CHỦNHẬT 10-4-2016
2
TUẦN THỜI SỰ
Minhbạch
vànhucầu
tìmkiếm
sựthật
Vụ “Tài liệuPanama” thực sự làmột quả
bom đối với sựminh bạch của các chính trị
gia thế giới, liên quan đến sự thật về tài sản
và những hành vi trốn thuế hoặc bấtminh
đối với quyền và lợi ích của công dân, vốn là
tư cách nền tảng của bất cứ lãnh đạo quốc
gia nào.
chức phải chứngminh trước yêu
cầu của người dân.
Nhưngcuối cùng theo tiến trình
của lịch sử, sựphát tiển theoquy
luật dân chủ, các nhà cai trị đều
phải chịu trách nhiệm, đều phải
minh bạch trước dân. Hơn hai
thế kỷ trước, nhà triết học người
Anhđãcảnhbáo rằng:Quyền lực
có xu hướng lạm quyền, quyền
lực tuyệt đối thì lại càng có xu
hướng lạmquyền tuyệt đối.Ngay
ở trong thànhngữ củangườiViệt
cũng có câu tương tự: “Con ơi
nhớ lấy câu này, cướp đêm là
giặc, cướp ngày là quan”. Người
dân luôn ở xu hướng cần thiết
phải đấu tranh với xu hướng lạm
quyềnvàđãnhận raquy luật:Nhà
nước thời nào cũng cần nhưng
quyền lực của nhà nước thì phải
giới hạn bằng những hoạt động
minh bạch, bằng sự phân quyền
và chịu trách nhiệm của những
người nắm quyền lực nhà nước.
Cuộcđấu tranhnày cónhững lúc
lên lúc xuống, thậm chí là rất dai
dẳngnhưngchúng tacần tin tưởng
rằngngày càng thuận tiệnhơnvề
phíangười dânvới sự trợgiúpcủa
những tiến bộ khoa học và cùng
với sự nhận thức về quyền con
người của mỗi người dân. Điều
nàygiải thíchchochúng ta tại sao
chuyệnHồ sơ Panama và những
câu chuyện tương tựbâygiờmới
đượcxảy ravào thời đại hiệnnay
mà không phải từ thời trước kia,
mặc dù những hiện tượng này
không phải là không có.
Người dânphải biếtđòi
tínhminhbạch
.Theoông,sứcépcủaminhbạch,
của xu hướng tìm kiếm sự thật sẽ
buộc nhà lãnh đạo, chính quyền
cácquốcgiaphải hànhxử thếnào
đối với người dân trong cuộc đấu
tranh tìm kiếm sự thật?
+ Đó là những vấn đề nhân
quyền, mà đã là nhân quyền
thì không kể của chế độ chính
trị nào, đều là những cuộc đấu
tranh giữa những người dân và
những người cầm quyền. Đó là
cuộc đấu tranh rất dai dẳng. Sự
che giấu hay là khôngmuốn cho
người dân tiếp cận các thông tin
của nhà nước luôn là quy luật
cho đến hiện nay của mọi nhà
nước. Công việc nhà nước từ xa
xưa đã được giải thích là tuyên
truyền một cách áp đặt thần bí
rằng của cá nhân một ông vua
được truyềnngôi theođịnhmệnh
của nhà trời, không là công việc
củamọi người dân.Vàngười dân
chỉ biết nhẫn nhục và trông chờ
vào sựbanơn của nhà vua thông
qua các quan lại thừa hành. Vì
vậy, với sự kiện Hồ sơ Panama
phanh phui việc trốn thuế, việc
gian lận của không ít nhà cầm
quyền các quốc gia làmột công
việc cực đặc biệt, thể hiện một
tinh thần,một quy luật phát triển
khách quan của thời đại, người
dân phải biết đòi tínhminh bạch
trong các hoạt động của họ.
.Hiếnpháp2013đã làmnổi bật
vấnđềquyềnconngười.LuậtTCTT
màông là thànhviênbansoạn thảo
làmột hànhđộngcụ thể thựchiện
một trongnhữngquyềnconngười
được hiến định. Theo ông, Hiến
pháp2013vàLuậtTCTTsẽcó tác
dụng thếnàođối với việc thúcđẩy
quá trìnhhiện thựchóaminhbạch
tại Việt Nam?
+ Với sự thúc đẩy tôi nghĩ là
mang tính khách quan của công
cuộc đổi mới và dân chủ, năm
2008Việt Nam chúng ta đã tiến
hành soạn nhưng sau đó đã phải
dừng lại. Chỉ mãi đến sau Hiến
phápnăm2013,mọi sựmới được
khởiđộng lạivàcuối cùngdự thảo
đã đượcQuốc hội thông qua vào
ngày 6-4-2016, vào đúng thời
gian trước đó vài ngày có vụHồ
sơ Panama. Với sự kiện tiếp cận
truyền thông nhưmột tiếng bom
đã và đang làm lung lay một số
chế độ đương thời nhưng Quốc
hội Việt Nam vẫn quyết tâm thể
hiệnýchí củamìnhchoviệc thông
qua dự luật nói trên làmột thành
công rất lớnchoviệc thúcđẩyquá
trình thực hiện hóaminh bạch ở
Việt Nam. Việc Quốc hội thông
qua Luật TCTT như là nền tảng
choviệc thựchiện cácquyền con
người trên thực tế ởViệt Nam.
. Xin cámơnông.
