8
THỨ TƯ
6-1-2016
P
hap luat
Giếtbạnchỉvìmâuthuẫn lặtvặt,bịtùchungthân
ĐỨCMINH
N
gày 7-1, Bộ Tư pháp sẽ tổ
chức hội nghị tổng kết s u
năm thi hành Luật Trách
nhiệm bồi thường của Nhà nước
nhằmchỉ ranhữngbất cập, hạnchế,
đ ng th i lắngnghec cýkiếngópý
hoàn thiệnđạo luật quan trọngnày.
Nhân d p n y,
PhápLuật TP.HCM
xin tổnghợp lạim t sốbất cậpn i
b t trong thực tiễn thi h nh lu tmà
báo từng phản ánh.
Thủ tục rắc rối
Trư c h t, Luật Trách nhiệm bồi
thườngcủaNhànướcquyđịnhngười
bị thiệt hại chỉ cóquyềnyêucầubồi
thườngkhi có“vănbảncủacơquan
nhà nước có thẩm quyền xác định
hành vi của người thi hành công
vụ là trái pháp luật”. Nhiều chuyên
gia nhận định trở ngại lớn nhất của
cá nhân, tổ chức khi yêu cầu bồi
thường chính là phải trải qua qu
trình khiếu nại để có được văn b n
kết luậncủacơquancó thẩmquyền
về hành vi trái pháp luật của người
thi hành công vụ.
NguyênThứ trưởngBộTư pháp
PhạmQuý Tư từng tính toán: Một
ngườikhiếunạimất ítnhấtchín tháng
(chưa kể thời gian chuyển hồ sơ từ
cơquanhànhchínhcấpdưới lêncấp
trên và từ cơ quan hành chính sang
tòa n) mới cầm được văn bản nói
trên.Một lãnhđạoCụcBồi thường
nhà nước (B Tư ph p) thẳng thắn
thừa nhận để có được văn bản này,
trongnhiều trườnghợp,ngườibị thiệt
hại phải bỏ ranhiềuchi phí (chi phí
khiếu nại, tô cáo, chi phí khởi kiện
ánhànhchính)nhưng lại chưađược
Buổixin lỗiôngTrươngBáNhàn
(ngồihàngđầu, thứba từ tráiqua)
chỉdiễn rakhoảngnămphút.
Ảnh:N.NGA
Sáunăm,đãbồithường111tỉđồng
Theo thốngkêcủaBộTưpháp,quasáunăm thihànhLuậtTr chnhiệm
bồi thườngcủaNh nước, c ccơquancó tr chnhiệmbồi thườngđã thụ
lý258vụviệcyêucầubồi thường thiệthại.Trongđó, c ccơquann yđã
giải quyết được 204 vụ việc (đạt tỉ lệ 79%) với tổng s tiềnbồi thường
hơn111 tỉ đồng, còn lại 54vụviệcđang tiếp tụcgiải quyết.
Bên cạnh việc giải quyết bồi thường tại c c cơquan có tr chnhiệm
bồi thường,TANDc ccấpcũngđã thụ lý51vụ ndân sựvềbồi thường
nh nước, đãgiải quyết xong39vụvới s tiềnhơn32 tỉ đồng, còn12vụ
việcđanggiải quyết.
Babấtcập
lớnvềbồi
thường
nhànước
Thủtụcrắcr i,đầum ibồithườngphânt n,việcxin
lỗioancònnhiềuhạnchế...l nhữngbấtc plớnsau
s unămthih nhLu tTr chnhiệmbồithườngcủa
Nh nước.
xác định làmột loại thiệt hại được
bồi thường.
Saukhic vănb nk t lu n,người
bị thiệthạimớichính thứcbắtđầu thủ
tụcyêucầubồi thường,vốncũng rắc
rôi,phức tạpkhôngkém.Họphải làm
hồ sơgồmđơnyêu cầubồi thường,
văn bản xác định hành vi trái pháp
luật của người thi hành công vụ và
các tài liệu, chứngcứ
có liênquanđếnyêu
cầu bồi thường.Một
sôchuyêngia longại
cáccơquan tô tụngcó
thể lạmdụngquyđịnh
đ bắt ngư i b thi t
h i cung cấp tài liệu,
chứngcứmàhọkhông
cókhảnăngthưchiện.
