CHỦNHẬT 20-12-2015
3
TUẦN THỜI SỰ
Luật&Đời
Khanhiếmvaccine
dịchvụ,vìsao?
Liênquanđếnvaccine
Pentaxim,ôngĐỗVănĐông,
PhóCục trưởngCụcQuản
lýdược,BộY tế, khẳngđịnh
thông tinBộY tếchonhập
khẩu40.000 liềuvaccine
Pentaxim5 trong1; trongđódựkiếnphânphối
15.000 liềuchocácđịaphươngmiềnBắcvà
25.000 liềuchomiềnNam làchínhxác.Tuynhiên,
cáccơsởnhậpkhẩuđãgửimẫuđikiểmđịnh,dự
kiếnsauhai tuầnkể từngàygửimẫusẽcókết
quả.GiávaccinePentaxim tuân thủ theoLuậtKê
khaigiá thuốc.
DânPhápcũng laođaovì thiếuvaccine
Nước Pháp thật sự bị ảnh hưởng bởi tình trạng thiếu vaccine toàn cầu, đặc biệt là vaccine
DTP (ngừa bạch hầu, ho gà, uốn ván),một loại chủng ngừa bắt buộc ở trẻ nhỏ.
Hiếmkhi dịchvụy tếPháp rơi vào tình trạngnàyvà
nógâyrasự lo lắngchophụhuynh.Bởinếukhôngđược
chíchngừađủDTPchúngkhôngđượcphépđi học.
Tại sao thiếuvaccine?
TheoGlaxoSmithKline (GSK), tậpđoàndượcphẩm
đaquốcgiachia sẻ thị phầnvới hãng sảnxuất vaccine
Pháp Sanofi Pasteur, có hai nguyên nhân quan trọng
gây ra thiếuhụt.
“Sự gia tăng số camắc ho gà trên toàn cầu vào các
năm2012và2013”-đạidiệnGSK tạiPhápTelmaLéry
nói. “Điềunàykhiến17quốc gia trongđó cóMỹ,Ấn
ĐộvàÚckhuyêncác thaiphụchíchngừakếthợpbạch
hầu, hogà và uốnván trong tam cá nguyệt thứba của
thai kỳ.Hậuquả lànhu cầu tăng lênđột ngột, dẫnđến
thiếuhụtDTP trên toàn thếgiới”.
Nguyên nhân thứ hai là vaccine được chế tạo tùy
theomột tiến trình sinhhọc chứkhôngphải hóahọc.
“Làm việc với sinh vật sống nghĩa là làm việc với
một loạt nhữngbiến thể cầnphải được kiểm soátmột
cáchnghiêmngặtvàkếtquả là tiến trìnhxử lýphải tốn
nhiều thời gian” -Lérynói.Một loại vaccinenhưDTP
có thể cầnđến18 thángđể sảnxuất.
“Nhưngdịchbệnh thìkhông thểkiểmsoátđược”-bà
thêmvào. “Và thêmvàođó làkhó tiênđoánđượcphải
mất bao lâuđể làm ramộtmẻ vaccine vàmất bao lâu
đểđưa chúng ra thị trường”.
Ai hưởng lợi?
Tuynhiên,khôngphải tất cảđều thuacuộc.Một loại
vaccine thay thế - InfanrixHexadoGSK chế tạogồm
bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt, viêm ganB vàHib
lại có sẵn trong tầm tay.
“Vaccinenàycósẵnvàcó thểđượcsửdụngmàkhông
gâynguyhiểm cho trẻ em” -OdileLaunay,Giámđốc
ỦybanKỹ thuậtchủngngừaPháp,nóivớihãng truyền
thanhRTL.
Vấn đề duy nhất là 10% phụ huynh Pháp từ chối
cho con emmình chích ngừa với InfanrixHexa vì lo
lắng (không được chứngminh) rằng vaccine này gây
ra quá nhiều nguy cơ, trong đó có sốc phản vệ và tử
vong trẻnhỏ.
Một lo lắng khác dành cho InfanrixHexa là giá cả,
bởimỗi liềuvaccinenàycógiá39,04euro sovới 6,10
eurovớimộtmũiDTP thông thường.
