CHỦNHẬT 13-12-2015
10
SỨCKHỎE
Cũngcóthể làdochếđộdinh
dưỡng
cóquánhiềuđường,bột,
phụgia thựcphẩm, sửdụng rượu
biaquámức... gây rò ruột.
Aiơichớđể
ruộtrò!
Rò ruột sẽ gây ramột loạt hậu quả nghiêm trọng lên sức khỏe.
Các triệu chứngmà người bệnh phải vất vả chống chọi là đau bụng,
lên cơn hen suyễn, khó tiêu, tâm lý thất thường,miễn dịch yếu...
DS
NGUYỄNBÁHUYCƯỜNG,
Australia
T
hựcphẩm saukhi giúp
làm“sướngmiệng” sẽ
bị “vùi dập” ở dạ dày
với sự nhúng tay của
hydrochloric acid và
những men tiêu hóa từ tụy tạng.
Những gì còn lại sau khi thực
phẩm tiêu hóa sẽ gồm hai phần:
“phần nhỏ” và “phần lớn” vốn là
tất cảnhữnggìmà cơ thể cần cho
sự sinh tồn.
Vai trò “hải quan” của
thành ruột
“Phầnnhỏ”baogồmcácvitamin
vàkhoáng tố. “Phần lớn”baogồm
protein, carbohydratevàchất béo.
Để giúp “con lạc đà chui qua lỗ
kim”, các chất dinh dưỡng “phần
lớn” cần phải được băm nhỏ ra
thànhnhiềumảnh.Proteinsẽđược
chia nhỏ thành các amino acid,
carbohydrate sẽ được chia nhỏ
thànhcác loại đườngnhưglucose,
sucrosevà fructose.Chấtbéo thìbị
chia thànhcácacidbéovàglycerol.
Đối với một cơ thể khỏemạnh,
nhữngchấtdinhdưỡng“phần lớn”
phải được phân chia thành những
phân tửnhỏ thì thànhruộtmớichấp
nhận cho những phần tử nhỏ này
vượt “ruột môn” để vào hệ tuần
hoànmáu.
Thành ruột được cấu tạo bởi
hàng triệu triệu tếbàovốnchỉ cho
phépchất dinhdưỡngphân tửnhỏ
đi vào máu. Thông thường khi
những phân tử lớn được chuyển
hóa thànhnhữngphân tửnhỏnhư
glucose, aminoacid... thìmớiđược
“cấp hộ chiếu” để đi vào máu.
Những chất dinh dưỡng có phân
tử lớn chưa được chuyển hóa như
protein, carbohydrate sẽ bị “vịn”
lại tại thành ruột.
Ruột ròkhiếnphân tử
lớngiở trò
Tuy nhiên, đôi khi những chất
dinhdưỡng cóphân tử lớnvẫn có
thể “lách luật” để đi vào hệ tuần
hoànmáu.Đó làkhi ruộtbị rò.Khi
nhữngchất dinhdưỡngcóphân tử
lớnnhưprotein lọtđượcvàomáu thì
chúngbắt đầugiở trò. Lúc này cơ
thể chúng ta tưởng chúng là thành
phần lạxâmnhập trái phépvàocơ
thểchonênbènkhuachiênggióng
trống, huy động lực lượng đến để
tiêudiệt kẻ thù.Hệmiễndịchphái
bạchhuyết cầu tới tấncôngnhững
phân tử lạ. Khi chiến đấu, bạch
huyết cầusẽ tiết ranhữnghóachất
gâyviêm, sưng...
Những tếbàoởmàng thành ruột
được liên kết chặt chẽ với nhau
theomột cấu trúc chỉ cho những
chất dinh dưỡng có phân tử nhỏ
đi qua. Khi xảy ra quá trình sưng,
viêm thì những tếbàoở thành ruột
sẽ liênkếtyếuớt, lỏng lẻo, khoảng
cáchgiữa các tếbào càng rộng ra,
lúcnàycác loại proteinchưađược
tiêu hóa sẽ ngang nhiên đi vào hệ
tuầnhoànmáu.
