CHỦNHẬT 13-12-2015
14
THỊ DÂN3.0
GócnhỏSàiGòn
Nhà văn
Lê Văn Nghĩa
phụ t rách
Trong truyện
Nắng đẹp miền quê ngoại
củaVăn Phụng
Mỹhay củanhàvănTrangThếHy tađượcbiết chú sinh tại
HữuĐịnh (BếnTre) vào năm 1924. Sau này, truyện
Nắng
đẹp miền quê ngoại
là tên chung của tập truyện gồm 12
truyện ngắn của chú Tư Sâm (tên thânmật mà chúng tôi
thườnghaygọi) đượcNXBTiềnGiang innăm1963 tại Sài
Gòn. Nhiều truyện trong tập này lấy bối cảnh từ vùng quê
thời tuổi trẻ. Sau năm 1954, muốn tồn tại thì các nhà văn
hoạt động tại Sài Gòn lúc đóVũHạnh, LêVĩnhHòa, Viễn
Phương, LýVănSâm,NgọcLinh, SơnNam…phải viết và
cũng phải biết lách, mượn chuyện xưa để nói chuyện nay.
Chú Tư Sâm - Trang Thế Hymượn chuyện nhà quê, con
người nhà quêNamBộđể nói về chuyện tìnhyêuđất nước
cũngnhư khí phách con ngườiNamBộ.
Có lẽvì vậy chúđượcxem lànhàvănviết vềNamBộvà
sau này chú được xem là nhà văn củaNamBộ nhưng thật
ra hầu hết các truyện làm thành danh Trang Thế Hy, Văn
PhụngMỹđềuđược viết và đăng tải trên các tạp chí tại Sài
Gònnhư
NhânLoại Vui Sống
,
BáchKhoa
,
ĐờiMới
…Cho
tôi xin được có chút tự hào khi nói về chúTư nhưmột nhà
vănđã sống, đãviết tạiSàiGòn.Cũngkhông lấy làm lạ, bởi
vì từ nhỏ khi học dở dang ởMỹTho, chúTư Sâm lên Sài
Gòn làm nhân viên kiểm vé xe điện trên tuyến đường Sài
Gòn -ChợLớn, rồi tìmđếnvùngđất đỏmiềnĐông làmkế
toán cho đồn điền cao su ởBếnCủi (TâyNinh)
.
Thời gian
sau1954, chúsốngởSàiGòn, làmđủ thứnghềnhưdạyhọc,
sửa lỗi trong nhà in, thủ kho để tạo vỏ bọc để hoạt động...
và chủ yếu là viết cho tạp chí
NhânLoại
…Năm 1962 ông
bị bắt tại SàiGòn. Saukhi ra tù, ôngvàokhuvà tái ngộSài
Gòn cho đến năm đi về quê ngoại. Tính ra ông đã sống và
viết với TP này hơnmột phần ba cuộc đời. Sau 1975, khi
“địnhcư” tại chungcư192NamKỳKhởiNghĩa, làbiên tập
viên của báo
VănNghệ Thành phố
, hằng sáng lấy nước đá
trong tủ lạnhđibỏmối chocácquáncàphêđểcải thiệncuộc
sống khó khăn thời đó, chú đã cho ra đời
Chút hào quang
từmảnh vỡ củamột ngôi saobuồn,Mưaấm, Tiếng khóc và
tiếng hát…
có bối cảnh và nhân vật đều từTP.HCM. Nhân
vật như“Bàmẹgiàvà thúngkhổqua” (1982), hai sinhviên
Thu vàDiệp trong
Mưa ấm
của thời Sài Gòn năm 1960 và
sau khi hòa bình lập lại... Những người bạn là nghệ sĩ gặp
nhaucùngcất tiếnghát hòavới tiếngđànkìm trên lềđường
HuyềnTrânCôngChúa (
Mộtnghệsĩ
)...SàiGònnhữngnăm
1960với những chiếcxeVeloSolex, xómnghèoNancy, xe
nhà binh Pháp chạy bằng gazogene và cồn carburant của
Nhàmáy rượuBìnhTây... trongkýứcđã trở thànhchất liệu
trong các tác phẩm của nhà văn.
