8
THỨ BẢY
3-10-2015
P
hap luat
Tiêuđiểm
PHƯƠNGLOAN
D
ự thảo Luật Tố tụng hành
chính (sửa đổi) trước đây
quy định tòa cấp tỉnh giải
quyết sơ thẩm khiếu kiện quyết
định, hành vi hành chính của chủ
tịch và UBND cấp huyện. Trong
quá trình lấy ý kiến góp ý dự thảo,
nhiều người ủng hộ quy định này
vì hạnchếđược sự tácđộng từphía
ủy ban đến sự độc lập xét xử của
thẩm phán.
Tuy nhiên, trong báo cáo xin ý
kiếnỦy ban Thường vụQuốc hội,
ỦybanTưphápchobiếtđasốýkiến
trongThường trựcỦybanTưpháp
không tán thành quy định trên bởi
nókhôngphùhợpyêu cầu cải cách
tưphápvềmở rộng thẩmquyềncho
tòa cấphuyện.Đồng thời, quyđịnh
như vậy sẽ không đề cao được vai
trò,bản lĩnh, tráchnhiệmcủađộingũ
thẩmphán tòacấphuyện trongviệc
giải quyết sơ thẩm án hành chính.
Tòa tỉnhchỉ xử sơ thẩm
nếu thấy cần thiết
Đểgiảiquyếtvướngmắc, dự thảo
mới nhất đã sửa đổi quy định như
sau:Theođềnghị của tòacấphuyện
vàkhixét thấycần thiết, tòacấp tỉnh
có thể lấy lêngiảiquyết theo thủ tục
sơ thẩmnhữngkhiếukiệnquyếtđịnh
hành chính, hànhvi hành chính của
chủ tịchvàUBNDcấphuyện thuộc
thẩm quyền của tòa cấphuyện.
Tại hội thảo, ThS Lê Việt Sơn
(Trường ĐH Luật TP.HCM) nói
không cần lo lắng tòa cấp huyện vì
cảnểủyban, lãnhđạoủybanmàxử
khôngkháchquan.Bởipháp luậtđã
cónguyên tắc làkhi xét xử,HĐXX
độc lập và chỉ tuân theo pháp luật.
Cónênđểtòatỉnhxửsơthẩmkhiếukiệnhànhchínhđốivớichủtịchvà
UBNDcấphuyệnhaykhônglàvấnđềnhậnđượcnhiềugópýtạihội
thảovềdựánLuậtTốtụnghànhchính(sửađổi)doĐoànđạibiểuQuốc
hộiTP.HCMvừatổchức.
Khởikiện
chủtịchhuyện,
tòanàoxử?
Nếuvìcảnểmàxửsai
thìHĐXXphảichịutrách
nhiệmtrướcpháp luật,
kểcảtráchnhiệmhìnhsự
vềnhómtộiphạmtrong
hoạtđộngtưpháp.
Ánhànhchínhtăng
Năm 2015, Tòa Hành chính TAND
TP.HCMthụ lý141vụkiệnhànhchính,
tăngnhiều so với năm 2014 (94 vụ).
Nguyênnhân làdoNghịquyết01/2015
củaHộiđồngThẩmphánTANDTốicao
hướngdẫnquyếtđịnhgiảiquyếtkhiếu
nạicónộidunggiữnguyênquyếtđịnh
hànhchínhbanđầucũngtrởthànhđối
tượng khởi kiệnhành chính. Từngày
nghịquyếtnàycóhiệu lực (1-3-2015),
nhiềungười khởi kiệnđãbổsungyêu
cầu là khởi kiện luônquyết địnhgiải
quyết khiếunại.
Cạnh đó, một nguyên nhân khác
khiếnánhành chính tăng là LuậtĐất
đai2013vàNghịđịnh43/2014quyđịnh
vănphòngđăngkýđấtđaiquận,huyện
làchinhánhtrựcthuộcVănphòngĐăng
ký đất đai TP (SởTN&MT). Khi quyết
định, hành vi hành chính của các chi
nhánhnàybịkiện thì thẩmquyềngiải
quyết làcủaTANDTP.
Tòaxử luônquyếtđịnhkỷ luậtcôngchức?
Nếu vì cả nểmà xử sai thì HĐXX
phảichịu tráchnhiệm trướcpháp luật,
kể cả trách nhiệm hình sự về nhóm
tội phạm trong hoạt động tư pháp.
