8
Pháp luật & Cuộc sống
VỤ “CÔNG CHỨNGKHÔNGBIẾTNHÀ, ĐẤT
BỊ KÊBIÊN”
Bộ trưởngTưphápyêucầubanhành
quychếphối hợp
(PL)-Báo
PhápLuật TP.HCM
mới đây cóphản ánhmột
số trườnghợpnhà, đất bị cơquan thi hành an (THA) kêbiên
nhưngngười phaiTHAvẫn làmđượchợpđồngmuaban co
công chứng.Nguyênnhân l các tổ ch c công ch ngkhông
biết, khôngnhậnđư c thông tinvềviệcnh , đ t b kêbiênnên
v n tiếnh nhcôngch ngh pđ ngmuabán, chuyểnnhư ng.
Trongkhi đó, pháp luật vềTHAv côngch ngđang thiếuquy
đnh r ngbu cvề sựph i h p thông tingiữacơquanTHAvới
tổch ccôngch ng, thiếuquyđnhvềxử lý tráchnhiệmcủa
cánb liênquan.Vì vậy, đãcóm t s vụcơquanTHAkêbiên
nh , đ t nhưngkhônggửi thông tinngănchặnchocácSởTư
phápv các tổch ccôngch ng...
Tại cuộchọpgiaoban thu trươngcacđơnvị thuộcBộTư
phápchiêu23-2,Bộ trươngTưphapHàHùngCườngđa
đêcâpđên tinh trạngm
PhapLuât TP.HCM
phananh.B
trưởngđãyêucầuTôngcucTHAdân sựvàCucBô trợ tư
phap sơmbanhànhquychêphối hợpgiưahai cơquanđêgiai
quyêt dứt điêm tinh trạngnoi trên.
THUNGUYỆT
Lãnhđạohuyệnbịbuộc tội, tòacấp tỉnhxử
Kể từng y1-7-2016, nhữngvụánm b cáo l thẩmphán,
kiểm sát viên, điều traviên, cánb lãnhđ ochủch tởc p
huyện, ngư i cóch csắc trong tôngiáohoặccóuy tíncao trong
dân t c ítngư i sẽ thu c thẩmquyềnxétxửcủaTANDc p tỉnh
v tòaánquânsực pquânkhu.Đây l quyđnhmớivề thẩm
quyềnxétxửcủa tòaán theokhoản2Điều268BLTTHS2015
(cóhiệu lực từng y1-7-2016).Quyđ nhn yđảmbảonguyên
tắcđ c lậpxét xử của tòa án, ph h pvới thực tiễn thi h nh
pháp luật hiệnnay, đáp ngđư cyêu cầu củaxãh i, đặcbiệt
l đ i với nhữngvụ án liênquanđến ch cvụ, quyềnh n, án
thamnhũng trongho t đ ng tưpháp...
Bên c nh đó, BLTTHS 2015 còn có n i dung đáng chú
ý khác: Quy đ nh th i điểm ngư i b o chữa đư c tham gia
t tụng sớm hơn l kể từ khi có ngư i b bắt thay vì kể từ
khi có quyết đ nh t m giữ nhưBLTTHS 2003. Đ ng th i,
để đảm bảo quyền của luật sư, quyền của ngư i b bu c
t i, BLTTHS 2015 đã bai bỏ quy định vê viêc cấp giấy
chứng nhân ngư i b o chữa v thay bằng thủ tục đăng ký
b o chữa. TheoĐiều 78BLTTHS 2015, trong th i h n 24
gi kể từ khi nhận đủ gi y t từ ngư i b o chữa theo luật
đ nh, cơ quan có thẩm quyền tiến h nh t tụng có trách
nhiệm kiểm tra gi y t , nếu th y đủ điều kiện luật đ nh
thì v o sổ đăng ký b o chữa v gửi ngay “văn bản thông
báo ngư i b o chữa” cho ngư i đăng ký v cơ sở giam
giữ. “Văn bản thông báo ngư i b o chữa” n y có giá tr sử
dụng trong su t quá trình t tụng.
HỒNGHÀ
cáo yêu cầu tăng hình ph t v tăng
m c b i thư ng thiệt h i.
Tháng 11-2015, Tòa Phúc thẩm
TANDT i cao t iTP.HCMxửphúc
thẩm đã nhận đ nh Linh v Tiến l
b n bè, không có mâu thu n gì từ
trước. Lẽ ra sau khi nghe mẹ nói,
Linh nên tìm hiểu kỹ l có đúng
Tiến đã xúc ph mmẹ hay không,
xúc ph m như thế n o để tìm cách
giải quyết ổn th a.ThếnhưngLinh
khôngnhữngkhông l mđiềuđóm
còn h nh đ ng b t ch p pháp luật,
xem thư ng tính m ng của ngư i
khácbằngcáchchuẩnb hungkhíđi
tìmTiến. Gặp nhau, hai bên không
hề có cãi vã gì, chỉ nói qua nói l i
bình thư ng nhưng ngay t c khắc
LinhđãcầmdaođâmTiến, ch ng t
Linhcóbảnch t cônđ , hunghăng
cao đ gây hậu quả nghiêm tr ng.