Nhiềunguyênnhângây
rò ruột
Vậy cái gì khiến ruột bị rò?Có
rấtnhiềunguyênnhân.Dosửdụng
dược phẩm bừa bãi, nhất là các
loại thuốcgiảmđaukhông steroid
(NSAIDs),cácthuốcngừathai,thuốc
khángaciddạdày...Cũngcó thể là
dochếđộdinhdưỡngcóquánhiều
đường, bột, phụgia thựcphẩm, sử
dụng rượubiaquámức...Ngoài ra
ruột bị ròcòndocácvi sinhvật và
các gốc tự do gây ra. Sự thiếu hụt
cácchất dinhdưỡngcũnggia tăng
sự rò ruột.Kẽmvà vitaminB6 rất
cần thiếtđểduy trìđộbềnvữngcủa
thành ruột, vitaminAđóngvai trò
quan trọng trongviệcxâydựngvà
bảovệmàngnhầyở ruột.Ngoài ra
sự rò ruột cũng có thể là hậu quả
củamột sốbệnh tậtmà“thânchủ”
đangmangnhưbệnhCrohn, bệnh
viêm ruộtkết,viêm tuyến tụy,bệnh
nhânHIV/AIDS rấtdễbị rò ruộtdo
việc sử dụng các loại dược phẩm
đặc trị... Ngoài ra, khi một lá gan
mongmanhyếuớt,ganbị suycũng
là một trong những nguyên nhân
gây rò ruột.
Ngoài những nguyên nhân trên
thì lối sống cũng có thể gây ra sự
ròruột.Nhữngngười làmviệccăng
thẳng hoặc bị áp lực công việc,
thườngxuyênđốimặt với stress...
sẽkhiến lưu lượngmáuđi tới ruột
bịgiảm,đồng thời stresscũnghình
thànhnhiềugốc tựdo.Khói thuốc
vàrượubiacũng lànhững thủphạm
khét tiếng gây ra sự rò ruột.
Để tránh sự rò rỉ cần phải học
ăn, học uống thuốc sao cho đúng
cách, cần hạn chế rượu bia, thuốc
lá, giữgìnvệ sinhmôi trường thật
tốt. Điều quan trọng nhất là phải
tạo cho mình một tinh thần phơi
phới, một thể chất dồi dào. Đừng
quá căng thẳng lo âu, cứ “quẳng
gánh lo đimà vui sống”.
◄
Buồnđaukhông làmtổnthọ
Nhiềunghiên cứu trước đây cho rằng tâm trạnghạnh phúc hay
khổ đau có ảnhhưởngđến tình trạng sức khỏe. Tuynhiên, theo
một nghiên cứumới đây củaĐHOxford (Anh) công bố trên tạp
chí y khoa
The Lancet
, đaukhổ, buồn phiềnkhông phải là nguyên
nhânkhiến sức khỏe xấu đi và làm giảm tuổi thọ.
Trong thời gian 1996-2001, các nhà nghiên cứu đã khảo sát
dữ liệu sức khỏe và tình trạng cuộc sống của 719.671 phụ nữ
tuổi trung bình 59. 39% trong số họ cho biết họ hạnh phúc hầu
hết thời gian tham gia nghiên cứu, 44% cho biết thời gian họ
hạnh phúc nhiều hơn thời gian đau khổ, 17% cho biết họ không
hạnh phúc phần lớn thời gian. Trong 10 năm sau đó, 4% số họ
đã chết.
Phân tích kết quả khảo sát, các nhà nghiên cứu đi đến kết
luận tình trạng bệnh tật có khả năng cao gây ra buồn phiền
nhưng buồn phiền lại không phải là thủ phạm gây ra bệnh tật.
Không cómối liên hệ nào giữa tâm trạng buồn phiền, căng
thẳng lên tuổi thọ.
Dù thế, các nhà nghiên cứu thừa nhận tình trạng khônghạnh
phúc có thể dẫnđến rối loạn nhận thức và ảnhhưởng đếnquá trình
phát triển tâm lý thời thơ ấu.
ĐĂNGKHOA
Thuốctrừsâutrongsữagây
bệnhParkinson
Một nghiên cứumới đây củaQuỹ bệnhParkinson (Mỹ) công
bố trên tạp chí
Neurology
cho rằng loại thuốc trừ sâuHeptachlor
từng được sử dụngởMỹ trước đây làmột thủphạm gây ra bệnh
Parkinson.
Thuốc trừ sâuHeptachlor được sửdụngnhiềuởMỹ trong hai
thậpniên1960, 1970 và chỉ bị ngưng khiMỹ ra lệnh cấm buôn
bán đại trà hóa chất năm 1988.
Thuốc trừ sâuHeptachlor được các chủ trang trại trồngdứa sử
dụngđể diệt sâubọ.Vỏvà xác ép từ dứa saukhi lấy nước được sử
dụng làm thực phẩm trong chăn nuôi bò sữa. Thuốc trừ sâuxuất
hiện trong sữa bò từ conđườngđó.