Giá cả quá cao như thế khiến người ta kết tội các
hãngdượcđãđặt lợi íchkinhdoanh lên trênsựan toàn
củangười dân.
Henri Joyeux, giáo sưđại học và nhà phẫu thuật về
hưu, người không xa lạ với những tranh cãi trong y
khoa, đãkết án côngkhai những công tynhưGSKđã
lợi dụng tình trạngkhanhiếmDTPđểkiếm lợi.
Nhiều luật sư cũng than phiền rằng giá vaccine cao
như thế làmột gánh nặng không thể chấp nhận cho
ngành y tế Pháp và bảo hiểm y tế bắt buộcmà người
làm côngPhápphải chi trả.
MichèleRivasi, thànhviênQuốchộicủađảngXanh,
nói trênkênh truyềnhìnhFrance2hồi tháng3nămnay:
“Hệ thốngansinhxãhộiPhápphải trảgiá.Aihưởng lợi
từ tộiácnày?Phảichăng lànhữngcông tydượcphẩm?”.
Nhưng Telma Léry trả lời: “Tại sao các phòng thí
nghiệm tạorađược tình trạng thiếuhụtDPTkhi92% trẻ
emPháp sửdụngvaccine InfanrixHexavới giá39,04
eurongaycả trướckhicódịchhogàvà tình trạng thiếu
vaccine sauđó?”.
VÔTHƯỜNG
(TheoFrance24)
Quantòacũngngán
xửán lưuđộng
4.000 người theo dõi phiên tòa bất chấp cái nắng như thiêu
đốt và bụi cát baymùmịt. Đámđôngngồi bệt tại sânxử suốt từ
4 giờ sáng đến gần 8 giờ tối để theo dõi toàn bộ diễn biến phiên
tòa trong cái nắng rát da và bụimờmắt. Nhiều người bỏ ăn, đội
nắng suốt giờ nghỉ trưa không dám đi ra ngoài vì sợmất chỗ.
Nhiều người phải ôm cột điện hay đứng trên yên xe để xem xử
án. Lực lượng cơ động rất mệt mỏi sắp xếp người dân ổn định.
Nhiềubậc chamẹ thậm chí đã đem theo cả connhỏđếnxemxử
án. Trong khi đám đông chờHĐXX nghị án, cán bộ tòa đã cầm
micro thôngbáo lẫn lộn rằng“ban tổchứcxin thôngbáoquýkhán
giả đề phòng kẻ gian lợi dụngmóc túi trong đêm tối”. Chủ tọa
cầmbản án tuyênđọc trong ánh sáng leo lét của chiếc đènmini,
xungquanh làmộtmàn đêmđen kịt…
Đó là những thông tinmà tôi đọc trên báo chí về quang cảnh
xét xử lưu động vụ án ởBình Phước vừa qua. Quả thực, những
phiên tòa lưu động như thế khiến không chỉ cơ quan chức năng
chịu nhiều vất vả mà người dân cũng tự nguyện chịu sự hành
xác khôngkém.
Nhữngmặt được củamột phiên tòa lưu động thì đã rõ, đó là
đempháp luậtđếnngườidânnhằmhướngđếnmụcđíchgiáodục,
rănđevàphòngngừachung.Cũngcó thểnói xét xử lưuđộng thể
hiện tính côngkhai,minhbạch, dân chủ của hoạt động tư pháp.
Câu chuyệnđưa vụ án ra xét xử lưuđộngđã có từ lâu, dù luật
tố tụngkhôngquyđịnhvàTANDTối cao cũngkhông cóhướng
dẫn nào về việc xét xử lưu động. Từ những năm đất nước còn
khókhăn, việc tuyên truyềngiáodụcđểphòngngừavà rănđe tội
phạm rấthạnchếvì cácphương tiện thông tin rất ít.ThậmchíĐài
TiếngnóiViệtNamvàĐàiTruyềnhìnhViệtNamkhiđócònchưa
phủ sóng toàn quốc. Khi các phương tiện thông tin còn lạc hậu,
việcxét xử lưuđộng có tácdụnggiáodục cộngđồngnhiềuhơn.
Vì vậy tronghoàn cảnh lịch sửđó, việc xử lưuđộng là phùhợp.