Ch ngh n luậtsưcủa
ôngNguyênThanhChấn (ngư i b
tù oan n i ti ng Bắc Giang) cho
hay tòa án t ng yêu cầu ông Ch n
ph inộphơn100 loạigiấy tờkhigi i
quy t yêu c u bồi thường.
Đầumối giải quyêt
bôi thươngphân tan
C nh đ , m t b t c p l n kh c l
luậtquyđnhcơquanc tr chnhi m
b i thư ng l cơquan trực ti pqu n
l ngư i thih nhcôngv gâyra thi t
h i.Nhưvậy, tr chnhi mb i thư ng
c aNh nư c c th ph t sinh c
bônc p:trungương,t nh,huy nv x .
Các chuyên gia chỉ ra răng chính
mô hinh cơ quan giải quyết bồi
thườngphân tán lànguyênnhândẫn
đến tinh trạngné tránh,đunđẩyhoặc
tranh chấp trách nhiệm giữa các cơ
quan nhà nước với nhau, khiến các
vụviệcbồi thườngb
kéo dài. Đ ng th i,
quyđnhtrêncũngd n
đ n tình tr ng c c cơ
quanph i b i thư ng
không kh ch quan,
baochechocôngch c
l msaic amình.Th
trư ng B Tư ph p
NguyễnKh nhNg c
nh nx t:Vớiquyđịnh
trên,“chúng tađang tự l mkh mình”
bởi“đây l m nkhôngaimuốnnh n
v mình c ”.
Vụviệcc aôngPhanVănLá(người
mang thân phận bị can suôt 21 năm
mà
Phap Luât TP.HCM
từng nhiều
lầnphảnánh) làminhchứng rõnhất
cho b t c p này. Sư việc xảy ra từ
năm1991nhưngmãi tới cuôi tháng
9-2015, ông Lámới được Công an
huyệnChâuThành (LongAn)xin lỗi
vàbồi thường300 triệuđồng.Trong
suôt qu ng th i gian này là sư đun
đẩy trách nhiệm giữa các cơ quan
tô tụngc ahuyệnChâuThành.Đ n
thờiđiểmcuôi tháng9-2013,TAND
tỉnhLongAn tổchứchọp liênngành,
kết quảvẫnkhôngxácđịnhđư ccơ
quanch u tr chnhi mgi iquy tb i
thư ng, chỉ đi đến thông nhất “m i
ng nhc vănb nxin ki nc ac c
ng nh trung ương”. Lên tới trung
ương,VKSNDTối caovàBộCông
an cho răng tráchnhiệmbồi thường
thuộcTANDhuyệnChâuThành,trong
khiTANDTốicao lạin i thu ccông
anhuy n…
Từ thưc tế này, Bộ Tư pháp đã
nhiều lần đề xuất l khi sửa luật thì
cầnquyđịnh thôngnhấtmộtđầumôi
giải quyết bồi thường. Cụ thể, sẽ có
một cơ quan chuyên tr ch củaNhà
nước đứng ra giải quyết bồi thường
chongườidân,c nviệcxácđịnhtrách
nhiệm làviệcnộibộcủacáccơquan
nhànướcvới nhau.
Thủ tụcxin lỗi oan:
Làmchocó!
Ngo i ra, luật quy định vi c xin
l i, c i ch nh công khai đư c thực
hi n bằng c c hình th c: Trực ti p
xin l i, c i ch nh công khai t i nơi
cư trúho cnơi l mvi cc angư ib
thi t h i c sự thamdự c ađ i di n
chnhquy nđ aphươngnơingư ib
thi th i cư trú, đ idi nc acơquan
nơi ngư i b thi t h i l m vi c, đ i
di nc am t t ch cch nh tr -x h i
m ngư i b thi t h i l th nh viên.
Ngoài ra còn cóhinh thức đăngxin
lỗi trênm t t b o trungươngv m t
t b o đ a phương trong ba số liên
ti p theoyêu c u c a ngư i b thi t
h i ho c đ i di n h pph p c a h .