GS
NguyễnĐăngDung
: SựkiệnHồsơPanamaphanhphui việc trốn thuế,
việcgian lậncủakhông ítnhàcầmquyềncácquốcgia làmộtcôngviệccực
đặcbiệt, thểhiệnmột tinh thần,mộtquy luậtphát triểnkháchquancủa thời
đại, ngườidânphảibiếtđòi tínhminhbạch trongcáchoạtđộngcủahọ.
PGS
ĐẶNGNGỌCDINH
:
Sựthamgiacủangườidân
sẽkiểmsoátđượctham
nhũng
Hệ thốngquản trịhiệnđạibaohàmnhững
vấnđềcốt lõinhưminhbạch, côngkhai, trách
nhiệmgiải trìnhvàsự thamgiacủangườidân.
Sự thamgiacủangườidânsẽkiểmsoátđược
thamnhũngvànhữnghệ lụydonógây ra.
Môhìnhquản trịhiệnđại sẽ lái xãhội vàoconđườngđúngkhi
tuyểndụngđượcvàohệ thốngcôngquyềnnhữngngười tài, có
đạođức tốt.Nhữngngười cóđức, có tàiđảmnhậnnhữngvị trí
quan trọng tronghệ thốngcôngquyềnvà trongxãhội sẽcó tác
động thúcđẩysựminhbạchnhiềuhơn,đápứngyêucầuphát
triển tốthơn.Điềunàycần thờigianvàsựcầu thị thựcsự.
CHÂNLUẬN
thựchiện
“
Vụ Panama là một hiện
tượng rất đặc biệt, có sức
ảnhhưởng rất lớnđối với
tìnhhình thếgiớihiệnnay.
Tôi nghĩ cho đến nhiều
năm sau nữa có lẽ không có sự
kiện nào gây tiếng vang như sự
kiệnnày.Đây thực làmộtquảbom
gây chấn động thế giới thời gian
qua,nhất làđốivớigiớicầmquyền
của các quốc gia hiện nay, không
phân biệt chế độ chính trị” - GS
NguyễnĐăngDung
, thành viên
Ban soạn thảoHiếnpháp2013và
LuậtTiếpcận thông tin (TCTT)mà
Quốc hội vừa thông qua, chia sẻ.
Minhbạch làphương
tiệnquan trọng trong
ch ng thamnhũng
.
Phóngviên
:
Rõràng, thôngqua
vụ“bomPanama”, nhữngđòi hỏi
vànhucầuvề sựminhbạch, về sự
thật luôn thường trựcđối vớimỗi
conngười vàngười dânmỗi quốc
gia.Theoông, vì saominhbạchvà
sự thật lại là đòi hỏi và nhu cầu?
+ GS
Nguyễn Đăng Dung
:
Nguyên tắcminhbạchvà sự thật
làmột trong những yêu cầu của
người dânđối với nhànước, nhất
là trong thời đại hiện nay của
công nghệ thông tin.Minh bạch
và tìm kiếm sự thật luôn luôn
là điều kiện đầu tiên cho việc
cung cấp các thông tin trở thành
những công cụ bảo vệ quyền và
lợi ích củamọi người dân, đồng
thời cũng là phương tiện quan
trọng cho việc phòng và chống
tham nhũng của các quan chức
nhà nước.
. Một xã hội tìm kiếm sự thật,
một nền chính trị minh bạch, một
thếhệchính trị giavị quốc luôn là
niềmmongước củamọi quốcgia.
Theoông, nhữngmongướcnày sẽ
trở thành sức ép như thế nào đối
với các lãnh đạo hoặc chính trị
gia trong việc quản trị đất nước?
+Nên nhớ rằng ngay từ thời xa
xưa,việc thành lập
ranhànướcđềucó
mộtmụcđíchlàlàm
choconngườiđược
hạnhphúchơn,trong
đó quyền củamọi
ngườiđềuđượcbảo
đảm.Thuởbanđầu
nhưvậynhưng rồi
dần dầnmục đích
đó cứmai một đi,
những người có
quyền lựcnhànước
trởthànhnhữngnhà
độc tàichuyênchế,
rồi thậm chí làmị
dân,sẵnsàng tuyên
bố quyền lực nhà
nước thuộcvềnhân
dânnhưngdầndần
lại sử dụng quyền
lực nhà nước như
là một thứ tài sản
của riêng, tìmmọi
cách ngăn cản sự
tham gia, sự kiểm
tragiámsát từphía
ngườidân.Bímậtvà
giữ thông tin luôn
luôn làbảnchấtcủa
bấtkỳnhànướcnào.
Vì như vậy sẽ dễ
dàng cho họ thực
hiệnhànhvi cai trị
vàkèm theonhất là
nhữnghànhvicaitrị
tham nhũngmang
vụ lợichobản thân
và người thân.
Sự tham gia và nhất là sự tìm
kiếm tư liệu chứngminh sự gian
dối của các quan chức nhà nước
từ phía người dân không những
bị ngăn cản mà còn bị lãnh án
phạm tội phỉ báng nhà nước.
Nhiều nước đã từng có luật này
để cản trở sự chỉ trích của người
dân đối với nhà nước, mà ngày
nayđã buộc phải hủybỏvà cùng
với lúc đó họ còn thông qua luật
TCTT cho người dân được tiếp
cận với nguồn tài liệu của nhà
nước, trừnhững thông tinmật liên
quan đến an ninh quốc gia, mà
nhà nước thông qua những quan
“Tài liệuPanama”quanhữngconsố. Infographic:QUANGDUY
Hơnhai thếkỷtrước,
nhàtriếthọcngười
Anhđãcảnhbáo
rằng:Quyền lựccó
xuhướng lạmquyền,
quyền lựctuyệtđối thì
lạicàngcóxuhướng
lạmquyềntuyệtđối.