Tuynhiên,Hiếnpháp2013đãcóhiệu lực thi hành thì việcbảo
vệ quyền con người, tôn trọng danh dự và phẩm giá con người
được ưu tiên hàng đầu, dù cho đó là người bị buộc tội đi chăng
nữa. Thực tế, chẳng ai muốn bị đưa ra xét xử lưu động cả. Đã
từngcóchuyệnđau lòngxảy ra làmột bị cáođã tự tử trướcngày
bị tòa đưa ra xét xử lưu động.Một người phải đứng trước vành
móngngựavẫnđược coi là chưa có tội đếnkhi bản ánkết tội họ
có hiệu lực. Rõ ràng khi bị đưa ra xét xử lưu động, bị cáo phải
chịu thêmmột hình phạt từ phía cộng đồng ngoài hình phạt của
luật hình sự. Ngoài ra, việc xét xử lưu động cũng khiến người
thân của bị cáo phải chịu sức ép tâm lýnặngnề.
Vậy cónênduy trì các phiên tòa lưuđộng trongbối cảnhhiện
nay?Theo tôi thì nênbỏhẳn, bởi ngàynayhệ thống truyền thông
đã phát huy tác dụng rất tốt, vấn đề tuyên truyền pháp luật đã
khácxưa rồi.Ngườidựkhánkhôngcần trực tiếpcómặtvẫnnghe
được tường thuật. Có những phiên tòa lưu động cảnh sát không
đủ sức giữ trật tự. Đám đông ồn ào, nhốn nháo, có nhiều biểu
hiệnkhôngnghiêm túc.
Nhà nước đã tốnnhiều chi phí xây trụ sởnhằm tạouynghiêm
cho tòa án thì lại không sử dụng, mà đem ra xử lưu động khiến
hình ảnh phiên tòa trở nên thiếu uy nghiêm như đã thấy ở trên.
Mặt khác, cácchỉ tiêu thi đuacủa tòaáncho tới bâygiờvẫnđánh
giácaoviệcxét xử lưuđộng.Thế làngười tacứphát huydùviệc
xét xử lưuđộng tốnkémnhân lựcvàvật lực rất nhiều sovới việc
xét xử tại trụ sở tòa án.
Đã từng xử lưu động nhiều vụ án, giữa không gian rộng lớn,
tôi thấynhữngcâuhỏi củaHĐXX, kiểm sát viên, luật sưbị loãng
đi. Câu trả lời của bị cáo và những người tham gia tố tụng khác
cũng bị ngoại cảnh tác động nên không tập trung. Điều đó làm
cho thẩm phán phân tâm, giảm hưng phấn trong tác nghiệp kỹ
năng xét xử. Do ngoại cảnh tác động nên cũng có thể khiến chủ
tọa không thể xử lý các tìnhhuống tốt được.
Vậy trongmột phiên tòa lưu động, người chủ tọa điều khiển
phiên tòa phải rất bản lĩnhmới vượt qua những tác động từđám
đông như vậy. Khi còn ở tòa án tỉnh, tôi đã gặp rất nhiều tình
huốngphải vất vảđểđiềukhiểnphiên tòa.Cónhiềuphiênxử tại
sân vận động vài ngàn người tham dự. HĐXX phải tạm ngưng
để cảnh sát giữ trật tự. Có phiên tòa phải mất vài lần tạm dừng
nhưvậy.Khi tuyênán,HĐXXchìm lẫn trongđámđông, rấtnguy
hiểm, có thể xảy ra sự cốkhông lường hết được.
PHẠMCÔNGHÙNG
,
nguyênThẩmphánTANDTối cao
Bài viết thểhiệnquanđiểmcủa tácgiả.Chúng tôi sẽ trở lại đề
tài này trên sốbáongàymai, 21-12.Mời độcgiảđónxem.
PGS-TS
TRẦNĐẮCPHU
,
CụctrưởngCụcYtế
dựphòng:
Nhiềungườibănkhoănvề
chất lượngvaccinedịchvụ
(InfanrixhexavàPentaxim) tốt
hơnhayvaccineQuinvaxem
dùng trongTCMR tốthơn?
