diệnViệnFES
(Đức) tạiViệtNam, chiasẻ
tại buổi tọa đàm “Hiệp định
ThươngmạiTựdođốivớiDN,
phân tích từ góc độ pháp lý”
dobáo
PhápLuậtTP.HCM
và
Trung tâmNghiên cứuQuốc
tế -TrườngĐHKHXH&NV
TP.HCM(SCIS)tổchứcchiều
27-8.
Tuy nhiên, ông Erwin
Schweisshelm cho rằngkhi
ViệtNamđã chấpnhận cuộc
chơi hội nhập thì phải chấp
nhận sự phân hóa, sàng lọc.
ĐiềunàycónghĩaDNcónăng
lực,cónguồnvốn,đầu tưchất
lượnggiá trịsảnphẩm thìphát
triển. Còn thiếu vốn, không
đủ năng lực… thì khó tránh
khỏi phá sản.Chẳnghạnnhư
nhậpkhẩu thịt từEUvàoViệt
Namsẽcạnh tranh rất lớnvới
ngành chănnuôi, dovậybản
thânDNphảicốgắng,yếu thì
có thểchếthẳn,còn lạinhững
DNmạnh.
Lợi tỉđônhưng
khó lấy
ÔngErwinSchweisshelm
chobiếtHiệpđịnhFTAViệt
Nam-EUlàhiệpđịnhđầutiên
màEUkývớiquốcgiachâuÁ,
nóđượcxemnhưchuẩnmực
cho những FTA sau này của
EU. Dự kiến cuối 2016 FTA
“Chơi”vớiEU,kinhtế
ViệtNamthayđổilớn
Khiđãchấpnhậncuộcchơihộinhậpthìdoanhnghiệpphảichấpnhậnsựphânhóa,sànglọc.
CầncóDNtrongđoàn
đàmphán
ÔngNguyễnQuang Bình, Giámđốc Công tyTNHHCà
phêChánhTinhAnh, cho rằng trongđoànđàmphán các
hiệpđịnhcầncóđạidiệnDN,hiệphộivàchuyêngia,những
người amhiểu thực tế.Ngoài racũngnênhỏi ýkiếnhọkhi
tiếnhànhkýkết.
Hiện nay thuế nhập khẩu
thông thường vào EU trung
bình6,5%.Nếuchỉ cầncăncứ
vào tổng xuất khẩu củaViệt
NamsangEUnăm2014gần27
tỉUSDthìsốthuếtiếtkiệmđược
choDN có thể lên tới trên1 tỉ
USD. Đó là chưa kể xuất khẩu
của tasẽ tăng lênnhờFTAnày
cóhiệu lực.
cóhiệu lực.Khi hiệpđịnh có
hiệu lực, kinh tếViệtNam sẽ
có thay đổi cực kỳ lớn. Theo
đó,99%dòng thuếnhậpkhẩu
giữaViệtNam-EUsẽđượcbãi
bỏ.Khoảng65%mặthàngViệt
Nam sẽ đượcmiễn thuế khi
hiệpđịnh cóhiệu lực.Ngành
nôngsản, thủysản,dệtmayvà
dagiàycủaViệtNamsẽđược
hưởng lợi nhiềunhất.Những
sản phẩm thếmạnh củaViệt
Nam, phíaEUđềuchấpnhận
đưa thuếvề0%, lộ trình tốiđa
làbảynăm.Tuynhiên,quyđịnh
xuất xứ rất chặt chẽ.
“Chẳng hạn hàng dệtmay,
quy tắcxuấtxứgồmhai công
đoạn, tứcvảivàmayphải làm
ởViệtNam.Điềunàydễđáp
ứng hơn so với quy tắc phải
làm từ sợi trở đi (tức là phải
làm ba công đoạn từ sợi, vải
đếnmaymới đượchưởngưu
đãi)màMỹyêucầutrongtấtcả
cuộcđàmphánFTA”-ôngnói.
ÔngErwinchorằnghiệnnay
ngànhdệt,nhuộmởViệtNam
chưaphát triển,phảinhậpkhá
nhiềunguyênphụliệu,đặcbiệt
từcácnướckháctrongkhuvực
nhưTrungQuốc.Trongkhinếu
nhập từTrungQuốc thìkhông
đượchưởng thuếsuất.Vìvậy
DNViệt phải tự làmvà sẽ rất
khókhăn.
