14
THỨBA
10-11-2015
Phong su-Chuyen de
TRUNGNHÂN
C
âu chuyện cổ tích về một chiến thắng áp đảo cho
đảng Liên đoàn Quốc gia vì dân chủ (NLD), lãnh
đạobởinữchínhkháchnổi tiếngAungSanSuuKyi,
trong cuộc bầu cử Quốc hội (QH) lịch sử củaMyanmar
đangđứng trước cơhội rất lớnđể trở thànhhiện thực. Sau
hơn25nămđấu tranh, người phụnữ70 tuổi từngđoạt giải
Nobel Hòa bình sắp giành đượcmột chiến thắng chính trị
mang ý nghĩa lịch sử cho đất nướcMyanmar.
Chiến thắng trong tầm tay?
Những người ủng hộ đảng của bàAung San SuuKyi đã
nhảymúavuimừng trênđườngphố.Họ liên tụcđónnhững
tinchiến thắng trướcđảngĐoànkếtThốngnhấtvàPhát triển
(USDP) cầm quyền trong cuộc đua giành ghế tại Thượng
viện và Hạ việnMyanmar. Mặc dù có tổng cộng đến 498
ghế ở cảHạ viện lẫnThượng việnMyanmar, những người
ủng hộ bàAungSanSuuKyi và đảng của bà vẫn có quyền
ănmừng và hy vọng vàomột kết quả tốt đẹp khi họ thắng
toànbộ32ghếHạ viện tronghai đợt côngbốkết quả kiểm
phiếu đầu tiên. CònởThượng viện, đảngNLD cũng thắng
được ba trên bốn ghế được công bố với duy nhất một ghế
đượcUSDPgiữ lại thành công.
Mặc dù tốc độ công bố kiểm phiếu bị chậm trễ ngoài dự
kiến, ôngNyanWin - phát ngôn viên củaNLD - vẫn tự tin
khẳng định với hãng tinAP: “Chúng ta sẽ có một chiến
thắng áp đảo”.
Trong bài phát biểu đầu tiên của mình sau thời gian bỏ
phiếubầu, bàAungSanSuuKyi chobiết kết quảcuối cùng
có thể sẽkhôngđượccôngbố sớmnhưmọi người kỳvọng.
Tuynhiên, bà cũng tự tin cho rằngđảng củamìnhđã chiến
thắng khi mỉm cười nói rằng: “Có lẽ tất cả các bạn đều đã
biết kết quả sẽ như thế nào”. Trong khi đó, ôngHtayOo -
Quyền Chủ tịch của đảng cầm quyềnUSDP đã thừa nhận
rằng đảng của ông đangmất đi quá nhiều ghế trong QH.
Ôngchobiết: “Chúng tôi có tỉ lệ thuacaohơn là thắng.Vẫn
chưa có kết quả chính thức cuối cùng, tuy nhiên chúng tôi
sẵn sàng chấp nhậnmọi viễn cảnh”. Chủ tịchThượng viện
MyanmarvàcựuChủ tịchđảngUSDP-ôngShweMannđã
chấpnhận thất bại tại khuvựcBagomiềnTrungMyanmar.
Phía quân độiMyanmar được giữ 25% tổng số ghế theo
quy định của hiến pháp nước này. Do đó, để giành được
chiến thắng và xây dựng chính phủmới, NLD phải giành
được trên 67% tổng số ghế lưỡng việnMyanmar. Theo ghi
nhận của các hãng tin quốc tế, đảngNLD của bà SuuKyi
cũngchiến thắng tạinhiềuquậnkhác trong tổngsố325quận
tổchứcbỏphiếu, tuynhiênphần lớnchiến thắngnằm trong
các thành phố lớn nhưYangon. Các chuyên gia phân tích
vẫnhoàinghinhữngchiến thắngbanđầunàycó thểđạidiện
cho toàn bộ các quận nông thôn củaMyanmar.
Cuộc bầu cửQH lần này tạiMyanmar được đánh giá là
một sự kiệnmang tính lịch sử và bước ngoặt của đất nước
này.Lầnđầu tiên trongvòng1/4 thếkỷ,ngườidânMyanmar
đi bỏphiếu trong cuộc bầu cửđược cho là đầyđủ, tựdovà
công bằng nhất. Hơn 6.000 ứng viên từ 92 chính đảng và
hơn300ứngviên tựdo thamgiacuộcđuavàoThượngviện
vàHạ việnMyanmar. Quá trình bỏ phiếu diễn ra khá suôn
sẻ tại 40.000 phòng phiếu. Theo tờ
TheGuardian
, cuộc bỏ
phiếuđược theodõibởihơn10.000quansátviênbầucửvới
hàngngànquan sát viênquốc tế đến từLiênminh châuÂu
và LiênHiệpQuốc. Những thông tin đầu tiên về cuộc bầu
cửđược đánhgiá là cóquy trìnhmang tínhminhbạch cao.
Tương lai nhiều thách thức
Theo tờ
SydneyMorningHerald
(Úc), các nhà phân tích
cũng lên tiếngcảnhbáoMyanmar sắpphải đốimặt vớimột
khoảng thời gian “nguy hiểm” trước mắt. Quân đội nước
này đã hứa hẹn sẽ tôn trọng kết quả bầu cử và tuyên bố sẽ
khôngngăn cảnđảng củabàAungSanSuuKyi nắmquyền
lãnh đạo chính quyền. Tuy nhiên, các nhà phân tích cho
rằng việc bà Suu Kyi hợp tác với quân đội có suôn sẻ và
tốt đẹp hay không sẽ đóng vai trò quyết định đến tương lai
củaMyanmar.Theohiếnphápnướcnày, phíaquânđội nắm
trong tayquyềnbổnhiệmbộ trưởngcủababộquan trọng là
Quốcphòng,NộivụvàCácvấnđềbiêngiới cũngnhưquyền
chuẩn thuậnviệc sửa đổi hiếnpháp.Khôngnhững thế phía
quânđội cònnắmgiữ sức ảnhhưởng cực kỳ to lớn lênnền
kinh tếMyanmar thôngquamạng lưới khổng lồcủacác tập
đoàn kinh doanh thuộc quản lý của quânđội.