Theo ý kiến chủ quan, tôi cho rằng truyện
Chút hào
quang từmảnh vỡ củamột ngôi sao buồn
mang được chất
con người Sài Gòn đậm nét. Truyện viết về cuộc hạnh ngộ
của nhà văn với ông Tư Chơi - Huỳnh Thủ Trung tại một
xóm nghèo đườngTrầnHưngĐạo. ÔngHuỳnhThủTrung
là “nhà soạn tuồngkiêmdiễnviên sânkhấu, kiêmbầugánh
của nhiều đoàn hát nổi tiếng, một nhà cách tân kịch nghệ,
một nghệ sĩ cổnhạc cóngónđờnđộcđáo, tài danh lừng lẫy
một thời”.Từmột tài danhnhưngbâygiờôngTrung làmột
ông già nát rượu. Ông nát rượu vì muốn say cho quên đời
nhưng vẫngiữđược cốt cách củamột nghệ sĩ chân chính.
“Đi chỗ khác chơi” chính là câu nói của nghệ sĩ Huỳnh
Thủ Trung nói với tác giả: “…
Con phải nghe lời chú Tư
dặnnghecon, làkhi nàobiếtmìnhviết hết được rồi thì phải
đi chỗkhácchơi, đừngbẹohìnhbẹodạngởchỗ trườngvăn
trậnbút và tuyệtđốiđừngđểnhữngngườihâmmộmìnhđọc
những câu lếu láo, nhớ chưa?”.
Đó làcâunói củamộtngười thậthaycủamộtnhânvậtvăn
họcmà nhà vănTrangThếHymuốn gửi tâm sự củamình
vàođó.Dù là thậthaygiả trongcâuchuyệngiữamộtnghệsĩ
và nhà vănởxómnhỏSàiGònnhưngđó làminh triết cuộc
đời khi chúTư Sâm từ giã nơi mình đã sống và viết
Nắng
đẹpmiền quê ngoại
để về quê ngoại - yên nghỉ vĩnh hằng
nơi không còn “nợnướcmắt” với cuộc đời và văn chương!
LÊVĂNNGHĨA
SàiGòntrongchúTưSâm
P.Đ.NGUYÊNCHƯƠNG
N
guy cơ tiêm ânmoi luc moi nơi. Bơi văn
hoa giao thông ngay cang tỉ lê nghich vơi
sư phat triên kinh tê. Va cung thât nghich
ly khi đương sa cang mơ rông, nâng câp
hiênđai, xecôcang tôi tân thi tai nanngay
cang nghiêm trong.
Nhữngnỗi ámảnhkinhhoàng
Nhưngngaygânđây trêncanươc liên tiêpxảy ranhưng
vu tai nangiao thông (TNGT) liênhoan lamnhiêungươi
chêt, bi thương rât đang longai.Mâyvuđiênhinh:Thang
trươc ơHa Nôi, môt taxi va quet vơi xe ban tai, bi rươt
đuôi, taixêhoanghôt tănggabochay,gây tainan liênhoan
lam chêt vabi thươngnhiêungươi trên câuvươtThaiHa
-ChuaBôc rôi hoangqua tai xê đa boxe nhay câu tư tư.
CungơHaNôi, hôm7-12vưaqua lai xay ravuxekhach
chay tôc đô cao đâm vao đuôi xe tai trên đương cao tôc
PhapVân -CâuGie, ca hai xe bi lât nghiêng lam chêt va
bi thương hơn 20 ngươi. Ở Sài Gòn, vao chiêu 8-12, xe
điên bảy chô chay trên đươngTânChanhHiêp, quân 12
đađâm trưcdiênvaohang loat xemay rôi leo lên lêcuôn
hai cô công nhân đang đi bô vao gâm xe.
