14
THỨSÁU
28-8-2015
Phong su-Chuyen de
ĐẠITHẮNG -TRUNGNHÂN
K
ết phiên giao dịch ngày 27-8, Reuters cho hay chỉ
sốShanghaiComposite Index trên sànchứngkhoán
ThượngHải bất ngờđạt lại ngưỡng trên3.000điểm
vào những phút chót cuối phiên giao dịch, tức tăng 5,4%.
Theobình luậncủaCNBC, sởdĩ chứngkhoánTrungQuốc
(TQ)bấtngờ tăngmạnhsaunămphiên liên tụcgiảm“không
phanh” một phần là nhờ vào giá cổ phiếu phốWall tăng
vọt trong suốt đêm hôm trước (26-8). Cùng lúc đó giá cổ
phiếu tại hầu hết sàn chứng khoán châu Á cũng đã tăng
trở lại. CNBC cho biết thêm hai chỉ số CSI 300 của các
cổ phiếu blue-chip và ShenzhenComposite Index của sàn
ThâmQuyến cũng tăng trở lại, chốt phiên với mức tăng
tương ứng 6% và 3,3%.
Vẫn“đá trái banh tráchnhiệm”
Báochí quốc tếhôm26-8cócácbài xã luậncho rằngBắc
Kinhđang tìmmọi cáchđể“đá tráibanh tráchnhiệm”chứng
khoán giảm giá về phía người khác khi tuyên bố điều tra
“nghi ángiaodịch chứngkhoánkhông lànhmạnh” đối với
nhiều cơ quan và cá nhân.Một ngày sau, tờ
TheGuardian
dẫn lờiỦybanBảovệNhàbáo (CPJ)chobiếtWangXiaolu,
phóngviênkinh tế làmviệc cho tạp chí kinhdoanh
Caijing
(TQ), đã bị cảnh sát bắt giữ vì tội “thao túng thông tin”.
WangXiaolu bị bắt hôm thứBa (25-8) khi cảnh sát tuyên
bố ông ấy liên quan đến việc chứng khoán TQ “bốc hơi”
chóngmặt hồi cuối tháng 7-2015.
Cụ thể, trong bài viết của mình trên
Caijing
hôm 20-7,
Wang đã “tiết lộ” rằng Ủy ban Chứng khoán TQ (CSRC)
đang cân nhắc việc ngừng các chính sách hỗ trợ thị trường
chứngkhoán (TTCK)đanggặpkhókhăn.TânHoaxã thuật
lạinộidungbàiviếtcủaWang rằngCSRCđang tìmmọicách
ứng xử với các công ty chứng khoán nhằm rút các nguồn
quỹ hỗ trợ ra khỏi TTCK. Sau bài viết “động trời” này, tờ
New York Times
có bài cho rằng “tiết lộ củaWang đã góp
phần khiến giá cổ phiếuTQ lao dốc không phanh vào cuối
tháng 7-2015, bất chấp CSRC đã tuyên bố bài viết là thất
thiệt và “vô trách nhiệm”.
Hãng thông tấnnhànướcTQ -TânHoaxãchobiếtWang
bị cáo buộc tội “tự tạo và truyền bá thông tin sai sự thật về
hoạt độnggiaodịch chứngkhoán chưadiễn ra”.Tuynhiên,
chưa ai biết được liệu ôngWang có bị buộc tội chính thức
hay chưa. Trước thông tinWang bị bắt, CPJ lập tức đã kêu
gọi các nhà chức tráchTQ phải thả tự do choWang và cho
rằngviệcWangbị bắt giữvì “đưa tin thất thiệt”TTCKBắc
Kinh là vô lý. “Các nhà chức trách TQ quá nhạy cảm đối
với những biến động củaTTCK. Điều này không thể là lý
dođểngành chứcnăngđedọahaybỏ tù cácnhàbáovì cho
rằng họ thao túng thông tin” - Bob Dietz, điều phối viên
châuÁ củaCPJ, nói.
