8
THỨBA
15-9-2015
P
hap luat
Hoàntoànphùhợp
Việc loại trừ trách nhiệm hình sự
củangườibàochữa trong trườnghợp
khôngtốgiáctộiphạmdochínhngười
màmìnhbàochữađã thựchiệnhoặc
thamgiathựchiệnhoàntoànphùhợp
với đặc thùnghềnghiệp, với quy tắc
đạođức nghề nghiệp của luật sư và
thực tiễncuộc sống.
Mộtnguyêntắcquantrọngcủanghề
luật sư là luật sưkhôngđược làmxấu
đi tìnhtrạngpháp lýcủathânchủ.Mặt
khác, khi traođổi, luật sưcó thểđược
thân chủ tiết lộ thông tinnàođó liên
quanđến việc phạm tội. Nhưng luật
sư không trực tiếp chứng kiếnhành
viphạm tộiđó, khôngcóđiềukiệnđể
đối chiếu lời khai của thânchủvới các
bằngchứngkhácđểkết luậnthânchủ
chắc chắnđã thực hiện tội phạmđó
haykhông.Dođó, luậtsư rấtkhó“biết
rõtộiphạm”nhưquyđịnhcủadựthảo
mà đi tốgiác. Hơnnữa, xét ởgóc độ
xãhội, nếu luật sưđi tốgiác thânchủ
mình thì liệu còn có ai dámnhờ luật
sưbảovệnữa.
Luật sư
NGUYỄNVĂNCHIẾN
,
PhóChủ tịch
LiênđoànLuật sưViệtNam
Pháp lệnhTổ chức luật sư 1987,
Quy tắcmẫu đạo đức nghề nghiệp
luật sưdoBộTưphápbanhànhkèm
theoQuyếtđịnhsố356b/2002,Luật
Luật sư2006 (sửađôi, bô sungnăm
2012)đềunghiêmcấm luật sư tiết lộ
thông tin của khách hàngmàmình
biết được trong khi hành nghề, trừ
trường hợp được khách hàng đồng
ý bằng văn bản hoặc pháp luật có
quyđịnhkhác. BộQuy tắcđạođức
và ứng x nghề nghiệp luật sưViệt
Nam2011cũngquyđịnh luật sưcó
nghĩa vụ giữ bí mật thông tin của
kháchhàngkhithực
hiện dịch vụ pháp
lývàcảkhi đãkết
thúcdịchvụđó, trừ
trường hợp được
khách hàng đồng
ý hoặc theo quy
địnhcủapháp luật.
Tuynhiên,nếubímật thông tincủa
khách hàng làmột tội ácmà khách
hàngđangchuẩnbị thựchiện,đã thực
hiện, đã tham gia thực hiện thì sao?
BLHShiệnhànhvàcácvănbảnpháp
luật liênquanđềukhôngcóquyđịnh
loại trừ tráchnhiệmhình sựcủa luật
sư trong trườnghợpnày.Tức lànếu
luật sư biết thân chủ đang chuẩn bị
thựchiện tộiphạm,đanghoặcđã thực
hiện tội phạmmà không tố giác thì
vẫncó thểbịx lýhìnhsự theoĐiều
314BLHS.Chínhvì thế, traođổivới
PhápLuậtTP.HCM
, rấtnhiềuchuyên
gia đã đề nghị các nhà làm luật cần
cóquyđịnh rõvề chuyệnnày.
Quyđịnhmới rất tiếnbộ
Đếnnay,giớiluậtsưrấtvuimừngvì
theokhoản3Điều19dự thảoBLHS
(s a đổi), người bào chữa không
phải chịu tráchnhiệmhình sự trong
trường hợp không tố giác tội phạm
dochínhngườimà
mình bào chữa đã
thực hiện hoặc đã
thamgia thựchiện.
Đây là lầnđầu tiên,
vấnđề loại trừ trách
nhiệm hình sự của
luật sư trong việc
giữ bí mật thông tin của thân chủ
đãđượcđặt ra (trên thực tế, hầuhết
người bào chữa đều là luật sư).
Dĩnhiênquyđịnh trêncógiớihạn
vềphạmvi làchỉ trongmối quanhệ
giữangười bàochữavàngười được
bàochữa trong tố tụnghìnhsựvà tội
phạmkhông tốgiác là tội phạmmà
người được bào chữa đã thực hiện
hoặc đã tham gia thực hiện. Tức là
trong khi thực hiện việc bào chữa,
luật sưđược thânchủ (người bị bắt,
bị tạm giữ, bị can, bị cáo) tiết lộ bí
mật về một tội phạmmà thân chủ
đã thực hiện, đã thamgia thực hiện
mà luật sư không tố giác thì luật
sư sẽ không bị x lý hình sự. Còn
trường hợp quan hệ giữa luật sư và
thân chủ không phải là người bào
chữa - người được bào chữa (như
kháchhàng trong ándân sự…) hay
thân chủ của luật sư đang chuẩn bị
thựchiện tội phạm, nếu luật sưbiết
rõmàkhông tốgiác thì khôngđược
loại trừ tráchnhiệm hình sự.