Theo Carlo Bonura - chuyên gia vềMyanmar của ĐH
London, dẫu cho đảngNLD của bàAung San SuuKyi có
chiến thắngápđảođếnmấy, phíaquânđộivẫnkhôngđểcho
bàSuuKyi trở thành tổng thốngcủanướcnày.BàAungSan
SuuKyi cũng bị ngăn cản trở thành tổng thốngMyanmar
bởi các quy định của hiến pháp nước này, vốn được viết
bởi chính quyền do quân đội chi phối. Theo đó, Myanmar
cấm những ai có con hoặc vợ chồng là người nước ngoài
trở thành tổng thống. Trong khi đó, cả người chồng quá cố
vàhai người con củabàSuuKyi đều làngườiAnh.Mặcdù
vậy, cóvẻbàSuuKyi vẫnquyết tâmgiànhmột chiến thắng
toàn diện vềmình. Ngay trước thềm bầu cử, người ta đã lo
ngại một tương lai đối đầu gay gắt giữa bàAung San Suu
Kyi vàphequânđội khi bàhùnghồn tuyênbố sẽ“đứng trên
cả tổng thống” lãnhđạoquốcgianếunhưđảngcủabàchiến
thắng. Một số nguồn tin cho biết kế hoạch của bà đã chọc
tức nhiều tướng lĩnh tạiMyanmar. Hiến pháp của quốc gia
này quy định khôngmột ai có quyền đứng trên tổng thống
để lãnh đạođất nước.
Đảng cầm quyền đương nhiệm củaMyanmar USDP do
quân đội hậu thuẫn đã tuyên bố các quan chức của họ sẽ
không tuân lệnhcủabàSuuKyi nếunhưbàquyết định thiết
lậpmột chínhphủ trênquyền tổng thống.Điềunàycàng làm
gia tăng lo sợ rằng các cuộc đàmphánxâydựng chínhphủ
liênminh saubầucử sẽgặpnhiều trởngại và thách thức.Tờ
SydneyMorningHerald
dẫn lại lời ôngNicholas Farrelly,
Giám đốc Trung tâmNghiên cứuMyanmar tại ĐHQuốc
giaÚc, tất cảcácbên trongchính trườngMyanmar cầnphải
nhanh chóng tìm cách thỏa hiệp và tìm ra cách điều chỉnh
nhữngkhácbiệtmột cách thựcchất để tránhnhữnghậuquả
đau thương. Nếu điều này không được thực hiệnmột cách
hiệu quả, ông Farrelly nhận định: “Kịch bản còn lại, như
lịch sửcủaMyanmar đãnhiều lầndiễn ra, sẽ làchiến tranh,
xungđột và đau thương”.
▲
BầucửMyanmar:
Cơhộilịchsửvà
tươnglaichônggai
Nhữngkếtquảđầutiênhứahẹnmộtchiếnthắngápđảocho
đảngcủabàAungSanSuuKyi.
Ảnh1
:Một
quanchức trong
ủybankiểm
phiếuđưa ra
một tờphiếucó
đánhdấubầu
chođảngNLD
củabàAung
SanSuuKyi.
Ảnh:AFP
Ảnh 2:
Bà
AungSan
SuuKyiđến
mộtđiểmbỏ
phiếuvào
sángsớm9-11.
Ảnh:GETTY
IMAGES
Ảnh 3
:Những
ngườiủnghộ
đảngcủabà
AungSanSuu
Kyiănmừngkhi
nghenhữngkết
quảđầu tiên.
Ảnh:REUTERS
1
2
3
Nănglựclãnhđạovẫnlàẩnsố
Nữ chính khách70 tuổi Aung San SuuKyi đã từngbị
chínhquyềnquân sựMyanmar xem làmối đedọanguy
hiểmnhất của họ và bị giam tại gia trong suốt gần 15
năm. Bàđượcchính thức thả tựdovàonăm2010vàbắt
đầuquay trở lại chính trường, tạonênsứcảnhhưởngvà
mếnmộkhôngchỉởMyanmarmàcònởnhiềuquốcgia
khác trên thếgiới nhưMỹ,VươngquốcAnhvàchâuÂu.
Theotờ
WallStreetJournal,
nhiềungườidântạiMyanmar
xembànhư làmột nhà lãnhđạo“thiênbẩm”và sẽdẫn
dắtMyanmarbướcvàomột kỷnguyênmới.
Tuy nhiên, vẫn cónhữnghoài nghi xoay quanh khả
năngbàSuuKyi lèo láiconthuyềnMyanmartáixâydựng
nền kinh tế, hội nhập với quốc tế và xâydựngnềndân
chủmột khi đảngNLD của bà chiến thắng. Trongmột
bài phỏng vấn của tờ
Wall Street Journal,
một số lãnh
đạo các doanhnghiệpMỹ cóquan tâmđếnMyanmar
đãbày tỏ longại bàSuuKyi khônghiểubiếtgì nhiềuvề
kinh tế - yếu tốquan trọngđối với lộ trìnhcải cáchhiện
naycủađấtnước.
