9
THỨHAI
9-5-2016
THANHTÙNG
T
heodựkiến, ngày17-5,TAND
quậnThủĐức (TP.HCM) sẽxử
sơ thẩmvới hai bị cáoNguyễn
HoàngTuấnvàÔnThànhTân (cùng
sinh năm 1998, ngụ TP.HCM) về
tội cướp giật tài sản. Trong đó, bị
cáo Tuấn thực hiện hành vi cướp
giật khi đangbị truynã về tội trộm
cắp tài sản.
Chơi game suốt đêm rồi
đi cướpgiật đồ ăn
Theo cáo trạng của VKSND
quậnThủĐức, khoảng22giờngày
17-10-2015, TuấngặpTân tạimột
tiệm Internet ởphườngTăngNhơn
PhúB (quận 9). Cả hai cùng chơi
game đến 10 giờ ngày hôm sau
thì Tân lấy xe máy chở Tuấn đến
một quán nhậu ở quận Thủ Đức
để xin làm việc. Trên đường đi,
Tân và Tuấn đói bụng nhưng cả
hai không có tiền nên nảy sinh ý
định “cướp” đồ ăn.
Đến trướcmột tiệm tạphóa (thuộc
địa bàn quậnThủĐức), Tuấn ngồi
sauxekêuchủ tiệm tạphóabánhai
bọc chuối sấy,một ổ bánhmì ngọt,
mộtbịchđậuphộng rangmuốivàba
bịchme trộn đường. Theo định giá
tài sản trong tố tụng, sốhàngnàycó
tổng giá trị 45.000 đồng.
Khi chủ tiệmmanghàng raxe thì
Tuấn dùng tay trái giật lấy túi thức
ăn,Tân tănggaxemáybỏchạy.Chủ
tiệm tạphóa trihô,ngườidânvâybắt
được cảhai rồi chuyển cho công an
phườngxử lý.Tại cơquanđiều tra,
Tuấn và Tân cùng khai nhận hành
vi phạm tội. Cả hai bị tạm giam từ
ngày18-10-2015.
Cáo trạngcủaVKScho rằnghành
vi củaTân, Tuấn đã phạm tội cướp
giật tài sản thuộc trường hợp dùng
thủ đoạn nguy hiểm nên đã truy tố
cảhai theokhoản2Điều136BLHS
(khunghình phạt 3-10 năm tù).
Cũng theo cáo trạng, cả Tân và
Tuấnđều sinhnăm1998 (lúcphạm
tội - năm 2015, cả hai đều 17 tuổi)
vàchưacó tiềnán, tiềnsự.Tuynhiên
trước đó, ngày 30-7-2015, Tuấn bị
Công an huyện Củ Chi khởi tố về
tội trộm cắp tài sản, sauđóbỏ trốn.
Đếnngày24-8-2015,Cônganhuyện
CủChi ra quyết định truynãTuấn.
Tội đã rõnhưng cần
cânnhắc khi lượnghình
Liên quan đến vụ án này dư luận
đang có hai luồng quan điểm khác
nhau:Thứnhất làhaibịcáođãphạm
tội, chỉ nên cân nhắc xem xét giảm
nhẹ khi lượng hình; thứ hai, tuy có
dấu hiệu tội phạm nhưng hành vi
nguyhiểmkhôngđángkểnênkhông
phải là tội phạm (theokhoản4Điều
8BLHS).
Thậm chí có người còn cho rằng
động cơ phạm tội giản đơn, chỉ là
muốn có cái để ăn, việc dùng xe
máy giật đồ ăn bỏ chạy như thế là
không có gì nguy hiểm. Việc truy
tốmột thanh niên chỉ vì anh ta đói
bụng giật đồ ăn là điều không nên,
khôngnhân văn.
Tuy nhiên, sự việc trên cần phải
được nhìn nhận dưới góc độ khoa
học luật hình sự, dựa trêncấu thành
tội phạmđể soi rọi chođúng.Muốn
vậy, chúng ta phải căn cứ vào các
tình tiết của vụ án để xem xét hành
vi của hai bị cáo.