Traođổivới chúng tôi, các luật sư
TrầnThành(ĐoànLuậtsưTP.HCM),
Nguyễn Tuấn Lộc (Đoàn Luật sư
TP.HCM),NguyễnĐứcChánh(Đoàn
Luật sưTP.HCM),PhanNgọcNhàn
(Đoàn Luật sư tỉnh Đắk Lắk) đều
nhận xét quyđịnh trên rất tiến bộ.
Theo các luật sư, ngươi bao chưa
cũng lacôngdânnhưngkhôngphai
tât ca công dân đêu co nghia vu tố
giác tộiphạmnhưnhau.Ởđây,nghề
luật sư khá đặc thù. Đạo đức nghề
nghiệp của luật sư không cho phép
tiết lộ thông tin, làm lộbímật thông
tin của thân chủ. Do đó, không nên
đăt thêm gánh nặng trach nhiêm tố
giác tội phạm cho ngươi bao chưa
bởi sẽkhông cónghi cannàomuốn
nhờngươi bào chữa chomình.Mặt
khác, quyđinhnhưdư thaosẽ tao ra
sư thôngnhât,khôngconmâu thuân
với nội dung cấm luật sư tiết lộ bí
mật thông tin củakháchhàng trong
các vănbản pháp luật khác.
NguyênPhóChánhánTANDTối
cao Trần Văn Độ cũng cho rằng:
“Nghĩavụcủa luật sư làgỡ tội,giảm
nhẹ tội cho thânchủchứkhôngphải
NGÂNNGA
N
ămnăm trước,khiHộiđồng
Luật sư toàn quốc công bố
dự thảo về bộQuy tắc đạo
đức và ứng x hành nghề của luật
sư,
Pháp Luật TP.HCM
từng có
nhiều bài viết đặt vấn đề là luật sư
có phải tiết lộ bí mật của thân chủ
hay không, nếu bí mật đó là tội ác
mà thân chủ của luật sư thực hiện.
Chưađược loại trừ
tráchnhiệmhình sự
Vềnguyêntắc,mọicôngdânđềucó
nghĩavụtốgiáctộiphạm.Ngườikhông
tốgiácmột số tội phạmcụ thểdùbiết
rõ tộiphạmđangđượcchuẩnbị,đang
hoặcđãđượcthựchiệnthìcóthểbịtruy
cứu tráchnhiệmhình sựvề tội không
tốgiác tộiphạm theoĐiều314BLHS
1999 (s ađổi, bổsungnăm2009).
Thếnhưngvới nghề luật sư -một
nghềđặc thùcungcấpdịchvụpháp
lý bảo vệ khách hàng - việc tố giác
thânchủ lại làchuyện rất khókhăn,
ảnhhưởngđếnđạođứcnghềnghiệp.
Thân chủ tin tưởng luật sưmới kể
rabímật củamìnhmà luật sư lại đi
tốgiác thì aimàcòn tinvào luật sư,
vào nghề luật sư nữa.
Luậtsư
khôngphải
tốgiác
thânchủ?
Lầnđầutiên,vấnđềloạitrừtráchnhiệmhìnhsựcủa
luậtsưtrongviệcgiữbímậtthôngtincủathânchủ
đãđượcđặtratrongdựthảoBLHS(sửađổi)…
Tiêuđiểm
Thânchủtin luậtsưmớikểrabí
mậtcủamìnhmà luậtsư lạiđi
tốgiácthìaicòntinvào luậtsư,
vàonghề luậtsưnữa.