Đồng tình, bà Nguyễn Thị Thùy
Dung (Phó Chánh tòa Hành chính
TANDTP.HCM) cho rằngnếugiao
cho tòa cấp tỉnh giải quyết sơ thẩm
khiếukiệnquyết định, hànhvi hành
chínhcủacấphuyện thì sẽ tạo ra sự
quá tải ở tòa cấp tỉnh, kéo theo là
sựquá tải của các tòa cấp cao trong
việc giải quyết phúc thẩm.
Bà Nguyễn Thị HoàngĐiệp (Sở
XâydựngTP.HCM)nhậnxét: “Suy
chocùng, thẩmphántòa
cấp nào thì cũng bằng
đạihọc, trìnhđộngang
nhauđểnhậnđịnhmột
vấnđề.Nguyên tắcxét
xửđộc lậpđãchongười
thẩm phán được chủ
động. Bổ sungmới rất
hay ở chỗ nếu thấy vụ
việc không an toàn thì
tòacấphuyệncòncó thểđềnghị tòa
cấp tỉnh lấy lên xử”.
Chỉ ủyquyền cho cấp
phó sẽquá tải?
Một vấnđềgâynhiềuchúýkhác:
Thựctiễnxétxửchothấynhiềutrường
hợpngười bị kiệnủyquyền cho cán
bộ thammưu, giúpviệc thamgia tố
tụng. Người được ủy quyền không
đủ thẩmquyềnquyếtđịnhcácvấnđề
phát sinh tại tòa, gây nhiều trở ngại
choviệcgiảiquyếtán.Đểkhắcphục,
Thường trựcỦybanTưphápđềnghị
quyđịnh:“Trườnghợpngườibịkiện
làcơquan, tổchứchoặcngườiđứng
đầucơquan, tổchức thìngườibịkiện
chỉđượcủyquyềnchocấpphó.Người
đượcủyquyềnphải thamgiavàoquá
trình giải quyết toàn bộ vụ án, thực
hiện đầy đủ các quyền và nghĩa vụ
củangười bị kiện”.
Bà Nguyễn Thị Mai (VKSND
cấp cao tại TP.HCM) ủng hộ quy
định này vì làm tăng
tráchnhiệmcủangười
đứng đầu, để họ cẩn
thậnkhi raquyếtđịnh
nhằm bảo vệ quyền
lợingườidân tốtnhất.
“Đểchuyênviênnhận
ủy quyền tham gia
tố tụng thì họ đâu có
quyết địnhđượcviệc
sửađổi, bổ sung, hủybỏquyết định
bị kiện” - bàMai nói.
Trongkhiđó,bàNguyễnThịThùy
Dung (Phó Chánh tòa Hành chính
TANDTP.HCM)engạinếuquyđịnh
như vậy thì sẽ không đủ số lượng
cấpphóđểnhậnủyquyền thamgia
tố tụngbởi hằngnămánhànhchính
có thể lên tới hàng trămvụ.
ÔngTrầnVănBảy (PhóGiámđốc
Sở Tư pháp TP.HCM) cũng nhận
xét:Mỗi cơquan thườngcó3-4cấp
phó.Nếu chỉ cóngười đứngđầuvà
cấp phó được tham gia vụ án hành
chính với tư cách người bị kiện thì
họ sẽ không còn thời gian để quản
lý, điều hành công việc. Lúc đó,
hậuquảphát sinh chung choxãhội
nhiềukhi còn lớn hơn rất nhiều lần
sovới quyền lợi hợpphápcủa riêng
người khởi kiện. Ngoài ra, hầu hết
quyết định, hànhvi hành chínhđều
do các đơn vị có liên quan hoặc bộ
phận thammưuđềxuấtxử lý.Những
người trực tiếpxử lýnày sẽ nắm rõ
nội dung và các quy định pháp luật
liênquanhơn.
Bên cạnh đó, ông Bảy cũng lưu
ý cần có cơ chế cho người được ủy
quyền toànquyềnquyếtđịnhcácvấn
đề phát sinh khi thamgia tố tụng.