TSPhanAnhTuấn,Trưởngbộmôn
Luậthìnhsự,ĐHLuậtTP.HCM,cho
rằngcáo trạngcủaVKSNDquậnThủ
Đức truy tố hai bị cáo là đúng tội
danh và đúng khung hình phạt. Cả
haibị cáocósựbànbạc, tính toánkế
hoạchcướpgiật trước, sauđó tìmđịa
điểm phù hợp để thực hiện hành vi
phạm tội.Hànhvi giảvờmuabánh
mì vàba loại thức ănkhác rồi dùng
xe máy bỏ chạy theo sự tính toán
trước đó đã thỏamãn dấu hiệu cấu
thành tội cướp giật tài sản.
Hơn nữa, việc hai bị cáo dùng
xemáyđể cướpgiật là đã dùng thủ
đoạn nguy hiểm như hướng dẫn tại
điểm 5.1 Phần 1 của Thông tư liên
tịch số02/2001giữaTANDTối cao
-VKSNDTối cao -BộCông anvà
BộTư pháp.Vì vậy,VKSND quận
ThủĐức truy tốhai bị cáoởkhoản
2Điều 136BLHS là đúng luật.
CảTânvàTuấnkhi phạm tội đều
17 tuổi, tuynhiênTuấncónhân thân
xấu (đangbịCônganhuyệnCủChi
truy nã về tội trộm cắp tài sản) nên
cần cânnhắc khi lượng hình.
Vụcướpgiậtđồăn:Lývà tình
Đâyl vụ nđơngi nnhưngyếutố“cướpgiật”đãthuhútsựquantâmb nluậncủanhi ungười.
Cơquantốtụngtruytốc cb c ođúng,saithến o?
“Nhưđãphân tích, hànhvi phạm
tội đã rõ nhưng khi xem xét vụ án,
cơquan tố tụngnênđánhgiámột số
tình tiết đáng lưu ý. Ch ng hạn, do
tài sảnbị cướpgiật giá trị nhỏ, tính
nguy hiểm trên thực tế chưa cao…
nên tòa có thể xem xét các tình tiết
giảm nhẹ như thành khẩn khai báo
(điểm p khoản 1 Điều 46), phạm
tội nhưng gây thiệt hại không lớn
(điểm gĐiều 46) để choTân được
hưởng án treo (vì Tân chưa có tiền
án, tiền sự)” -TSTuấn lưu ý.
Riêng đối với Tuấn, TS Phan
Anh Tuấn cho rằng do bị cáo này
có nhân thân xấu (theo luật) nên
không thểchohưởngán treomàcó
thể dựa vào các tình tiết giảm nhẹ
nêu trên áp dụng Điều 47 (quyết
địnhhìnhphạtnhẹhơnquyđịnhcủa
BLHS),Điều74 (vì là người chưa
thànhniênphạm tội) đểquyết định
một mức hình phạt nhẹ choTuấn.
Sau khi xử xong vụ này, cơ quan
tố tụng cần tiếp tục xử lýTuấn về
hành vi trộm cắp tài sản ởCủChi
mà bị cáo đang bị truy nã.
Tất nhiên, quá trìnhxét xử cụ thể
và quyết địnhmức án như thế nào
là doHĐXXTANDquậnThủĐức
quyết định, nó còn tùy thuộc nhiều
vàohồ sơvà diễnbiến phiên tòa.
Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tinkết
quả tớibạnđọckhi tòaxétxửvụán.■
Hànhviphạmt ic ac cbịc o
làđãrõnhưngkhixétxửtòacó
th đ nhgi tàis nbịcư pgiật
gi trịnhỏ,t nhnguyhi mtrên
thựctếchưacao…vàcăncứvào
c ctìnhtiếtgi mnhẹđ chobị
c oTânđư chưởng ntreo.
Tội cướpgiật tài sản
1. Người nào cướpgiật tài sảncủangười khác thì bị phạt tù từmột năm
đếnnămnăm.