LuậtsưHuỳnhNgọcHoàng (ĐoànLuậtsư tỉnhBàRịa-VũngTàu)đang traođổivớibị cáo
trongmộtvụhủyhoại tài sản.Ảnhminhhọa:T.TÙNG
l
HoaKỳ:
Luật sưphải bảomật tất cả thông tin về
kháchhàng, bất kểnguồn thông tinđócó từđâu.
l
Canada
: Luật sưphảibảomật tất cả thông tin liên
quanđếnviệckinhdoanhvàvụviệccủakháchhàngmà
luậtsưbiếtđược trongquanhệnghềnghiệpvàkhông
được tiết lộbất kỳ thông tinnàongoại trừđượckhách
hàngchophép…
l
NewZealand:
Luật sưphảibảovệvàgiữbímật tất
cả thông tin liênquanđếnkháchhàng, thỏa thuậngiữa
luật sưvàkháchhàngvàviệckinhdoanhvàvụviệccủa
kháchhàngmà luật sưbiết được trongquá trìnhquan
hệnghềnghiệpvới kháchhàng.
l
NhậtBản:
Luật sưkhôngđượcphép tiết lộ thông
tin của khách hàng. Tuy nhiên, nếu biết khách hàng
đangchuẩnbị phạmmột tội rấtnghiêm trọng, luật sư
đượcphép thôngbáo cho cơquan chứcnăng sau khi
đã làmhếtcácbiệnphápkhácmàkhông thểngăncản
kháchhàng…
Quyềngiữbímậtcủa luậtsưmộtsốnước
làbuộc tội, làmxấuđi tình trạngcủa
thânchủ.Chẳngcó luật sưnàođi tố
cáo thân chủ. Làm như vậy người
ta thuê luật sư làmgì. Trên thế giới
người ta cũngkhông truy cứu trách
nhiệm hình sự của luật sư trong
trườnghợpnày”.
Cónênbuộc luậtsưphải tốgiác tội
ác của thân chủ hay không?Chúng
tôi sẽ tiếp tụcghinhậnýkiếncủacác
chuyên gia và bạn đọc trên những
sốbáo tới.
▲
(PL)- Ngày 14-9, TAND TP.HCM đã chấp nhận kháng
cáo giảm án cho bị cáo LêVăn Lập từ bốn năm xuống còn
ba năm tù về hai tội cướp tài sản và cướp giật tài sản. Trước
đó, x sơ thẩm, TAND huyện Bình Chánh còn x phạt Hồ
MinhTiến sáu năm tù cùng về hai tội trên nhưng bị cáo này
khôngkháng cáo.
Theo hồ sơ, tối 5-8-2014, Tiến và Lập đang ngồi nhậu tại
nhà ở xã LêMinh Xuân, huyện Bình Chánh. Lúc này, anh
LêQuangTrí bán đĩa dạo chạy xe ba gácmáy ngang qua và
nhìn vào nhà Tiến. Nghĩ anh Trí nhìn vợmình nên Tiến rủ
Lập đánh dằnmặt. Sau khi đã thống nhất, Tiến lấy xemô tô
chởLậpđuổi theoanhTrí.Khi đếnđườngMaiBáHương thì
Tiếnnảy sinhýđịnhchiếmđoạt đĩanhạccủaanhTrí vàđược
Lập đồng ý. Tiến cho xe chạy ép sát xe anhTrí để Lập giật
lấynăm chiếc đĩa rồi tăng ga bỏ chạy.
Khi chạy được 300m, Tiến lại rủ Lập chặn đường đánh
anhTrí. Tiếnngừngxe bỏnăm chiếc đĩa chiếmđoạt vào cốp
xe rồi nhặt khúc cây dài núp vào bụi gần đó. Lập đứng phía
ngoài, khi anh Trí đến bị chặn lại vờmua đĩa. Tiến cũng đi
ra rồi cùngLập hỏi rõ vì sao anhTrí hay nhìn vào nhàTiến.
Anh Trí giải thích bán đĩa nhạcmở lớn nên phải nhìn xung
quanhmới biết có ai muốnmua không. Tiến dùng cây đánh
anhTrí, còn Lập dùng chân đá hỗ trợ.AnhTrí hoảng sợ bỏ
chạy vào nhà người dân. Tiến và Lập lấy thêm 15 đĩa nhạc
của anhTrí. Tổng giá trị 20 đĩa nhạcmà hai bị cáo cướp và
cướpgiật trị giá 200.000đồng.
HĐXXphúc thẩmnhậnđịnhkhi cấp sơ thẩmxét x cóhỏi
vềviệcbịcáoLậpmớibị tainạnchấn thươngnãonhưngkhông
xemxét.Chấn thươngnàykhuyết hộp sọ, gâyảnhhưởngđến
nhận thức cũng như suy nghĩ khi Tiến rủ rê thực hiện hành
vi phạm tội.Ngoài ra, bị cáonày chưa thànhniên, giữvai trò
đồng phạm, thuộc trường hợp ít nghiêm trọng nên tòa chiếu
cố s a án như trên.
ÁIMINH
20đĩanhạcvàbảnánđượcgiảm