The Guardian
cho hay ngoàiWang, 10 nhân viên thuộc
haiđơnvị,baogồmhaingười thuộcCSRC, támngười thuộc
công tymôi giới lớn nhất củaTQCitic Securities, cũng bị
cảnh sát nước này điều tra liên quan các nghi án giao dịch
chứng khoán trái quy định. Bên cạnh đó, hàng loạt “ông
lớn”khácngànhchứngkhoánTQhiệnđang trong tầmngắm
điều tra sai phạm của ngành chức năng Bắc Kinh. Tháng
12-2014, theomột điều tra củaCPJ, TQ là nước đứng đầu
thế giới về việc giam giữ hàng loạt nhà báo - ước tính có
đến44nhà báobị bỏ tù.
TráchnhiệmcủaBắcKinhởđâu?
TheoPaul Krugman viết trên
TheNewYork Times
, sở dĩ
chứng khoánTQ gặp nạn chính là vì nền kinh tế nước này
đangmất cân bằng trầm trọng. GDPcủaTQ trước nay phụ
thuộcchínhvàođầu tưvàxuất khẩunhờcónguồn laođộng
dồi dào, trongkhi tiêudùngvẫn rất thấp.Vấnđề này cóvẻ
“bềnvững”vìgiúpTQcó thểduy trìmức tăng trưởngởmức
caonhưnhiềunăm trước.Tuynhiên,vàinăm trở lạiđâyGDP
nước này chững lại đáng kể vì thị trường lao động - vốn là
một thế mạnh của TQ nay đã đầy. Hệ quả là lợi nhuận từ
việc đầu tư củaTQđã giảmmạnh.
Giải phápkhảdĩ nhất choBắcKinh làđầu tư ít lại vàkích
thích tiêudùng.MuốnvậyTQphải phânphối lại nguồn lực
một cáchhợp lýđể người dânnođủhơn, cảm thấy an toàn
hơn trongviệcchi tiêu.Nhưng theoPaulKrugman, cầnphải
có thời gianđểBắcKinh làmđược điềunày. Trớ trêu thay,
khi đang cố gắng kích cầu, TQ lại bơm tiền cho các doanh
nghiệp nhà nước yếu kém để phát triển hạ tầng quốc gia.
Hậu quả là các công tymắc nợmà không có khả năng trả
lại. Chưa dừngởđó, TQ “cứu” các doanhnghiệpnàybằng
cách kích cầu chứng khoán, tung ra các gói hỗ trợ để dân
mua cổ phiếu nhằm giúp doanh nghiệp huy động vốn “cố
làm ănđể trả nợ” nhưngbất thành. Ngược vớimongmuốn
BắcKinh, cácdoanhnghiệpnợvẫnhoànnợ, trongkhi bong
bóng chứng khoán căng phồng và vỡ khiến các nhà đầu tư
khốnkhổ.Chođếnkhi chứngkhoánchưa“hạđất”đúngvới
giá trị của nó thì việc giá chứng khoán giảm liên tục trong
thời gian qua là dễ hiểu.
Việc chứng khoán TQ bất ngờ tăng giá vào hôm qua
(27-8), đasốchuyêngiavẫncho rằngđó là“tức thời”bởi sự
tácđộng tíchcựccủaphốWallvàvìgiớiđầu tư tin rằngCục
Dự trữLiênbangMỹ (FED) sẽhoãn tăng lãi suất.Mặtkhác,
theoôngArthurKwong,Trưởngbộphậnchứngkhoánchâu
Á-TháiBìnhDương củaBNPParibas Investment Partners:
“Ngân hàngTrung ươngTQ đã hạ lãi suất và giảm tỉ lệ dự
trữ bắt buộc và mọi người nghĩ rằng đã có sự hỗ trợ của
chính phủ. Họ bắt đầu nhảyvào bắt đáy”.
Laođaovì vắngbóng“rùabiển”
Một nguyên nhân khác để người ta tin rằng TQ sẽ còn
lao đao đó chính là sự vắng bóng của những người “cầm
trịch” - nhữngbóng“rùabiển”.Vàogiai đoạnkhủnghoảng
kinh tế thếgiới năm2008, khi “thánhđường”phốWall của
những tay chơi chứngkhoánbắt đầu sa thải hàng loạt nhân
viên,BắcKinhđãnhanhchóng“săn lùng”vàmời vềnhững
nhân tài gốcTQhàngđầu trongngành tài chínhđể cải cách
TTCKnước này.Những “người trởvề” nàyđượcưu ái gọi
với biệt danh “rùa biển” - nhữngngười thànhđạt ởbênkia
bờbiểnnhưng cuối cùngvẫn quayvề “mẫuquốc”.