Thực tếđâychỉ lànhững lo
lắngcủacácbậc làmcha làm
mẹchứchất lượngcácvaccine
đều rấtđảmbảo.Tôixinnhắc
lại rằngvaccine là loại thuốcđặcbiệtkhiđưa rasử
dụngphảiđượckiểmđịnh rấtchặtchẽcủaWHO
cũngnhưcơquankiểmđịnhcủaViệtNamvề tính
an toànvàhiệuquả.Tuynhiên, cũngcần lưuý
rằng tấtcả loạivaccineđềucómột tỉ lệphảnứng
nhấtđịnh.QuanghiêncứucủaWHO, cũngnhư
thực tế tạiViệtNam,hai loạivaccine trêncónhững
phảnứngnặngsau tiêmgiốngnhau.Trongkhi
đó, vaccineQuinvaxemdocóchứa thànhphần
hogà toàn tếbàonên tỉ lệphảnứngnhẹnhưsốt,
đau tại chỗ tiêmcaohơnđốivớivaccinehogàvô
bàodùng trong tiêmchủngdịchvụ.
Tấtcảvaccineđềucómộttỉ lệ
phảnứngnhấtđịnh
Ngaycả49.000 liềuvaccine6trong1màCôngty
GlaxoSmithKlinePte.Ltd. tạiViệtNam (GSK)thông
báosẽvềViệtNamtrongnăm2016chỉmới là
thôngtinbanđầu.
ĐạidiệnGSKchobiếttrongmấynămquadonhu
cầuvaccinetrêntoàncầuvàthị trườngvaccinecó
chứathànhphầnhogàvôbàotiếptụcgiatăng
đángkể.Nguyênnhân làdosựchuyểnđổi từ
vaccinecóthànhphầnhogàtoàntếbàosangho
gàvôbàotrongcácchươngtrìnhtiêmchủngquốc
giaởcácnước.Thêmvàođó, sựgiatăngnhucầu
vaccinecòndosựcungcấpgiớihạncủavaccine
cóchứathànhphầnhogàvôbàocủanhàcung
cấpkháctrênphạmvi toàncầu.Vì thếcôngtysẽ
khôngcókhảnăngđápứngđượctoànbộnhu
cầuvaccine6trong1trêntoàncầutronggiaiđoạn
2015-2016.Côngtysẽcungứngchocáchợpđồng
hiệntạinhưđãcamkếtvớicácchươngtrìnhtiêm
chủngtạicácquốcgiavànhữngnơimàcôngty là
nhàcungcấpduynhấtchocáckhángnguyêncần
thiếtcủachươngtrìnhtiêmchủngquốcgia.
“Vaccine5trong1 (QuinvaxemvàPentaxim)và
vaccine6trong1 (InfanrixHexa)đềucósốđăng
ký lưuhànhtạiViệtNamcònhiệu lực.Điềunàycó
nghĩa làtấtcảdoanhnghiệpđủđiềukiệnnhập
khẩuvaccineđềucóthểnhậpkhẩucácvaccinenày
vớisố lượngvàsố lầnnhậpkhẩukhônghạnchế
màkhôngcầngiấyphépnhậpkhẩucủaCụcQuản
lýdược.Tuynhiên,nguồncungvaccine5trong1và
6trong1trongthờigiannàythiếuởViệtNam.Một
yếutốquantrọngđểđảmbảovaccinephụcvụ
tiêmchủngdịchvụchonhândân làcôngtác lập
dựtrùvàđặthàngcủacácđơnvị tiêmchủngbên
cạnhcácyếutốkhácnhưcơchếtàichính, thanh
toánvàtổchứctiêm.Hiệncácđơnvị tiêmchủngcó
lậpdựtrùđềuđãnhậnđượcvaccine5trong1và6
trong1.Doviệckinhdoanhvaccinephụcvụtiêm
chủngdịchvụtuântheoquy luậtcung-cầucủathị
trườngnêntôi tinrằngcácđơnvịcungcấpvaccine
đềumuốnkinhdoanhvớisố lượngcàngnhiều
càngtốt.Trườnghợppháthiệndoanhnghiệpnào
cốtìnhđầucơđểtrục lợi (nếucó),doanhnghiệp
đósẽbịxử lýtheoquyđịnhcủapháp luật”-ôngĐỗ
VănĐôngphântích.
