4
THỨBA
2-2-2016
Nhanuoc-Congdan
TUYẾNPHAN
“Đ
iểmmấu chốt
là
nhiều người
khônghiểugiữa
trưngdụngvàhuyđộng
nên
có phản ứng trái chiều”.
Chiều1-2,Thiếu tướngTrần
ThếQuân
(ảnh)
,
PhóCục
trưởng
CụcPháp
chếvàCải
cáchhành
chính tư
pháp (BộCông an), nói với
Pháp Luật TP.HCM
về các
phản ứng của dư luận liên
quan quy định cho phép
CSGT được trưng dụng tài
sản của người dân.
Trưngdụngngày
xưakhácbâygiờ
.
Phóng viên
:
Rất nhiều
người băn khoăn về quyền
trưng dụng của CSGT, đặc
biệt có ý kiến cho rằng quy
địnhnày“chỏi”Luật Trưng
mua, trưng dụng tài sản
(TMTDTS). Ông giải thích
như thế nào?
+ Thiếu tướng
TrầnThế
Quân:
Quyền trưngdụngcủa
CSGTtheoThông tư01/2016
củaBộCôngan, cóhiệu lực
từngày15-2căncứvàoLuật
Công an nhân dân (CAND)
năm2014.
LuậtTMTDTS2008
bãibỏ
quyền trưngdụngcủacôngan
theoLuật CAND năm 2005
và
thaybằngquyềnhuyđộng.
Năm2014,LuậtCANDmới
quyđịnh
côngancóhaiquyền
trưng dụng và huy động tài
sản.
Điềunày cho thấyLuật
CAND2014cósựphát triển
trình tự,nguyên tắc thựchiện
trưngdụngđãđượcquyđịnh
tại Luật TMTDTS.
Cóquyết địnhmới
được trưngdụng
. Vậy thì giữa trưng dụng
và huy động khác nhau như
thế nào?
+Trưngdụngvàhuyđộng
cóthểcóhìnhthứcgiốngnhau
phảichấphành,nếukhôngsẽ
bị cưỡngchếvàbịphạthành
chínhhoặc hình sự.
Cảhaicóđiểmchung lànếu
sửdụng tài sảngây thiệt hại
thìNhà nước sẽ bồi thường.
. Ví dụmột người đang đi
trênđườngbịCSGThuyđộng
điện thoại di động, nếu họ
khôngđồng ý thì sao?
+Ngườidâncóquyềnyêu
cầuCSGTđưaragiấy tờ,viết
giấy xác nhận. Người dân
cũngcóquyền từchốibịhuy
động tài sản. Các quyền tài
sản của người dân là không
thểxâmphạmsong trongmột
số trườnghợp, người dâncó
thể bị chế tài. Ví dụ, CSGT
huy động taxi đưa người đi
cấp cứu nhưng tài xế không
chấp hành mà xảy ra chết
người thì có thể bị truy cứu
tráchnhiệm hình sự.
Đươngnhiênđược
huyđộng?
. Ông có thể đưa ra một
số trường hợp cụ thể CSGT
được quyềnhuy động?
+Như khi đuổi bắt người
phạm tội, người gây tai nạn
nhưng bỏ chạy, chở người
bị nạn đi cấp cứu, sử dụng
phương tiện giải tỏa vật cản
gây ùn tắc giao thông, giải
phónghiện trường tai nạn…
CSGTcóthểhuyđộngxehoặc
điệnthoạicủangườiđiđường.
. Nhưng tại sao CSGT có
quyền huy động trong khi
Thông tư01chỉnêuvềquyền
trưngdụng, thưaông?
+Huyđộng làquyềnđương
nhiêncủaCSGT,đãnêu trong
cácvănbảnkhácnênkhôngcần
phảinêu lại.Tuynhiên, trưng
dụng là quyền rất hệ trọng,
liên quan đến quyền tài sản
củacôngdânnênphảighi rõ.
. Nhiều người cũng băn
khoănvềviệcđiện thoại còn
chứa rất nhiều thông tin cá
nhân và việc huy động làm
mất mát, hư hỏng thì bồi
thường thế nào?
+Khi thực thi các quyền
này, người trưng dụng hoặc
huyđộngphảicó tráchnhiệm
bảovệ tàisản,bảođảmquyền
riêng tư,bímậtcánhân…của
ngườicótàisản.Anhhuyđộng
điện thoại thì chỉ để gọi chứ
sao lại vô xem những thông
tin riêng tư làm gì?
