8
Pháp luật & Cuộc sống
BLTTHS hiện hành không quy định về việc người bị tố
giác phạm tội, bị kiến nghị khởi tố (xin gọi chung là người
bị tố giác) có quyền có người bảo vệ quyền lợi hợp pháp.
Thực tiễn đã xảy ra những vụ hình sự hóa quan hệ dân
sự hay kinh tế, hành chính; làm oan người vô tội do bức
cung, dùng nhục hình trong giai đoạn giải quyết tố giác,
tin báo tội phạm.
Nhằm bảo vệ tốt hơn quyền con người, quyền công
dân trong giai đoạn tiền tố tụng này, Điều 83 vàĐiều 84
BLTTHS 2015 đã quy định về quyền và nghĩa vụ của
người bị tố giác.
Theo đó, ngay từ giai đoạn cơ quan công an giải quyết
tố giác, tin báo tội phạm, người bị tố giác đã có quyền có
người bảo vệ quyền lợi hợp pháp chomình. Người bảo
vệ quyền lợi hợp pháp của người bị tố giác có thể là luật
sư, bào chữa viên nhân dân, người đại diện, trợ giúp viên
pháp lý.
Luật sư, người đại diện… của người bị tố giác được đưa
ra chứng cứ, tài liệu, đồ vật, yêu cầu; kiểm tra, đánh giá,
trình bày ý kiến về chứng cứ, tài liệu, đồ vật liên quan và
yêu cầu người có thẩm quyền tiến hành tố tụng kiểm tra,
đánh giá.
Đặc biệt, luật sư, người đại diện… của người bị tố giác
được cómặt khi lấy lời khai người bị tố giác. Nếu được
điều tra viên hoặc kiểm sát viên đồng ý thì họ được hỏi
người bị tố giác. Saumỗi lần lấy lời khai của người có
thẩm quyền kết thúc thì luật sư, người đại diện… của
người bị tố giác, bị kiến nghị khởi tố có quyền hỏi người
bị tố giác. Họ còn có quyền cómặt khi đối chất, nhận
dạng, nhân biêt giong noi của người bị tố giác; khiếu nại
quyết định, hành vi tố tụng của cơ quan, người có thẩm
quyền tiến hành tố tụng.
Song song đó, luật sư, người đại diện… của người bị tố
giác có nghĩa vụ: Sử dụng các biện pháp do pháp luật quy
định để góp phần làm rõ sự thật khách quan của vụ án;
giúp người bị tố giác về pháp lý nhằm bảo vệ quyền lợi
hợp pháp của họ.
Tuy nhiên, điều đáng tiếc làBLTTHS 2015 lại chưa
quy định cụ thể là luật sư, người đại diện… của người bị
tố giác được tham gia từ thời điểm nào, từ khi CQĐT có
giấymời người bị tố giác tới làm việc hay từ khi CQĐT
có quyết định phân công cán bộ giải quyết tố giác, tin báo
tội phạm. Luật sư tham gia bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho
người bị tố giác có phải đăng ký với CQĐThay không.
Nếu có thì thủ tục ra sao, thời hạnCQĐTphải giải quyết
thế nào…
Chỉ còn chưa đầy hai tháng nữa, BLTTHS 2015 sẽ có
hiệu lực. Vì vậy rất cần có văn bản hướng dẫn của cơ quan
có thẩm quyền về thủ tục đăng ký của người bảo vệ quyền
lợi hợp pháp cho người bị tố giác để quy định rất tiến bộ
này có thể đi vào cuộc sống.
HỒNGHÀ
Từ1-7-2016,ngườibịtốgiácphạmtộicóquyềncóluậtsưbảovệ
Luậtquyđịnhsao?
Connợphảithihànhánchonhiềuchủnợkhácnhau.Theo
luật,chủnợnàosẽđượccơquanthihànhánưutiênthanh
toántừtiềnbánđấugiátàisảncủaconnợ?
Khinàođượcưu
tiên thihànhán?
XUÂNLƯƠNG
V
ợ chồng ông Ngô Văn Đực
(ngụ huyện Mỹ Xuyên, Sóc
Trăng) cóhợpđồngmua thức
ănnuôi tômsúvớiôngHuỳnhThanh
Dững. Từ năm 2005 đến 2008, vợ
chồng ông Đực còn nợ hơn 1,2 tỉ
đồng nên ôngDững khởi kiện đòi.
TAND huyệnMỹXuyên đã thụ lý
vụkiệnvà ápdụngbiệnphápkhẩn
cấp tạm thời kê biên nhà đất của
vợ chồng ông Đực theo yêu cầu
của ôngDững.