Ởcac tinh tuymâtđôxekhôngcaonhưngTNGT lainhư
cơm bưa. Nhưng đênmưc ngươi ta coi thương camang
ngươi thi qua lađangbaođông!Như taiQuyNhơnchiêu
9-12, xe 16 chô tông chêt ngươi đi xe may rôi bo chay
tim chô rưa xe đê phi tang.Khi bi công anbăt, tai xê bao
la khôngbiêtminhgây tai nan!Haymơimâyhôm trươc
ơKonTum co ông viên trương viên kiêm satmôt huyên
say rươu chay ô tô biên sô xanh tông hang loat xemay,
lam bi thương tám ngươi nhưng vân tiêp tuc chay hơn
30km tưhuyênvê tơi nhaơTPKonTummơi bi công an
“hoi thăm sưc khoe”! Khi công anmơi lam viêc ông ta
sayđênnôi không conbiêt trơi trănggi nưa. Saynhư thê
ma chay xe thi kinh khung qua! TNGT hâu như đe doa
moi luc moi nơi, thâm chi năm ngu trong nha vân chêt
do xe container lao vao ui sâp nha. Đo la vu tai nan vưa
xay ra tôi 10-12ơquôc lô22 lamhai ngươi chêt vanhiêu
ngươi bi thương…
… vàbấtankhi rađường
Môi lân lênxe rakhoinha la tâm trang lucnaocungnơm
nơp losơ.Sơbơiduđiđung luâtnhưngbâtcư lucnaocung
co thêbinhưngchiêcxeđiênchaybatmang tôngphai.Co
thêdo tai xênguguchaymôt ga say rươuđapnhâmchân
thăng vao chân ga. Taxi vươtmăt gianh khach tông phai
hay xe buyt gianhđương lân tuyên ep te lăn quay. Xe tai
mât thăng đâm liên hoan haymôt tay chơi lang lach bat
mangđêkhoexexin...Ca trămnganmôi nguyhiêmchưc
chơ trên đương phô. Chay xemaymăt nhin trươc, nhin
hai bên nhưng cung phai thương xuyên nhin kinh chiêu
hâuxemphia saucohung thânnaođang trơ tơi khôngđê
ma tâp le sat lê. Nhưng chi co thê ngưa tranh cac hung
thânxe ben, xe tai chư lam saone đươc nhưng “xe điên”
bât thân nhân ga lao tơi đâm trưc diên như nhiêu vu xay
ra trong thơi gian qua. Ngươi lơn ra đương du chay cân
thân vân chưa yên tâm huông hô con cai chay xe đi hoc,
đi lam. Hôm nao chung bi ket xe vê trê la ca nha nhâp
nhanhâpnhổmnhưngôi trên lưa.Nhưng ai co con cai đi
lam, đi hoc chăc đêu chung tâm trang nay. Cha le không
cho chung đi xe bơi đâu phai nơi nao cung thuân đương
xe buyt.Nhưngkhông chi chayxemơi lo sơma ca đi bô
bây giơ cung chẳng thê yên tâm. Như vu tai nan thương
tâm vưa qua ơ quân 12 do xe bảy chô gây liên hoan đa
cuônhai côgai vaogâmxekhi hai côcôngnhân tređang
đi bô trên lê đương cung tám ngươi ban khac vê nha sau
khi tan ca.Môt ngươi chêt tai chô, môt ngươi bi thương
năng. Qua đau long. Hai cô con rât tre, ngươi 17, ngươi
mơi 16.Tai xêkhai douông thuôc tri bênhbuônnguqua,
xe va quet hoanghôt đapnhâm chânga khimuôn thăng!
Cầnsiết chặt
TNGTkhông chi lamôt tênan, keo châm sưphat triên
kinh tê-xahôimacon lanôi amanhkinhhoangcuangươi
dân. TNGTphân lơn do văn hoa giao thông kem. Ngươi
HaNôi kyvongvao tân chu tichxuât thân la tương công
an semanh tay vơi tê nan, trong đo co tê nan coi thương
luât giao thông.
Người dânTP.HCM thimong saonhưng lơi phat biêu
cua tân Chu tich Nguyên Thanh Phong khi nhâm chưc
“viêcgi co lơi chodândukhokhănbaonhiêu cungphai
lam…” đươc thưc hiên nghiêm tuc. Ngoai viêc đây lui
va ngăn chăn cac tê nan tham nhung, cươp giật,ma tuy,
đăcbiêt cân siêt chăt kỷcương trongquan lygiao thông.
Băng cach tuyên truyênnâng caovănhoa giao thôngva
phat thât năngnhưngkepham luât giao thôngmơimong
ngăn chănvađây luiTNGT, đem lai phânnao sư an tâm
cho ngươi dânmôi khi ra đương.
◄
Thượng
lộ…
bấtan
Người thành phố bây giờ bắt buộc chấp
nhận sống chung với ô nhiễm, ngập
nước, kẹt xe…Kể cả thực phẩm bẩn
vì có bệnh thì cũng còn lâumới chết.
Nhưng cómột nỗi ám ảnh kinh hoàng
không thể nào chấp nhận “sống chung”
được là tai nạn giao thông.