Khitrưngdụnghayhuyđộng
nếuxảy rahưhại thìđềuphải
bồi thường, về vật chất lẫn
tinh thần. Trước tiên, hai bên
sẽ thỏa thuận,nếukhôngđồng
ý thìngườidâncóquyềnkiện
ra tòa hành chính. Nếu hình
ảnhhoặc thông tinbịmất thì
tìmcácbiệnphápkỹ thuật để
khôiphụcnhưngkhôngđược
thìphảithỏathuậnbồithường,
người dân không đồng ý thì
khởi kiện.
. Xin cámơn ông.
▲
TrưngdụngcủaCSGT
đượchiểunhưhuyđộng!?
Theoluật,chỉcóbộtrư ngBộCônganhoặcchủtịchUBNDc ptỉnhm icóquyềnquyếtđịnhtrưngdụngtàisản.
Có thể thấyquyđịnhvềquyền trưngdụng tài
sảncó trongLuậtTrưngmua, trưngdụng tài sản
(TMTDTS) 2008 - luật chungvà trongLuậtCông
annhândân (CAND) 2014 - luật chuyênngành.
Vềnguyêntắc làphảiưutiênápdụng luậtchuyên
ngànhnhưng nếu có nhiều nội dungmà luật
chuyênngành khôngquy định thì phải căn cứ
theo luậtchungđểthựchiện.Đángtiếc làThông
tư01/2016 củaBộCônganđã khôngđảmbảo
đượcđiềunày.
Khoản15Điều15LuậtCANDquyđịnh:Côngan
cóquyền “
huyđộng
,
trưngdụng
theoquyđịnh
củapháp luậtphươngtiệnthôngtin,phươngtiện
giao thông, phương tiệnkhácvàngười đang sử
dụng, điều khiểnphương tiệnđó trong trường
hợp cấpbáchđểbảo vệ anninhquốc gia, trật
tự, an toàn xãhội hoặcđểngăn chặnhậuquả
thiệthại choxãhộiđangxảy rahoặccónguycơ
xảyra”.TheotừđiểntiếngViệtvàcáchhiểuthông
dụng thìhai cụm từ “trưngdụng,huyđộng”đều
cóchungnghĩa là tạmsửdụngngười vàvậtcho
một công việc nhưng trưngdụng làbắt buộc,
cònhuyđộng thì không (nhưviệchuyđộngvốn
củangânhàngđòihỏicósự thamgia tựnguyện
củangười cóvốn). Tuynhiên, vềmặtpháp lý thì
chưa có sựphânbiệt rõ. Luật TMTDTSquyđịnh
việc trưngdụngđối với tài sản, cònhuyđộng là
nói vềngười và cảhai đều có sựbắt buộc thực
hiện.CònLuậtCANDchưacó sựphânbiệt rõdù
chúng làhai kháiniệmkhácnhau.
Từ sựmơhồnhư thế củaLuậtCAND cộngvới
cáchxâydựngvănbảnkhôngđúngchuẩnnêncó
không ít ýkiếncho rằngThông tư01/2016đãcó
dấuhiệutráiluật,khôngổnvềmặtpháplý…CSGT
đượcquyềntrưngdụngtàisản(vàngười)chomục
đíchcôngvụtrongtrườnghợpnào?Theolệnhcủa
ai?Quytrìnhthủtụccụthểrasao?Thờihạntrưng
dụng,việchoàntrả,bồithườngthếnào?...Cònquá
nhiềuđiềuchưađượcquyđịnhrõkhiếnngườidân
vàdư luậnbănkhoăn, lo lắng.
Cómột lưu ý làvềmụcđích trưngdụng, Luật
TMTDTSchỉquyđịnh“đểbảovệanninhquốcgia”
nhưngLuậtCANDchophépcônganđược trưng
dụngcảtrongtrườnghợpcấpbách“đểbảovệtrật
tự,antoànxãhộihoặcđểngănchặnhậuquảthiệt
hạichoxãhộiđangxảyrahoặccónguycơxảyra”.
Ngoài ra, LuậtCANDkhôngquyđịnhgì thêmvề
thẩmquyềnquyếtđịnhtrưngdụng,hìnhthức,thủ
tục, thờihạn,việchoàn trả,bồi thường…
DoLuậtCANDkhôngquyđịnhvề thẩmquyền,
trình tự, thủ tục, thời hạn… trưngdụngnênbắt
buộcviệc trưngdụngcủacônganphải làm theo
Luật TMTDTS.MàLuật TMTDTS chỉ chophépbộ
trưởngBộCônganhoặcchủtịchtỉnhđượcquyền
quyếtđịnhtrưngdụng(kèmtheoràngbuộckhông
đượcphâncấpthẩmquyềnquyếtđịnh)nênthông
tư củabộ khôngđược tựmở rộngquyền trưng
dụngchocácCSGT.