Nhiềuquanđiểm
khác nhau
Giữanăm2009,TANDhuyệnMỹ
Xuyên xử sơ thẩm đã tuyên buộc
vợ chồngôngĐựcphải trả choông
Dững số tiền trêncộng lãi suất theo
quyđịnh.Xửphúc thẩm,TAND tỉnh
SócTrăng tuyêngiữnguyênbảnán
sơ thẩm.
Theođơnyêu cầu củaôngDững,
Chi cụcThi hành án (THA) dân sự
huyệnMỹXuyênđãvàocuộc, tổchức
bánđấugiánhàđất đangbị kêbiên
củavợchồngôngĐựcđượchơn1,5
tỉ đồng. Tuy nhiên, ông Dững yêu
cầu đượcTHA thì chi cục trả lời là
phải chờ vì vợ chồng ôngĐực còn
phải thi hành nhiều bản án trả nợ
khác. Cụ thể, vào gần thời điểm bị
ông Dững khởi kiện thì vợ chồng
ôngĐực cũng bị nhiều người khác
khởikiện.Cácvụkiệnnàyđượcgiải
quyết theohướngvợchồngôngĐực
thỏa thuậnđồngý trảnợ (cácquyết
địnhnàycósaubảnánsơ thẩm trong
vụ kiện của ôngDững).
Ông Dững khiếu nại. Cuối năm
2010, VụKiểm sát việc giải quyết
các vụ ánhành chính - kinh tế - lao
động và những việc khác theo quy
TheoTANDtỉnhSócTrăng,
quyếtđịnhkêbiênnhàđấtcủa
vợchồngôngĐực làđểbảođảm
nghĩavụphảiTHAnóichung
củahọ,khôngnhằmbảođảm
THAchomộtcánhân,tổchức
cụthểnào.
Traođổivới
PhápLuậtTP.HCM
,mộtchấphànhviênCụcTHAdânsựTP.HCM
chobiết theo khoản2Điều47 LuậtTHAdân sự (về thứ tự thanh toán tiền
THA), trườnghợpcónhiềungườiđượcTHAthìviệcthanhtoántiềnTHAđược
thựchiện theocácnguyên tắc:
Thứnhất
là thanh toán theo thứ tự ưu tiên gồm: Tiền cấpdưỡng; tiền
lương, tiền công laođộng, trợ cấp thôi việc, trợ cấpmất việc làm, trợ cấp
mất sức laođộng; tiềnbồi thường thiệthại về tínhmạng, sứckhỏe, tổn thất
về tinh thần; tiềnánphí; saucùng làcáckhoảnphảiTHAkhác theobảnán.
Nếu trong cùngmột hàngưu tiên cónhiềungười đượcTHA thì việc thanh
toánđược thựchiện theo tỉ lệ số tiềnmàhọđượcTHA.
Thứhai
là số tiềnTHA thu theoquyết địnhcưỡngchếTHAnào thì thanh
toán chonhữngngười đượcTHAđã cóđơn yêu cầu tínhđến thời điểm có
quyếtđịnhcưỡngchếđó. Số tiềncòn lạiđược thanh toánchonhữngngười
đượcTHA theocácquyếtđịnhTHAkhác tínhđến thờiđiểm thanh toán.Nếu
còn thừa thìmới trả lại chongười phảiTHA.
Khoản3Điều47LuậtTHAdânsựquyđịnhrõ:Sốtiềnthuđượctừviệcbán
tài sản cầm cố, thế chấphoặcbán tài sảnmàbản án, quyết định tuyên kê
biênđểbảođảm thi hànhmộtnghĩavụcụ thể thì đượcưu tiên thanh toán
chonghĩavụđượcbảođảmđó, saukhi trừcácchi phí vềTHA.
TheoôngVõThànhDanh (Chi cục trưởngChi cụcTHAquận11,TP.HCM),
đối chiếu theoquyđịnh tại khoản3Điều47LuậtTHAdân sự, trong trường
hợpquyếtđịnh,bảnáncủa tòaghinhận rõ làkêbiênnhàđấtcủavợchồng
ôngĐựcđểđảmbảoTHAchoôngDững thìôngDữngsẽđượcưu tiênTHA.