Trong thời gian 1965-1968,một nhóm các nhà nghiên cứu quốc
tế củaQuỹ bệnhParkinson đã thu thậpdữ liệuuống sữa của 449
namgiới tuổi 45-68, nhữngngười này đã đồngýhiếnnão cho
nghiên cứukhoa học sau khi chết. Toànbộ sốngười này qua đời
trong thời gian1992-2004. Các cuộc khámnghiệm tử thi cho
thấymật độ tế bào thầnkinh trongnão của nhữngngười có lịch
sử uống sữa nhiềunhất nằmởmức thấpnhất -mật độ tế bào thần
kinh trong não thấp có liênquan đếnbệnhParkinson. 90%não của
những người uống sữa có chứa thuốc trừ sâu, tỉ lệ nàyởnãonhững
người khônguống sữa là 63,4%.
Trước đây từng cónhiềunghiên cứu cũng cho rằng sữa có thể
làm gia tăng nguy cơbị bệnhParkinsonnhưng chưa giải thích
được lý do rõ ràng.
THIÊNÂN
Ngườibệnhuốngthuốckhángsinh,
bácsĩcoichừng
Một nghiên cứu củaĐHKing (Anh) công bố trên tạp chí
British Journal of General Practice
cho rằng bệnh nhân khi đi
khám phần lớn không hài lòng khi bác sĩ không kê kháng sinh
cho họ.
TSMarkAshworth tham gia nghiên cứu cho rằng các bác sĩ
đang phải chịumột áp lực lớn khi muốn ngăn ngừa kháng kháng
sinh cho bệnh nhân thì họ phải chấp nhậnmột mức độ bất mãn
từ bệnh nhân. Ông khuyên các bác sĩ có thể giảm thiểu bất mãn
từ bệnh nhân bằng cách lắng nghe họ nhiều hơn và kiểm tra tình
trạng bệnh của họ kỹ hơn khi khám bệnh.
Nhận định của nghiên cứu này tương hợp với nhận định của
một nghiên cứu củaTổ chứcY tếThế giới (WHO) công bố tháng
11 vừa rồi, cho rằng hiện nay tình trạng hiểu sai tác dụng của
kháng sinh đang gia tăng và khuyến nghị bác sĩ nên cẩn trọng khi
quyết định kê đơn kháng sinh.
Theo số liệu từ nghiên cứu củaWHO thì có tới 64% số người
tham gia nghiên cứu hiểu sai rằng kháng sinh có thể trị cảm lạnh,
cảm cúm, ho, đau họng, dù kháng sinh không có tác dụng với
virus. Hơn 30% nói rằng họ có xu hướng ngưng uống kháng sinh
ngay khi thấy bệnh giảm đi -một trong những hành động góp
phần gây kháng kháng sinh. Hơn 75% hiểu sai rằng kháng kháng
sinh là cơ thể người chứ không phải loại vi khuẩn xâm nhập vào
cơ thể người kháng kháng sinh.
Các nhà nghiên cứuĐHKing vàWHO đồng ý cách duy nhất
để hạn chế tình trạng kháng kháng sinh, đẩy lùi một cuộc khủng
hoảng y tế lạm dụng kháng sinh đang lớnmạnh là phải tăng
cường phổ biến kiến thức sử dụng kháng sinh đếnmọi người.
ĐĂNGKHOA
Hậuquảkhiruộtbịrò
Vầnđề“gaycấn”nhấtởchỗkhi ruộtbị rò thì sẽgây raquá trình
viêm. Khi xảy rasựviêm thì ruột lại càngchophép thêmnhiều
proteinchưađược tiêuhóađi vàomáu.Điềuđó làmchosự rò ruột
ngàycàng“bátnháo”hơn.
Rò ruột sẽgây ramột loạthậuquảnghiêm trọng lênsứckhỏe.Các
triệuchứngmàngườibệnhphải vấtvảchốngchọi làđaubụng,
lêncơnhensuyễn, khó tiêu, tâm lý thất thường, loâu,miễndịch
yếu, viêmnhiễmâmđạo, nổimẩnda, tiêuchảy, tiểudầm, nhiễm
trùngbàngquang, trínhớkém,mỏimệt...Điềumàcác thầy thuốc
“ngán”nhất làsự rò ruột sẽdẫnđếncácbệnh tựmiễn.
Phảitạochomìnhmộttinhthầnphơiphới,mộtthểchấtdồidàođểchốngbịròruột.