Khoản6Điều5Thông tư01/2016củaBộCông
ankhôngđúngvớicảhailuậtchungvàluậtchuyên
ngànhvềquyềntrưngdụngnênnộidungnàycủa
Thôngtư01/2016cầnphảiđượcbãibỏ.Vàmong
là thông tưmớiphânbiệtđượchuyđộngcó“nhẹ
nhàng”gì hơn sovới trưngdụng (chứkhông thể
chỉ là “giải thích thêm” trênbáo chí củamột đại
diệnvụphápchế), cònnếukhông thì cứquyđịnh
rõ là trưngdụngđể tránhgây thắcmắc, lo lắng.
THUTÂM
Thôngtưkhông“khớp”vớiluật!
Sổtay
vàkhôngmâu thuẫnvớiLuật
TMTDTS.
“Quyền trưngdụng” trong
LuậtCANDđượchiểulàquyền
huyđộngxeđể truyđuổi tội
phạmhoặcđưangườigặpnạn
đi cấpcứu.Đókhôngphải là
việc trưng dụng tài sản theo
LuậtTMTDTS.Trưngdụng
ởđâyđượchiểu làNhànước
mượn tài sản của người dân
trong thời gian nhất định,
thông qua quyết định hành
chính và quy trình chặt chẽ.
Có thể hiểunômna là trưng
dụngngàyxưavà trưngdụng
bâygiờ là khác nhau.
Nhiềungườivẫnhiểu trưng
dụng theonghĩa trướcđâynên
cho rằng (thẩm quyền trưng
dụng củaCSGT theoThông
tư 01 - NV) mâu thuẫn với
LuậtTMTDTS.Nếu là trưng
dụng tài sản thì CSGT chỉ
được thực thi khi có quyết
định bằng văn bản của bộ
trưởngBộCônganhoặcchủ
tịchUBND cấp tỉnh, xảy ra
trong các trường hợp vì an
ninh quốc gia.
Như vậy, Thông tư 01 chỉ
nhắc lại quyền này, còn các
quyđịnhcụthểvềthẩmquyền,
nhưngkhácnhauvề trình tự,
thẩm quyền.
Huyđộngmangnhiều tính
tựnguyện,khôngthểbắtbuộc.
Ngườicó tài sảnhuyđộngcó
thể từchối, tuynhiêncũngcó
thể bị chế tài.
Trưng dụng thì chặt chẽ
hơn, theo quyết định của bộ
trưởngBộCônganhoặcchủ
tịchUBNDcấp tỉnh.Lúcnày
người có tài sản trưng dụng
. Nếungười dândùngđiện thoại đểquay,
chụpCSGTtiêucựcvàCSGTlấyquyềnhuyđộng
để thugiữvàxóahìnhảnh thì sao, thưaông?
+CSGTphải nói rõmục đíchhuy động.
Ngườidâncóquyềntừchốinếu l dokhông
chínhđ ng.NếuCSGTđu ibắttộiphạmthì
ngườidâncó thểchohuyđộng, ch không
thểcóchuyệnđangchụpảnhmàCSGT t i
huy động. Ngoài ra, huy động không có
nghĩachỉCSGTs dụngmàngườidâncóthể
tựmìnhgọiđến sốmàCSGTmuốn liên lạc.
Trường hợp s dụng tài sản huy động
vàomục đích c nhânhoặc lợi dụng ch c
vụ, quyềnhạnđể trục lợi thì có thểbị phạt
hànhchínhhoặcx l hình sự.
.Về lo lắngcósựgiảmạoCSGTđểhuyđộng
rồi lấy tài sảncủangườidân thìxử lýnhư thế
nào, thưaông?
+Người dâncóquyềnkiểm tra thông tin
củaCSGT thôngqua thẻ tuần tra, kiểm so t
hoặcgi ych ngnhậnngànhcôngan. Nếu
cảm th ynhữnggi y tờđóbị làmgiả,người
dâncó thểyêucầuđược liên lạcv i chỉ huy
củaCSGTđóđểkiểmtrahoặcliênhệđếncông
angầnnh t…Nếungườidânvẫnnghingờ
thìhoàn toàncóquyền từchốigiao tài sản.
NghingờCSGTgiảcóquyềntừchốigiaotàisản
Gần90%
bạnđọc
PhápLuật
TP.HCM
đượckhảo
sátphản
đốiquyền
trưngdụng
củaCSGT.