ÔngNguyễnQuangBình,
chuyêngiatronglĩnhvựcnông
nghiệp, cho hay FTAViệt
Nam-EU có hiệu lực, nhiều
mặthàng thủysảnđượcgiảm
thuế nhập khẩu về 0% ngay
khihiệpđịnhcóhiệu lực,mặt
hàngnào lâu thì cũng chỉ tối
đa ba năm sau khi hiệp định
cóhiệu lực thuếsẽvề0%như
concá tra, tôm.Nhưvậy, các
DN ngành này sẽ tiết kiệm
được hàng chục triệu USD
tiền thuếmỗi năm.
Tuyvậy, ôngBình cũng lo
ngạichosứccạnhtranhnhững
sảnphẩmthịtheo,bò,gà…của
ViệtNam.BởiEUvới ngành
chănnuôipháttriển,chấtlượng,
giálạirẻnhậpvàoViệtNamsẽ
đặt thách thức đối với ngành
chănnuôiViệtNam.
“Lộ trìnhgiảm thuếvề0%
cácmặthàngnày là7-10năm
cũnglàthờigiandàiđủđểDN,
nông dânViệt Nam chuẩn bị
cạnh tranh” - ôngBìnhnói.
Mùmờ thông tin
Thực tế đáng buồn trong
việc chuẩn bị cho hội nhập
FTAmàTSTrươngMinhHuy
Vũ, Giám đốc SCIS, chỉ ra
chínhlàthiếuthôngtin.Không
chỉ FTAViệt Nam-EU đã ký
kết sắp có hiệu lựcmà tháng
12-2015nước tasẽchính thức
gia nhậpCộng đồng kinh tế
chungASEAN (AEC)nhưng
nhiềuDNvẫncònmùmờthông
tin,thậmchíkhôngbiếtđếnnó.
ÔngVũ nói: “Ở giai đoạn
đầukhởi xướngđàmphán thì
có thểChínhphủquyết định,
đàmphán.Nhưngsaukhiđàm
phánxong,quá trìnhkýkết thì
Quốc hội, đại biểungười dân
cầnđượcbiết.Từnayđếncuối
2016, đầu2017khi FTAViệt
Nam-EU cóhiệu lực thực thi
chính là thời gianđể côngbố
cungcấp thông tinđầyđủcho
DN, ngườidân”.
TSVũchorằng liênkết liên
doanhvớicácDNnướcngoài
nhưDNdệtmayđang làmvới
các nhà đầu tưTrungQuốc,
HongKongđểxâydựngvùng
sản xuất nguyên phụ liệu tại
Việt Nam nhằm đápứng các
quyđịnhFTAlàmộtgiảipháp.
CònôngErwinSchweisshelm
chia sẻcóýkiếnViệtNam
ký kết FTAvới EU là lấy
tôm,cá…giátrịthấpđểđổi
hàngnhậpkhẩugiá trị cao
từEUnhưmáymóc, thiết
bị,dượcphẩm.Vềcơbản là
đúngdotrìnhđộpháttriểnkinh
tế khác nhau,ViệtNamđang
tậndụngnhữngngànhsửdụng
nhiều laođộng,Đức thìmuốn
xuấtkhẩunhữngmặthànggiá
trịgia tăngcao.DNViệtNam
hoàn toàn tận dụng được lợi
íchđó.Ngaychính tronghiệp
địnhFTAViệtNam-EU cũng
nói EU sẽ hỗ trợ chuyểngiao
côngnghệchoDNViệtNam.
“Tuyvậy,trongthờigianđầu
không thể tăngxuấtkhẩu tôm,
cátra,dệtmaymàđểlàmđược
điềunàyDNViệtcầnchuẩnbị
tốt cácchuẩnmựcvềquy tắc
xuấtxứ, tiêuchuẩnchấtlượng,
môi trường…” - ôngErwin
Schweisshelmgợi ý.
Cũng theoôngErwin, trong
việc thông tinvề cácFTA thì
vai tròcủacác tổchứcxãhội
dân sự, hiệp hội ngành hàng
rất quan trọng chứkhông chỉ
trôngchờvàochínhphủ.
“ỞĐứccóhiệphộiDN thu
thậpthôngtinvềcơhội, lợiích
cũngnhưkhókhănkhithamgia
FTA.Hiệphộinhữngngườisản
xuất thịt cũng thu thập thông
tinvềFTAđểchỉchohộiviên
nôngdânbiếtđếncơhộivàhọ
biết phải làmgì” -ôngErwin
Schweisshelmnói.
s
ÔngErwinSchweisshelm,TrưởngđạidiệnViệnFES (Đức) tạiViệtNam, chiasẻ tại
buổi tọađàm.Ảnh:HTD