Từđó, tòaphúc thẩmcho rằngc p
sơ thẩm áp dụng khoản 2 Điều 93
BLHS l chưa tương x ng với tính
ch t, m c đ , h nh vi ph m t i của
Linh. Đúng ra phải xử b cáo theo
điểmnkhoản1 (khunghìnhph t từ
12năm t đến20năm, t chung thân
hoặc tửhình) với tình tiết tăngnặng
đnhkhung l “có tínhch tcônđ ”...
Cu i c ng, tòa phúc thẩm đã tuyên
hủyánsơ thẩmđểđiều tra,xétxử l i.
Cầnhướngdẫn chính thức
Luật sư Nguyễn Th nh Công
(Đo n Luật sư TP.HCM) cho biết
khi h nhnghề, ôngđã gặpkhông ít
vụ ánm các c p tòa có quan điểm
khácnhau l h nhviph m t i củab
cáo có tính ch t côn đ hay không.
Cóchuyệnn ybởihiệnv nchưacó
hướngd nchính th cgiải thích thật
rõ về tình tiết n y.
Cụ thể, theo luật sư Công, hiện
chưa có văn bản hướng d n ở tầm
thông tư liên t chcủacáccơquancó
thẩmquyềnhoặcngh quyết củaH i
đ ngThẩm phánTANDT i cao về
cách hiểu, áp dụng đ i với tình tiết
“có tínhch t cônđ ” trongcác t i c
ýgây thương tích,giếtngư i.Khixét
xử, các thẩmphánv nápdụngCông
văn s 38/NCPLng y 6-1-1976 của
TANDT icaov kết luậncủaChánh
ánTANDT icao t ih ingh tổngkết
ng nh tòaánnăm1995.Theohaivăn
bản n y, “có tính ch t côn đ ” đư c
hiểu l h nh đ ng của những kẻ coi
thư ngpháp luật, luônphá r i trật tự
tr an, sẵn s ngd ngvũ lực v thích
(hay) d ng vũ lực để uy hiếp ngư i
khácphảikhu tphụcmình,vôcớhoặc
chỉ vìm t duyêncớnh nhặt l đâm
NGÂNNGA
T
heoh sơ, khoảng12gi ng y
13-9-2014,NguyễnTr ngLinh
c ng nhóm b n u ng bia t i
huyệnB Đ p (Bình Phước). Đến
16 gi , mẹ củaLinh tới quán nhậu
g i Linh về.
Chửimẹ củabạn,
bị bạnđâm chết
Lúc n y, Linh đ ng dậy ra ô tô
của mẹ mình trước. B n của Linh
l TrầnTrungTiếnđi theomẹLinh
xin choLinh ở l i nhậu tiếp thì mẹ
củaLinhnói: “Côkhôngnói chuyện
vớim y nữa, để cho thằngLinh nó
về”. Tiến bèn chửimẹ củaLinh r i
quayv o tiếp tục cu c nhậu.
Về đến nh ,mẹ củaLinh nói với
Linh: “B nm y t t quá, tao xu ng
g i m y về m nó chửi tao”. Linh
g i điện tho i bảoTiếnđếnnh xin
lỗi mẹ mình thì Tiến nói đến quán
r inóichuyện.Linhv obếp l ydao
r iquay l iquánnhậu,đếnchỗTiến
đangng iv h i: “Lúcnãysaom y
chửi má tao?”. Tiến trả l i: “Ừ, r i
sao?”. Linh liền cầm dao đâmTiến
nhưngkhông trúng. Sauđó, hai bên
giằng co v Tiến b Linh đâm d n
đến tử vong.
Hai cấp tòa, hai quanđiểm
Tháng 5-2015, TAND tỉnh Bình
Phước xử sơ thẩm đã ph t Linh 12
năm t về t i giết ngư i theokhoản
2Điều93BLHS (trư ngh pph m
t i giết ngư i bình thư ng, khung
hìnhph t từbảynăm t đến15năm
t ).Sauđó,Linhkhángcáoxingiảm
án. Gia đình ngư i b h i thì kháng
Phạmtộinhư
thếnàothì
gọi làcônđồ?
Dothiếuhướngdẫnchínhthứcnênnhiều
thẩmphánlúngtúngtrongviệcđánhgiáhành
viphạmtộicủabịcáocótínhchấtcônđồhay
không.Khôngítvụángiữacáccấptòađãcó
quanđiểmtráingược...