2. Phạm tội thuộcmột trongcác trườnghợp sauđây thì bị phạt tù từba
nămđến10năm:
a)Có tổchức;
b)Có tínhchất chuyênnghiệp;
c)Tái phạmnguyhiểm;
d)Dùng thủđoạnnguyhiểm;
đ)Hànhhungđể tẩu thoát;
e) Gây thương tíchhoặcgây tổnhại cho sức khỏe củangười khácmà tỉ
lệ thương tật từ11%đến30%;
g)Chiếmđoạt tài sảncógiá trị từ50 triệuđồngđếndưới 200 triệuđồng;
h)Gâyhậuquảnghiêm trọng
.
(TríchĐiều136BLHS)
Theoquyđịnh tạiĐiều32aBLTTDShiệnhành, tòa án
có thẩmquyềnxemxét yêu cầu củađương sựđối với quyết
định cábiệt của cơquan, tổ chức rõ ràng trái pháp luật có
liênquan trongquá trìnhgiải quyết vụviệcdân sự.Ngày
6-1-2014,TANDTối cao -VKSNDTối cao -BộTưphápđã
banhànhThông tư liên tịch số01hướngdẫnđiềunày.
Tuynhiên, thực tiễn ápdụngquyđịnh này khi xét xử án
dân sự vẫn còn nhiều hạn chế. Ch nghạn, điều luật quy
định tòa chỉ thụ lý khi đương sự có yêu cầu trongvụviệc
dân sự; tòa ánxemxét giải quyết đối với quyết định cá biệt
“rõ ràng là trái pháp luật”…Điềunàydẫn đến thực trạng
khi giải quyết vụ án dân sự cóquyết định cá biệt trái luật
nhưngđương sựkhông yêu cầu thì tòa khôngđược quyền
giải quyết; hay đương sự có yêu cầu hủy quyết định cá
biệt xâm hại đến quyền lợi của họnhưng thẩm phán chưa
nghiên cứu, xácminh quá trình banhành quyết định cá biệt
đó thì căn cứ nào để nhận biết quyết định cá biệt đó “rõ
ràng trái pháp luật” để thụ lý…
Khắcphụcnhữnghạn chếbất cậpnêu trên,Điều34
BLTTDS2015đã sửađổi, bổ sungnhư sau:Khoản1đã thay
cụm từ “quyết định cábiệt rõ ràng trái pháp luật” thành cụm
từ “quyết định cábiệt trái pháp luật”; khoản2bỏ cụm từ
“quyết định cábiệt bị yêu cầuhủy”màbổ sung cụm từ “phải
được tòa ánxemxét trongcùngmột vụviệcdân sựđó”.
Như vậy, kể từ ngày 1-7 tới (ngàyBLTTDS có hiệu lực
thi hành), tòa án có quyềnvà phải xem xét hủy quyết định
cá biệt trái pháp luật có liên quan đến vụ việc dân sự đó,
không cần phải cóyêu cầu của đương sự. Quyết định cá
biệtmà tòa án có quyền và phải xem xét giải quyết trong vụ
việc dân sự là: Quyết định của cơ quan, tổ chức, người có
thẩmquyềnđã được banhànhvềmột vấnđề cụ thể và được
ápdụngmột lầnđối vớimột hoặcmột sốđối tượng cụ thể;
có liênquanđếnvụviệc dân sựmà tòa ánđanggiải quyết
.
Khi xét thấy cần thiết phải xemxét việc hủyquyết định
cá biệt, tòa án phải đưa cơquan, tổ chức hoặc người có
thẩmquyềnđã ban hànhquyết địnhđó tham gia tố tụng với
tư cáchngười có quyền lợi, nghĩa vụ liênquan. Cơ quan,
tổ chức, người có thẩmquyềnđã banhành quyết địnhphải
thamgia tố tụngvà trìnhbày ý kiến củamình về quyết
định cá biệt bị tòa ánxemxét hủy. Thẩm quyền của cấp tòa
ángiải quyết vụ việc dân sự trong trường hợp có xemxét
việc hủy quyết định cá biệt quyđịnh tại khoản 1điều luật
nói trên được xác định theoquy định tươngứng củaLuật
Tố tụnghành chính về thẩm quyền củaTAND cấphuyện,
TAND cấp tỉnh.
HỒNGHÀ
Tòaphảihủyquyếtđịnhcábiệttrongvụviệcdânsự