Thế nhưngmùa hè 2015, khi CSRC cần những nhân tài
này hơnbao giờ hết để kìm chânmột TTCK tuột dốc thảm
hại, những“chú rùabiển”giỏinhất trongđợthồihươngnăm
2008 đó đều đã chuyển sang lĩnh vực tư nhân để làm việc.
Họ rờibỏbộmáyquản lýnhànướcvì thấtvọng trướcnhững
lời hứa hẹn khôngbao giờ thành hiện thực.
Một cựuquanchức tạiCSRC (một trong tốp20người hồi
hương được đánh giá cao nhất trong giai đoạn 2008-2010)
cho biết những nhân tài hồi hương đã không được CSRC
quý trọng như những gì họ đã hứa hẹn. Mức lươngmà họ
được nhận khi làm việc tại CSRC chỉ bằngmột phần nhỏ
sovới nhữnggì họ có thể được nhận trongkhuvực kinh tế
tư nhân TQ chứ chưa nói đếnmức lương công việc cũ tại
nước ngoàimà họ đã từbỏ.
Trả lời hãng tinReuters, cựuquan chức giấu tênnày cho
biết trong nhiều năm trời rất ít người trong số những “rùa
biển”vềnướcđược thăngchức.Một sốngười thậmchí còn
không được đảm bảomột vị trí ổn định trongCSRC. Theo
Reuters, làn sóng những người xin từ chức khỏi CSRC bắt
đầu trởnênồ ạt tronggiai đoạn12 thángqua, đúngvào lúc
những tư tưởng tiếnbộvềTTCKđược cần đếnnhất.
Các nhà quản lý quỹ tín dụng TQ cho rằng sự biếnmất
của những nhân tài này khỏi CSRC đã đặt TTCKTQ vào
taynhữngngười khôngđủnăng lựcvàkinhnghiệmđểhiểu
thấu đáo được sự vận động của thị trường. Điều này đã
dẫn đến những chính sách quản lý sai lầm, không kịp thời
và góp phần tạo nên những ngày tháng “đen tối” trên sàn
chứng khoánTQ.
ÔngLiuLi-Gang, một chuyên gia kinh tế tại Ngân hàng
ANZ,nhậnxét:“KhimàTQcầnnhữngngườicókinhnghiệm
cả trongnước lẫnquốc tế(đốivớikhủnghoảngchứngkhoán),
những người có nhiều kinh nghiệm quốc tế nhất đều đã bị
buộc rời khỏi bộmáyquản lý”.
s
Chứngkhoán
TrungQuốc
vẫn“nguykịch”
GiácổphiếuTrungQuốcbấtngờtăngmạnhkhiếnkhôngítngườingỡ
ngàngvàđặtdấuchấmhỏi“liệuBắcKinhcóđangcốđấmănxôi?”.
Những“rùabiển”giỏinhất
TrungQuốcphải“rađi”
Danh sách những “rùa biển”xuất sắc đ phải rời khỏi
CSRCbaogồmnhiềucái tên“nặngký”nhưTangXiaodong,
cựuTrư ngphòng tíndụngphái sinhbất thườngcủaABN
AMRO, từngphụtráchcácchươngtrìnhcảicáchvềnhàđầu
tưnướcngoài. HayLi Bingtao, cựunhânviênphòngngân
khố toàn cầu củaTậpđoànNgânhàng J.PMorganChase,
cựuthànhviênbanthammưucủaCSRC.HoặcLuoDengpan,
người từng làhọc tròcủaNobel Kinh tếhọcRobertShiller.
Cổphiếu
ngành
ngânhàng,
bảohiểm
đồng loạt
tăngmạnh
trongphiên
giaodịch
27-8 trên
TTCKTQ,
trongđócó
nhiềucổ
phiếu tăng
kịch trần
biênđộ
10%.Ảnh:
CHINA
FOTOPRESS
/GETTY