Khixétxử,cácthẩmphánvẫnáp
dụngCôngvănsố38/NCPLngày
6-1-1976củaTANDTốicaovà
kết luậncủaChánhánTANDTối
caotạihộinghịtổngkếtngành
tòaánnăm1995.
chém, thậmchígiếtngư i.H nhđ ng
củah thư ng l xâmph ms ckh e,
tínhm ng, danh dự ngư i khác, gây
gổh nhhungngư ikhácm tcáchvô
cớhoặcvìm t duyêncớnh nhặt…
Tuynhiên, theo luật sưCông,cách
giải thích trên v n “miên man m
không cụ thể”, d n đến việc đánh
giá ra sao t y thu c v o từng thẩm
phán, từngHĐXX.
M t thẩm phánm t tỉnh (đề ngh
khôngnêu tên) thừanhận thực tế trên
v chobiếtnếu thẩmpháncó tháiđ
suynghĩ tíchcực, suyđoáncó l icho
b cáo thìkhôngápdụng tình tiếtn y,
cònnếunhìnnhậnnặngnềhơn thì sẽ
áp dụng. “Nhiều lúc nh c đầu lắm!
Theo tôi, cần đưa v o án lệ cụ thể
như thế n o l côn đ ch không sẽ
r t khócho thẩmphán” - v n ynói.
Luật sư Phan Ng c Nh n (Đo n
Luật sư tỉnhĐắkLắk) cũng kể ông
từnggặpnhiềuvụVKS truy t b cáo
với tình tiết tăng nặng đ nh khung
l “có tính ch t côn đ ” nhưng ông
b o chữa không phải như vậy v
đư c HĐXX ch p nhận. Chẳng
h n có vụ cháu của b cáo v n n
nhânđánhnhau.N nnhânxô cháu
củab cáongãxu ng r i đ nhd ng
cụcđáđánh tiếpnênb cáomới l y
cu cđậpv ođầun nnhân l mn n
nhân tử vong. VKS truy t b cáo
theođiểmnkhoản1Điều93BLHS
nhưng sauđó luật sưch ngminhb
cáo giết ngư i trong tr ng thái tinh
thầnb kíchđ ngm nhnênđềngh
HĐXX áp dụngĐiều 95 BLHS v
đư cHĐXX ch pnhận.
“Đểápdụng th ngnh t thìTAND
T i cao cần phải có hướng d n cụ
thể hơn” - luật sưNh nđề xu t.
n
BịcáoLinhtạiphiênxửsơthẩm.Ảnh: INTERNET
Hai cáchhiểuhiệnnay
“Phạm tội có tính chất cônđồ” là tình tiết tăngnặng
tráchnhiệmhình sựquyđịnh tại điểmd khoản1Điều
48BLHS.Còn“có tínhchấtcônđồ”là tình tiết tăngnặng
định khungđược quy định trongmột số tội nhưgiết
người (Điều93BLHS) vàcốýgây thương tích (Điều104
BLHS).“Phạmtộicótínhchấtcônđồ”và“cótínhchấtcôn
đồ”được hiểu tương tựnhau, chỉ khác vềgiá trị trong
định tội, quyếtđịnhhìnhphạt.
Thời gianqua, do chưa cóhướngdẫn cụ thể của cơ
quancóthẩmquyềnnênthựctiễnápdụngkhôngthống
nhất vàcóhai cáchhiểukhácnhau:
Thứnhất
, đó là trườnghợpngười phạm tội cóhành
vi ngangngược, cànquấy, bất chấp sự canngăn, chỉ vì
nhữngnguyên cớnhỏnhặt nhưng vẫn cố tìnhgây sự
phạmtội.Tínhchấtcônđồphụthuộcvàohaiyếutố:Nhân
thânngười phạm tội (baogồmquákhứ, tínhcách, thái
độxử sự củahọ trong cuộc sốnghằngngày) vàkhông
gian, địađiểmnơi xảy ra tội phạm. Khi xácđịnh trường
hợpcó“phạm tội có tínhchất cônđồ”,“có tínhchất côn
đồ”haykhôngcầnphải xemxét toàndiệncảhai yếu tố.
Thứhai
, đó làkẻchuyêngây sựhànhhung. Phạm tội
có tínhchấtcônđồ làphạm tộihoàn toàn từnguyêncớ
domìnhgây ra.Khixemxétcóvậndụngtìnhtiết“phạm
tội có tínhchấtcônđồ”,“có tínhchấtcônđồ”haykhông
hoàn toàndựavàohànhvimàngười phạm tội đã thực
hiện.Trongđó, nguyênnhândẫnđếnhànhviphạm tội
được thựchiệncóýnghĩaquan trọngđểđánhgiáhành
vi phạm tội có tínhchất cônđồhaykhông.
Luật sư
NGUYỄNTHỊTHUTHỦY
,
ĐoànLuật sư
TP.HCM,nguyênPhóChánhTòaHìnhsựTANDTP.HCM