ÔngVõVănCường (TAND cấp
cao tạiTP.HCM) thìđềnghịbổsung
quyđịnhngười đượcủyquyềnphải
cómặt, nếu vắngmặt thì phải có ý
kiếncủangườiủyquyền,nếukhông
tòasẽxửvắngmặtphíabịkiện.Ông
Cường dẫn chứng: Cómột vụ chủ
tịch tỉnh bị kiện đã ủy quyền cho
chín người từ cấp tỉnh xuống đến
cấp thị trấn, những người này hay
vắngmặt nên tòa phải hoãn xử rất
nhiều lần.
s
Thựctiễnchothấytrongsốcácquyếtđịnh,hànhvihànhchínhmangtính
nội bộcủacơquan, tổchức, cómột sốquyếtđịnhảnhhưởng trực tiếpđến
quyền lợi hợppháp củangười laođộngnhưquyết định kỷ luật công chức
bằnghình thứcgiángchức, cáchchức,hạbậc lương.Thường trựcỦybanTư
phápcho rằng loạiquyếtđịnhnày thuộcđối tượngkhởi kiện, tương tựnhư
quyếtđịnhkỷ luậtbuộc thôi việc. Dođó, cầnmở rộng thẩmquyềncủa tòa
theohướnggiải quyết các khiếu kiệnquyết định kỷ luật giáng chức, cách
chức,hạbậc lương,buộcthôiviệccôngchứcgiữchứcvụtừtổngcụctrưởng
và tươngđương trởxuống”.
BàNguyễnThịThùyDung,PhóChánhtòaHànhchínhTANDTP.HCM,nhận
xétquyđịnh trênphùhợpvới tinh thầncải cách tưpháp làmở rộngquyền
khởi kiệnvụánhànhchính.
Hoãnxửvìgiấyủyquyền…khôngrõ
(PL)- Ngày 2-10, TAND cấp cao tại TP.HCM đã hoãn
xử phúc thẩm vụ bà Lê Thị Mỹ Hạnh yêu cầu hủy quyết
định hành chính của chủ tịchUBNDTP.HCM về việc thu
hồi tầng trệt nhà 110CaoThắng (quận 3) vì giấy ủy quyền
của chủ tịchUBND không rõ.
Theođó, chủ tịchUBNDTP (người bị kiện) đã ủyquyền
cho hai người tham gia phiên tòa nhưng khác với phiên
sơ thẩm, tại tòa phúc thẩm chỉ có một người đại diện có
mặt. Theo tòa, giấy ủy quyềnmà đại diện ủy ban nộp cho
tòa không thể hiện rõ tương quan pháp lý giữa hai người
được ủy quyền. Tức là nếumột người vắngmặt thì người
kia có quyền thaymặt trả lời các vấn đề liên quan đến vụ
kiện và chịu trách nhiệm trước người ủy quyền về những
phát ngôn đó hay không. Cũng theo tòa, nếu lầnmở phiên
tòa tiếp theo tình trạng này vẫn diễn ra thì tòa sẽ tiếp tục
xét xử, mọi thiệt thòi về pháp lý nếu có phía người bị kiện
tự gánh chịu.
Tại tòa đại diệnVKS cũng đề nghị tòa hoãn xử để đảm
bảo tính khách quan thông qua sự có mặt của hai người
được ủy quyền theo đăng ký với tòa. Ngoài ra, cũng để
người được ủy quyền trình bày rõ các nội dung bởi trong
vụ án này người bị kiện là bên kháng cáo.
Trước đó, bàHạnh trìnhbày chamẹ bà tạodựng cănnhà
trên từ trước năm1975, sauđóngười cha tặngphần sởhữu
của ông chomẹ bà. Năm 1991, mẹ bà đượcUBND quận 3
xác nhận căn nhà không thuộc diện Nhà nước quản lý và
đã lập di chúc theo đúng thủ tục pháp luật cho bà. Sau đó
bàHạnh được cấp phép xây lại nhà thànhmột trệt, ba lầu.
Ngày5-6-2012, chủ tịchUBNDTP raquyết địnhhànhchính
thu hồi tầng trệt căn nhà. Trước đó, ngày 13-9-2010, Sở
Xây dựngTP.HCM ban hành văn bản về việc kiểm kê thu
hồi tầng trệt nhà. Bà Hạnh kiện yêu cầu hủy cả hai quyết
định và văn bản trên vì cho rằng trái luật, vi phạm quyền
sở hữu hợp pháp của bà.
Đầu năm 2014, TAND TP.HCM xử sơ thẩm, tuyên bác
quyết định về việc thu hồi tầng trệt. Tòa cũng tuyên bác
yêu cầu của bàHạnhvề việc hủyvănbản củaSởXâydựng
vì văn bản không chứa nội dung củamột quyết định hành
chính.
THANHTÙNG