Trên thưc tế, không t trư ngh p
th t cxin lỗi này l i gây thêmbức
xuckhôngchỉđôivớibản thânnhững
người bị làmoan.Ch ngh n, tháng
10-2015,bangười tronggiađinhông
PhạmVănLé (bị khởi tô, bắt giam
oan saucái chết bất thườngcủamột
ngườicungphườngnăm2012)được
đạidiệnVKSND t nhSócTrăngmời
vào phòng kín để... xin lỗi qua loa
choxong.Quábứcxucv b t bình,
ôngLé đã làmđơngửi các cơquan
chức năngnhờ can thiệp.
Mộtvụkhácc ngc nph inhắc tới
là v VKSNDTP.HCM xin lỗi ông
TrươngBáNhàn. ÔngNhàn b t m
giam hơn bôn năm, thêm chín năm
khi u n i, cuối cùng ch nh n 295
tri u đ ng ti n b i thư ng oan v ...
nămphutxin l iqua loa,khiến luậtsư
củaôngNhànb cxúcbậtkhócngay
tại buổi xin lỗi.
Trước sưviệc trên, nguyênChánh
tòaHinhsưTANDTốicaoĐinhVăn
Quếđã cóbài viết chia sẻ trên
Pháp
LuâtTP.HCM
:“Không tnơi t ch c
bu i xin l i g nnhư r t chi u l .Đ
t ngc nhi uv ,khingư iđư cxin
l ichưakpm mi ngn icâun o thì
ngư i xin l i đ b v , b t k ngư i
tac thôngc m, tha th haykhông”.
ÔngQu đ ngh : “Nên chăngNh
nư c, nh t l c c cơ quan tố t ng
trung ương, c n c hư ng d n v
trình tự, th t c v hình th c xin l i
côngkhai ngư i b oan. Ch ngh n,
n uxin l i tr s UBNDhay m t
h i trư ngn ođ thì trang tr th n o,
v tr ng i rasao, ngư ib oan (đư c
xin l i) ph i đư cbố tr ng i v tr
trung tâm, th hi n sự tr ng th th
n o.Th tựph tbi uc ađ idi ncơ
quan tố t ng l moan; ph t bi u c a
ngư i b oan… c ngph i đư c quy
đ nh r r ng”.
s
(PL)-S ng5-1,TAND t nhTâyNinhđ x sơ th m lưuđ ng
t iTrung tâmVănh a th thaox TânH i (TânChâu), tuyên
ph tNguyễnVănSang n tùchung thânv t igi tngư i theo
đi mnkho n1Đi u93BLHS (ph m t i c t nhch t cônđ ).
Theoh sơ, Sangv H XuânĐ y l b nbèh nhngh c o
m cao su. Ng y 28-8-2015, Đ y c t dây phơi qu n o v o
cây cao sum Sang đang c o khi n Sang g p kh khăn khi
l mvi c. Sang c t b dâyphơi đ c aĐ ynên c hai x y ra
mâu thu n.
Kho ng 19 gi ng y 31-8-2015, khi ng i uống c phê t i
qu n, th y Sang đi ngang, Đ y li n c m hai chai nư c bằng
th y tinh ch y ra ch i nhưng ch trúng v o đuôi xem y c a
Sang. Sauđ Đ y th ch th cSang: “M yquay l i, tao ch m
ch tmẹ!”. Sang t c tối ch yv nh , v ob p l ydao r i quay
l i qu nc phê tìmĐ y.T i đâyhai bênxôngv ođ nhnhau.
Đ yc mv chai th y tinhđ nhv ođ uSang l mvỡv chai,
c nSang dùng dao đâmĐ y nhi u nh t l mĐ y ng xuống
đ t b t t nh. M i ngư i đưa n n nhân đ n Trung tâmY t
huy nTânChâu c p c u, sauđ trênđư ng chuy nđ nBV
Đa khoa t nhTâyNinh thì n nnhân t vong.
Saukhi sựvi cx y ra, Sangb trốn, đ n s ng1-9-2015 thì
b Công an t nhTâyNinh b t.
PHƯƠNGTÂN
Bị c o
Nguyễn
Văn
Sang
tại
phiên
xử lưu
động.
Ảnh:
P.TÂN
Theocácchuyêngia,mô
hìnhcơquangiảiquyết
bồithườngphântán là
nguyênnhândẫnđếntình
trạngnétránh,đùnđẩy
tráchnhiệmgiữacáccơ
quannhànướcvớinhau...