Tuy nhiên, ởđâyTAND tỉnh SócTrăngđã có vănbản xác địnhquyết định
cấmvợchồngôngĐựcchuyểnnhượngnhàđấtcủaTANDhuyệnMỹXuyên
làđểbảođảmnghĩavụphảiTHAnói chungcủahọ, khôngnhằmbảođảm
THA chomột cá nhânhay tổ chức cụ thể nào. Tronghai bản án sơ, phúc
thẩmcũngkhôngghinhận là tài sảnkêbiênchỉdùngđểđảmbảo thihành
cho vụ kiện của ôngDững. Dođó, ôngDững sẽ khôngđược ưu tiênTHA.
Việc thanh toán tiềnbánđấugiánhàđấtcủavợchồngôngĐựcchonhững
người đượcTHA sẽ thực hiện theoquyđịnh tại khoản2Điều47 Luật THA
dân sự.
SONGNGUYỄN
định của pháp luật (Vụ10VKSND
Tối cao) đã cóvănbảngửi Chi cục
THAhuyện.Vụnàynhậnđịnh: “Số
tiềnbánđấugiá tài sản trên saukhi
trừ các chi phí khác về THA được
ưu tiên thanh toánchoôngDững, số
còn lại sẽ thanh toánchocác trường
hợpkhác”.
Tuynhiên, lãnhđạoCụcTHAdân
sự tỉnhSócTrăng cho rằng hai bản
án sơ, phúc thẩm của tòa chỉ tuyên
buộcvợ chồngôngĐựcphải trảnợ
choôngDữngmàkhôngnêu rõ lấy
tiền từ đâu để trả. Khi kê biên nhà
đất của vợ chồng ôngĐực, TAND
huyệnMỹXuyêncũngchỉ nói làđể
đảm bảo việc THA chứ không nói
rõ làTHAcho ai.Vì vậy, CụcTHA
tỉnh đã gửi công văn xin ý kiến chỉ
đạo củaTổng cụcTHAdân sự (Bộ
Tư pháp).
Tháng11-2012,TổngcụcTHAdân
sựcóvănbản thôngbáokếtquảcuộc
họp liênngành (gồmVụ10VKSND
Tối cao,TòaDân sựTANDTối cao
và các vụ chuyênmôn thuộc Tổng
cụcTHAdânsự).Theođó, cuộchọp
thốngnhất như sau: “Số tiềnbán tài
sản củaôngĐực saukhi trừ chi phí
THAthìđượcưu tiên thanh toáncho
ôngDững”.
Sauđó,CụcTHAtỉnhSócTrăngvà
Chi cụcTHAhuyệnMỹXuyênvẫn
khôngđồngý thựchiện theohướng
trên. Lý giải, cục trưởngCụcTHA
tỉnh cho rằng công văn của Tổng
cục THA dân sự không nói rõ với
nhữngkhoảnnợkháccủavợchồng
ôngĐựcsẽ lấy tiền từđâuđể trảnên
không thể thi hành được.
Tòa: Khôngbảođảm THA
cho riêng ai
ÔngDững tiếp tụcgửiđơnyêucầu
được ưu tiênTHAđến các cơ quan
có thẩmquyền. Ngày25-3vừa qua
TAND tỉnh SócTrăng có công văn
gửi Cục THA tỉnh, xác định rằng
quyết định ápdụngbiệnphápkhẩn
cấp tạm thời củaTAND huyệnMỹ
XuyêncấmvợchồngôngĐựcchuyển
nhượngnhàđất làđểbảođảmnghĩa
vụphảiTHAcủahọ.Quyếtđịnhnày
khôngnhằmbảođảmTHAchomột
cá nhân hay tổ chức cụ thể nào. Từ
đó,TAND tỉnhđềnghịcơquanTHA
tiếp tục thi hành theo quy định của
pháp luật.
Trêncơsởnày, trong tháng4-2016,
Tổng cụcTHAdân sựvàCụcTHA
tỉnhđãcócôngvăngửiChicụcTHA
huyệnMỹXuyên,đều thốngnhấtnội
dung làquyếtđịnhápdụngbiệnpháp
khẩncấp tạm thời củaTANDhuyện
MỹXuyên cấm vợ chồng ôngĐực
chuyểnnhượng tài sảnnhằmđểbảo
đảmnghĩavụphảiTHAnóichungcủa
họ. Từđó, hai cơquan cấp trênyêu
cầuChi cụcTHAhuyệnMỹXuyên
chỉ đạo chấp hành viên “thực hiện
việc thanh toán tiềnTHA theođúng
quyđịnh của pháp luật”.
n
CănnhàđãbánđấugiácủavợchồngôngĐực.Ảnh:X.LƯƠNG
